NIKʼAJ CHIK ETAʼMANIK
Ri kubʼij ri Loqʼalaj Pixabʼ chirij uchupik ri kʼulanem o ri ujachik ibʼ
Jehová kraj che ri e kʼulanik kkibʼan ri xkitzujuj pa ri qʼij chiʼ xekʼuleʼik. Chiʼ Jehová xeʼukʼulbʼaʼ ri nabʼe kʼulaj, xubʼij: «Ri achi [...] katuniʼ rukʼ ri rixoqil, ri e kiʼebʼ kebʼux na xa jun winaq». Chiʼ qʼaxinaq chiʼ kʼi junabʼ, ri Jesucristo xchʼaw chirij ri tzij rech Génesis Génesis 2:24; Mateo 19:3-6). Rukʼ wariʼ kqilo, che chuwach ri Jehová xuqujeʼ ri Jesús ri kʼulanem xa ta re kebʼ oxibʼ qʼij, rumal che are jun achilanik che xaq xiw kkʼisik we kkam jun chike ri kʼulaj (1 Corintios 7:39). Ri kʼulanem are nim ubʼanik, rumal laʼ utz täj che aninaq kkichomaj che kkijach kibʼ ri e kʼulanik. Xuqujeʼ, Jehová utz täj krilo che jun winaq kuchup ri ukʼulanem chuwach ri qʼatbʼal tzij we man rumal ta ri jastaq che kubʼij ri Loqʼalaj Pixabʼ che kuya kchup ri kʼulanem (Malaquías 2:15, 16).
xuqujeʼ xubʼij nikʼaj chik chiʼ xubʼij wariʼ: «Ri xutunubʼaʼ ri Dios, man yaʼtal ta chke ri winaq chi kakitaso» (¿Jas rumal kubʼij ri Loqʼalaj Pixabʼ che kuya kchup ri kʼulanem? Ri Jehová ubʼim che utz ta kril ubʼanik inmoralidad sexual (Génesis 39:9; 2 Samuel 11:26, 27; Salmo 51:4). Areʼ sibʼalaj itzel krilo, rumal laʼ kuya che ri winaq kuchup ri kʼulanem we xbʼan wajun mak riʼ. (Pa ri kʼutunem 9, uchʼaqapil 7, kbʼix jas riʼ inmoralidad sexual.) Qastzij wi, ri Ajawaxel uyaʼom che ri kʼulaj che kʼot umak che kuchaʼ we kuchup ri ukʼulanem rukʼ ri xubʼan umak o kuchup täj (Mateo 19:9). We kuchup ri ukʼulanem, tajin ta kmakun chuwach ri Jehová. Tekʼuriʼ, kʼot nijun chike ri e kʼo pa ri congregación kubʼij ri kubʼan ri winaq che kʼo pa kʼäx. Xuqujeʼ, are utz che qas kchoman chirij kʼi jastaq, ri kʼulaj che kʼot umak weneʼ kuchup ta ri ukʼulanem, weneʼ rumal che xrilo che ri ukʼulaj qas kraj kuya kan ubʼanik ri umak. Qastzij wi, are ri kʼot umak —taqal che kuchup ri ukʼulanem— xuqujeʼ are kchowik we kubʼano rumal che are kriqow ri jastaq kukʼam lo ri kuchaʼ ubʼanik (Gálatas 6:5).
Tekʼuriʼ, e kʼo jujun kʼaxalaj jastaq che kubʼano che jun cristiano o jun cristiana weneʼ kraj kujach kan ri ukʼulaj, o kuchup ri ukʼulanem chuwach ri qʼatbʼal tzij, pa neʼ ri ukʼulaj ubʼanom ta inmoralidad sexual. Chiʼ kkʼulmataj wariʼ, ri Loqʼalaj Pixabʼ kubʼij che jachin kraj kuya kan ri ukʼulaj «chkanaj kan chi jeriʼ, makʼuliʼ chik, o chutzir chi jumul rukʼ» ri ukʼulaj (1 Corintios 7:11). Chiʼ je waʼ kbʼanik, ri cristiano kuya täj kkʼuleʼ chi jumul rukʼ jun winaq chik (Mateo 5:32). Chqilaʼ kʼi jastaq che ubʼanom chike jujun winaq rech kijachom kan ri kikʼulaj.
Kraj täj kuya ri kajwataj che ri ufamilia. E kʼo achijabʼ kkaj täj kkiya ri rajawaxik chike ri kifamilia, tekʼuriʼ xa ta rumal kʼo täj, are 1 Timoteo 5:8.) Ri achi che je waʼ kubʼano xuqujeʼ kraj täj kusukʼumaj ribʼ, ri rixoqil rajawaxik qas kuchomaj che weneʼ chiʼ kujach kan ri rachajil chuwach ri qʼatbʼal tzij are utz chike ri e ral xuqujeʼ che areʼ. Tekʼuriʼ, chiʼ kbʼixik che jun cristiano tajin ta kuya ri rajawaxik chike ri ufamilia, ri e ajkʼamal bʼe rech ri congregación qas rajawaxik che utz kkibʼan che rilik, rumal che wajun jastaq riʼ kubʼano che weneʼ kesax bʼi ri achi riʼ pa ri congregación.
rumal che kkaj täj kkiyaʼo; xuqujeʼ, rumal wariʼ kkibʼan che ri kifamilia che kʼot ri jastaq che rajawaxik chike. ¿Jas kubʼij ri Loqʼalaj Pixabʼ chirij wariʼ? «Are kʼut ri man kok ta il chke ri e rech, qas kʼu e are na ri e ralaxik, resam ribʼ chupam ri kojonik, kanimataj kʼu na ri umak chuwach ri man kojonel täj.» (Chiʼ sibʼalaj kchʼayanik. E kʼo jujun kkinaqʼtisaj kibʼ che kechʼayanik rukʼ wariʼ kkibʼan kʼäx che ri kikʼulaj, o kkiya pa kamikal. We ri kʼulaj che kchʼayanik are jun cristiano, ri e ajkʼamal bʼe rech ri congregación rajawaxik qas kkil wariʼ, rumal che chiʼ jun winaq sibʼalaj kyajanik xuqujeʼ sibʼalaj kchʼayanik kubʼano che kesax bʼi pa ri congregación (Gálatas 5:19-21).
We ri rachilanik rukʼ ri Ajawaxel kʼo pa kʼäx. E kʼo winaq kkiya ta chike ri kikʼulaj che kkipatanej ri Jehová xuqujeʼ kʼo jujun mul kkitaq che ubʼanik ri kubʼij ri Loqʼalaj Pixabʼ che utz täj kbʼanik. Rumal wariʼ, ri kʼulaj che cristiano rajawaxik kuchomaj che weneʼ are utz kujach kan ri ukʼulaj rech kunimaj ri «kubʼij ri Dios [...] man are ta kʼut ri kakibʼij ri winaq» (Hechos 5:29).
Chiʼ kbʼan ri e kʼaxalaj jastaq che xqetaʼmaj kanoq öj rajawaxik che kqabʼij ta che ri kʼulaj che kʼot umak che utz kujach kan ri ukʼulaj o kujach täj. Pa neʼ ri ajkʼamal täq bʼe rech ri congregación xuqujeʼ nikʼaj chik qachalal che ko chi ri kikojonik kekunik kkiya pixabʼ re ri Utzij ri Ajawaxel che ri kʼulaj che kʼo pa kʼäx, rajawaxik kketaʼmaj, che qastzij wi, ri qas retaʼm ri kbʼan che kixoʼl ri achi xuqujeʼ ri ixoq are ri Jehová. We ri cristiana (o ri cristiano) kuya uwiʼ ri chʼoj kʼo pa ri ukʼulanem rech kujach kan ri ukʼulaj, rukʼ wariʼ kukʼutu che nim ta kril wi ri kʼulanem xuqujeʼ ri Ajawaxel ri xbʼanow ri kʼulanem. Xuqujeʼ, ri Jehová retaʼm chiʼ jun winaq tajin kuya uwiʼ ri chʼoj, pa neʼ qas utz ubʼanik kubʼano. Tekʼuriʼ, «konojel ri jastaq e chʼanachʼoj xuqujeʼ e qʼalaj chuwach ri ubʼaqʼwach ri Jun ri kaqabʼij wi na jas ri qabʼanom» (Hebreos 4:13). Tekʼuriʼ, we kʼo jun nimalaj kʼäx, weneʼ ri cristiano kuchomaj che are utz che kujach ri ukʼulaj, we je kubʼano, rajawaxik che kʼot nijun kyoqʼon che rumal ri xubʼano. Rumal che «qonojel kʼut kujetakʼal na chuwach ri Dios aretaq kuqʼat na tzij pa qawiʼ» (Romanos 14:10-12).