Ɛzoanvolɛma Gyima 13:1-52
13 Ɛnee ngapezoma nee kilehilevolɛma wɔ asafo ne mɔɔ wɔ Anteɔko la anu:+ Baanabase, Simɛyɔn mɔɔ bɛfɛlɛ ye Naegya, Luseɛse mɔɔ vi Saelini, Maneeyen mɔɔ bɛtetele ye nee Hɛlɔdo mɔɔ nea maangyeba zo wɔ ɛleka ko la yɛɛ Sɔɔlo.
2 Mɔɔ bɛlɛsonle Gyihova* na bɛlɛkye ɛhɔne la, sunsum nwuanzanwuanza ne hanle kɛ: “Bɛye Baanabase nee Sɔɔlo+ bɛmaa me amaa bɛahɔyɛ gyima ne mɔɔ ɔti menvɛlɛle bɛ la.”+
3 Mɔɔ bɛhyele ɛhɔne na bɛyɛle nzɛlɛlɛ bɛwiele la, bɛvale bɛ sa bɛguale bɛ nwo zo na bɛmaanle bɛhɔle.
4 Ɔti mrenyia ɛhye mɔ mɔɔ sunsum nwuanzanwuanza ne zoanle bɛ la hɔle Sɛlusea, na bɛvile ɛkɛ bɛvale ɛlɛne bɛhɔle Saepelɛse.
5 Mɔɔ bɛdwule Salamese la, bɛbɔle ɔ bo bɛhanle Nyamenle edwɛkɛ ne wɔ Dwuuma nyianu azua ne mɔ anu. Ɛnee Dwɔn noko le bɛ boavolɛ.*+
6 Mɔɔ bɛkpɔsale bɔra ne azo amuala too bɛhɔdwule Peefɔso la, bɛhɔdole Dwuunli nrenyia bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Baa-Gyisɛse la, ɔle silikyevo yɛɛ adalɛ ngapezonli.
7 Ɛnee ɔwɔ amɛnlado* Sɛgyeɛse Pɔɔlɛse, nrenyia bie mɔɔ ze nrɛlɛbɛ la anwo ɛkɛ. Ɔmaanle bɛvɛlɛle Baanabase nee Sɔɔlo bɛmaanle ye, ɔluakɛ ɛnee nrenyia ɛhye kulo kɛ ɔtie Nyamenle edwɛkɛ ne.
8 Noko Ɛlemase, silikyevo ne (kɛ ye duma ne abo kile la ɛne) bɔle ɔ bo zile bɛ adenle, na ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔkakyi amɛnlado ne adwenle yeavi diedi ne anwo.
9 Akee sunsum nwuanzanwuanza ne yile Sɔɔlo mɔɔ eza bɛfɛlɛ ye Pɔɔlo la tɛkɛɛ, na ɔnleanle ye koonwu
10 na ɔhanle kɛ: “Wɔmɔ mɔɔ nzisi kɔsɔɔti nee amumuyɛ muala ɛyi wɔ tɛkɛɛ, Abɔnsam ara,+ wɔmɔ mɔɔ ɛle debie biala mɔɔ le tenlene kpɔvolɛ la, ɛnrɛgyakyi kɛ ɛbahakyi Gyihova* ndenle fɔɔnwo ne anye ɔ?
11 Nea! Gyihova* babua wɔ ndɛne na ɛ nye bazi, ɛnrɛnwu wienyi kɔkpula mekɛ bie.” Ɛkɛ ne ala ɔ nye zo yɛle ye kisii, awozinli vale ye na ɔlile nvuovua kɛ ɔkpondɛ awie azɔ ɔ sa ahile ye adenle.
12 Mɔɔ amɛnlado ne nwunle mɔɔ ɛzi la, ɔrayɛle diedinli ɔluakɛ Gyihova* ngilehilelɛ ne yɛle ye azibɛnwo.
13 Akee Pɔɔlo nee ɔ gɔnwo mɔ vale nyevile zo vile Peefɔso hɔle Pɛga mɔɔ wɔ Pamefelea la. Noko Dwɔn+ gyakyile bɛ ɛkɛ na ɔziale ɔ nzi ɔhɔle Gyɛlusalɛm.+
14 Noko bɛvile Pɛga bɛhɔle Anteɔko mɔɔ wɔ Pesedea la. Na bɛhɔle nyianusua+ ne anu wɔ Ɛnwomenlelielɛ kenle ne na bɛhɔdɛnlanle aze.
15 Mekɛ mɔɔ bɛgengale Mɛla ne+ nee Ngapezoma ne mbuluku ne mɔ bɛwiele la, nyianusua ne neavolɛma ne zele bɛ kɛ: “Mediema, saa bɛlɛ edwɛkɛ bie mɔɔ maa anwosesebɛ la bɛmaa menli ne a, bɛha.”
16 Yemɔti Pɔɔlo dwazole, ɔmaanle ɔ sa zo kɛ bɛyɛ koonwu na ɔhanle kɛ:
“Mediema, Yizilayɛma nee bɛdabɛ mɔɔ bɛsulo Nyamenle la, bɛdie.
17 Yizilayɛ maanle ɛhye Nyamenle ne kpale yɛ nenyia mɔ wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee bɛle nyɛvolɛ wɔ Yigyibiti azɛlɛ zo la, ɔboale bɛ na ɔvale ye tumi kpole ne ɔyele bɛ ɔvile ɛkɛ.+
18 Na ɔnyianle bɛ nwo abotane wɔ fienemgbole ne anu ɛvolɛ kɛyɛ 40.+
19 Mekɛ mɔɔ ɔzɛkyele Keena azɛlɛ ne azo maanle nsuu la, ɔvale bɛ azɛlɛ ne ɔmaanle kɛ agyapadeɛ.+
20 Ɔ muala zile wɔ kɛyɛ ɛvolɛ 450 anu.
“Ɛhye anzi ɔmaanle bɛ ndɛnebuavolɛma too ɔradwule ngapezonli Samoɛle anwo zo.+
21 Noko yemɔ anzi bɛbizale kɛ Nyamenle ɛmaa bɛ belemgbunli,+ na ɔvale Kehye ara Sɔɔlo, nrenyia bie mɔɔ vi Bɛngyaman abusua nu+ la ɔmaanle bɛ ɛvolɛ 40.
22 Mɔɔ ɔyele ye ɔvile ɛkɛ ne la, ɔkpale Devidi kɛ belemgbunli+ ɔmaanle bɛ na ɔlile ɔ nwo daselɛ kɛ: ‘Menwu Gyɛsi ara Devidi,+ nrenyia mɔɔ la me ahonle nwo la,+ ɔbayɛ ninyɛne mɔɔ mekulo la amuala.’
23 Kɛ mɔɔ ye ɛwɔkɛ ne kile la, Nyamenle ɛlua nrenyia ɛhye abozoamra anwo zo ɛva ngoanedievolɛ Gyisɛse ɛmaa Yizilayɛma.+
24 Kolaa na yeara la, Dwɔn limoale hanle ɛzɔnenlɛ* mɔɔ le bɛ nwo ɛnlunlɛ nwo sɛkɛlɛneɛ la anwo edwɛkɛ hilele Yizilayɛma amuala.+
25 Noko mɔɔ Dwɔn ɛlɛfa ye gyimalilɛ ne ara awieleɛ la, ɔhanle kɛ: ‘Bɛdwenle kɛ mele nwane? Tɛ yemɔ a le me. Noko bɛnlea! Awie li me nzi ɛlɛba mɔɔ menfɛta kɛ mekɛzianyi ɔ gyakɛ mgbɔlaboa zo nyɛma bɔbɔ a.’+
26 “Mediema, bɛdabɛ mɔɔ bɛle Ebileham abusua ne abozoamra nee bɛdabɛ noko mɔɔ bɛsulo Nyamenle mɔɔ bɛwɔ ɛke la, bɛva ngoanelielɛ nwo edwɛkɛ ɛhye bɛrɛlɛ yɛ.+
27 Menli mɔɔ wɔ Gyɛlusalɛm la nee bɛ tumivolɛma annwu ahenle mɔɔ edwɛkɛ ɛhye fale ɔ nwo la. Mekɛ mɔɔ bɛlɛbua ye ndɛne la, bɛmaanle mɔɔ Ngapezoma ne+ hanle mɔɔ bɛkenga ye ɛnwomenlelielɛ kenle biala la rale nu.
28 Bɛannwu debie biala mɔɔ maa ɔfɛta ewule la wɔ ɔ nwo bɔbɔ ɛdeɛ,+ noko bɛmaanle Paelɛte hunle ye.+
29 Na mɔɔ bɛwiele debie biala mɔɔ bɛhɛlɛle ye wɔ ɔ nwo yɛ la, bɛyele ye bɛvile baka ne azo na bɛvale ye bɛdole nla* bie anu.+
30 Noko Nyamenle dwazole ye vile mowuamra anu,+
31 na ɔyele ɔ nwo ɔhilele bɛdabɛ mɔɔ bɛlile ɔ nzi bɛvile Galeli bɛhɔle Gyɛlusalɛm la fane dɔɔnwo. Na kɛkala bɛmɛ a bɛlɛdi ɔ nwo daselɛ bɛahile menli ne a.+
32 “Ɔti yɛlɛka ɛwɔkɛ ne mɔɔ bɛbɔle yɛ nenyia mɔ la anwo edwɛkpa ne yɛahile bɛ.
33 Nyamenle ɛmaa ɛhye mɔ amuala ɛra nu bɔkɔɔ ɛmaa yɛdayɛ mɔɔ yɛle bɛ mra la,+ ɔlua Gyisɛse mɔɔ yedwazo ye la azo; kɛ mɔɔ bɛhɛlɛ ye wɔ edwɛne ne mɔɔ tɔ zo nwiɔ la anu la, kɛ: ‘Ɛle me ra; ɛnɛ merayɛ wɔ papa.’+
34 Na kɛmɔ ɔdwazole ye ɔvile mowuamra anu mɔɔ ɔnrɛkpɔlɔ ɛlɛ la ati, Yeha ye wɔ adenle ɛhye azo kɛ: ‘Mebala ɛlɔlɛ kpundii ne mɔɔ menvale membɔle Devidi ɛwɔkɛ, mɔɔ le nɔhalɛ* la ali meahile wɔ.’+
35 Eza ɔhanle ye wɔ edwɛne bieko anu kɛ: ‘Ɛnrɛmaa wɔ nɔhavo ne nwonane ɛnrɛkpɔlɔ.’*+
36 Devidi ɛdeɛ, ɔzonlenle Nyamenle* wɔ ye mekɛ zo noko ɔwule, bɛziele ye wɔ ye nenyia mɔ anwo ɛkɛ na ɔkpɔlɔle.+
37 Noko ahenle ne mɔɔ Nyamenle dwazole ye la amkpɔlɔ.+
38 “Ɔti mediema, mekpondɛ kɛ bɛnwu ye kɛ Nyamenle bava bɛ ɛtane ahyɛ bɛ ɔlua nrenyia ɛhye ewule ne ati,+
39 na Mosisi Mɛla ne angola ammaa bɛanyɛ tenlenema+ noko ɔlua nrenyia ɛhye ewule ne ati Nyamenle babu awie biala mɔɔ kɛlie kɛli la tenlenenli.+
40 Ɛhye ati, bɛnlea boɛ na mɔɔ Ngapezoma ne hanle la amba bɛ nwo zo:
41 ‘Bɛnlea ye boɛ, bɛmɛ agolobɛnwoma, na ɔyɛ bɛ azibɛnwo, na bɛminli, ɔluakɛ melɛyɛ gyima bie wɔ bɛ mekɛ zo, gyima mɔɔ saa awie ka nwolɛ edwɛkɛ kɔsɔɔti kile bɛ bɔbɔ a bɛnrɛlie bɛnrɛli la.’”+
42 Na mekɛ mɔɔ bɛlɛfinde bɛahɔ la, menli ne zɛlɛle bɛ kɛ bɛraha ɛhye mɔ anwo edwɛkɛ dɔɔnwo bɛhile bɛ wɔ Ɛnwomenlelielɛ kenle bieko.
43 Mekɛ mɔɔ menli mɔɔ yiale nyianusua ne anu zandele la, Dwuuma dɔɔnwo nee bɛdabɛ mɔɔ bɛhakyi bɛyɛ Dwuuma mɔɔ bɛsonle Nyamenle la doale Pɔɔlo nee Baanabase, na mɔɔ bɛlɛtendɛ bɛahile bɛ la, bɛmaanle bɛ anwosesebɛ kɛ bɛdɛnla Nyamenle ɛlolɛ kpole ne anu.+
44 Ɛnwomenlelielɛ kenle bieko dwule la, asɛɛ suakpole ne azo amra amuala yiale nu kɛ bɛbadie Gyihova* edwɛkɛ ne.
45 Mɔɔ Dwuuma ne nwunle menli dɔɔnwo ne la, bɛ nye bolole bɛ na bɛbɔle ɔ bo bɛhanle munzule edwɛkɛ bɛtiale mɔɔ Pɔɔlo ɛlɛka la.+
46 Akee Pɔɔlo nee Baanabase vale akɛnrazilɛ zele bɛ kɛ: “Ɛnee ɔhyia kɛ yɛdimoa yɛka Nyamenle edwɛkɛ ne yɛkile bɛ.+ Na kɛmɔ bɛlɛkpo na bɛ subane ɛngile kɛ bɛfɛta kɛ bɛkɛnyia dahuu ngoane la ati, nea! yɛlɛkɔ maanle maanle ne anu.+
47 Ɔluakɛ Gyihova* ɛha ɛhye ɛhile yɛ kɛ: ‘Mekpa wɔ kɛ maanle maanle ne kɛnlaneɛ amaa wɔava ngoanelielɛ wɔahɔ azɛlɛ ye azo ɛleka biala.’”+
48 Mɔɔ maanle maanle ne anu amra dele ɛhye la, bɛbɔle ɔ bo bɛlile fɛlɛko na bɛwulale Gyihova* edwɛkɛ ne anyunlunyia, na bɛdabɛ mɔɔ bɛ subane kile kɛ bɛfɛta dahuu ngoane la amuala rayɛle diedima.
49 Eza Gyihova* edwɛkɛ ne dɛlɛle maanle ne anu amuala.
50 Noko Dwuuma ne maanle mraalɛ mgbanyima mɔɔ bɛsulo Nyamenle nee mrenyia mgbanyima mɔɔ wɔ suakpole ne azo la yɛle Pɔɔlo nee Baanabase kpɔdekpɔde+ na bɛvoanle bɛ bɛvile sua ne azo.
51 Ɔti bɛkpokpole bɛ gyakɛ abo munlutu bɛguale bɛ nwo zo na bɛhɔle Ayekoneɛm.+
52 Na fɛlɛkolilɛ+ nee sunsum nwuanzanwuanza ne hɔle zo yile ɛdoavolɛma ne tetɛkɛɛ.
Ɔbodwɛkɛ
^ Giliki aneɛ nu, “sonvolɛ.”
^ Wulomu amɛnlado mɔɔ nea maanzinli zo. Nea Edwɛkɛbohilelɛ.
^ Anzɛɛ “ɛnlomanlɛ.”
^ Anzɛɛ “ngakyelɛ nla.”
^ Anzɛɛ “bɛkola bɛfa bɛ rɛle bɛwula nu; bɛto zo.”
^ Anzɛɛ “ɛnrɛnwu ɛkpɔlɔlɛ.”
^ Anzɛɛ “ɔyɛle Nyamenle ɛhulolɛdeɛ.”