¿La utz che ri e kojonem kkinim kibʼ pa política?
Pa ronojel ri uwach Ulew, e kʼi winaq kkibʼij che e cristianos are kʼu kinimom kibʼ pa política. E jujun kojonem kkiya kitobʼanik chke ri winaq che kkaj kkiqʼat tzij rech ketoʼik. Y ri políticos kkibʼan jastaq rech jujun kojonem kkiya ri kitobʼanik chke. Y jujun taq mul e jujun kʼamal bʼe re jun kojonem kkaj keʼok che qʼatal tzij. Xuqujeʼ pa jujun taq tinamit xa jun kojonem nim ubʼanik chkiwach ri e qʼatal taq tzij.
Are kʼu, ¿jas kachomaj at? ¿La utz che jun cristiano kunim ribʼ pa política? ¿Jas kʼutbʼal xuya kan ri Jesús? Ri areʼ xubʼij: «Nuyoʼm kʼu jun kʼutbʼal chiwach, rech je jas ri nubʼanom chiwe, je chibʼanaʼ ix xuqujeʼ» (Juan 13:15). Chqilampeʼ jas kʼutbʼal xuya kan Jesús chrij wariʼ.
¿La xunim ribʼ ri Jesús pa política?
Xunim ta ribʼ. Ri Jesús kʼo ta jumul xunim ribʼ pa política rech wajun uwach Ulew.
Ri Jesús xraj taj che xkoj che qʼatal tzij. Are chiʼ ri Itzel xutzujuj che che kuqʼat tzij puwiʼ «konojel ri ajawbʼal ri e kʼo cho ri uwach ulew», ri Jesús xuxutuj wariʼ (Mateo 4:8-10). a Y chiʼ ri winaq xkilo che ri Jesús are jun utz achi xkaj xkikoj che qʼatal tzij. Are kʼu ri Jesús retaʼm «chi kepe na che uchapik, che ubʼanik ajawinel che. Xpaqiʼ chi jumul pa ri juyubʼ, xaq utukel» (Juan 6:15). Ri Jesús xubʼan ta ri xbʼix che; kʼo ta jumul xunim ribʼ pa política.
Ri Jesús xuya ta ri utobʼanik che nijun político. Jun kʼutbʼal, ri judíos utz ta kkilo kkitoj ri impuesto chke ri e qʼatal taq tzij romanos. Rumal che nim ri pwaq ktaʼ chke. Y are chiʼ xkitaʼ che ri Jesús we utz ktoj ri impuesto ri Jesús xraj taj xchʼojin kukʼ. Xaneʼ xubʼij: «Chiyaʼ che ri César ri rech ri César. Xuqujeʼ chiyaʼ che ri Dios ri rech ri Dios» (Marcos 12:13-17). Rukʼ ri xubʼij xukʼutu che tajin ta kutoʼ uwiʼ jun qʼatal tzij are kʼu xubʼij che rajawaxik ktoj ri impuestos che kkitaʼ ri e qʼatal taq tzij romanos. Are kʼu, ronojel ta ri kkibʼij ri e qʼatal taq tzij kqanimaj. Kʼo ta nijun winaq kuya qʼijilanik che ri qʼatal tzij rumal che xaq xiw ri Dios taqal che kqaqʼijilaj (Mateo 4:10; 22:37, 38).
Ri Jesús are xchʼaw chrij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios che kʼo pa ri kaj (Lucas 4:43). Xunim ta ribʼ pa política rumal che retaʼm che ri e qʼatal taq tzij kekun taj kkesaj ri kʼax cho ri uwach Ulew; xaq xiw ri uQʼatbʼal tzij ri Dios (Mateo 6:10). Ri Jesús xuqujeʼ retaʼm che ri Dios kukoj ta ri kiqʼatbʼal tzij ri winaq che ubʼanik ri urayibʼal xaneʼ are kukoj ri uQʼatbʼal tzij ri areʼ (Daniel 2:44).
¿La xkinim kibʼ ri cristianos re ri nabʼe siglo pa política?
Xkinim taj, ri utijoxelabʼ ri Jesús xkinim ta kibʼ pa política rumal che xeniman che ri Jesús (Juan 15:19). Xkesaj uwach ri Jesús y xkikoj ta kibʼ pa política (Juan 17:16; 18:36). Xuqujeʼ xkibʼan ri xetaq che ubʼanik xkitzijoj y xkikʼut ri utzij ri Dios chke ri winaq (Mateo 28:18-20; Hechos 10:42).
Ri más nim ubʼanik chkiwach ri nabʼe taq cristianos are unimaxik ri Dios. Are kʼu, xuqujeʼ ketaʼm che rajawaxik keniman chke ri qʼatal taq tzij (Hechos 5:29; 1 Pedro 2:13, 17). Rumal laʼ xkibʼan ri kubʼij ri taqanik y xkitoj ri impuestos (Romanos 13:1, 7). Paneʼ kkinim ta kibʼ pa política, are kʼu kkiriq utzilal rumal ri chak che kkibʼano y ri taqanik che kkiya ri e qʼatal taq tzij (Hechos 25:10, 11; Filipenses 1:7).
Ri cristianos re kimik kkinim ta kibʼ pa ri política
Ri Biblia qas kuqʼalajisaj che ri Jesús y ri utijoxelabʼ xkinim ta kibʼ pa ri política. Rumal laʼ, ri testigos rech Jehová pa ronojel ri uwach Ulew kkinim ta kibʼ pa ri política rumal che kkaj kkesaj uwach ri Jesús. Y junam rukʼ ri xkibʼan ri cristianos re ri nabʼe siglo are tajin kkibʼan ri chak che xuya kan ri Jesús chke utzijoxik ri «utzalaj taq tzij [...] re ri rajawbʼal ri Dios» (Mateo 24:14).
a Ri Jesús xukʼutu che are ri Itzel ktaqan pa kiwiʼ ri e qʼatal taq tzij are chiʼ xuxutuj ri xtzujux che. Y are chiʼ xqʼax ri tiempo xubʼij che ri Itzel are ri qʼatal tzij cho ri uwach Ulew (Juan 14:30).