MGBAVOLƐ NEE MBƐLƐRA BIZA KƐ
Na Saa Me Nye Ɛnlie Ɛ?
Menli bie mɔ anye ɛnlie nwolɛ fee kɛ bɛkɛha sua nu wɔ alehyenlɛ nu mɔɔ ezule ɛlɛtɔ na bɛnyɛ ɛhwee anzɛɛ bɛngola finde la. Kpavolɛ bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Robert la ka kɛ, “Saa ɔba ye zɛhae a, metɛnla ɛkɛ ne mgbane mɔɔ mennwu mɔɔ meyɛ a.”
Ɛhye bie ɛdo wɔ ɛlɛ ɔ? Saa ɔle zɔ a, ɛnee edwɛkɛ ɛhye baboa wɔ!
Mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛnwu ye la
Ɛlɛtɔlɔneke ninyɛne ɛnrɛboa wɔ.
Saa ɛkɔ Yintanɛte ne azo a ɔbamaa mekɛ ne ahɔ ndɛndɛ, noko ɔnrɛmaa ɛnrɛva wɔ adwenle ɛnrɛzie debie mɔɔ ɛbahola wɔayɛ la azo na ɛhye ɛnrɛmaa ɛ nye ɛnrɛlie. Jeremy mɔɔ ɛli ɛvolɛ 21 la ka kɛ, “Ɛnwu kɛ ɛ nye gyi debie mɔɔ ɛlɛnea la anwo ala mɔɔ ɛndwenle debie gyɛne biala anwo a.”
Bɛlɛra bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Elena la nee ye yɛ adwenle. Ɔka kɛ, “Tɛ debie biala a ɛbahola wɔayɛ ye wɔ yintanɛte zo a. Ɔmmaa ɛnva wɔ adwenle ɛnzie ninyɛne mgbalɛ mɔɔ ɛlɛkɔ zo la azo, yemɔti saa ɛnua wɔ fonu anzɛɛ tabelɛte ne a, akee ɛ nye ɛnlie fee!”
Adwenle kpalɛ baboa.
Saa ɛlɛ ninyɛne dɔɔnwo ɛyɛ a yemɔ bamaa ɛ nye alie ɔ? Ɔbagyinla kɛzi ɛ nye die debie mɔɔ ɛlɛyɛ anwo la azo. Kɛ neazo la, bɛlɛra bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Karen la ka kɛ: “Ɛnee me nye ɛnlie wɔ sukulu, ɔnva nwo kɛ ɛnee meyɛ ninyɛne dɔɔnwo alehyenlɛ biala la. Ɔwɔ kɛ ɛfa ɛ nwo ɛwula mɔɔ ɛlɛyɛ la anu amaa ɛ nye alie.”
Asoo ɛze? “Saa ɛnlɛ debie mɔɔ ɛyɛ a” ɔnle ngyegyelɛ emomu ɔbuke adenle bie ɔmaa wɔ—ɔle kɛ azɛlɛ mɔɔ ɛfa ɛdua debie a ɔyɛ boɛ la.
Ɛlɛ mekɛ a ɔle kɛ azɛlɛ mɔɔ ɛfa ɛdua debie a ɔyɛ boɛ la
Mɔɔ ɛbahola wɔayɛ la
Sukoa ninyɛne dɔɔnwo ɛyɛlɛ. Kpondɛ agɔnwolɛma fofolɛ. Yɛ debie fofolɛ mɔɔ ɛ nye die nwo la. Yɛ ninyɛne fofolɛ nwo neɛnleanu. Menli mɔɔ yɛ ninyɛne dɔɔnwo la, saa ɔka bɛ ngomekye bɔbɔ a bɛ nye die yɛɛ bɛwɔ menli avinli a bɛ nye die!
Baebolo ngyinlazo: “Debie biala mɔɔ ɛ sa kɛha ye kɛ ɛyɛ la, fa wɔ anwosesebɛ kɔsɔɔti yɛ.”—Nolobɔvo 9:10.
“Kenlensa ye ala a mebɔ ɔ bo melɛsukoa Mandarin aneɛ a, mesukoa ye dahuu na ɛhye ɛmaa menwu kɛ ɔle kpalɛ kɛ mebava me adwenle meazie debie mɔɔ melɛsukoa la azo. Me nye die nwo kɛ mebava debie meazie me nye zo. Ɔmaa menyia debie mefa me adwenle mesie zo na ɔboa ɔmaa mefa me mekɛ medi gyima kpalɛ.”—Melinda.
Fa wɔ adwenle sie wɔ bodane ne azo. Saa ɛnwu bodane mɔɔ ɔti ɛlɛyɛ debie la a, ɔbamaa ɛ nye alie nwolɛ kpalɛ. Wɔ sukulu gyima bɔbɔ, saa ɛnwu bodane mɔɔ ɔti ɛlɛyɛ la a ɛ nye balie nwolɛ.
Baebolo ngyinlazo: “Debie kpalɛ biala ɛnle ɛkɛ ɛmmaa sonla kɛ . . . ɔ nye kɛlie ye gyima ɛsesebɛ nwo.”—Nolobɔvo 2:24.
“Ɔka ekyii mewie sukulu la, ɛnee mesukoa debie dɔnehwele mɔtwɛ kenle ko biala ɔluakɛ ɛnee melɛ ninyɛne dɔɔnwo mesukoa. Ɛnee me nye ɛnlie ɔ? Me nye liele ɔluakɛ ɛnee mekulo kɛ medwu me bodane ne anwo. Menvale me adwenle menziele sukulu ne mɔɔ mewie la azo na yemɔ maanle me anwosesebɛ.”—Hannah.
Die tɛnlabelɛ ne to nu. Ninyɛne mɔɔ ye ɛyɛlɛ yɛ anyelielɛ kpalɛ bɔbɔ la bie mɔ kola fonlo wɔ. Eza ɛ gɔnwo kpalɛ bɔbɔ bahola apɛ ngyehyɛleɛ bie mɔɔ bɛyɛ la anu mɔɔ ɛnrɛnwu mɔɔ ɛyɛ a. Kɛ anrɛɛ ɛbamaa tɛnlabelɛ ne azɛkye wɔ anyelielɛ la, bɔ mɔdenle kɛ ɛbanyia nwolɛ adwenle kpalɛ.
Baebolo ngyinlazo: “Sonla mɔɔ lɛ anyelielɛ ahonle la wɔ ɛkponledolɛ nu dahuu.”—Mrɛlɛbulɛ 15:15.
“Me gɔnwo bie hanle hilele me kɛ ɔka me ngomekye a menva me mekɛ ne menyɛ debie. Ɔhanle kɛ ɔwɔ kɛ awie biala sukoa kɛzi ɔbava ye mekɛ yeali gyima wɔ mekɛ mɔɔ ɔwɔ menli avinli nee mekɛ mɔɔ ɔkɛha ɔ ngomekye la.”—Ivy.