“Say Ugali na Sayan Mundo Nanaebas”

“Kuan ko ya, agagi, ta say panaon apatikeyan la.”​—1 CORINTO 7:29.

1, 2. Antoran pananguman so naimatonan yo la sanlegan na pambibilay yo?

 ANTORAN pananguman so naimatonan yo la sanlegan na pambibilay yo? Nanonotan yo ni kasi iratan? Alimbawa, wala so aligwas ed medikal a siensia. Lapud pansusukimat diad satan a lawak, say promedyo na karukey na bilay ed pigaran daldalin so naaruman, manlapud ag-onsulok a 50 a taon nen kagapo na koma-20 siglo anggad masulok a 70 a taon natan! Isipen met iray pakakagunggonaan tayo ed suston panangusar ed radyo, telebisyon, cellphone, tan fax machine. Makanakana met so aligwas ed edukasyon, transportasyon, tan say panangiyagel ed kanepegan na too, ya amin na satan so amaaligwas ed bilay na minilyon.

² Siempre, aliwan amin a pananguman so nagmaliw a panmaongan. Agbalot nibaliwala so makapatalagnaw iran epekto na ompapalalon krimen, say iyaabeba na moralidad, ondarakel a mangaabuso ed druga, maples ya idarakel na mandidiborsyo, onaabeba a kantidad na kuarta, tan say lalon pamapagyaw na terorismo. Antokaman so kipapasen, nayarin miabobon kayo ed insulat nen apostol Pablo nensaman: “Say ugali na sayan mundo nanaebas” odino manguuman.​—1 Corinto 7:31.

3. Anto so labay ya ibaga nen Pablo sanen insulat ton “say ugali na sayan mundo nanaebas”?

³ Sanen imbalikas itan nen Pablo, inkompara to so mundo ed sakey ya entablado. Saramay onaakto ed satan ya entablado et politiko, relihyoso, tan bantog iran totoo​—ya omparungtal, mangiyakto ed betang da, insan da ipalugar la ed arum so entablado. Ontan so nagagawa ed dakel lan siglo. Diad apalabas iran panaon, nayarin manuley so sakey a dinastiya ed pigaran dekada​—pigaran siglo ni ingen​—balet ta matantan iray  pananguman. Aliwa lan ontan natan lapud bigla a manguuman so kurang na awaran sano tirisyonen dan pateyen so sakey a prominentin lider! On, diad sarayan magulon panaon, agtayo amta no anto so itarok na arapen.

4. (a) Anton asimbang a panmoria so nakaukolan na saray Kristiano nipaakar ed saray nagagawa ed mundo? (b) Anton duaran linya na ebidensya so konsideraen tayo natan?

⁴ No say mundo so entablado tan saray lider so aktor, saray Kristiano sirin so maniimaton. * Balet, lapud “ag-ira taga mundo,” agda pirmin pampapagaan so gagawaen odino anggan say pakabidbiran na saramay onaakto. (Juan 17:16) Imbes, sikara so magunaet a mangamta ed saray pakapatnagan a magano lan nasumpal itan a drama​—sakey a makadesyang a kasumpalan​—lapud amta ra a nepeg a mangangga iyan sistema sakbay ya itarok nen Jehova so abayag lan aalagaren a balon mundo na inkatunong. * Usisaen tayo sirin so duaran linya na ebidensya a mangipatnag a manbibilay tayo la ed panaon na anggaan tan asingger la so balon mundo. Saraya et say (1) kronolohiya na Biblia tan (2) onderenden iran kipapasen na mundo.​—Mateo 24:21; 2 Pedro 3:13.

Asolbar a Siansia so Sakey a Misteryo!

5. Antoray “aturon panaon na saray nasyon,” tan akin a makapainteres itan ed sikatayo?

⁵ Say kronolohiya et sakey a panagaral ed pansiglaotan na panaon tan saray ebento. Sinaglawi nen Jesus so nipaakar ed panaon a saray lider na mundo so magmaliw a manunan onaakto ya agpibabalian na Panarian na Dios. Satan a panaon so tinawag nen Jesus a “say aturon panaon na saray nasyon.” (Lucas 21:24, NW) Diad kasampotan na saratan ya “aturon panaon,” say mangatatawen a Panarian na Dios so onsabi tekep na pakayari, a si Jesus so manepeg a Manuley ed satan. Diad primero, si Jesus so manuley ed “pegley na saray kakabusol [to].” (Salmo 110:2) Insan, unong ed Daniel 2:44, ‘buyaken tan upoten’ na Panarian so amin a gobierno na too, tan satan so mansiansia lawas.

6. Kapigan ginmapo so “aturon panaon na saray nasyon,” kaunongan kabayag iratan, tan kapigan iratan angangga?

⁶ Kapigan mangangga so “aturon panaon na saray nasyon” insan onggapon manuley so Panarian na Dios? Say ebat, ya ‘atatakan angga ed panaon na kasumpalan,’ so mangilalanor ed kronolohiya na Biblia. (Daniel 12:9) Sanen manasingger la itan a “panaon,” walaray kundang a ginawa nen Jehova pian iparungtal so ebat ed sakey a grupo na saray mapaabeban estudyante na Biblia. Diad tulong na espiritu na Dios, atebek da a “say aturon panaon na saray nasyon” so ginmapo sanen aderal so Jerusalem nen 607 K.K.P. tan saratan ya “aturon panaon” et 2,520 taon ed karukey. Unong ed satan, akalkula ra a say 1914 so ananda ed anggaan na “aturon panaon na saray nasyon.” Amoria ra met a say 1914 et gapoan na anggaan na sayan sistema na bengabengatla. Bilang estudyante na Biblia, sarag yo kasin ipaliwawa manlapud Kasulatan no panon a kinalkula so petsan 1914? *

7. Antoran teksto so makatulong ed sikatayo pian naamtaan tayo so gapo, karukey, tan anggaan na pitoran panaon ya asalambit ed libro na Daniel?

⁷ Sakey lan pakatandaan et naromog diad libro na Daniel. Lapud inusar nen Jehova si Arin Nabucodonosor na Babilonia pian deralen so Jerusalem diad gapo na “say aturon panaon,” nen 607 K.K.P., imparungtal To ed panamegley na satan a manuley a saray nasyon so mantultuloy ya ag-onsalet so Dios diad loob na pitoran simbolikon panaon. (Ezequiel 21:26, 27; Daniel 4:16, 23-25) Panon karukey itan a pitoran panaon? Unong ed Apocalipsis 11:2, 3; tan 12:6, 14, say talora tan kapalduan panaon et 1,260 ya agew ed karukey. Kanian, saray pitoran panaon so nepeg a mamidua ed satan a karukey, odino 2,520 ya  agew. Angga ditan labat kasi? Andi, lapud inter nen Jehova ed si propeta Ezequiel, a kapanaonan nen Daniel, so totontonen ed pangipatalos ed simbolismo: “Balang agew ed sakey taon, sikato so inggeter ko ed sika.” (Ezequiel 4:6) Kanian, say pitoran panaon so diad tua et 2,520 a taon ed karukey. Diad pangusar ed 607 K.K.P. bilang pangigapoan tan say karukey et 2,520 a taon, nibaga tayo a saray aturon panaon so manampot ed 1914.

Apekderan so “Panaon na Kasumpalan”

8. Anton ebidensya so natukoy yo a linmoor la iray kipapasen ed mundo manlapu la’d 1914?

⁸ Saray ebento ed mundo manlapud 1914 tan manpatuloy so mamekder a susto so pakatalos ya asalambit ed tagey unong ed kronolohiya na Biblia. Imbagan mismo nen Jesus a say “anggaan na mundo” so nabidbiran panamegley na saray bakal, eras, tan salot. (Mateo 24:3-8; Apocalipsis 6:2-8) Satan so peteg ya agawa manlapu la’d 1914. Wala ni so inyarum nen apostol Pablo ya impormasyon, a kuanton wala so mapatnag a pangumanan na saray awawey na totoo ed balang sakey. Dugaruga so impaneskribe to ed saray pananguman a naiimatonan tayon amin.​—2 Timoteo 3:1-5.

9. Anto so nibaga na saray akaimaton nipaakar ed saray kipapasen na mundo manlapu la’d 1914?

⁹ Kasin say “ugali na sayan mundo” so talagan anguman manlapu la’d 1914? Diad libron The Generation of 1914, oniay inkuan nen Propesor Robert Wohl: “Kombinsido iramay nambilay legan na bakal ya angangga so sakey a mundo tan ginmapo so sananey nen Agosto 1914.” Diad impamekder ed saya, oniay insulat nen Dr. Jorge A. Costa e Silva, bilang direktor na mental-health ed World Health Organization: “Manbibilay itayo ed panaon a mapmaples a manguuman iray bengatla, a sengegan na kapagaan tan gonigon diad laknab ya agnin balot naeksperiensya ed awaran na katooan.” Kasin naeksperiensya yo la itan a mismo?

10. Panon itayon niliwawaan na Biblia nipaakar ed sengegan na iloloor na saray kipapasen na mundo manlapu la’d 1914?

¹⁰ Siopa so makasengeg ed iloloor na saray kipapasen na mundo? Iparungtal na Apocalipsis 12:7-9 no siopa: “Agawa so sakey a baleg a bakal ed tawen: Si Miguel [Jesu-Kristo] tan saray anghel to pinmaway iran akibakal ed dragon [Satanas a Diablo]: et samay dragon tan saray anghel to akibakal ira. Et ag-ira analo, tan agmet la aromog so dinanman a pasen da ed tawen. Tan nibantak dia ed dalin so baleg a dragon, . . . a sikato so mantila ed lapag na sankamundoan.” Kanian si Satanas a Diablo so managgulo, tan say inkapagit to manlapud tawen nen 1914 so mankabaliksan a “kasi la ra so dalin tan dayat: ta say Diablo inmakseb ed sikayo, a wala ed baleg a sanok to, ya amta to a daiset la so panaon to.”​—Apocalipsis 12:10, 12.

No Panon a Niparungtal so Kaunoran Iran Eksena

11. (a) Antoran metodo so uusaren nen Satanas pian palikdoen so “lapag na sankamundoan”? (b) Anton nikaduman sagpot nen Satanas so impaimano nen apostol Pablo?

¹¹ Lapud amta to ya asingger la so panganggaan  to, si Satanas so lalon nanggunaet pian palikdoen so “lapag na sankamundoan” manlapu la’d nen 1914. Bilang onsianon manamalikdo, si Satanas so agnanengneng a mangimamaneobra ed saray bengatla, ya ipaparungtal to ed entablado iray lider tan dederlengen ed eksena na mundo bilang manunaan ya aktor. (2 Timoteo 3:13; 1 Juan 5:19) Sakey ed saray kalat to et say pamalikdo ed katooan pian panisipen to ira a say paraan na pananguley to so mangitarok ed sikara na tuan kareenan. Diad inkalapagan et tinmalona so propaganda to, lapud nagmaliw a mailalo so totoo anggaman ed dakel ya ebidensya ya onderenden la iray kipapasen. Impasakbay nen apostol Pablo a sakbay a naderal iyan sistema na bengabengatla, wala so makatantandan pakapatnagan na satanikon propaganda. Oniay insulat to: “Sano ibabaga ray, Kareenan tan andi paga, insan biglan kaderal so onsabi ed sikara, a singa pasakit na biin malukon.”​—1 Tesalonica 5:3; Apocalipsis 16:13.

12. Antoray gagawaen natan a sagpot pian nitarok so kareenan ed panaon tayo?

¹² Diad apalabas iran taon, naynay ya usaren na saray politiko so balikas a “kareenan tan andi-paga” pian deskribien iray nanduruman plano na totoo. Tinawag da ni ingen so taon a 1986 bilang say Internasyonal a Taon na Kareenan, anggaman satan a taon et agtalaga nanresulta ed kareenan. Kasin saratan a sagpot na saray lider na mundo so manibukel ed kompleton kasumpalan na 1 Tesalonica 5:3, odino kasin tinukoy nen Pablo so sakey a makatantandan ebento a nakabatan na interon mundo?

13. Sanen impasakbay nen Pablo so nipaakar ed kelyaw a “Kareenan tan andi-paga,” anto so angikomparaan to ed kadederal ya ontumbok a nagawa, tan anto so naaralan tayo ed saya?

¹³ Lapud saray propesiya na Biblia so mabetbet a natalosan a maong kayari na pakasumpal na saratan odino sano nagagawa la itan, nakaukolan a manimano tayo ni. Balet, makapainteres ta inkompara nen Pablo so biglan kadederal kayari na kelyaw na “Kareenan tan andi-paga” diad pampapasakit na sakey a malukon. Diad loob na manga siameran bulan, say sakey ya ina ya asingger lan mananak so lalon sikakabat ed ugaw ya ombabaleg ed dalem na eges to. Nayarin narengel to la so patok na puso na anak to odino nalikas to so igalaw na satan diad eges to. Nayarin mandepak ni itan. Lalon napapatnagan iray sintomas, tan sakey ya agew et nalikna to so pampasakit lan maong, a mangipabitar a sinmabi la so abayaglan aalagaren a kianak na ugaw. Kanian, diad antokaman a paraan a nasumpal so nipropesiyan kelyaw a “Kareenan tan andi-paga,” satan so mangitonton ed bigla, ansakit, balet makapaliket ya ebento​—say kaderal na karelmengan tan say igapo na sistema na balon mundo.

14. Anton mantutumbokan a nagawa so ompatnag ed arapen, a mangitonton ed anton pansumpalan?

¹⁴ Say onsabin kadederal so makapataktakot a nenengnengen parad saray matoor a Kristiano a maniimaton. Unona, saray arari na dalin (say mapolitikan kabiangan na organisasyon nen Satanas) so mangataki ed saray manusuporta ed Babilonia a Baleg (say relihyoson kabiangan) tan deralen to iratan. (Apocalipsis 17:1, 15-18) Kanian diad makapabiglan pakauman na ebento, say panarian nen Satanas so naapag-apag a mismo, ya atakien na sakey so arum a kabiangan, tan ag-itan naamper nen Satanas. (Mateo 12:25, 26) Satan so iyan nen Jehova ed kapusoan na saray arari na dalin pian ‘gawaen da so kaliktan to,’ salanti, pian ekalen to ed dalin iray relihyoson kabusol to. Sano aderal la so palson relihyon, idaulo nen Jesu-Kristo iray mangatatawen ya armada to pian sigpot lan deralen so nakekeraan a kabiangan na organisasyon nen Satanas​—say komersyal tan mapolitikan elemento. Diad kaunoran et naandi lay Satanas. Diad satan et onsara la so telon, tan nasumpal la so andukerukey a drama.​—Apocalipsis 16:14-16; 19:11-21; 20:1-3.

15, 16. Anto so nepeg ya epekto na panonot a “say panaon apatikeyan la” dia ed kabibilay tayo?

¹⁵ Kapigan nagawa so amin na saratan a bengatla? Agtayo amta so agew odino oras. (Mateo 24:36) Balet, amta tayo a say “say panaon apatikeyan la.” (1 Corinto 7:29) Importante sirin ya usaren tayon makabat so nakekeraan a panaon tayo. Panon? Unong ed salaysay nen apostol Pablo, nepeg tayon ‘anamoten so panaon’ parad mas importante iran bengatla nen say bengatlan  anggapoy kakanaan tan usaren tayo so kada agew ed makanan paraan. Say rason? “Ta saray agew sikara so mauges.” Tan lapud ‘natatalosan tayo no anto so linawa na Katawan’ ed sikatayo, agtayo daraken so mabli tan daiset lan panaon a nakekeraan.​—Efeso 5:15-17; 1 Pedro 4:1-4.

¹⁶ Lapud amta tayo la a naderal so amin a minumundon sistema na bengabengatla, panon itayon nepeg a naapektoan? Oniay insulat nen apostol Pedro a pakagunggonaan tayo: “Diad inengneng a saraya ya amin a bengatla naderal ira naani, anton nengneng na inkatoo so nepeg yon pagmaliwan ed amin a masantos a panagbilay tan kasimpitan.” (2 Pedro 3:11) Ontan so inkatoo a nepeg tayon pagmaliwan! Mitunosan ed makabat a bilin nen Pedro, nakaukolan tayon (1) imanoen a maong so kondukta tayo pian naseguro a satan et masanto tan (2)  seguroen a saray maseseg a gawa tayo ed serbisyo ed si Jehova so lawas mangipapatnag ed aralem a panangaro tayo ed sikato.

17. Sumpad antoran patit a nepeg a manbantay iray matoor a Kristiano?

¹⁷ Say panangaro ed Dios so mangamper ed sikatayo a misiglaot ed sayan mundo lapud saray pananagyat na satan. Nipaakar ed say manatalaran a nagawa ed kaplesan a sistema na bengabengatla, mapeligro ed biang tayo so pakasagyat ed minumundo tan akasentro ed liket a kabibilay. Anggaman manbibilay tan mankikimey tayo ed mundo, nepeg a talinengen tayo so makabat a simbawa ya ag-uusaren a nagnap so mundo. (1 Corinto 7:31) Diad tua, nepeg tayon gawaen so anggaay nayarian tayo a manbantay pian ag-itayo napalikdo ed propaganda na mundo. Ag-ontalona iyan mundo diad panresolbi ed saray problema na satan. Agnayarian na satan so makapansiansia lawas. Akin a makapanseguro itayo? Lapud ontan so inkuan na apuyanan a Salita na Dios: “Say mundo mangangga, tan saray penel to: sabalet so mangunor ed linawa na Dios onsiansia lawas.”​—1 Juan 2:17.

Onsabi ni Labat so Sankaabigan a Panaon!

18, 19. Antoran pananguman so pitamitam yo ed balon mundo, tan akin a makanakana so panalagar?

¹⁸ Magano lan panganggaen nen Jehova si Satanas tan saray manusuporta ed sikato. Kayari na satan, diad panamendisyon na Dios, gapoan la na saray matoor ya akaliktar ed anggaan na sayan sistema so mamasimbalo ed “ugali” odino eksena a mansiansia ed andi-anggaan. Agla deralen na bakal so mundo; ‘patundaen na Dios so bakabakal angga ed sampot na dalin.’ (Salmo 46:9) Imbes a niwalay eras, “wala so daakan ya ilik ed tapew na dalin ed tapew na toktok na saray palandey.” (Salmo 72:16) Anggapo laray prisoan, istasyon na polisya, sakisakit a makaalis ed sekso, saray lider na sindikato na druga, korte a parad diborsyo, saray bista a mangaasikaso ed impakalugi, tan terorismo.​—Salmo 37:29; Isaias 33:24; Apocalipsis 21:3-5.

¹⁹ Saray pakanodnonotan a lubok so naandian lay karga, tan say binilyon a totoon napaoli so nanengneng ed dalin. Agaylan makapaliket sano makapannenengnengan lamet so nanduruman kailalakan tan maapit a makapanlalakapan iray mankakapamilya ya abayag ya ag-akapannengnengan! Diad saginonor, amin a manbibilay so mandayew ed si Jehova. (Apocalipsis 5:13) Sano sigpot lan agawa iray pananguman, omparungtal la so paraiso ed interon dalin. Anto so liknaan yo legan yon iimatonan so eksena? Maseguron napakiwas kayon mangikelyaw, ‘Abayag ko la iyan aalagaren, balet makanakana so impanalagar ko!’

[Saray paimano ed leksab]

Panon Yon Ebatan?

• Panon ya apaneknekan a tua ed panaon tayo iray salitan “say ugali na sayan mundo nanaebas”?

• Panon ya impabitar na kronolohiya na Biblia so anggaan na “say aturon panaon na saray nasyon”?

• Panon a pekderan na saray manguuman a kipapasen ed mundo a say 1914 so mangipabidbir ed gapoan na “panaon na kasumpalan”?

• Panon itayon naapektoan ed katuaan a “say panaon apatikeyan la”?

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 20]

Asolbar a siansia so misteryo!