മതവി​ഭാ​ഗം: “മതവി​ഭാ​ഗം” എന്ന്‌ ഇവിടെ പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ഹൈ​റെ​സിസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം തുടക്ക​ത്തിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌ “ഇഷ്ടമനു​സ​രി​ച്ചുള്ള” എന്ന അർഥത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കാ​നാ​ണു സാധ്യത. ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ തങ്ങളുടെ “ഇഷ്ടമനു​സ​രിച്ച്‌” കാഴ്‌ചകൾ കൊണ്ടു​വ​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയുന്ന ലേവ 22:18-ൽ സെപ്‌റ്റു​വ​ജിന്റ്‌ ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തും ഇതേ അർഥത്തി​ലാണ്‌. എന്നാൽ, വ്യത്യ​സ്‌ത​മായ കാഴ്‌ച​പ്പാ​ടു​ക​ളും വിശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളും വെച്ചു​പു​ലർത്തുന്ന ഒരു കൂട്ടം ആളുകളെ കുറി​ക്കാ​നാ​ണു ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ജൂതമ​ത​ത്തി​ന്റെ രണ്ടു പ്രമു​ഖ​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളായ പരീശ​ന്മാ​രെ​യും സദൂക്യ​രെ​യും കുറി​ക്കാ​നും അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. (പ്രവൃ 5:17; 15:5; 26:5) ഇനി, ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ള​ല്ലാ​ത്തവർ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വ​ത്തെ ‘ഒരു മതവി​ഭാ​ഗം’ എന്നും ‘നസറെ​ത്തു​കാ​രു​ടെ മതവി​ഭാ​ഗം’ എന്നും വിളി​ച്ചി​രു​ന്നു. ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കളെ ജൂതമ​ത​ത്തിൽനിന്ന്‌ തെറ്റി​പ്പി​രിഞ്ഞ ഒരു വിഭാ​ഗ​മാ​യി കണ്ടതു​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം അവർ അവരെ അങ്ങനെ വിളി​ച്ചത്‌. (പ്രവൃ 24:5, 14; 28:22) ഇനി, ഹൈ​റെ​സിസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ക്രിസ്‌തീ​യ​സ​ഭ​യിൽത്തന്നെ രൂപം​കൊണ്ട വ്യത്യ​സ്‌ത​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങളെ കുറി​ക്കാ​നും ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ തന്റെ ശിഷ്യ​ന്മാർക്കി​ട​യിൽ യോജി​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ ആവശ്യം യേശു ഊന്നി​പ്പ​റ​യു​ക​യും അതിനാ​യി പ്രാർഥി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തി​രു​ന്നു. (യോഹ 17:21) അപ്പോ​സ്‌ത​ല​ന്മാ​രും ക്രിസ്‌തീ​യ​സ​ഭ​യിൽ ഐക്യം കാത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. (1കൊ 1:10; യൂദ 17-19) സഭാം​ഗ​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ ചേരി​തി​രി​വു​ണ്ടാ​യാൽ അവരുടെ ഐക്യം തകരു​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇത്തരം അവാന്ത​ര​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും ഭിന്നക​ക്ഷി​ക​ളും സഭയുടെ ഐക്യ​ത്തിന്‌ ഒരു ഭീഷണി​യാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവയെ കുറി​ക്കാൻ പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ ഈ ഗ്രീക്കു​പദം നിഷേ​ധാർഥ​ത്തിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​തു​ടങ്ങി. വിശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളിൽ ഐക്യ​മി​ല്ലാ​താ​യാൽ അതു ശക്തമായ വാദ​പ്ര​തി​വാ​ദ​ങ്ങൾക്കും തർക്കങ്ങൾക്കും ശത്രു​ത​യ്‌ക്കു​പോ​ലും വഴി​വെ​ച്ചേ​ക്കാം. (പ്രവൃ 23:7-10 താരത​മ്യം ചെയ്യുക.) ‘ജഡത്തിന്റെ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളിൽപ്പെ​ടുന്ന’ വിഭാ​ഗീ​യത ഒഴിവാ​ക്കേ​ണ്ടത്‌ അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ പ്രധാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു.—ഗല 5:19-21; 1കൊ 11:19; 2പത്ര 2:1.

ഞങ്ങളുടെ മതത്തിൽ . . . വിഭാഗം: അഥവാ “ഞങ്ങളുടെ ആരാധ​നാ​രീ​തി​യിൽ . . . വിഭാഗം.”—പ്രവൃ 24:5-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ദൈവത്തെ സേവി​ക്കു​ന്നത്‌: ഇവിടെ കാണുന്ന ലാറ്റ്രി​യോ എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യ​യു​ടെ അടിസ്ഥാ​നാർഥം “സേവി​ക്കുക” എന്നാണ്‌. തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ഈ പദം, ദൈവ​ത്തി​നാ​യി ചെയ്യുന്ന സേവന​ത്തെ​യോ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ ആരാധ​ന​യു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ട സേവന​ങ്ങ​ളെ​യോ കുറി​ക്കാ​നാ​ണു പൊതു​വേ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. (മത്ത 4:10; ലൂക്ക 4:8; പ്രവൃ 7:7, അടിക്കു​റിപ്പ്‌; റോമ 1:9; ഫിലി 3:3; 2തിമ 1:3; എബ്ര 9:14; 12:28; വെളി 7:15; 22:3) വിശു​ദ്ധ​മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ലോ ദേവാ​ല​യ​ത്തി​ലോ ആരാധന അർപ്പി​ക്കു​ന്ന​തും വിശു​ദ്ധ​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്ന​തും ഇതിൽ ഉൾപ്പെ​ടും (ലൂക്ക 2:37; എബ്ര 8:5; 9:9; 10:2; 13:10). അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ചില വാക്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഈ പദത്തെ “ആരാധി​ക്കുക” എന്നും പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താം. ചില സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളി​ലെ​ങ്കി​ലും വ്യാജാ​രാ​ധ​ന​യോ​ടു ബന്ധപ്പെ​ട്ടും ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാണാം. അവിട​ങ്ങ​ളിൽ ഇതു കുറി​ക്കു​ന്നത്‌, സ്രഷ്ടാ​വി​നു പകരം സൃഷ്ടി​കൾക്കു സേവനം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നെ​യാണ്‌, അഥവാ അവയെ ആരാധി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​യാണ്‌. (പ്രവൃ 7:42; റോമ 1:25) ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ ചില എബ്രായ പരിഭാ​ഷ​ക​ളിൽ (അനു. സി4-ൽ J^13-17 എന്നു സൂചി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.) ഇവിടെ കാണു​ന്നത്‌ “യഹോ​വയെ സേവി​ക്കു​ന്നത്‌ (ആരാധി​ക്കു​ന്നത്‌)” എന്നാണ്‌.

നസറെത്തുകാരനായ: യേശുവിനെ തിരിച്ചറിയിക്കുന്ന ഒരു പേര്‌. പിന്നീട്‌ യേശുവിന്റെ അനുഗാമികളും ആ പേരിൽ അറിയപ്പെടാൻതുടങ്ങി. (പ്രവൃ 24:5) പല ജൂതന്മാർക്കും യേശു എന്ന പേരുണ്ടായിരുന്നതുകൊണ്ട്‌ ഓരോരുത്തരെയും തിരിച്ചറിയാൻ സഹായിക്കുന്ന മറ്റൊരു പേരുകൂടെ ഒപ്പം ചേർക്കുന്നത്‌ അക്കാലത്ത്‌ സാധാരണമായിരുന്നു. ബൈബിൾക്കാലങ്ങളിൽ ആളുകളെ സ്ഥലപ്പേര്‌ ചേർത്ത്‌ വിളിക്കുന്ന രീതി നിലവിലുണ്ടായിരുന്നു. (2ശമു 3:2, 3; 17:27; 23:25-39; നഹൂ 1:1; പ്രവൃ 13:1; 21:29) യേശുവിന്റെ കുട്ടിക്കാലം പ്രധാനമായും ഗലീലയിലെ നസറെത്ത്‌ എന്ന പട്ടണത്തിലായിരുന്നതുകൊണ്ട്‌ യേശുവിനെ തിരിച്ചറിയാൻ ആ പേര്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നതു തികച്ചും സ്വാഭാവികമായിരുന്നു. യേശുവിനെ പല സാഹചര്യങ്ങളിൽ, പല വ്യക്തികൾ ‘നസറെത്തുകാരൻ’ എന്നു വിളിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. (മർ 1:23, 24; 10:46, 47; 14:66-69; 16:5, 6; ലൂക്ക 24:13-19; യോഹ 18:1-7) യേശുതന്നെയും ആ പേര്‌ അംഗീകരിക്കുകയും ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്‌തതായി കാണാം. (യോഹ 18:5-8; പ്രവൃ 22:6-8) യേശുവിന്റെ ദണ്ഡനസ്‌തംഭത്തിൽ പീലാത്തൊസ്‌ സ്ഥാപിച്ച മേലെഴുത്തിൽ എബ്രായ, ലത്തീൻ, ഗ്രീക്ക്‌ ഭാഷകളിൽ “നസറെത്തുകാരനായ യേശു, ജൂതന്മാരുടെ രാജാവ്‌ ” എന്ന്‌ എഴുതിവെച്ചിരുന്നു. (യോഹ 19:19, 20) എ.ഡി. 33-ലെ പെന്തിക്കോസ്‌ത്‌ മുതൽ അപ്പോസ്‌തലന്മാരും മറ്റുള്ളവരും പലപ്പോഴും യേശുവിനെ നസറെത്തുകാരൻ എന്നു വിളിച്ചിരിക്കുന്നതായി രേഖയുണ്ട്‌.​—പ്രവൃ 2:22; 3:6; 4:10; 6:14; 10:38; 26:9 മത്ത 2:​23-ന്റെ പഠനക്കുറിപ്പും കാണുക.

നസറെ​ത്തു​കാ​രൻ: മർ 10:47-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ഞാൻ അനുകൂ​ലി​ച്ചു: അക്ഷ. “അനുകൂ​ലിച്ച്‌ ഞാൻ എന്റെ കല്ല്‌ ഇട്ടു.” ഇവിടെ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌, വോട്ട്‌ ചെയ്യാൻ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന കല്ലി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌. ഈ വാക്യ​ത്തിൽ കാണുന്ന പ്‌സീ​ഫൊസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം ചെറിയ കല്ലുക​ളെ​യാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്നത്‌. വെളി 2:17-ൽ ആ പദത്തെ ‘കല്ല്‌’ എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. കോട​തി​ക​ളിൽ, ഒരാൾ നിരപ​രാ​ധി​യാ​ണോ കുറ്റവാ​ളി​യാ​ണോ എന്നു വിധി പ്രഖ്യാ​പി​ക്കാ​നും അക്കാര്യ​ത്തിൽ ഒരാൾക്കുള്ള അഭി​പ്രാ​യം അറിയി​ക്കാ​നും ഇത്തരം കല്ലുകൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഒരാൾ നിരപ​രാ​ധി​യാ​ണെന്നു പ്രഖ്യാ​പി​ക്കാൻ വെള്ളക്ക​ല്ലും കുറ്റക്കാ​ര​നാ​ണെന്നു പ്രഖ്യാ​പി​ക്കാൻ കറുത്ത കല്ലും ആണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌.

എബ്രായ ഭാഷ: ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ദൈവ​പ്ര​ചോ​ദി​ത​രായ ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു​കാർ, ജൂതന്മാർ സംസാ​രി​ച്ചി​രുന്ന ഭാഷ​യെ​യും (യോഹ 19:13, 17, 20; പ്രവൃ 21:40; 22:2; വെളി 9:11; 16:16) പുനരു​ത്ഥാ​നം പ്രാപിച്ച്‌, മഹത്ത്വീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെട്ട യേശു തർസൊ​സി​ലെ ശൗലി​നോ​ടു സംസാ​രിച്ച ഭാഷ​യെ​യും (പ്രവൃ 26:14, 15) “എബ്രായ ഭാഷ” എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാണാം. ഇനി, പ്രവൃ 6:1-ൽ ‘എബ്രായ ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാ​രെ’ ‘ഗ്രീക്കു ഭാഷ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ജൂതന്മാ​രിൽനിന്ന്‌’ വേർതി​രി​ച്ചു​കാ​ണി​ച്ചി​ട്ടു​മുണ്ട്‌. ഈ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ കാണുന്ന പദപ്ര​യോ​ഗത്തെ “എബ്രായ ഭാഷ” എന്നല്ല “അരമായ ഭാഷ” എന്നാണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തേ​ണ്ട​തെന്നു ചില പണ്ഡിത​ന്മാർ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നെ​ങ്കി​ലും അതു വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ എബ്രായ ഭാഷ​യെ​ത്ത​ന്നെ​യാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു വിശ്വ​സി​ക്കാൻ ന്യായ​മായ കാരണ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, യരുശ​ലേം​കാ​രോ​ടു പൗലോസ്‌ “എബ്രായ ഭാഷയിൽ” സംസാ​രി​ച്ച​താ​യി വൈദ്യ​നായ ലൂക്കോസ്‌ പറയുന്ന ഭാഗ​മെ​ടു​ക്കുക. ആ യരുശ​ലേം​കാർ ഉത്സാഹ​ത്തോ​ടെ പഠിച്ചി​രുന്ന മോ​ശൈ​ക​നി​യമം എബ്രായ ഭാഷയി​ലു​ള്ള​താ​യി​രു​ന്നു. ഇനി ചാവു​കടൽ ചുരു​ളു​ക​ളു​ടെ ഭാഗമായ അനേകം ശകലങ്ങ​ളു​ടെ​യും കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളു​ടെ​യും ഭൂരി​ഭാ​ഗ​വും (ഇതിൽ ബൈബിൾഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും അല്ലാത്ത​വ​യും ഉണ്ട്‌.) എബ്രായ ഭാഷയി​ലാണ്‌. ആളുകൾ പൊതു​വേ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രുന്ന ഒരു ഭാഷയാ​യി​രു​ന്നു എബ്രാ​യ​യെന്ന്‌ ഇതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ചാവു​കടൽ ചുരു​ളു​ക​ളിൽ അരമായ ഭാഷയി​ലുള്ള ഏതാനും ചില ശകലങ്ങ​ളു​മുണ്ട്‌. എബ്രായ ഭാഷയ്‌ക്കു പുറമേ അരമായ ഭാഷയും ആളുകൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ന്നാണ്‌ ഇതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ “എബ്രായ ഭാഷ” എന്നു പറഞ്ഞ​പ്പോൾ ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു​കാർ ഉദ്ദേശി​ച്ചത്‌ അരമായ ഭാഷ (അഥവാ സിറിയൻ ഭാഷ) ആയിരി​ക്കാൻ തീരെ സാധ്യ​ത​യില്ല. (പ്രവൃ 21:40; 22:2; പ്രവൃ 26:14 താരത​മ്യം ചെയ്യുക.) എബ്രാ​യ​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലും ‘അരമായ ഭാഷ​യെ​യും’ ‘ജൂതന്മാ​രു​ടെ ഭാഷ​യെ​യും’ രണ്ടായി പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാണാം. (2രാജ 18:26) 2രാജ 18-ാം അധ്യാ​യ​ത്തി​ലെ ആ ബൈബിൾഭാ​ഗ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ വിവരി​ക്കു​മ്പോൾ ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലെ ജൂത ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ജോസീ​ഫ​സും “അരമായ,” “എബ്രായ” ഭാഷകളെ രണ്ടായി​ട്ടാ​ണു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. (യഹൂദ​പു​രാ​വൃ​ത്തങ്ങൾ (ഇംഗ്ലീഷ്‌), X, 8 [i, 2]) എബ്രാ​യ​യി​ലുള്ള ചില പദങ്ങ​ളോ​ടു സമാന​മായ പദങ്ങൾ അരമാ​യ​യി​ലു​മുണ്ട്‌ എന്നതു ശരിയാണ്‌. കൂടാതെ, സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ അരമാ​യ​യിൽനിന്ന്‌ എബ്രാ​യ​യി​ലേക്കു കടമെ​ടുത്ത ചില പദങ്ങളു​മുണ്ട്‌. പക്ഷേ ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ എഴുത്തു​കാർ “എബ്രായ ഭാഷ” എന്നു പറഞ്ഞത്‌ അരമായ ഭാഷയെ ഉദ്ദേശി​ച്ചാ​ണെന്നു ചിന്തി​ക്കാൻ ഒരു ന്യായ​വു​മില്ല.

മുടി​ങ്കോ​ലിൽ തൊഴി​ക്കു​ന്നത്‌: മൃഗങ്ങളെ തെളി​ക്കാൻ ഉപയോ​ഗി​ക്കുന്ന, അറ്റം കൂർത്ത വടിയാ​ണു മുടി​ങ്കോൽ. (ന്യായ 3:31) “മുടി​ങ്കോ​ലിൽ തൊഴി​ക്കുക” എന്നതു ഗ്രീക്ക്‌ സാഹി​ത്യ​കൃ​തി​ക​ളിൽ കാണുന്ന ഒരു പഴഞ്ചൊ​ല്ലാണ്‌. മുടി​ങ്കോ​ലു​കൊണ്ട്‌ തെളി​ക്കു​ന്നത്‌ ഇഷ്ടപ്പെ​ടാ​തെ അതിൽ തൊഴിച്ച്‌ മുറിവ്‌ വരുത്തി​വെ​ക്കുന്ന അനുസ​ര​ണ​മി​ല്ലാത്ത ഒരു കാളയു​ടെ ചിത്ര​മാണ്‌ അതു നമ്മുടെ മനസ്സി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രു​ന്നത്‌. ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​യാ​കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ ശൗൽ അതു​പോ​ലൊ​രു ആളായി​രു​ന്നു. യേശു​വി​ന്റെ അനുഗാ​മി​കൾക്കു ദൈവ​മായ യഹോ​വ​യു​ടെ പിന്തു​ണ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അവർക്കെ​തി​രെ പോരാ​ടു​ന്നതു പൗലോ​സി​നു​തന്നെ ഗുരു​ത​ര​മായ ഹാനി വരുത്തി​വെ​ച്ചേനേ. (പ്രവൃ 5:38, 39 താരത​മ്യം ചെയ്യുക; 1തിമ 1:13, 14) സഭ 12:11-ൽ മുടി​ങ്കോൽ എന്ന്‌ അർഥം​വ​രുന്ന “ഇടയന്റെ വടി” എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം, ബുദ്ധി​മാ​നായ ഒരാളു​ടെ വാക്കു​കളെ കുറി​ക്കാൻ ആലങ്കാ​രി​ക​മാ​യാണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ഉപദേശം സ്വീക​രി​ക്കാൻ ഒരാളെ പ്രചോ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അത്തരം വാക്കു​കൾക്കാ​കും.

എബ്രായ ഭാഷയിൽ: യോഹ 5:2-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

മാനസാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടുക: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ അക്ഷരാർഥം “മനസ്സു മാറ്റുക” എന്നാണ്‌. ചിന്തയി​ലോ മനോ​ഭാ​വ​ത്തി​ലോ ഉദ്ദേശ്യ​ത്തി​ലോ വരുത്തുന്ന മാറ്റത്തെ ഇത്‌ അർഥമാ​ക്കു​ന്നു. ദൈവത്തെ പ്രസാ​ദി​പ്പി​ക്കാ​നും ദൈവ​വു​മാ​യി ഒരു ബന്ധത്തി​ലേക്കു വരാനും ഒരു വ്യക്തി മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തണം എന്നാണു ‘മാനസാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടുക’ എന്ന പദം ഇവിടെ അർഥമാ​ക്കു​ന്നത്‌.​—മത്ത 3:8, 11 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും പദാവ​ലി​യിൽ “മാനസാ​ന്തരം” എന്നതും കാണുക.

മാനസാ​ന്ത​ര​ത്തി​നു യോജിച്ച ഫലം: യോഹ​ന്നാൻ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ കേൾക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ മനസ്സി​നോ മനോ​ഭാ​വ​ത്തി​നോ വരുന്ന മാറ്റത്തെ സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന തെളി​വു​ക​ളെ​യും പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളെ​യും കുറി​ക്കു​ന്നു.​—ലൂക്ക 3:8; പ്രവൃ 26:20; മത്ത 3:2, 11 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും പദാവ​ലി​യിൽ “മാനസാ​ന്തരം” എന്നതും കാണുക.

മാനസാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടണം: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കുപദത്തിന്റെ അക്ഷരാർഥം “മനസ്സു മാറ്റണം” എന്നാണ്‌. ചിന്തയി​ലോ മനോ​ഭാ​വ​ത്തി​ലോ ഉദ്ദേശ്യ​ത്തി​ലോ വരുത്തുന്ന മാറ്റ​ത്തെ​യാണ്‌ ഇതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌. ഈ വാക്യ​ത്തിൽ ‘മാനസാ​ന്തരം’ എന്നതിനെ ദൈവ​ത്തി​ലേക്കു തിരി​യു​ന്ന​തു​മാ​യി ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌, ഒരു വ്യക്തി വീണ്ടും ദൈവ​വു​മാ​യുള്ള ബന്ധത്തി​ലേക്കു വരുന്ന​തി​നെ​യാണ്‌ അതു കുറി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാം. മാനസാ​ന്തരം ആത്മാർഥ​മാ​ണെ​ങ്കിൽ ഒരാൾ മാനസാ​ന്ത​ര​ത്തി​നു ചേർച്ച​യിൽ പ്രവർത്തി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യും. മറ്റു വാക്കു​ക​ളിൽ പറഞ്ഞാൽ, തന്റെ മനസ്സി​ലും മനോ​ഭാ​വ​ത്തി​ലും ശരിക്കും മാറ്റം വന്നിട്ടു​ണ്ടെന്ന്‌ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പ്രവൃ​ത്തി​കൾ തെളി​യി​ക്കും.—മത്ത 3:2, 8 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും പദാവ​ലി​യിൽ “പശ്ചാത്താ​പം” എന്നതും കാണുക.

ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ: “ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ അനുഗാ​മി” എന്ന അർഥം​വ​രുന്ന ക്രിസ്‌തി​യ​നോസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മാണ്‌ ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ഈ പദം ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ മൂന്നു പ്രാവ​ശ്യ​മേ കാണു​ന്നു​ള്ളൂ. (പ്രവൃ 11:26; 26:28; 1പത്ര 4:16) ക്രിസ്‌തു അഥവാ അഭിഷി​ക്തൻ എന്ന്‌ അർഥമുള്ള ക്രിസ്‌തോസ്‌ എന്ന പദത്തിൽനി​ന്നാണ്‌ ഇതു വന്നിരി​ക്കു​ന്നത്‌. യേശു​വി​ന്റെ, അഥവാ യഹോ​വ​യു​ടെ അഭിഷി​ക്ത​നായ ‘ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ,’ മാതൃ​ക​യും ഉപദേ​ശ​ങ്ങ​ളും അനുസ​രിച്ച്‌ ജീവി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണു ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ. (ലൂക്ക 2:26, അടിക്കു​റിപ്പ്‌; 4:18) ഈ വാക്യ​ത്തി​ലെ സംഭവങ്ങൾ നടന്ന എ.ഡി. 44-ലായി​രി​ക്കാം അവർക്കു “ദൈവ​ഹി​ത​മ​നു​സ​രിച്ച്‌” “ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾ” എന്ന പേര്‌ ലഭിച്ചത്‌. തെളി​വു​കൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ ആ പേര്‌ ആളുകൾക്കി​ട​യിൽ വ്യാപ​ക​മാ​യി പ്രചരി​ച്ചു എന്നാണ്‌. കാരണം പൗലോ​സി​നെ ഹെരോദ്‌ അഗ്രിപ്പ രണ്ടാമന്റെ മുന്നിൽ ഹാജരാ​ക്കിയ സമയമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും (ഏകദേശം എ.ഡി. 58) ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ആ രാജാ​വിന്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. (പ്രവൃ 26:28) ഏതാണ്ട്‌ എ.ഡി. 64 ആയപ്പോൾ റോമി​ലെ ആളുക​ളിൽ മിക്കവ​രും “ക്രിസ്‌ത്യാ​നി” എന്ന പേര്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​താ​യി ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ റ്റാസി​റ്റസ്‌ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. ഇനി, എ.ഡി. 62-നും 64-നും ഇടയ്‌ക്ക്‌ എപ്പോ​ഴോ പത്രോസ്‌ റോമാ​സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ​ങ്ങും ചിതറി​പ്പാർക്കുന്ന ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​കൾക്കു തന്റെ ആദ്യത്തെ കത്ത്‌ എഴുതു​ന്ന​താ​യി കാണാം. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ അപ്പോ​ഴേ​ക്കും വ്യാപ​ക​പ്ര​ചാ​രം നേടി​യി​രുന്ന “ക്രിസ്‌ത്യാ​നി” എന്ന പേര്‌ അവരെ മറ്റെല്ലാ വിഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നും വേർതി​രി​ച്ചു​കാ​ട്ടി​യി​രു​ന്നു. (1പത്ര 1:1, 2; 4:16) യേശു​വി​ന്റെ അനുഗാ​മി​കൾക്കു ദൈവ​ത്തിൽനിന്ന്‌ ഇങ്ങനെ​യൊ​രു പേര്‌ ലഭിച്ച​തു​കൊണ്ട്‌, അവർ ജൂതമ​ത​ത്തി​ന്റെ ഏതോ ഉപവി​ഭാ​ഗ​മാ​ണെന്ന്‌ ആരും തെറ്റി​ദ്ധ​രി​ക്കി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

ക്രിസ്‌ത്യാ​നി: പ്രവൃ 11:26-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

സീസർ: അഥവാ “ചക്രവർത്തി.” യേശു​വി​ന്റെ ഭൗമി​ക​ശു​ശ്രൂ​ഷ​ക്കാ​ലത്ത്‌ തിബെ​ര്യൊസ്‌ ആയിരു​ന്നു റോമൻ ചക്രവർത്തി. പക്ഷേ ഭരണത്തി​ലി​രുന്ന ചക്രവർത്തി​യെ മാത്രമല്ല “സീസർ” എന്ന പദം കുറി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. റോമൻ ഗവൺമെ​ന്റി​നെ​യും അതിന്റെ നിയമി​ത​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ളെ​യും അതിന്‌ അർഥമാ​ക്കാ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. പൗലോസ്‌ പറഞ്ഞ ‘ഉന്നതാ​ധി​കാ​രി​ക​ളും’ പത്രോസ്‌ പറഞ്ഞ ‘രാജാ​വും’ ‘ഗവർണർമാ​രും’ ഇതിൽപ്പെ​ടും.​—റോമ 13:1-7; 1പത്ര 2:13-17; തീത്ത 3:1; പദാവലി കാണുക.

സീസർ: അഥവാ “ചക്രവർത്തി.” ആ സമയത്തെ റോമൻ ചക്രവർത്തി ക്ലൗദ്യൊസ്‌ ആയിരു​ന്നു. അദ്ദേഹം എ.ഡി. 41 മുതൽ എ.ഡി. 54 വരെ ഭരണം നടത്തി.—പ്രവൃ 11:28; 18:2; മത്ത 22:17-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും പദാവ​ലി​യും കാണുക.

സീസർ: അഥവാ “ചക്രവർത്തി.” ആ സമയത്തെ റോമൻ ചക്രവർത്തി നീറോ ആയിരു​ന്നു. എ.ഡി. 54-ൽ ആരംഭിച്ച അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഭരണം എ.ഡി. 68-ൽ അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മരണ​ത്തോ​ടെ അവസാ​നി​ച്ചു. ആ സമയത്ത്‌ ഏതാണ്ട്‌ 31 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന അദ്ദേഹം ആത്മഹത്യ ചെയ്യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 25 മുതൽ 28 വരെയുള്ള അധ്യാ​യ​ങ്ങ​ളിൽ “സീസർ” എന്നു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നതു നീറോ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാണ്‌.—മത്ത 22:17; പ്രവൃ 17:7 എന്നിവ​യു​ടെ പഠനക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും പദാവ​ലി​യും കാണുക.