Ir al contenido

Ir al índice

Llakiykunata mana manchachikuspa atipana

Llakiykunata mana manchachikuspa atipana

“Diosninchejqa jarkʼakuwajninchej, kallpanchejtaj. Phutiywan mana allin kashajtinchej, usqhayta yanapawanchej.” (SAL. 46:1.)

1, 2. ¿Ima jatun llakiykunataj kay tiempopi rikukun, imaynataj Diospa kamachisnin kashananchej tiyan?

KAY tiempopeqa, jatun llakiykuna jallpʼantinpi rikukun: jallpʼa ikhakuykuna, pʼampaj yakus (tsunamis), larwaykuchiykuna, llojlla paras, phataspa nina lawata ajtoj orqos, sinchʼi muyoj wayras, loco parawan wayrawan jatarisqan ima. Chantapis, ashkha runasqa sapa uj chayri familianku ukhupi chʼampaykunata muchunku, chayraykutaj manchachikunku, phutikunku ima. Biblia nin jinapuni “tiempo chayamojtin, wakimpaj allin imas tiyan, wakimpajtaj mana” (Ecl. 9:11).

2 Diospa llajtanpi kajkunataj, llakiykunapi rikukuspapis ñaupajllamanpuni rinchej. Chaywanpis, kay pachaj tukukuynin astawan qayllamusqanman jina, imata muchunapajpis wakichisqa kananchej tiyan. ¿Imaynatá ima llakiypi rikukuspapis kusiyllawanpuni Diosta yupaychasunman? ¿Imataj llakiykunata mana manchachikuspa atipanapaj yanapawasun?

LLAKIYKUNATA ATIPAJKUNAMANTA YACHAKUNA

3. Romanos 15:4 nisqanman jina, ¿imataj chʼampaykunapi rikukojtinchej sonqochawasun?

3 Kay tiempopi chʼampaykuna ni jaykʼaj jina ashkha runasta ñakʼarichejtinpis, llakiykunaqa unaymantañapuni karqa. Ñaupa tiempopi Diospa kamachisnin, imaynatachus llakiykunata muchusqankuta qhawarina (Rom. 15:4).

4. ¿Imastataj David muchorqa, chantá pitaj kallpacharqa?

4 Ñaupajtaqa Davidmanta parlarina. Payqa tukuy imata muchorqa: Saúl wañuchiyta munarqa, enemigosnin contranpi oqharikorqanku, warmisninta presochasqata apakaporqanku, runasnin wasancharqanku, wakin kutitaj mayta phutikorqa (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Sal. 38:4-8). Bibliaqa, David mayta ñakʼarisqanta sutʼita rikuchin. Jinapis Diosta yupaychallarqapuni. ¿Pitaj kallpachakunanpaj yanaparqa? Pay nerqa: “Pimantataj manchachikuymanri? Tata Diosqa kawsayniyta waqaychan”, nispa (Sal. 27:1; Salmo 27:5, 10 leey).

5. ¿Imaynatataj Abrahamwan Sarawan llakiykunata atiparqanku?

5 Kunanqa Abrahammanta, warmin Saramantawan parlarina. Paykunaqa forasteros jina toldosllapi astawan tiyakorqanku. Wakin kuteqa sinchʼi yarqhayta, waj llajtaswan chʼampaykunata ima mana manchachikuspa atiparqanku (Gén. 12:10; 14:14-16). ¿Imaynatá atipayta aterqanku? Diospa Palabran nin: “Abraham suyasharqa jaqay sumaj cimientosniyoj llajtata, mayqentachus Dios wakicherqa, sayacherqataj, chayta”, nispa (Heb. 11:8-10). Arí, llakiykunapi rikukuspa sonqo pʼakisqa kanankumantaqa, imachus qhepaman kananpi yuyayninkuta churarqanku.

6. ¿Imatá Jobmanta yachakusunman?

6 Jobpis sinchʼi llakiykunata muchorqa. Kausayninpi tukuy imapis llakiylla kasqanta rikuspa, maytachá phutikorqa (Job 3:3, 11). Chantapis, imaraykuchus chay jinata ñakʼarishasqanta mana yacharqachu. Chaywanpis, mana llauchʼiyarqachu astawanqa Diospi atienekullarqapuni (Job 2:3 leey). Job ajina juntʼa sonqo kasqanmanta, ¡mayta yachakusunman!

7. ¿Imaspitaj Diosta sirvishaspa Pablo rikukorqa, imataj ñaupajllamanpuni rinanpaj kallpacharqa?

7 Kunanqa Pablomantañataj parlarina. Payqa “wañuy patapi jina [tarikorqa] llajta ukhupi, chʼinkunapi, qocha chawpipi” ima. Chantapis “yarqhaywan, yaku chʼakiywantaj” chʼayñarqa, “pisi pʼachayoj kaspa” chirichikorqa ima. “Jatun qocha chawpipi[taj] uj tutata, uj pʼunchaytawan tuytuspa” kasqanta nerqa, chaytaj barcospi risqasninpi barco chinkaykapusqanmanta ujninchá karqa (2 Cor. 11:23-27). Jinapis mana kusikuyninta chinkacherqachu. Payqa, Diosta sirvisqanrayku wañuy patapi tarikuspa kayta nerqa: “Chayqa kasqa atienekuyta yachanaykupaj mana noqallaykupichu, manachayqa Diospi, pichus atiyniyoj wañusqasta kawsarichimunampaj, chaypi. Dios librawarqayku chay jina jatun wañuymanta”, nispa (2 Cor. 1:8-10). Mana tukuy runaschu Pablo jina tukuy imapi rikukunchej. Chaywanpis, pay jina llakiypi kajtinchej, mana manchachikoj kasqan sonqochawasunman.

AMA SAQENACHU ÑAKʼARIYKUNA SINCHʼITA LLAKICHINAWANCHEJTA

8. ¿Ima llakiykunapitaj rikukusunman? Uj hermanaj kausayninmanta parlariy.

8 Ashkha runastaqa jatun llakiykuna, chʼampaykuna, kay pachapi waj sajra imaspiwan kasqan, sinchʼita llakichin. Wakin cristianospis ajinallapitaj rikukunku. Sutʼincharinapaj, Simonaqa * qosanwan Australiapi tiempo juntʼasqata Diosta sirverqa. Cancerniyoj kasqanta yachaspataj, ni imanakuyta aterqachu. Pay yuyarikuspa nin: “Jampista qowasqankoqa aswan mana allinman tukuchiwarqa, may pisipajtaj qhawakorqani”, nispa. Mana chayllachu, qosanpis ñañu wasanmanta operachikorqa, paytaj qosanta qhawanan karqa. Ajinapi rikukuspa, ¿imatá ruwasunman?

9, 10. a) Kuraj Supay, ¿imata ruwanantataj ama saqenachu? b) Hechos 14:22 nisqan, ¿imaynatá yanapawanchej?

9 Satanasqa ñakʼariykunanejta creeyninchejta llauchʼiyachiyta munan. Chayrayku, kusiyninchejta chinkachinanta ama saqenachu. Proverbios 24:10 sutʼita nin: “Sichus ima llakiypi rikhurispa llawchʼiyawaj chayqa, ajinamanta rikuchinki kallpayki pisi kasqanta”, nispa. Rikorqanchej jina Bibliaqa cheqa sonqo runasmanta parlan, paykunaj kausayninkupi tʼukurispataj ñakʼariykunata mana manchachikuspa atipayta atisunchej.

10 Chaywanpis, mana suyasunmanchu tukuy imapis allillan kanantaqa (2 Tim. 3:12). Hechos 14:22 nin jina, “noqanchejqa tukuy imasta ñakʼarinanchejpuni tiyan, Diospa reinonman yaykunanchejpaj”. Chayrayku, llakiykunawan atipachikunaykimantaqa, chay llakiykuna Dios yanapasunanpi atienekuspa mana manchachikoj runa kanaykipaj kasqanta yuyay.

11. ¿Imatá ruwasunman mana ñakʼariykuna sinchʼita llakichinawanchejpaj?

11 Chantapis allin imaspi yuyananchej tiyan. Diospa Palabran nin: “Runaj sonqompi kusiy kajtin, uyaqa kusisqallataj; sonqo llakisqa kajtinrí, espiritupis mana kallpayoj”, nispa (Pro. 15:13). Doctoresqa, uj onqosqa runa allinyapunanta yuyan chayqa chay yuyasqan allinyapunanpaj yanapasqanta yachanku. Chayrayku, ashkha kutispeqa mana jampipunichu kaj pildorasta ujyajtin chay píldoras yanapananta yuyajtin, allinyapunpuni. Chaywanpis, ujyashasqan píldoras astawan onqochishasqanta yuyan chayqa astawanpuni onqoykun. Noqanchejpis, niña allinchayta atisqanchej imaspi yuyallasunpuni chayqa, astawan llauchʼiyasun. Chaywanpis, Jehová yanapasta qowasqanchejqa yanapawanchejpuni. Payqa, ima ñakʼariypi tarikojtinchejpis, Palabrannejta, hermanosnejta, espíritu santonnejta ima kallpachawanchej. Chaykunawan yanapachikuspa kallpachasqa kasun. Chayrayku, chʼampaykunasnillanchejpi yuyanamantaqa chay chʼampaykunata atipanapaj imatapis ruwana, allin imas kapuwasqanchejpitaj yuyayninchejta churana (Pro. 17:22).

12, 13. a) ¿Imataj Diospa kamachisninta yanaparqa jatun llakiykunapi ñaupajman rinankupaj? Sutʼinchay. b) ¿Imaynatá jatun llakiy kajtin imachus aswan sumaj kasqan sutʼi rikukun?

12 Kay watasllapi, ashkha suyus jatun llakiykunapi rikukorqanku. Chay suyuspi tiyakoj cristianos muchusqankumanta mayta yachakusunman. Kay 2010 watapi febrero killapi, jallpʼa ikhakuytaj pʼampaj yakustaj (tsunamis) Chilepi karqa, chaykunataj ashkha hermanospa wasinkuta apakaporqa. Ashkhasqa sayashaj qhepakorqanku, wakintaj mana llankʼayniyoj. Chaywanpis Jehovata yupaychaytaqa mana saqerqankuchu. Samuel, pichus mana wasiyoj rikhurerqa, jinata nerqa: “Ajina llakiypi rikukuspapis warmiywan noqawanqa, willayman, tantakuykunamanpis rillarqaykupuni. Chaysina mana anchata llakikunaykupaj yanapawarqayku”, nispa. Paykunaqa, wajkunawan khuska Jehovata sirvillarqankupuni.

13 Kay 2009 watapi septiembre killapi, llojlla paras Filipinaspa capitalnin Manila llajtata yaqhapuni qʼalata pʼampaykorqa. Uj qhapaj runaqa ashkha kapuyninta chinkacherqa, pay nerqa: “Yaku wasaykamusqanqa, qhapajkunatapis wajchastapis kikillanta ñakʼarichiwayku”, nispa. Chaytaj Jesuspa yuyaychasqanta yuyarichiwanchej, pay nerqa: “Tukuy kapuyniykichejta janaj pachapi tantaychej. Chaypeqa mana thutapis ni ismuypis tukuchinchu, nitaj suwas kanchu juskʼuspa suwanankupaj”, nispa (Mat. 6:20). Kapuyniyoj kayta maskʼayllaman qokojkunaqa, kapuyninku ujllata chinkapojtin qʼasa sonqos qhepakunku. Jehovawan masichakuy aswan sumaj, imajtinchus chaytaqa ni imapis chinkachiyta atinchu (Hebreos 13:5, 6 leey).

¿IMARAYKUTAJ MANA MANCHACHIKUNACHU?

14. ¿Imaraykutaj mana manchachikunanchejchu tiyan?

14 Jesusqa, discipulosninman kutimuynin tiempopi chʼampaykuna kananta nisqantawan, jinata nerqa: “Ama mancharikunkichejchu”, nispa (Luc. 21:9). Arí, Jesús Reyninchej kasqanrayku, tukuy imata Ruwaj Tata Diostaj noqanchejwan kasqanrayku, ni imamanta manchachikunachu. Pabloqa Timoteota kay rimaykunawan kallpacharqa: “Diosqa mana manchachikoj sonqotachu qowarqanchej, manachayqa Espíritun qowanchej atiyta, munakuyta, aychaj munayninta atipayta ima”, nispa (2 Tim. 1:7).

15. ¿Pikunataj Diospi mayta atienekusqankuta rikucherqanku, imaynatá paykuna jina mana manchikusunmanchu?

15 Diospa ashkha kamachisnenqa, Paypi mayta atienekusqankuta nerqanku. David nerqa: “Tata Diosmin sinchʼi jarkʼakuwajneyqa. Paypi atienekorqani, paytaj yanapawarqa. Chayrayku sonqoy kusisqa kashan”, nispa (Sal. 28:7). Pablopis nerqa: “Chay tukuy imaspi atipajkunapuni kanchej Munakuwajninchejrayku”, nispa (Rom. 8:37). Jesustaj tumpamantawan japʼinankuta, wañuchinankuta ima yachaspa, Dioswan sumajta masichakusqanta rikucherqa, imaraykuchus jinata nerqa: “Mana sapaychu kashani, imaraykuchus Tatayqa noqawan kashan”, nispa (Juan 16:32). Chay nisqanqa Jehovapi mayta atienekusqanta rikuchin. Noqanchejpis, ajinata atienekusun chayqa, ima llakiytapis mana manchachikuspa atipayta atisun (Salmo 46:1-3 leey).

JEHOVAQA MANA MANCHACHIKUYNIYOJ KANAPAJ YANAPAWANCHEJ

16. ¿Imaraykutaj Diospa Palabranta ukhunchananchejpuni tiyan?

16 Cristianosqa mana noqanchejpi atienekusqanchejraykuchu mana manchachikunchej, manaqa Diosta rejsisqanchejrayku, paypi atienekusqanchejraykutaj. Chaypajtaj Palabranta ukhunchananchej tiyan. Sinchʼita llakikoj hermanamanta parlarina. Payqa imachus yanapasqanmanta jinata nin: “Sonqochawasqan textosta kutin kutita leerini”, nispa. Chantapis Familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuyta, ¿mana saqespachu ruwashanchej? Jina kajtenqa uj salmista jina, kayta niyta atisun: “Maytapuni kamachisqasniykita munakuni; tukuy pʼunchaynintin chayllapi unanchani”, nispa (Sal. 119:97).

17. a) ¿Imataj ñaupajllamanpuni rinapaj yanapawasun? b) Waj cristianospa kausayninkumanta, ¿mayqentaj qanta yanapasorqa?

17 Chantapis Bibliamanta ashkha publicaciones kapuwanchej, chaykunataj Jehovapi atienekusqanchejta sinchʼiyachin. Ashkha hermanostaqa, waj cristianospa kausayninkumanta revistaspi leesqanku yanaparqa. Sutʼincharinapaj, Asiamanta uj hermanaqa wakin kuti sinchʼi llakisqa, wakin kutitaj sinchʼi kusisqa. Payqa uj revistapi kikin onqoyniyoj hermanoj kausayninmanta leerispa mayta agradecekorqa. Chay hermanoqa, misionero ñaupajta kasqa, ñaupajllamanpunitaj rishasqa. Chay hermanataj jinata qhelqarqa: “Onqoyniyta entiendenaypaj yanapawarqa, ñaupajman riyta atisqaytataj rikuchiwarqa”, nispa.

Llakiykunapi rikukuspa, Jehová yanapasta qowasqanchejwan yanapachikuy

18. ¿Imaraykutaj Diosmanta mañakunanchej tiyan?

18 Diosmanta mañakoyqa imapi rikukojtinchejpis mayta yanapawanchej. Apóstol Pablo chaymanta parlaspa nerqa: “Ama imamantapis phutikuychejchu, astawanqa Diosmanta mañakuspaqa, imatachus munasqaykichejta mañakuychej, tukuy imamanta graciasta qospallapuni. Chantá Diosqa chay mana unanchay atina sonqo tiyaykuyninta sonqosniykichejman churanqa, chaytaj sonqoykichejta, yuyayniykichejtawan waqaychanqa Cristo Jesuspi”, nispa (Fili. 4:6, 7). Ima llakiypi rikukuspapis, ¿Diosmanta kallpata mañakunchejchu? Gran Bretañamanta uj joven sinchʼi llakikuy onqoywan unayña kashan, pay nin: “Jehovawan parlariy, chantá imatachus Palabrannejta niwasqanta uyariy, mayta yanapawan”, nispa.

19. ¿Imaynatá tantakuykunaman riyta qhawananchej tiyan?

19 Tantakuykunaqa mayta yanapallawanchejtaj. Uj salmista jinata qhelqarqa: “May jinatapuni wañurini Temploykej patiosnimpi kaymanta”, nispa (Sal. 84:2). ¿Pay jinachu noqanchejpis yuyanchej? Simonaqa, pimantachus parlarerqanchejña, tantakuykunata imaynatachus qhawasqanmanta nin: “Jehová yanapanawanta munaspaqa, tantakuykunaman rinaypuni kasqanta yacharqani”, nispa.

20. ¿Imaynatá Reinomanta willay yanapawanchej?

20 Chantá Reinomanta willaypis kallpachallawanchejtaj (1 Tim. 4:16). Australiamanta uj hermana imaymana chʼampaykunapi rikukorqa, pay nin: “Uj anciano willaj llojsinayta niwarqa, chayta ruwayta mana munaspapis llojserqani. Jehovachá yanapashawarqa, imaraykuchus willaj rispaqa mayta kusikoj kani”, nispa (Pro. 16:20). Ashkha cristianosqa wajkunaj creeyninkuta kallpachaspa, creeyninkutapis kallpachasqankuta reparanku. Chantapis, chʼampaykunasnillankupi yuyanankumantaqa aswan allin kaj imaspi yuyayninkuta churanku (Fili. 1:10, 11).

21. ¿Imamantá mana iskayrayasunmanchu?

21 Jehovaqa llakiykunata mana manchachikuspa atipanapaj, ashkha yanapasta qowanchej. Chaykunawan yanapachikuspa, Diospa kamachisninpa kausayninkupi tʼukurispa, paykuna jinataj ruwaspaqa, chʼampaykunata atipayta atisunchej. Kay pachaj tukukuynin qayllaykamusqanman jina, ichapis llakiykunapi rikukusunchej, chaywanpis Pablo jina kayta niyta atisunman: “Urmachisqa kayku, manataj phirisqachu. [...] Chayrayku mana llawchʼiyaykuchu”, nispa (2 Cor. 4:9, 16). Jehovaj yanapayninwanqa, ima llakiytapis mana manchachikuspa atipayta atisunchej (2 Corintios 4:17, 18 leey).

^ párr. 8 Wakin sutisqa mana chaychu.