Ewangelia według Marka 11:1-33

11  Kiedy Jezus z uczniami był już blisko Jerozolimy, w okolicach Betfage i Betanii+ na Górze Oliwnej, wysłał dwóch z nich+  z takim poleceniem: „Idźcie do wioski, którą widzicie. Gdy tylko do niej wejdziecie, znajdziecie uwiązanego osiołka, na którym nikt jeszcze nie siedział. Odwiążcie go i przyprowadźcie tutaj.  A gdyby ktoś was zapytał: ‚Czemu to robicie?’, wyjaśnijcie: ‚Pan go potrzebuje i zaraz odeśle go z powrotem’”.  Poszli więc i znaleźli osiołka uwiązanego u drzwi, na zewnątrz, w bocznej ulicy, i go odwiązali+.  Ale pewni ludzie, którzy tam stali, odezwali się do nich: „Co robicie? Dlaczego odwiązujecie tego osiołka?”.  Uczniowie powiedzieli dokładnie to, co polecił im Jezus, i ludzie ci pozwolili im odejść.  Przyprowadzili więc źrebię+ do Jezusa i włożyli na nie swoje wierzchnie szaty, a on na nim usiadł+.  Wielu też rozkładało na drodze+ swoje wierzchnie szaty, a inni — liściaste gałązki ścięte na polach+.  A ci, którzy szli z przodu i z tyłu, wołali: „Zechciej wybawić!+ Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Jehowy!+ 10  Błogosławione jest przychodzące Królestwo naszego ojca Dawida!+ Zechciej wybawić na wysokościach*!”. 11  Gdy przybył do Jerozolimy, wszedł do świątyni i wszystko obejrzał, a ponieważ zrobiło się już późno, odszedł z Dwunastoma do Betanii+. 12  Następnego dnia, kiedy wychodzili z Betanii, poczuł głód+. 13  Kiedy z daleka zobaczył drzewo figowe pokryte liśćmi, podszedł sprawdzić, czy czegoś na nim nie znajdzie. Ale nie znalazł na nim nic oprócz liści, bo nie była to pora na figi. 14  Powiedział więc: „Niech już nigdy nikt nie zje z ciebie owoców”+. A jego uczniowie słuchali. 15  Potem przyszli do Jerozolimy. Jezus wszedł do świątyni i zaczął wyrzucać stamtąd sprzedających i kupujących, i poprzewracał stoły wymieniających pieniądze, a także ławy sprzedawców gołębi+. 16  I nie pozwalał nikomu nic przenieść przez świątynię. 17  Nauczał: „Czy nie jest napisane: ‚Mój dom będzie nazwany domem modlitwy dla wszystkich narodów’?+ A wy zrobiliście z niego jaskinię przestępców”+. 18  Gdy usłyszeli o tym naczelni kapłani i uczeni w piśmie*, zaczęli się zastanawiać, jak go zabić+, bo się go bali, ponieważ cały tłum był pod ogromnym wrażeniem jego nauki+. 19  Pod wieczór Jezus i uczniowie wyszli z miasta. 20  A gdy wcześnie rano przechodzili koło drzewa figowego, zobaczyli, że jest już uschnięte od korzeni+. 21  Piotr, który przypomniał sobie, co się wcześniej stało, powiedział: „Rabbi, patrz! Drzewo figowe, które przekląłeś, uschło”+. 22  Na to Jezus rzekł do nich: „Miejcie wiarę w Boga. 23  Zapewniam was, że kto by powiedział tej górze: ‚Podnieś się i rzuć w morze’, a nie powątpiewał w sercu, lecz wierzył, że jego słowa się spełnią, to tak się stanie+. 24  Dlatego mówię wam, że będziecie mieli wszystko, o co się modlicie i o co prosicie, jeśli tylko wierzycie tak, jakbyście to już otrzymali+. 25  A gdy się modlicie, przebaczcie wszystko, co macie przeciw komuś, żeby wasz Ojciec, który jest w niebie, również wam przebaczył wasze przewinienia”+. 26  —— 27  I znowu przyszli do Jerozolimy. A gdy chodził po świątyni, podeszli do niego naczelni kapłani, uczeni w piśmie i starsi ludu 28  i zapytali: „Jakim prawem robisz te rzeczy? Kto ci dał władzę, żebyś to robił?”+. 29  Jezus odparł: „Zadam wam jedno pytanie. Odpowiedzcie mi, a wtedy i ja wam powiem, jakim prawem to robię. 30  Kto upoważnił Jana do udzielania chrztu+ — niebo czy ludzie? Odpowiedzcie mi”+. 31  Wtedy oni zaczęli się między sobą zastanawiać: „Jeśli powiemy: ‚Niebo’, to on spyta: ‚Czemu więc nie uwierzyliście Janowi?’. 32  Ale czy odważymy się powiedzieć: ‚Ludzie’?”. Bali się tłumu, bo wszyscy uważali, że Jan naprawdę był prorokiem+. 33  Rzekli więc Jezusowi: „Nie wiemy”. A on odrzekł: „Ja też wam nie powiem, jakim prawem robię te rzeczy”.

Przypisy

Lub „na najwyższych miejscach”.

Komentarze

Betanii: Chodzi o miejscowość na pd.-wsch. zboczu Góry Oliwnej, oddaloną o jakieś 3 km od Jerozolimy (Jn 11:18). Wygląda na to, że znajdujący się tam dom Marty, Marii i Łazarza był bazą wypadową Jezusa w Judei (Jn 11:1). Dziś na tym terenie znajduje się miejscowość, której arabska nazwa znaczy „miejsce Łazarza”.

Kiedy: Wydarzenia opisane w Mk 11:1-11 rozgrywają się 9 nisan w ciągu dnia (zob. Dodatek A7B12).

Betfage: Nazwa tej wioski położonej na Górze Oliwnej pochodzi z hebrajskiego i prawdopodobnie oznacza „dom wczesnych fig”. Według tradycji Betfage znajdowało się między Jerozolimą a Betanią, na pd.-wsch. zboczu Góry Oliwnej w pobliżu jej wierzchołka, ok. 1 km od Jerozolimy (Mt 21:1; Łk 19:29; zob. Dodatek A7: mapa 6).

Betanii: Zob. komentarz do Mt 21:17.

osiołka: Opisując to wydarzenie, Marek, Łukasz (19:35) i Jan (12:14, 15) wspominają tylko o jednym zwierzęciu. Mateusz w swoim sprawozdaniu (21:2-7) podaje dodatkowy szczegół, że była tam też oślica (zob. komentarze do Mt 21:2, 5).

uwiązaną oślicę razem z osiołkiem: Tylko Mateusz wspomina o obu zwierzętach (Mk 11:2-7; Łk 19:30-35; Jn 12:14, 15). Marek, Łukasz i Jan wymieniają tylko osiołka, zapewne dlatego, że Jezus jechał właśnie na nim (zob. komentarz do Mt 21:5).

na ośle, na źrebięciu: Chociaż w Mt 21:2, 7 wspomniano o dwóch zwierzętach, proroctwo z Za 9:9 mówi o królu jadącym na jednym zwierzęciu (zob. komentarz do Mt 21:2).

Zechciej wybawić: Dosł. „Hosanna”. To greckie słowo pochodzi od hebrajskiego sformułowania oznaczającego „zechciej wybawić” albo „błagamy, wybaw”. W tym wersecie zostało użyte jako prośba do Boga o wybawienie lub zwycięstwo; można je też przetłumaczyć na „prosimy, zapewnij wybawienie”. Z czasem słowa tego zaczęto używać, żeby wyrazić zarówno błagania, jak i wysławianie. Hebrajskie sformułowanie tłumaczone na „zechciej wybawić” występuje w Ps 118:25, będącym częścią psalmów Hallelu, które śpiewano w okresie Paschy. Nic dziwnego, że od razu przyszło ono na myśl ludziom, którzy zobaczyli Jezusa. Bóg odpowiedział na prośbę o wybawienie Syna Dawidowego między innymi w ten sposób, że go wskrzesił. Sam Jezus w Mk 12:10, 11 zacytował Ps 118:22, 23 i odniósł te słowa do Mesjasza.

Jehowy: Zacytowano tu słowa z Ps 118:25, 26, gdzie w tekście hebrajskim pojawia się imię Boże wyrażone czterema spółgłoskami (w transliteracji na jęz. pol. JHWH) (zob. Dodatek C).

przychodzące Królestwo naszego ojca Dawida: Najstarsze oraz najbardziej wiarygodne manuskrypty zawierają właśnie tę wersję, ale w niektórych wczesnych manuskryptach tekst ten brzmi: „Królestwo naszego ojca Dawida, które przychodzi w imieniu Pana”. Część tłumaczeń Biblii oparto na tej drugiej wersji. Kilka przekładów Chrześcijańskich Pism Greckich na język hebrajski (oznaczonych w Dodatku C jako J7, 8, 10-12, 14, 16, 17) zawiera w tym miejscu tetragram lub jego skróconą formę i omawiane zdanie brzmi tam: „Królestwo naszego ojca Dawida, które przychodzi w imieniu Jehowy”.

Następnego dnia: Czyli 10 nisan (zob. Dodatek A7B12).

nie znalazł na nim nic oprócz liści: Co prawda o tej porze roku figowce z reguły nie owocowały, ale na wspomnianym drzewie były liście, a to zazwyczaj świadczyło o wczesnych owocach. Ponieważ drzewo miało tylko liście, Jezus wiedział, że nie wyrosną już na nim żadne owoce. Jego wygląd był mylący. Dlatego Jezus przeklął je jako bezużyteczne i spowodował, że uschło (Mk 11:19-21).

świątyni: Zob. komentarz do Mt 21:12.

wyrzucać stamtąd sprzedających i kupujących: Zob. komentarz do Łk 19:45.

wymieniających pieniądze: Zob. komentarz do Mt 21:12.

wymieniających pieniądze: W użyciu było wiele różnych monet, ale najwidoczniej tylko jednym ich rodzajem można było zapłacić za zwierzęta na ofiarę oraz opłacić coroczny podatek świątynny. Dlatego Żydzi i prozelici przybywający do Jerozolimy z innych krajów musieli wymieniać pieniądze na monety używane w świątyni. Jezus najwyraźniej uważał, że wygórowane opłaty pobierane przez wymieniających pieniądze były po prostu zdzierstwem.

wyrzucać stamtąd sprzedających: Dnia 10 nisan 33 r. n.e. Jezus oczyszcza świątynię po raz drugi. Ta sytuacja jest opisana w Ewangeliach Mateusza (21:12-17), Marka (11:15-18) i Łukasza. Po raz pierwszy Jezus oczyścił świątynię przed Paschą 30 r.; opis tego wydarzenia znajduje się w Jn 2:13-17.

świątyni: Prawdopodobnie chodzi o część terenu świątynnego znaną jako Dziedziniec Pogan (zob. Dodatek B11).

nic przenieść przez świątynię: Najwyraźniej niektórzy przechodzili przez dziedziniec świątyni, żeby skrócić sobie drogę, gdy nieśli coś na użytek własny lub w celach zarobkowych. Jezus na to nie pozwalał, bo świadczyło to o braku szacunku dla świętego domu Bożego. O tym, że Jezus zabraniał przenoszenia czegokolwiek przez świątynię, wspomina tylko Marek.

domem modlitwy dla wszystkich narodów: Spośród trzech ewangelistów cytujących Iz 56:7 jedynie Marek uwzględnia sformułowanie „dla wszystkich narodów [ludów]” (Mt 21:13; Łk 19:46). Świątynia w Jerozolimie miała być miejscem, gdzie Izraelici oraz bogobojni cudzoziemcy wielbiliby Jehowę i się do Niego modlili (1Kl 8:41-43). Jezus słusznie potępił Żydów, którzy zajmując się w świątyni handlem, robili z niej jaskinię przestępców. Zniechęcali tym ludzi ze wszystkich narodów, by zwracali się do Jehowy w Jego domu modlitwy, a tym samym pozbawiali ich możliwości zbliżenia się do Niego.

jaskinię przestępców: Zob. komentarz do Mt 21:13.

jaskinię przestępców: Lub „kryjówkę złodziei”. Jezus nawiązuje tu do Jer 7:11. Nazywa handlarzy i wymieniających pieniądze „przestępcami”, bo czerpali nieuczciwe zyski ze sprzedaży zwierząt na ofiarę i pobierali wygórowane opłaty za wymianę pieniędzy. Jezus się oburzył, ponieważ dom modlitwy — miejsce wielbienia Jehowy — został zamieniony w ośrodek działalności handlowej.

Pod wieczór: Czyli pod koniec 10 nisan. Jezus i jego uczniowie wyszli z Jerozolimy i wrócili do Betanii, położonej na wsch. zboczu Góry Oliwnej. Jezus prawdopodobnie spędził noc u swoich przyjaciół: Łazarza, Marii i Marty (zob. Dodatek A7B12).

wcześnie rano: Czyli 11 nisan. Jezus z uczniami wraca do Jerozolimy. Będzie to ostatni dzień jego publicznej służby przed obchodami Paschy, ustanowieniem Pamiątki jego śmierci, rozprawą i egzekucją (zob. Dodatek A7B12).

Zapewniam: Zob. komentarz do Mt 5:18.

Zapewniam: Występujące tu greckie słowo amén jest transkrypcją hebrajskiego określenia ʼamén i znaczy „niech się tak stanie” lub „zaprawdę; istotnie”. Jezus często poprzedzał tym słowem jakąś wypowiedź, obietnicę lub proroctwo, podkreślając w ten sposób całkowitą wiarygodność i niezawodność tego, co mówił. Takie użycie tego słowa należy w literaturze religijnej do wyjątków. Jezus używał też podwojonego amén (jak to wynika z całej Ewangelii według Jana); wyrażenie to można przetłumaczyć na „zaprawdę, zaprawdę” (zob. komentarz do Jn 1:51).

się modlicie: Dosł. „stoicie i się modlicie”. Hebrajczycy i przedstawiciele wielu innych narodów wspomnianych w Biblii nie mieli jakiejś ogólnie obowiązującej pozycji, którą by przybierali do modlitwy. Zawsze jednak była to postawa pełna szacunku. Często modlono się na stojąco.

W niektórych starożytnych manuskryptach występuje tu zdanie: „Ale jeśli nie przebaczycie, to wasz Ojciec w niebie też nie przebaczy waszych przewinień”. Jednak słowa te nie występują w najstarszych oraz najbardziej wiarygodnych manuskryptach i najwyraźniej nie wchodzą w skład oryginalnego tekstu Ewangelii według Marka. Natomiast w Mt 6:15 podobne słowa są częścią natchnionego tekstu Biblii (zob. Dodatek A3).

uczonych w piśmie: Określenie to początkowo odnosiło się do przepisywaczy Pism, a w czasach Jezusa do znawców i nauczycieli Prawa.

starszych ludu: Dosł. „starszych mężczyzn”. W Biblii greckie określenie presbýteros odnosi się przede wszystkim do osób, które mają pewną miarę władzy i odpowiedzialności w jakiejś społeczności lub jakimś narodzie. Czasami termin ten odnosi się do czyjegoś wieku (tak jak w Łk 15:25; Dz 2:17), ale nie zawsze chodzi o osoby starsze. Tutaj określono nim przywódców narodu żydowskiego, którzy często są wymieniani razem z naczelnymi kapłanami i uczonymi w piśmie. Mężczyźni z tych trzech grup tworzyli Sanhedryn (Mk 11:27; 14:43, 53; 15:1; zob. komentarz do Mt 16:21Słowniczek pojęć, „Starszy”).

naczelnych kapłanów: Kiedy użyte tu greckie określenie występuje w liczbie pojedynczej, odnosi się do głównego reprezentanta narodu przed Bogiem i jest tłumaczone na „arcykapłan”. Użycie w tym wersecie liczby mnogiej wskazuje na ważniejszych kapłanów, do których zaliczali się wcześniejsi arcykapłani i być może naczelnicy 24 oddziałów kapłańskich.

naczelni kapłani: Zob. komentarz do Mt 2:4.

uczeni w piśmie: Zob. komentarz do Mt 2:4.

starsi ludu: Zob. komentarz do Mk 8:31.

Multimedia

Betfage, Góra Oliwna i Jerozolima
Betfage, Góra Oliwna i Jerozolima

Ten krótki film przedstawia drogę prowadzącą w stronę Jerozolimy od wsch., od dzisiejszego At-Tur — utożsamianego z biblijną wioską Betfage — do jednego z najwyższych punktów Góry Oliwnej. Na wsch. od Betfage, na wsch. zboczu Góry Oliwnej, leżała Betania. Podczas pobytu w Jerozolimie Jezus i jego uczniowie nocowali właśnie w tej wiosce. Obecnie znajduje się tam miejscowość Al-ʽAzarija, której arabska nazwa znaczy „miejsce Łazarza”. Jezus niewątpliwie zatrzymywał się w domu Łazarza i jego sióstr, Marty i Marii (Mt 21:17; Mk 11:11; Łk 21:37; Jn 11:1). Gdy wędrował stamtąd do Jerozolimy, mógł pokonywać trasę podobną do tej pokazanej w filmie. Prawdopodobnie właśnie w leżącym na Górze Oliwnej Betfage 9 nisan 33 r. n.e. Jezus dosiadł źrebięcia oślicy i wyruszył do Jerozolimy.

1. droga z Betanii do Betfage

2. Betfage

3. Góra Oliwna

4. Dolina Kidronu

5. Wzgórze Świątynne

Źrebię osła
Źrebię osła

Osioł to zwierzę kopytne z rodziny koniowatych; mniejsze od konia, z krótszą grzywą, dłuższymi uszami i krótszym włosiem na ogonie zakończonym kitą. Chociaż za przysłowiowe cechy osła uważa się głupotę i upór, jest on podobno inteligentniejszy od konia, a do tego cierpliwy. Na osłach podróżowali mężczyźni, kobiety, a nawet izraelscy dostojnicy (Joz 15:18; Sdz 5:10; 10:3, 4; 12:14; 1Sm 25:42). Gdy na urząd królewski wprowadzano syna Dawida, Salomona, przybył on na mulicy, zwierzęciu, które pochodzi od osła (1Kl 1:33-40). Słusznie więc Jezus, ktoś większy niż Salomon, spełniając proroctwo z Za 9:9, wjechał do miasta nie na koniu, ale na osiołku.