lokalnym sądom: W Chrześcijańskich Pismach Greckich słowo synédrion (w tym miejscu w lm. i oddane jako „lokalne sądy”) najczęściej odnosi się do Sanhedrynu — żydowskiego sądu najwyższego z siedzibą w Jerozolimie (zob. Słowniczek pojęć, „Sanhedryn”, i komentarze do Mt 5:22; 26:59). Ale było to też ogólne określenie zgromadzenia lub zebrania. W tym wersecie odnosi się do lokalnych sądów, których posiedzenia odbywały się niekiedy w synagogach i które miały prawo skazywać na karę chłosty oraz wykluczać ze społeczności (Mt 23:34; Mk 13:9; Łk 21:12; Jn 9:22; 12:42; 16:2).

pełnienia dla Niego świętej służby: Lub „oddawania Mu czci”. Występujący tu grecki czasownik latreúo oznacza po prostu służbę. W Biblii odnosi się do służenia Bogu lub wielbienia Go (Mt 4:10; Łk 2:37; 4:8; Dz 7:7; Rz 1:9; Flp 3:3; 2Tm 1:3; Heb 9:14; 12:28; Obj 7:15; 22:3) albo do pełnienia służby w sanktuarium lub świątyni (Heb 8:5; 9:9, przyp.; 10:2, przyp.; 13:10). Dlatego w niektórych wypadkach termin ten może być tłumaczony na „oddawać cześć”. Są też miejsca, gdzie użyto go w kontekście fałszywego kultu — służenia, czyli oddawania czci, stworzeniom (Dz 7:42; Rz 1:25).

Wykluczą was z synagogi: Lub „ekskomunikują was; wyłączą was z synagogi”. Grecki przymiotnik aposynágogos (dosł. „[oddalony] od synagogi”) występuje w Biblii tylko trzy razy — tutaj oraz w Jn 9:22 i 12:42. Osoba wykluczona musiała się liczyć z tym, że będzie traktowana jak wyrzutek społeczeństwa. Takie odcięcie od żydowskiej społeczności mogło oznaczać poważne straty finansowe dla całej rodziny. Synagogi wykorzystywano przede wszystkim do nauczania, ale czasem najwyraźniej też jako miejsca posiedzeń lokalnych sądów, które miały prawo skazywać na karę chłosty oraz wykluczać ze społeczności (zob. komentarz do Mt 10:17). Jezus, zapowiadając, że jego uczniowie będą wykluczani z synagogi, ostrzegł ich, jakie mogą być konsekwencje naśladowania go. Chociaż już wcześniej mówił, że świat będzie ich nienawidzić, teraz po raz pierwszy powiedział wprost, że niektórzy z nich zostaną zabici.

oddaje chwałę Bogu: Lub „pełni świętą służbę dla Boga”. Użyte tu greckie słowo latreía odnosi się do aktu wielbienia. W Chrześcijańskich Pismach Greckich ten rzeczownik występuje wyłącznie w związku ze służbą dla Boga (Rz 9:4; 12:1; Heb 9:1, 6; zob. komentarz do Łk 1:74, gdzie omówiono pokrewny gr. czasownik latreúo).

wspomożyciela: Lub „pocieszyciela; obrońcę”. Występujące tu greckie słowo parákletos jest w Biblii używane zarówno w odniesieniu do ducha świętego (Jn 14:16, 26; 15:26; 16:7), jak i do Jezusa (1Jn 2:1). Wyraz ten dosłownie można oddać jako „wezwany do stanięcia u boku”, żeby nieść pomoc. Kiedy Jezus mówił o duchu świętym, bezosobowej sile, jako o wspomożycielu, który „nauczy”, ‛da świadectwo’, „pokieruje”, ‛mówi’, „słyszy” i „usłyszy” (Jn 14:26; 15:26; 16:7-15), użył figury stylistycznej zwanej personifikacją, polegającej na przypisaniu cech osobowych pojęciom lub zjawiskom. Biblia zawiera wiele przykładów personifikacji. Na przykład o mądrości, śmierci, grzechu i niezasłużonej życzliwości mówi czasem, jakby były osobami (Mt 11:19; Łk 7:35; Rz 5:14, 17, 21; 6:12; 7:8-11). To oczywiste, że żadne z nich nie jest osobą. Ponadto w Biblii duch Boży często jest wymieniany razem z innymi siłami lub pojęciami, co również potwierdza, że nie jest osobą (Mt 3:11; Dz 6:3, 5; 13:52; 2Ko 6:4-8; Ef 5:18). Niektórzy twierdzą, że występowanie w tekście greckim zaimka osobowego rodzaju męskiego w odniesieniu do „wspomożyciela” wskazuje, że duch święty jest osobą (Jn 14:26). Jednak zgodnie z zasadami gramatyki greckiej skoro słowo oddane jako „wspomożyciel” jest rodzaju męskiego, w opisie działania tego „wspomożyciela” należy użyć zaimków rodzaju męskiego (Jn 16:7, 8, 13, 14). A kiedy w tekście greckim występuje słowo pneúma („duch”), które jest rodzaju nijakiego, odnoszące się do niego zaimki są rodzaju nijakiego (zob. komentarz do Jn 14:17).

wspomożyciel: Zob. komentarz do Jn 14:16.

wspomożyciel: Dosł. „ten”. Wersety 13 i 14 mówią o „wspomożycielu” wspomnianym w Jn 16:7. Jezus użył tam słowa „wspomożyciel” (w jęz. gr. rodzaju męskiego) jako personifikacji ducha świętego (w jęz. gr. rodzaju nijakiego), będącego bezosobową siłą (zob. komentarz do Jn 14:16).

przyjdzie: Dosł. „ten przyjdzie”. Zaimek występujący w tym wersecie w tekście greckim („ów; tamten”) oraz czasowniki użyte w polskim tłumaczeniu („przyjdzie” i „da”) odnoszą się do „wspomożyciela”, o którym mowa w poprzednim wersecie (zob. komentarz do Jn 16:13). Kiedy Jezus mówił o duchu świętym, bezosobowej sile, jako o wspomożycielu, użył figury stylistycznej zwanej personifikacją. Powiedział, że ten wspomożyciel „nauczy”, ‛da świadectwo’, „pokieruje”, ‛mówi’, „słyszy” i „usłyszy” (Jn 14:26; 15:26; 16:7-15). Personifikacja polega na przypisaniu cech osobowych pojęciom lub zjawiskom. W tym wersecie powiedziano, że duch da światu niezbite świadectwo o grzechu, ponieważ wyjdzie na jaw, że świat nie wierzy w Syna Bożego. Duch da też światu niezbite świadectwo o prawości, bo wstąpienie Jezusa do nieba będzie przekonującym dowodem tego, że Jezus jest prawy. Ponadto duch pokaże, dlaczego Szatan, „władca tego świata”, zasługuje na niepomyślny osąd (Jn 16:9-11). Greckie słowo elégcho, oddane tu jako „dać niezbite świadectwo”, bywa też tłumaczone na „upominać” (1Tm 5:20; Tyt 1:9).

wspomożyciel: Dosł. „ten”. Wersety 13 i 14 mówią o „wspomożycielu” wspomnianym w Jn 16:7. Jezus użył tam słowa „wspomożyciel” (w jęz. gr. rodzaju męskiego) jako personifikacji ducha świętego (w jęz. gr. rodzaju nijakiego), będącego bezosobową siłą (zob. komentarz do Jn 14:16).

wspomożyciela: Lub „pocieszyciela; obrońcę”. Występujące tu greckie słowo parákletos jest w Biblii używane zarówno w odniesieniu do ducha świętego (Jn 14:16, 26; 15:26; 16:7), jak i do Jezusa (1Jn 2:1). Wyraz ten dosłownie można oddać jako „wezwany do stanięcia u boku”, żeby nieść pomoc. Kiedy Jezus mówił o duchu świętym, bezosobowej sile, jako o wspomożycielu, który „nauczy”, ‛da świadectwo’, „pokieruje”, ‛mówi’, „słyszy” i „usłyszy” (Jn 14:26; 15:26; 16:7-15), użył figury stylistycznej zwanej personifikacją, polegającej na przypisaniu cech osobowych pojęciom lub zjawiskom. Biblia zawiera wiele przykładów personifikacji. Na przykład o mądrości, śmierci, grzechu i niezasłużonej życzliwości mówi czasem, jakby były osobami (Mt 11:19; Łk 7:35; Rz 5:14, 17, 21; 6:12; 7:8-11). To oczywiste, że żadne z nich nie jest osobą. Ponadto w Biblii duch Boży często jest wymieniany razem z innymi siłami lub pojęciami, co również potwierdza, że nie jest osobą (Mt 3:11; Dz 6:3, 5; 13:52; 2Ko 6:4-8; Ef 5:18). Niektórzy twierdzą, że występowanie w tekście greckim zaimka osobowego rodzaju męskiego w odniesieniu do „wspomożyciela” wskazuje, że duch święty jest osobą (Jn 14:26). Jednak zgodnie z zasadami gramatyki greckiej skoro słowo oddane jako „wspomożyciel” jest rodzaju męskiego, w opisie działania tego „wspomożyciela” należy użyć zaimków rodzaju męskiego (Jn 16:7, 8, 13, 14). A kiedy w tekście greckim występuje słowo pneúma („duch”), które jest rodzaju nijakiego, odnoszące się do niego zaimki są rodzaju nijakiego (zob. komentarz do Jn 14:17).

świat: W tym kontekście greckie słowo kòsmos („świat”) odnosi się do świata ludzi niebędących sługami Bożymi, nieprawego społeczeństwa ludzkiego oddalonego od Boga (por. komentarz do Jn 15:19).

świata: W tym kontekście grecki wyraz kòsmos odnosi się do świata ludzi niebędących sługami Bożymi, do nieprawego społeczeństwa ludzkiego oddalonego od Boga. Jan jako jedyny ewangelista cytuje słowa Jezusa, który powiedział, że jego naśladowcy nie są częścią świata, czyli że nie należą do świata. Tę samą myśl Jezus wyraził jeszcze dwa razy podczas ostatniej modlitwy ze swoimi wiernymi apostołami (Jn 17:14, 16).

na świat przyszło dziecko: Jezus posłużył się tu przykładem narodzin dziecka, żeby zilustrować, jak cierpienie i ból mogą ‛zamienić się w radość’ (Jn 16:20). Kobieta w czasie porodu odczuwa ból, ale radość z wydania na świat dziecka usuwa ten ból w cień — sprawia, że matka o nim zapomina. W tym kontekście słowo „świat” (gr. kòsmos) odnosi się do uporządkowanego społeczeństwa ludzkiego, czyli do środowiska i warunków, w których rodzi się dziecko. Właśnie takie znaczenie ma czasami w Biblii słowo „świat” (1Ko 14:10; 1Tm 6:7; zob. komentarz do Łk 9:25).

cały świat: Podstawowe znaczenie greckiego słowa kòsmos, najczęściej tłumaczonego na „świat”, to „porządek; ład; układ”. W literaturze greckiej słowo to może odnosić się do ludzkości i właśnie w tym znaczeniu często występuje w Chrześcijańskich Pismach Greckich (zob. komentarze do Jn 1:9, 10; 3:16). Jednak nie jest to jedynie synonim „ludzkości”. W wielu miejscach Biblii zachowuje swój pierwotny sens „porządku” i „ładu”, ponieważ świat ludzi ma pewną strukturę, na którą składają się różne kultury, plemiona, narody i systemy ekonomiczne (1Jn 3:17, NŚ, 1997; Obj 7:9; 14:6). Właśnie w takim znaczeniu słowo „świat” występuje w tym i w innych miejscach. Przez wieki społeczeństwo ludzkie rozrosło się liczebnie, dlatego struktura świata, który je otacza i na nie wpływa, też się rozrosła i stała się bardziej skomplikowana (zob. komentarz do Jn 16:21).

coś: Oprócz spraw poruszonych przez Jezusa w modlitwie wzorcowej (Mt 6:9-13) Biblia wspomina o wielu sprawach, które mają wpływ na sług Bożych i mogą być przedmiotem modlitw. Dlatego osobiste modlitwy mogą dotyczyć dosłownie każdej dziedziny życia (Flp 4:6; 1Pt 5:7; 1Jn 5:14).

przykładów: Lub „figur stylistycznych; obrazowego języka” (zob. komentarz do Jn 10:6).

przykład: Jan jako jedyny ewangelista używa greckiego słowa paroimía (Jn 10:6; 16:25, 29). Ma ono podobne znaczenie jak greckie słowo parabolé („przykład; przypowieść”), które często występuje w pozostałych Ewangeliach, ale nie występuje w relacji Jana (zob. komentarz do Mt 13:3). Słowo paroimía może też zawierać w sobie myśl o porównaniu lub analogii. Piotr użył go, gdy podawał „przysłowie”: „Pies wrócił do swoich wymiocin, a umyta świnia do tarzania się w błocie” (2Pt 2:22). Ten sam rzeczownik występuje w nazwie Księgi Przysłów w Septuagincie.

was kocha: Występujący tu grecki czasownik filéo jest tłumaczony na „kochać”, „lubić” i „całować” (Mt 23:6; Jn 12:25; Mk 14:44). Może określać bardzo bliską więź, jaka łączy np. prawdziwych przyjaciół. Kiedy Jezus „zapłakał”, podchodząc do grobu Łazarza, ci, którzy byli tego świadkami, powiedzieli: „Patrzcie, jak go kochał [forma gr. czasownika filéo]!” (Jn 11:35, 36). To greckie słowo może się też odnosić do bliskiej więzi między rodzicem a dzieckiem (Mt 10:37). Jak wynika z Jn 16:27, określa mocną, serdeczną, osobistą relację, jaką Jehowa nawiązuje z uczniami Jezusa, a także ciepłe uczucia, jakimi uczniowie darzą Syna Bożego. W Jn 5:20 termin ten odnosi się do zażyłej więzi Ojca z Synem.

dzięki mnie: Lub „w jedności ze mną”. W tym miejscu grecki przyimek (en) może wskazywać zarówno na sprawczość („dzięki”), jak i na bliską relację oraz jedność („w jedności z”) (zob. komentarz do Jn 10:38).

Ja zwyciężyłem świat: W tym kontekście greckie słowo kòsmos („świat”) odnosi się do nieprawego społeczeństwa ludzkiego oddalonego od Boga. W podobnym znaczeniu słowo „świat” występuje w Jn 12:31; 15:19; 2Pt 2:5; 3:6; 1Jn 2:15-17; 5:19. Ogólnie rzecz biorąc, sposób zachowania ludzi w tym „świecie” oraz ich postawy są sprzeczne z wolą Boga przedstawioną w Biblii (1Jn 2:16). W ostatnią noc swojego ziemskiego życia Jezus słusznie mógł powiedzieć: „Ja zwyciężyłem świat”. Odniósł nad nim zwycięstwo w tym sensie, że się do niego nie upodobnił i nie pozwolił, by sposób myślenia i postępowanie nieprawego społeczeństwa ludzkiego w jakikolwiek sposób na niego wpłynęły. Swoją wiarą, lojalnością i niezłomnością Jezus dowiódł, że „władca świata”, Szatan, nie ma nad nim „żadnej władzy” (zob. komentarz do Jn 14:30). W modlitwie zapisanej w 17 rozdziale Ewangelii według Jana Jezus stwierdził, że ani on, ani jego uczniowie nie są częścią tego świata (Jn 17:15, 16). W trakcie procesu przed Piłatem powiedział temu rzymskiemu namiestnikowi: „Moje Królestwo nie jest częścią tego świata” (Jn 18:36). A ponad 60 lat później Jan pod natchnieniem napisał: „Tym, czym zwyciężamy świat, jest nasza wiara” (1Jn 5:4, 5).

w jedności z: Dosł. „w”. W tym miejscu grecki przyimek en wskazuje na bliskie relacje. Użycie tego przyimka jest szczególnie godne uwagi w księgach spisanych przez Jana i Pawła (Gal 1:22, NŚ, 1997; 3:28; Ef 2:13, 15; 6:1, przyp.). W 1Jn 4:13, 15 odnosi się on do więzi łączącej chrześcijan z Bogiem. Sposób użycia tego przyimka w Jn 17:20-23, gdzie występuje on pięć razy, również przemawia za tłumaczeniem „w jedności z”.

Nie ma on nade mną żadnej władzy: Dosł. „on nic we mnie nie ma”. Jezus był doskonały i nie miał żadnych złych pragnień, które Szatan mógłby wykorzystać, żeby odciągnąć go od Boga. Greckie sformułowanie oddane jako „nie ma on nade mną żadnej władzy” może być odpowiednikiem hebrajskiego zwrotu używanego w kontekstach prawnych, oznaczającego „nie ma on do mnie żadnego prawa”. Zupełnie inaczej było w wypadku Judasza — Diabeł mógł w niego wejść i wywierać na niego wpływ (Jn 13:27).