Volgens Markus 11:1-33
Aantekeningen
Toen: De gebeurtenissen in Mr 11:1-11 vinden overdag op 9 nisan plaats. (Zie App. A7 en B12.)
Bethfagé: De naam van dit dorp op de Olijfberg komt uit het Hebreeuws en betekent waarschijnlijk ‘huis van de vroege vijgen’. Volgens de traditie ligt het tussen Jeruzalem en Bethanië op de ZO-helling van de Olijfberg, vlak bij de top, ongeveer 1 km van Jeruzalem (Mt 21:1; Lu 19:29; zie App. A7, kaart 6).
Bethanië: Zie aantekening bij Mt 21:17.
veulen: Dat wil zeggen een jonge ezel. Markus, Lukas (19:35) en Johannes (12:14, 15) vermelden in hun verslag maar één dier, het veulen. Het verslag van Mattheüs (21:2-7) voegt daar het detail aan toe dat het moederdier er ook bij was. (Zie aantekeningen bij Mt 21:2, 5.)
Red toch: Lett.: ‘hosanna’. Het Griekse woord komt van een Hebreeuwse uitdrukking die ‘red toch’ of ‘red alstublieft’ betekent. Hier wordt het gebruikt als een smeekgebed tot God om redding of overwinning. Het kan ook worden vertaald met ‘geef alstublieft redding aan’. Na verloop van tijd werd het gebruikt in zowel gebeden als uitingen van lof. De Hebreeuwse uitdrukking komt voor in Ps 118:25, een van de hallelpsalmen die geregeld werden gezongen rond het Pascha. Daarom werd er bij deze gelegenheid snel aan die woorden gedacht. Eén manier waarop God dit gebed om de Zoon van David te redden verhoorde, was door hem uit de dood op te wekken. In Mr 12:10, 11 citeert Jezus zelf Ps 118:22, 23 en past die toe op de Messias.
Jehovah’s: In dit citaat uit Ps 118:25, 26 komt Gods naam (weergegeven met vier Hebreeuwse medeklinkers, getranslitereerd als JHWH) voor in de oorspronkelijke Hebreeuwse tekst. (Zie App. C.)
het komende Koninkrijk van onze vader David: De vroegste en betrouwbaarste manuscripten ondersteunen deze weergave, maar in enkele oude manuscripten staat hier: ‘Het koninkrijk van onze vader David, dat komt in de naam van de Heer.’ Sommige Bijbelvertalingen geven het zo weer. Een aantal vertalingen van de Griekse Geschriften in het Hebreeuws (in App. C J7, 8, 10-12, 14, 16, 17 genoemd) gebruikt hier het Tetragrammaton of een afkorting ervan, waardoor de weergave zou luiden: ‘Het koninkrijk van onze vader David, dat komt in de naam van Jehovah.’
de volgende dag: Dat wil zeggen 10 nisan. (Zie App. A7 en B12.)
vond hij alleen bladeren: Hoewel het ongebruikelijk was dat een vijgenboom in die tijd van het jaar vruchten voortbracht, stond de boom in blad — normaal een teken dat er vroege vijgen aan zaten. Omdat er alleen bladeren aan de boom zaten, wist Jezus dat de boom geen vruchten zou voortbrengen en dat het uiterlijk ervan dus bedrieglijk was. Daarom vervloekte hij de boom, waardoor die verdorde (Mr 11:19-21).
tempel: Zie aantekening bij Mt 21:12.
joeg iedereen weg die (...) kocht of verkocht: Zie aantekening bij Lu 19:45.
geldwisselaars: Zie aantekening bij Mt 21:12.
voorwerpen door de tempel droeg: Blijkbaar namen sommigen een kortere route door het tempelvoorhof om voorwerpen voor persoonlijk of commercieel gebruik te vervoeren. Jezus stond dat niet toe, want het deed afbreuk aan de heiligheid van Gods huis. Dit wordt alleen in Markus’ verslag vermeld.
een huis van gebed voor alle volken: Van de drie evangelieschrijvers die Jes 56:7 citeren, vermeldt alleen Markus ook de woorden ‘voor alle volken’ (Mt 21:13; Lu 19:46). De tempel in Jeruzalem moest een plaats zijn waar zowel Israëlieten als godvrezende buitenlanders Jehovah konden aanbidden (1Kon 8:41-43). Terecht veroordeelde Jezus de Joden die de tempel gebruikten om handel te drijven en er zo een rovershol van maakten. Hun daden ontmoedigden mensen uit alle volken om tot Jehovah te naderen in zijn huis van gebed, waardoor ze niet de gelegenheid kregen om hem te leren kennen.
rovershol: Zie aantekening bij Mt 21:13.
Laat op de dag: Dat wil zeggen op 10 nisan. Jezus en zijn discipelen gingen Jeruzalem weer uit en keerden terug naar Bethanië op de oostelijke helling van de Olijfberg. Waarschijnlijk bracht Jezus de nacht door in het huis van zijn vrienden Lazarus, Maria en Martha. (Zie App. A7 en B12.)
’s morgens vroeg: Dat wil zeggen op 11 nisan. Jezus en zijn discipelen zijn weer op weg naar Jeruzalem voor de laatste dag van zijn openbare bediening, voordat hij het Pascha viert, de herdenking van zijn dood instelt en vervolgens wordt verhoord en terechtgesteld. (Zie App. A7 en B12.)
Ik verzeker jullie: Zie aantekening bij Mt 5:18.
staat te bidden: De Hebreeën en vele andere volken die in de Bijbel worden genoemd, hadden geen voorgeschreven lichaamshouding bij het bidden. De verschillende houdingen die ze aannamen, gaven blijk van diep respect. Het was algemeen gebruikelijk om tijdens het bidden te staan.
In enkele oude manuscripten staat hier: ‘Maar als je niet vergeeft, zal je Vader, die in de hemel is, ook jouw fouten niet vergeven.’ Die woorden komen niet voor in de vroegste en betrouwbaarste manuscripten en maken blijkbaar geen deel uit van de oorspronkelijke tekst van Markus. Vergelijkbare woorden staan wel in Mt 6:15 en maken deel uit van de geïnspireerde Schrift. (Zie App. A3.)
overpriesters: Zie aantekening bij Mt 2:4.
schriftgeleerden: Zie aantekening bij Mt 2:4.
oudsten: Zie aantekening bij Mr 8:31.
Media

In dit filmpje benaderen we Jeruzalem vanuit het oosten en gaan we vanuit het hedendaagse dorp et-Tur (naar verluidt het Bijbelse Bethfagé) naar een van de hoogste punten van de Olijfberg. Bethanië ligt ten oosten van Bethfagé op de oostelijke helling van de Olijfberg. Als Jezus en zijn discipelen in Jeruzalem waren, overnachtten ze meestal in Bethanië. Daar ligt tegenwoordig al-Eizariya (al-Izzariya), wat Arabisch is voor ‘de plaats van Lazarus’. Jezus verbleef ongetwijfeld in het huis van Martha, Maria en Lazarus (Mt 21:17; Mr 11:11; Lu 21:37; Jo 11:1). Als hij vanuit hun huis naar Jeruzalem ging, nam hij misschien een vergelijkbare route als in het filmpje getoond wordt. Toen hij op 9 nisan 33 op een ezelsveulen over de Olijfberg naar Jeruzalem reed, heeft hij waarschijnlijk vanuit Bethfagé de weg naar Jeruzalem gevolgd.
1. Weg van Bethanië naar Bethfagé
2. Bethfagé
3. Olijfberg
4. Kidrondal
5. Tempelberg

De ezel is een hoefdier uit de familie van de paardachtigen. Het dier is kleiner dan het paard en heeft kortere manen, langere oren en korter staarthaar, terwijl alleen het uiteinde van de staart een pluimstaart is. Hoewel de domheid en koppigheid van de ezel spreekwoordelijk zijn, denkt men dat de ezel eigenlijk intelligenter is dan het paard. Meestal zijn ezels geduldige dieren. Zowel mannen als vrouwen — en zelfs prominente Israëlieten — reden op ezels (Joz 15:18; Re 5:10; 10:3, 4; 12:14; 1Sa 25:42). Salomo, de zoon van David, reed naar zijn zalving tot koning op zijn vaders muildier, een kruising van een ezelhengst en een paardenmerrie (1Kon 1:33-40). Het was daarom heel passend dat Jezus, de grotere Salomo, de profetie in Za 9:9 vervulde door niet op een paard maar op een jonge ezel te rijden.