Dzieje Apostolskie 23:1-35

23  Paweł, uważnie patrząc na Sanhedryn, powiedział: „Bracia, przez cały czas żyłem z zupełnie czystym sumieniem wobec Boga”+. 2  W tym momencie arcykapłan Ananiasz rozkazał stojącym obok niego, żeby uderzyli go w twarz+. 3  Wtedy Paweł mu rzekł: „Ciebie uderzy sam Bóg, ty ściano pobielana*! Zasiadłeś tu, żeby mnie sądzić zgodnie z Prawem, a jednocześnie łamiesz Prawo, każąc mnie bić?”. 4  Na to stojący w pobliżu powiedzieli: „Znieważasz arcykapłana Bożego?!”. 5  Paweł odparł: „Bracia, nie wiedziałem, że to arcykapłan. Jest przecież napisane: ‚Nie wolno ci źle mówić o władcy swojego ludu’”+. 6  Paweł, wiedząc, że jedna część Sanhedrynu to saduceusze, a druga — faryzeusze, zawołał: „Bracia, jestem faryzeuszem+, synem faryzeuszy. Stoję przed sądem, bo wierzę w zmartwychwstanie”. 7  Gdy to powiedział, między faryzeuszami i saduceuszami powstał spór i zgromadzenie się podzieliło. 8  Bo saduceusze mówią, że nie ma ani zmartwychwstania, ani aniołów, ani duchów, a faryzeusze w to wszystko wierzą*+. 9  Wybuchła więc wielka wrzawa. Niektórzy uczeni w piśmie* ze stronnictwa faryzeuszy zerwali się z miejsc i zaczęli się ostro wykłócać: „Nie znajdujemy w tym człowieku żadnej winy. A jeśli przemówił do niego jakiś duch lub anioł...”+. 10  Kiedy zatarg jeszcze się wzmógł, dowódca w obawie, żeby nie rozszarpali Pawła, rozkazał żołnierzom iść i wyrwać go spośród nich, a potem zabrać do koszar. 11  A następnej nocy stanął przy nim Pan i powiedział: „Nie bój się!+ Bo jak dawałeś o mnie dokładne świadectwo w Jerozolimie, tak musisz również dać świadectwo w Rzymie”+. 12  Z nastaniem dnia Żydzi uknuli spisek+ i zobowiązali się pod klątwą, że nie będą ani jeść, ani pić, dopóki nie zabiją Pawła. 13  Tych, którzy się sprzysięgli, było ponad 40. 14  Poszli oni do naczelnych kapłanów i starszych ludu i rzekli: „Uroczyście zobowiązaliśmy się pod klątwą, że niczego nie weźmiemy do ust, dopóki nie zabijemy Pawła. 15  Teraz więc wy i Sanhedryn powiedzcie dowódcy, żeby go do was sprowadził — pod pretekstem, że chcecie dokładniej zbadać jego sprawę. A jak tylko on się zbliży, my będziemy już przygotowani, żeby go zabić”. 16  Jednak siostrzeniec Pawła usłyszał o planowanej zasadzce. Poszedł więc do koszar i doniósł o tym Pawłowi. 17  Wtedy Paweł zawołał jednego z setników i powiedział: „Zabierz tego młodego człowieka do dowódcy, bo ma mu coś do powiedzenia”. 18  Ten więc zabrał go do dowódcy i rzekł: „Więzień Paweł zawołał mnie i poprosił, żebym przyprowadził do ciebie tego młodego człowieka, bo ma ci coś do powiedzenia”. 19  Dowódca wziął go za rękę, odszedł z nim na bok i zapytał: „Co chcesz mi powiedzieć?”. 20  A on rzekł: „Żydzi się zmówili, że cię poproszą, żebyś jutro sprowadził Pawła przed Sanhedryn — pod pretekstem dokładniejszego zapoznania się z jego sprawą+. 21  Nie daj się na to namówić, bo czyha na niego ponad 40 ludzi, którzy zobowiązali się pod klątwą, że nie będą ani jeść, ani pić, dopóki go nie zabiją+. Są już gotowi, czekają tylko na twoją zgodę”. 22  Wtedy dowódca odprawił tego młodego człowieka, przykazując mu na odchodne: „Nie mów nikomu, że mi o tym powiedziałeś”. 23  Potem wezwał dwóch spośród setników i rzekł: „Zbierzcie 200 pieszych, 70 jeźdźców i 200 włóczników. O godzinie 3 w nocy mają być gotowi do wymarszu do Cezarei. 24  Postarajcie się też o konie dla Pawła, żeby go bezpiecznie przewieźć do namiestnika Feliksa”+. 25  I napisał taki list: 26  „Klaudiusz Lizjasz do Jego Ekscelencji Namiestnika Feliksa: Pozdrowienia! 27  Żydzi pojmali tego człowieka i zamierzali go zabić. Ale ja w porę przybyłem ze swoimi żołnierzami i go uratowałem+, bo się dowiedziałem, że to Rzymianin+. 28  Chcąc poznać powód, dla którego go oskarżają, sprowadziłem go przed ich Sanhedryn+. 29  Stwierdziłem, że oskarża się go w związku z jakimiś kwestiami spornymi dotyczącymi ich Prawa+, ale nie obciąża go nic, za co zasługiwałby na śmierć czy uwięzienie+. 30  A ponieważ dotarła do mnie wiadomość, że uknuto przeciw niemu spisek+, od razu posłałem go do ciebie i poleciłem oskarżycielom, żeby przed tobą osobiście postawili mu zarzuty”. 31  Żołnierze zgodnie z rozkazem zabrali więc Pawła+ i poprowadzili nocą do Antypatris. 32  Następnego dnia jeźdźcy wyruszyli z nim w dalszą drogę, a reszta żołnierzy wróciła do koszar. 33  Kiedy przybyli do Cezarei, przekazali list namiestnikowi i postawili przed nim Pawła. 34  Po przeczytaniu listu namiestnik zapytał Pawła, z której jest prowincji, i dowiedział się, że pochodzi z Cylicji+. 35  „Dokładnie cię przesłucham”, powiedział, „gdy przybędą twoi oskarżyciele”+. I nakazał trzymać go pod strażą w pałacu Heroda.

Przypisy

^ Lub „hipokryto”.
^ Lub „publicznie wyznają”.

Komentarze

żyłem: Lub „postępowałem”. Użyty w tym miejscu grecki czasownik politeúomai można też przetłumaczyć na „przeżyłem [postępowałem] jak obywatel” (Grecko-polski Nowy Testament, Vocatio). Paweł wskazuje tu, że postępował we właściwy sposób — jak dobry obywatel, który przestrzega praw swojego kraju. Ponieważ obywatelstwo rzymskie było wysoko cenione i wiązało się zarówno z przywilejami, jak i obowiązkami, obywatele na ogół brali czynny udział w życiu państwa (Dz 22:25-30). Kiedy Paweł opisywał, jak postępował wobec Boga, mógł mieć na myśli to, że przede wszystkim jest obywatelem Królestwa Bożego (Flp 3:20; por. użycie tego samego czasownika w Flp 1:27, przyp.).

należący wcześniej do stronnictwa faryzeuszy: Wygląda na to, że wspomniani tu chrześcijanie nadal do pewnego stopnia byli kojarzeni z ugrupowaniem faryzeuszy, do którego przedtem należeli (por. komentarz do Dz 23:6).

jestem faryzeuszem: Niektórzy członkowie Sanhedrynu znali Pawła (Dz 22:5). Wiedzieli, że jest gorliwym chrześcijaninem. Dlatego gdy nazwał siebie synem faryzeuszy, było dla nich jasne, że nie udaje kogoś, kim nie jest, tylko nawiązuje do wspólnych korzeni z faryzeuszami. Kontekst wypowiedzi Pawła wskazuje, że nie należy jej brać dosłownie. Ponieważ faryzeusze wierzyli w zmartwychwstanie, Paweł utożsamił się właśnie z nimi, a nie z saduceuszami. W ten sposób pokazał, że jest coś, co ich łączy. Podnosząc kontrowersyjną kwestię, jaką było zmartwychwstanie, najwyraźniej miał nadzieję, że niektórzy członkowie Sanhedrynu staną po jego stronie. I rzeczywiście ta taktyka zadziałała (Dz 23:7-9). Słowa Pawła z omawianego wersetu harmonizują też z tym, co powiedział o sobie, gdy później bronił się przed królem Agryppą (Dz 26:5). Na wspólne korzenie z faryzeuszami powołał się również w swoim liście, który pisał z Rzymu do chrześcijan w Filippi (Flp 3:5). Co ciekawe, z Dz 15:5 wynika, że nawet gdy ktoś został chrześcijaninem, czasem wspominano, że w przeszłości należał do stronnictwa faryzeuszy (zob. komentarz do Dz 15:5).

zobowiązali się pod klątwą: Lub „zobowiązali się pod przysięgą”. Użyte tu greckie słowo anathematízo najwyraźniej odnosiło się do złożenia przysięgi, która sprowadziłaby na przysięgającego przekleństwo, gdyby jej nie dotrzymał lub gdyby okazała się fałszywa.

starszych ludu: W tym wersecie chodzi o przywódców narodu żydowskiego, którzy często są wymieniani razem z naczelnymi kapłanami i uczonymi w piśmie (zob. komentarz do Mt 16:21).

zobowiązaliśmy się pod klątwą: Lub „zobowiązaliśmy się pod przysięgą” (zob. komentarz do Dz 23:12).

starszych ludu: Dosł. „starszych mężczyzn”. W Biblii greckie określenie presbýteros odnosi się przede wszystkim do osób, które mają pewną miarę władzy i odpowiedzialności w jakiejś społeczności lub jakimś narodzie. Czasami termin ten odnosi się do czyjegoś wieku (tak jak w Łk 15:25; Dz 2:17), ale nie zawsze chodzi o osoby starsze. Tutaj określono nim przywódców narodu żydowskiego, którzy często są wymieniani razem z naczelnymi kapłanami i uczonymi w piśmie. Mężczyźni z tych trzech grup tworzyli Sanhedryn (Mt 21:23; 26:3, 47, 57; 27:1, 41; 28:12; zob. Słowniczek pojęć, „Starszy”).

zobowiązali się pod klątwą: Lub „zobowiązali się pod przysięgą”. Użyte tu greckie słowo anathematízo najwyraźniej odnosiło się do złożenia przysięgi, która sprowadziłaby na przysięgającego przekleństwo, gdyby jej nie dotrzymał lub gdyby okazała się fałszywa.

zobowiązali się pod klątwą: Lub „zobowiązali się pod przysięgą”. Użyte tu greckie słowo anathematízo najwyraźniej odnosiło się do złożenia przysięgi, która sprowadziłaby na przysięgającego przekleństwo, gdyby jej nie dotrzymał lub gdyby okazała się fałszywa.

zobowiązali się pod klątwą: Lub „zobowiązali się pod przysięgą” (zob. komentarz do Dz 23:12).

wieczorem: Werset ten nawiązuje do czterech straży nocnych (liczonych od 6 wieczorem do 6 rano), z których każda trwała trzy godziny; taki podział nocy był stosowany przez Greków i Rzymian (zob. też następne komentarze do tego wersetu). Wcześniej Hebrajczycy dzielili noc na trzy straże, z których każda trwała mniej więcej cztery godziny (Wj 14:24; Sdz 7:19), ale do czasów Jezusa przyjęli system rzymski. Występujące w tym wersecie określenie „wieczorem” odnosi się do pierwszej straży nocnej, trwającej od zachodu słońca do ok. 9 wieczorem (zob. komentarz do Mt 14:25).

O godzinie 3 w nocy: Czyli ok. 9 wieczorem, licząc od zachodu słońca. Kiedy w Chrześcijańskich Pismach Greckich podawano czas jakiegoś zdarzenia, zwykle wspominano o okresach zwanych strażami — zgodnie z podziałem czasu stosowanym przez Greków i Rzymian (Mt 14:25; Mk 6:48; Łk 12:38). Omawiany werset to jedyne miejsce, w którym podano konkretną godzinę z 12 godzin nocy (por. Dz 16:25, 33; zob. komentarz do Mk 13:35).

Przyjmijcie nasze pozdrowienia!: Greckie słowo chaíro, które dosłownie znaczy „cieszyć się; radować się”, zostało tutaj użyte jako pozdrowienie — odpowiednik sformułowania „niech dobrze się wam wiedzie”. W tekście greckim początkowe słowa tego listu do zborów, dotyczącego kwestii obrzezania, odzwierciedlają ówczesną formę pisania listów. Najpierw podawano autora, potem adresata, a dalej znajdowały się zwyczajowe pozdrowienia (zob. komentarz do Dz 23:26). Ze wszystkich natchnionych listów Chrześcijańskich Pism Greckich tylko w Liście Jakuba użyto greckiego słowa chaíro w taki sam sposób co w tym liście od ciała kierowniczego (Jak 1:1). W ułożeniu tego listu brał udział uczeń Jakub. Przemawia to za tym, że Jakub, który odegrał ważną rolę na spotkaniu opisanym w 15 rozdziale Dziejów Apostolskich, i pisarz Listu Jakuba to ta sama osoba.

Klaudiusz Lizjasz do Jego Ekscelencji Namiestnika Feliksa: Pozdrowienia!: Były to typowe słowa wstępne starożytnych listów. Najpierw podawano autora, potem adresata, a dalej znajdowały się zwyczajowe pozdrowienia, wyrażone greckim słowem chaíro, które dosłownie znaczy „cieszyć się; radować się”. Zawierały myśl: „Niech ci się dobrze wiedzie”. Wyraz chaíro często pojawia się również w pozabiblijnych listach papirusowych. W omawianym wersecie słusznie można go przetłumaczyć na „pozdrowienia”. Podobne wprowadzenie do listu można znaleźć w Dz 15:23 i Jak 1:1 (zob. komentarz do Dz 15:23).

Rzymianin: Czyli obywatel rzymski (zob. komentarze do Dz 16:37; 22:25).

Rzymianina: Czyli obywatela rzymskiego. To druga z trzech opisanych w Biblii sytuacji, w których Paweł skorzystał z przysługujących mu praw obywatela rzymskiego. Rzymianie zazwyczaj nie ingerowali zbytnio w sprawy Żydów. Jeśli jednak chodzi o Pawła, musieli zaingerować, bo zamieszki wywołane jego pojawieniem się w świątyni zakłóciły porządek publiczny, a poza tym był on obywatelem rzymskim. Posiadanie obywatelstwa wiązało się z określonymi przywilejami, które respektowano w całym imperium. Na przykład Rzymianina nie wolno było bez wyroku związać ani wychłostać, bo w taki sposób traktowano jedynie niewolników (dwie pozostałe sytuacje: zob. komentarze do Dz 16:37; 25:11).

jesteśmy Rzymianami: Czyli obywatelami rzymskimi. Paweł i najwyraźniej też Sylas mieli rzymskie obywatelstwo. Obywatelowi rzymskiemu zawsze przysługiwało prawo do rzetelnego procesu. Nigdy nie wolno go było publicznie ukarać bez wyroku. Cieszył się on szczególnymi prawami i przywilejami na terenie całego imperium. Podlegał prawu rzymskiemu, a nie prawom danego miasta. W razie oskarżenia mógł się zgodzić na sądzenie zgodnie z prawem lokalnym, ale zawsze mógł się też zwrócić do rzymskiego trybunału. Gdy groziła mu kara śmierci, miał prawo odwołać się do cesarza. Apostoł Paweł głosił na znacznym obszarze cesarstwa rzymskiego. Z przysługujących mu praw obywatela rzymskiego skorzystał co najmniej w trzech sytuacjach. Pierwsza z nich miała miejsce właśnie w Filippi, gdy poinformował urzędników miejskich, że wymierzając mu karę chłosty, naruszyli jego prawa (dwie pozostałe sytuacje: zob. komentarze do Dz 22:25; 25:11).

rezydencji namiestnikowskiej: Występujące tu greckie określenie praitòrion (od łac. praetorium) odnosi się do oficjalnej rezydencji rzymskiego namiestnika. W Jerozolimie funkcję tej rezydencji pełnił prawdopodobnie pałac zbudowany przez Heroda Wielkiego. Znajdował się on w pn.-zach. rogu Górnego Miasta, będącego pd. częścią Jerozolimy (zob. Dodatek B12, gdzie przedstawiono lokalizację rezydencji namiestnika). Piłat przebywał w Jerozolimie tylko przy pewnych okazjach, takich jak święta, ponieważ mogło wtedy dochodzić do rozruchów. Na stałe rezydował w Cezarei.

pałacu: Lub „pretorium”. W Ewangeliach i Dziejach Apostolskich greckie słowo praitòrion, pochodzące z łaciny, jest używane w odniesieniu do pałacu lub rezydencji. Wyrazem „pretorium” określano namiot dowódcy wojskowego, a z czasem także rezydencję namiestnika prowincji. Tutaj termin ten odnosi się do pałacu w Cezarei zbudowanego przez Heroda Wielkiego. W tamtym czasie, ok. 56 r. n.e., pałac ten służył za rezydencję rzymskiego namiestnika (zob. komentarz do Mt 27:27).

Multimedia

Włócznie rzymskie
Włócznie rzymskie

Rzymscy żołnierze zazwyczaj byli wyposażeni w długą broń do rzucania lub przebijania. Pilum (1) służyło do przebijania celu. Jego waga uniemożliwiała rzucanie go na duże odległości, ale można nim było przebić zbroję lub tarczę. Istnieją dowody na to, że w pilum często byli wyposażeni rzymscy legioniści. Prostsze włócznie (2) miały drewniany trzon i grot z kutego żelaza. Piechota pomocnicza czasami nosiła jedną lub więcej włóczni tego typu. Nie wiadomo, jakiego rodzaju włóczni użyto do przebicia boku Jezusa.

PISMO ŚWIĘTE W PRZEKŁADZIE NOWEGO ŚWIATA — WYDANIE DO STUDIUM
Dzieje 23
polski
Czytaj Biblię w internecie
https://cms-imgp.jw-cdn.org/img/p/1001070103/univ/art/1001070103_univ_sqr_xl.jpg
nwtsty