1, 2. ¿Keniuj kinextij Jesús ke kinteltasojta taltikpakneminij?

ITECH Proverbios capítulo 8 ika motajtoua tamatilis kemej yeskia se aksa. Itech nejin tajkuilol, tamatilis kiixnextia Jesús achto ke ualaskia nikan taltikpak. Ompa moijtoua ke ijkuak Dios kichijchiuak nochi tein onkak, Jesús yetoya iuan kemej se “tekitikej tein ixmach”, oso se tel kuali tekitikej. Tikyekmatij ke semi yolpakia keman Dios kichijchiujtoya iluikak uan taltikpak. Sayoj ke itech nochi tein Dios kichijchiuak, Jesús okachi kintasojtaya taltikpakneminij (Prov. 8:22-31).

² ¿Keniuj kinextij Jesús ke semi kitasojta Dios uan taltikpakneminij? Kinextij keman motemakak kikauas iluikak uan ualas nikan taltikpak kampa kitemakak inemilis uan ijkon techmakixtij itech tajtakol uan mikilis (Mat. 20:28; Filip. 2:5-8, TNM). Uan no, keman yetoya nikan taltikpak, kiselij ichikaualis Dios tein kipaleuij maj kichiuani uejueyi tachiualismej. Ika nejon uejueyi tachiualismej no kinextij ke semi techtasojta uan toni taman tein kualtsin kichiuas amo uejkaua tein ika techpaleuis.

3. ¿Toni ika titajtoskej itech nejin tamachtilis?

³ Keman Jesús yetoya nikan taltikpak, kinnojnotsak  taltikpakneminij ika iTekiuajyo Dios (Luc. 4:43, TNM). Yejua kimatia ke nejin Tekiuajyot kichipauas itokay Dios uan senkis kiyektalis kuejmolmej tein mochiua nikan taltikpak. Uan ika uejueyi tachiualismej tein kichiuak keman tanojnotsaya, kinextij ke yejua kintasojta nochin taltikpakneminij. Nochi nejin moneki techyolnotsas. ¿Keyej? Porin uejueyi tachiualismej tein kichiuak techmatiltia ke uelis tikchiaskej tein kuali satepan. Itech nejin tamachtilis ika titajtoskej naui uejueyi tachiualismej tein kichiuak Jesús.

4. ¿Toni panok keman Jesús moajsik iuan se takat akin kipiaya lepra?

⁴ Keman Jesús tanojnotstinemia, yajki itech se xolal tein pouia Galilea. Ompa moajsik iuan se takat akin kipiaya se ueyi kokolis tein monotsa lepra (Mar. 1:39, 40). Takat motelkokouaya ke hasta tapajtijkej Lucas kijtoj ke “kokotokatoya ninakayo” (Luc. 5:12). Biblia kijtoua ke ijkuak takat kiitak Jesús, motankuaketsak uan kiluij: “Totekotsin, komo tikonmonekiltia, kuali tionuelis tinechonchipauas” (tejuan tiktalilijkej cursivas). Yejua kimatia ke Jesús ueliskia kipajtis. Sayoj ke amo kimatia ox kinekia kichiuas nejon. ¿Keyej? Porin taixyekananij judíos itech taneltokalis kinixtopeuayaj akin kipiayaj lepra. Uan lepra xa semi kijtakojkaya nejin takat. Sayoj ke ¿toni kichiuak Jesús? ¿No kichiuak ijkon kemej taixyekananij itech taneltokalis? ¿Toni tikonchiuaskia tejuatsin?

5. ¿Keyej Jesús kinekik kipajtis takat akin kipiaya lepra?

⁵ Tanauatil tein kiselij Moisés kijtouaya ke komo aksa akin kipiaya lepra motokiaya iniuan okseki taltikpakneminij, monekia kinmatiltis ke mokokouaya. Sayoj ke moita ke nejin takat amo ijkon kichiuak (Lev. 13:43-46). ¿Kualanik Jesús? Amo, ta kiitak tein kipanotoya uan kinekik kipaleuis. Teiknelilis kiolinij maj kichiuani se taman tein amo akin kichiuaya: kimatokak takat akin kipiaya lepra. Satepan kiluij: “Nikneki ma tejua xionchipauak ya de mokokolis”. Uan lepra niman poliuik (Luc. 5:13). Tikyekmatij ke Jiova kimakak Jesús chikaualis tein kipaleuij maj kichiuani nejin ueyi tachiualis uan maj ika kinextiani ke kinteltasojta taltikpakneminij (Luc. 5:17).

6. 1) ¿Toni se kimoujkaita ika uejueyi tachiualismej tein Jesús kichiuak? 2) ¿Toni techmachtiaj uejueyi tachiualismej tein Jesús kichiuak?

⁶ Jesús kichiuak miak uejueyi tachiualismej tein se kimoujkaita porin Dios kimakak ichikaualis. Amo sayoj kinpajtij akin kipiayaj lepra, ta no kinpajtij taltikpakneminij akin kipiayaj okseki kokolismej. Biblia kijtoua ke taltikpakneminij semi kimoujkaitayaj keman akin amo ueliaj tajtouayaj “tajtoayaj ya, uan in makotoltijke motayaj ke [pajtikej] ya, uan in koxojme ueliaj nejnemij, uan in ixpojpoyome ueliaj [tachiayaj]” (Mat. 15:31). Axkan, tapajtianij kemansa moneki kitekiskej aksa uan ijkon uelis kipajtiskej. Sayoj ke Jesús amo monekia kichiuas nejon. Yejua uelia niman kipajtiaya tein yeski taman itech ininnakayo taltikpakneminij. Hasta uelia kinpajtiaya akin mokokouayaj maski uejka moajsiaj (Juan 4:46-54). ¿Toni techmachtia nochi nejin? Ke tekiuaj Jesucristo ueli uan kineki senkis kitamis nochi kokolismej. Keman tikitaj keniuj Jesús kinitaya taltikpakneminij, techyekmatiltia ke itech Xochital “kiiknelis akin amo kipia keniuj moixpanoltis uan akin moajsi itech tatasojtilis” (Sal. 72:13). Tikmatij ke yejua yekmelauj  kineki kinpajtis nochin akin tajyouiaj.

7, 8. Xikonmelaua toni panok achto ke Jesús kiajsiskia se takat akin amo uelia nejnemia.

⁷ Seki metsti satepan ke kipajtij takat akin kipiaya lepra, Jesús kisak Galilea uan yajki Judea kampa kisentokak tanojnotsak. Tel miakej taltikpakneminij kikakkej uan kiitakej ke yejua semi kintasojtaya. Jesús kinekia kintapouis kuali tanauatilmej akin kipanouayaj tatasojtilis uan takeualmej, uan kinyolseuis akin moyolkokojtoyaj (Is. 61:1, 2; Luc. 4:18-21).

⁸ Itech metsti nisán, Jesús yajki Jerusalén kampa kichiuaskia Pascua, se iluit tein judíos kichiuayaj xijxiujtika. Tel miakej taltikpakneminij yayaj ompa iluichiuatij. Jesús yajki itech se ueyi tepan aichkual tein motelixmatia, tein yetoya itech xolal, kampa ika norte itech templo. Ompa moajsik iuan se takat akin uetstoya itech itapech porin amo uelia nejnemia.

9, 10. 1) ¿Keyej taltikpakneminij yayaj itech ueyi tepan aichkual tein moajsia Jerusalén? 2) ¿Toni kichiuak Jesús itech ueyi tepan aichkual? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 3) ¿Toni techmachtia nejin ueyi tachiualis?

⁹ Itech nejon ueyi tepan aichkual yayaj miakej taltikpakneminij. ¿Keyej? Porin kinemiliayaj ke komo mopankalakiayaj keman at mooliniaya, pajtiskiaj. Xikonnemili keniuj tayokoxtoyaj nochin taltikpakneminij akin ompa moajsiaj uan kiteltemouayaj pajtiskej. Sayoj ke, Jesús amo kipiaya tajtakol, yejua ika amo monekia mopajtis. Komo ijkon, ¿keyej yajki itech nejon ueyi tepan aichkual? Porin kintasojtaya taltikpakneminij. Ompa kiajsik takat akin amo uelia ojtokaya. Tel achtook ke Jesús yoliskia nikan taltikpak, nejon takat ipa mokokouayaya (xikonixtajtolti Juan 5:5-9).

¹⁰ Jesús kitajtanij takat ox kinekia pajtis. Yejua tanankilij ika tayokol ke kemaj kinekia, sayoj ke amo uelia porin amo akin kipaleuiaya maj mopankalakiani itech ueyi tepan aichkual. Ompa, Jesús kiluij maj kichiuani se taman tein moitaya ke amo ueliskia kichiuas. Kiluij maj moketsani, maj kiajokuini itapech uan maj nejnemini. ¡Uan takat ijkon kichiuak! Nejin ueyi tachiualis kichiua maj titanemilikan itech uejueyi tachiualismej tein amo uejkaua Jesús kichiuas itech Xochital. Sayoj ke no techmachtia ke Jesús kinteltasojta taltikpakneminij. Yejua yajki itech nejon ueyi tepan aichkual porin kintemouaya taltikpakneminij akin monekia maj kinpaleuikan. Tejuan moneki tikchiuaskej kemej yejua uan tikintemoskej taltikpakneminij akin motekipachojtokej porin mochiua miak taman tein amo kuali itech nejin taltikpak.

11. ¿Keniuj tikmatij ke Jesús kintasojtaya akin mokokouayaj?

¹¹ (Xikonixtajtolti Marcos 5:25-34.) Moajsia se siuat akin 12 xiujmejya tajyouijtoya porin kipiaya se kokolis tein ika mopinaujmatia. Yejua kinitato miakej tapajtianij uan kitamijkaya nochi itomin, sayoj ke okachi tanauia. Kokolis semi kijtakojkaya  inemilis uan hasta amo uelia yaya templo kiueyichiuati Dios. Kemej amo kimatiaok toni kichiuas, se tonal kiixtalij panotiyas tatsalan kampa moajsiaj miakej taltikpakneminij uan ajsis kampa Jesús uan kimatokilis itilmaj (Lev. 15:19, 25). ¡Uan siuat pajtik! Jesús kimachilij ke kisak chikaualis itech, yejua ika mokepak uan tajtanik akoni kimatokaka. Kemej moujkauiuiyokatoya, siuat motankuaketsak uan kitapouij nochi. Jesús kimatia ke Jiova kipajtijka nejin siuat. Yejua ika kiluij: “Ika por nojon motakuautamatilis ten tikpia, tejua tipajtik ya”. Satepan kiluij maj yani uan maj amo motekipachouani. Moyekita ke Jesús kintasojtaya akin mokokouayaj.

12. 1) Ika tein tikitakejya, ¿keniuj tikonita kemej tamati Jesús? 2) ¿Toni kuali neskayot techkauilij Jesús?

¹² Techyolseuia tikmatiskej ke Jesús kinteltasojta taltikpakneminij, okachiok akin mokokouaj. ¡Satanás semi taman! Yejua kineki maj tikneltokakan ke amo teyi tichiuanimej uan ke amo akin techtasojta. Uejueyi tachiualismej tein kichiuak Jesús kinextiaj ke yejua toka motekipachoua uan kitekipachoua kuejmolmej tein tikpiaj. Uelis tiktasojkamatiskej porin tikpiaj se tekiuaj uan se tiopixkat akin techteltasojta (Heb. 4:15). Komo amo timokokouaj, uelis techouijmakas tikajsikamatiskej tein kimachiliaj akin uejkaujya kintajyouiltijtok se kokolis. Sayoj ke uelis tikchiuaskej kemej Jesús. Maski yejua amo keman kipiak se kokolis, kinajsikamatia akin mokokouayaj uan kinikneliaya (1 Ped. 3:8). ¡Maj tikchiuakan ijkon kemej kuali neskayot tein techkauilij!

13. ¿Toni techmachtia kemej tamati Jesús keman kiajokuik Lázaro?

¹³ Jesús semi kiyolkokouaya kiitas ke oksekin tajyouiayaj. Kemej neskayot, keman itasojikniuj Lázaro momikilij, semi tayokoyak keman kiitak ke ichankauan uan itasojikniuan moyolkokojtoyaj (xikonixtajtolti Juan 11:33-36). Yejua kimatia ke yaya kiajokuiti Lázaro, sayoj ke maski ijkon, peuak choka. Amo mopinaujmatia kinextis senteixtenoj tein kimachiliaya. Kemej kiteltasojtaya Lázaro uan ichankauan, kitekitiltij  ichikaualis Dios uan kiajokuik itasojikniuj (Juan 11:43, 44).

14, 15. 1) ¿Toni kinextia ke Jiova kineki kiixpolos nochi tein techtajyouiltia? 2) Keman Jesús ika tajtoj “animajtekochme”, ¿toni tanemilil kitemakak?

¹⁴ Biblia kijtoua ke Jesús tamati kemej iTajtsin (Heb. 1:3). Yejua ika, uejueyi tachiualismej tein kichiuak Jesús kinextiaj ke Dios no kineki kiixpolos nochi tein kichiua maj titajyouikan, kemej kokolismej, tekokojkayot uan mikilis. Amo uejkaua, Jiova uan Jesús oksepa kinmakaskej ininnemilis tel miakej akin momikilijkej. Jesús kijtoj ke nochin mikemej “ual kisaske kampa ne animajtekochme” (Juan 5:28, 29).

¹⁵ Tajtol tein mokepa kemej “animajtekochme” ualeua itech se tajtol griego tein kijtosneki “se kielnamikis”. Nejin kinamiki, porin Dios akin kipia nochi uelilis, akin kichijchiuak nochi tein onkak, ueli kielnamiki nochi kemej katkaj akin momikilijkej, kemej keniuj tamatiaj, ininkualneskayouan uan tein kipanokej (Is. 40:26). Uan amo sayoj ueli kinelnamiki, ta kineki kinelnamikis. Keman Biblia kijtoua ke seki taltikpakneminij moajokkej, kiyeknextia tein panos itech Xochital.

16. ¿Toni okachi ueyi tachiualis kiitaskej itekitikauan Dios?

¹⁶ Komo nochipa tiktakamatij Dios, uelis timakisaskej itech Armagedón. Nejin yeski semej okachi uejueyi tachiualismej tein mochiuani. Tepitsin satepan ke panos Armagedón, peuas tikitaskej okachi miak uejueyi tachiualismej. Nochin taltikpakneminij kinijkuanilijtiyaskej tajtakol (Is. 33:24; 35:5, 6; Apoc. 21:4). Amo monekisok kikuiskej lentes, topilmej, muletas, tepos tein kinpaleuia maj uelikan takakikan nion sillas de ruedas. Ika inepaleuil Jiova, akin makisaskej itech Armagedón mochiuaskej chikaujkej uan amo kipiaskejok kokolis. Uan monekis ijkon moajsiskej, porin yejuan tekitiskej uan ijkon kichiuaskej nejin taltikpak se xochital (Sal. 115:16).

17, 18. 1) ¿Keyej Jesús kichiuak uejueyi tachiualismej? 2) ¿Keyej tiknekij tikchiuaskej tein monekis uan ijkon uelis tiyetoskej itech Xochital?

¹⁷ Keman kiixtajtoltiaj uejueyi tachiualismej tein kichiuak Jesús, akin pouij iniuan “uel miak tagayot” okachi takuaujtamatij ke amo uejkaua senkis amo kipiaskejok kokolis (Apoc. 7:9). Nejin uejueyi tachiualismej technextiliaj ke Jesús techteltasojta (Juan 10:11; 15:12, 13). Teiknelilis tein yejua kinextij no techelnamiktia ke Jiova kinteltasojta itekitikauan.

¹⁸ Itech nejin tonalmej motelita tekokojkayot, tajyouilis uan mikilis (Rom. 8:22). Yejua ika moneki maj nejin taltikpak mochiua se xochital. Malaquías 4:2 techyekmatiltia ke ompa titelyolpakiskej porin amo tikpiaskejok kokolis. Keman itech titanemiliaj nejin, tiktasojkamatiliaj Jiova uan titakuaujtamatij ke kichiuas tein motenkauak. Yejua ika tiknekij tikchiuaskej tein yeski tein monekis uan ijkon uelis tiyetoskej itech Xochital. Techyolpaktia tikmatiskej ke uejueyi tachiualismej tein kichiuak Jesús kinextiaj tein kuali tein amo uejkaua tikpiaskej keman tekiuajtitos.