•  Uyenelisa yini ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye?

•  Iqiniso mayelana lokwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye

•  Indlela engcono yokwenza izinto

•  Okutshiwo ngabentanga yakho

 Uyenelisa yini ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye? Abantu abanengi bacabanga ukuthi abantwana abakhule besebenzisa ezempucuko bayenelisa ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye ukwedlula abantu abaqale ukusebenzisa ezempucuko sebekhulile. Liqiniso yini leli?

 LIQINISO kumbe NGAMANGA?

•   Nxa ungenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye uyaphangisa ukuqeda.

•   Ungajayela ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye uyacina usuyingcitshi kukho.

•   Abasakhulayo bayenelisa ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye ukwedlula abantu abadala.

 Nxa uvumelana lokunye okuphezulu lapha, uyabe uziyenga ukuthi ungenelisa ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye.

 Ubona angani ungenelisa ukwenza izinto ezimbili ngasikhathi sinye? Kulezinto ongenelisa ukuzenza ngasikhathi sinye ikakhulu nxa okunye kwakhona kungadingi ukuthi ucabangisise ngakho. Ngokwesibonelo, ungenelisa ukulalela ingoma ngapha uklina endlini.

 Kodwa awusoze uphumelele nxa ungazama ukwenza izinto ezimbili ngasikhathi sinye ezidinga ukuthi ucabangisise ngazo. Yikho omunye osakhulayo okuthiwa nguKatherine esithi nxa uzama ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye ucina uphambanise konke.

 “Ngathi ngixoxa lomunye umuntu kwangena imeseji okwakumele ngiyiphendule. Ngazama ukuqhubeka ngixoxa lalowomuntu ngesikhathi esifananayo ngiphendula imeseji. Ngacina ngingasazwanga okunengi okwakutshiwo ngumuntu lowo futhi ngaphambanisa izipele zamabala wonke engangiwabhala kumeseji.”—UCaleb oleminyaka engu-20.

 Omunye oyingcitshi kwezempucuko okuthiwa nguSherry Turkle uthi: “Nxa sisenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye, . . . sicina sisenza umsebenzi ongelahlonzi. Ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye kusinika idlabuzane elisenza sicabange ukuthi siyathuthuka kwesikwenzayo kodwa iqiniso yikuthi siyabe sesiphambanisa okunengi.” *

 “Kwezinye izikhathi ngiyathi ngixoxa lomunye ngesikhathi esifananayo ngibhalela omunye amameseji, ngizithola sengibhale ebengifuna ukukukhuluma, futhi ngakhuluma ebengifuna ukukubhala!”—UTamara oleminyaka engu-22.

 Abantu abazama ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye benza impilo yabo ibe nzima. Ngokwesibonelo kubathatha isikhathi eside ukwenza i-homework. Bangazithola sebephinda umsebenzi ngenxa yokuthi bayabe bengawenzanga kuhle. Abantu laba abatholi isikhathi sokuphumula ngenxa yokuthi kuyabe sekumele baphinde ukwenza umsebenzi.

 Esinye isikhwicamfundo sithi ingqondo yomuntu injengeshelufu elamaphepha aqakathekileyo abekwe kuhle. Sithi ingqondo yomuntu ozama ukwenza izinto ezinengi ngesikhathi esifananayo yona injengeshelufu ephongugcwala amaphepha yonke indawo nje. *

 “Nxa ungazama ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye ucina usutshiya okunye okuqakathekileyo. Uyabe uzidalela umsebenzi omnengi njalo into obucabanga ukuthi uzayiqeda ngesikhathi esifitshane ucina usuthatha isikhathi eside ukuyiqeda.”—UTeresa oleminyaka engu-21.

•   Zifundise ukwenza into eyodwa ngasikhathi sinye. Lokhu kungabanzima nxa usujayele ukwenza izinto ezinengi ngasikhathi sinye, ngokwesibonelo, nxa uthanda ukubala ngapha uthumeza amameseji. Kodwa iBhayibhili lisitshela ukuthi ‘sibe leqiniso lokuthi yiziphi izinto eziqakatheke kakhulu.” (KwabaseFiliphi 1:10) Izinto esizenzayo ziyatshiyana ukuqakatheka kwazo yikho kumele ukhethe ukuthi yikuphi ozakwenza kuqala. Yenza leyonto uze uyiphutshe.

   “Ingqondo engenelisi ukugxila entweni eyodwa ifanana lomntwana omncane. Kwezinye izikhathi kuyabe kumele uyibambe ngamandla ukuthi igxile entweni eyodwa kulokuthi uyiyekelele.—UMaria oleminyaka engu-25.

•   Susa izinto ezingakuphambanisa. Uyake ulingeke ukusebenzisa ifoni yakho ngesikhathi ubala? Itshiye kwelinye ikamelo, citsha i-TV futhi ungacabangi ngokukhangela ezempucuko. IBhayibhili lithi: “Lisebenzise kuhle kakhulu isikhathi senu.”—KwabaseKholose 4:5.

   “Ngikuthola kungcono ukwenza into eyodwa ngasikhathi sinye. Ngaleyondlela ngiyenelisa ukuyiqeda besengisenza okunye okulandelayo. Lokho kuyangithokozisa.”—U-Onya oleminyaka engu-13.

•   Lalelisisa nxa uxoxa labanye. Ukusebenzisa ifoni yakho ngapha uxoxa lomunye umuntu kutshengisa ukungamhloniphi lowomuntu futhi kungayiphambanisa ingxoxo yenu. IBhayibhili lisitshela ukuthi siphathe abanye ngendlela esifuna basiphathe ngayo.—UMathewu 7:12.

   “Kwesinye isikhathi ngiyathi ngikhuluma losisi wami, abelokhu ethumezelana amameseji lomunye umuntu kumbe esenza olunye ulutho ngefoni yakhe. Kuyangicaphula kakhulu. Kodwa iqiniso yikuthi lami ngiyake ngikwenze.”—UDavid oleminyaka engu-17.