Nanti icakuti incito inu ikamulenga ukuti mwaelenganya sana, ukutonta sana, nanti ivintu vyuze ivyakolanako na vii, mwaelenganya ukuti “Ukuombesya kukawezezya umuzano pe.” (Mapinda 14:23) I vintu ci viivyo ivyakumuletela umuzano? Ukuombesya kukaatwazwa ukuzana vino tukulonda. Icacumi ukuti, Leza waalaya yaayo aakamupepa nu mwenzo onsi ukuyapeela ivintu ivikaalondekwa. (Mateo 6:31, 32) Lelo akaalonda ukuti twaombesya lino tukwezya ukuya acisinka umu milimo ino tukazanilamo impiya.—2 Tesalonika 3:10.

Acino, tufwile ukwelenganya ukuti incito itu iili nzila yakutwavwa ukuzana vino tukaalonda. Incito iinzila isuma sana iya kutwavwa umu vintu ivikalondekwa apa ng’anda. Yoswa aali ni myaka yakuvyalwa 25, walanzile ati: “Ndi cakuti ukaizanila ivintu ivikaalondekwa cikaziipa wakwe cimwi. Nupya ngi cakuti ukuikalila ivintu vino ukulonda ukuomvya ulupiya luno ukaakwata, ala incito iyo ikukwazwa.”

Ukuombesya kukalolekela muli vino twaya. Ukuya kwene citaangupala. Nga tukusumba sana amano ukuncito ino tukaomba—nanti ingaloleka ukuya ikome, tungaaipakizya ndi twacindika sana incito kwene iiyo. Twaciimvya intazi iyakuya nu ukasu. (Mapinda 26:14) Ukucita vivyo, kukaleenga twaipakizya wakwe cimwi ukuomba. Aloni uwatalumbulwa umu cipande cifumileko walanzile ukuti, “uwanda uno naombesya nkaaya ni nsansa. Limwi ningatonta—alino limwi pasi na angamanya incito ino mbomvile—nomba nanti cingaya viivyo nkamanya ukuti nati mbomba ningo sana.”

Baibo ikalanda pa muntu umwi “umu cincile umu milimo” yakwe, napya ikalanda na pa mwanaci wino “waya umupilingane.” (Mapinda 22:29; 31:13) Icacumi umuntu atangaamanye ukuomba ningo imilimo imwi ndi cakuti asiombesya. Nupya antu anono sile aaliyo yakaipakizya ukuomba vimwi vino yataelezya. Limwi i calenga nu kuti antu aingi yataipaikizya lino yakuomba incito; yasilonda ukuti yaasumbako amano pakuti yaelezye incito iiyo.

Icisinka i cakuti, ndi umuntu akuomba incito nu mwenzo onsi angasambilila vino angaipakizya incito iili yonsi, kulikuti ukuipeelesya ukusambilila ivyakuomba ningo incito iiyo. Wilyamu aali ni myaka yakuvyalwa 24 walanzile ati: “Ndi cakuti watuipeelesya umu ncito ino ukuomba alino ukulola ivisuma ivyaya umu ncito iiyo, cikalenga uwaipakizya sana lino ukuomba. Kukaaya ukuomba ningo sana incito iiyo nupya kusiya ukuombela sile amalipilo.”

Mutaelenganya sile apa lupiya luno mukakwata. Ukucila ukwelenganya pa lupiya, mwayuzya mweineco amauzyo yaa: ‘U mulandu ci uno incito ii yaziipila? I vyani ivingacitika ndi ntaomvile incito iiyo—nanti ndi cakuti ntaiomvile ningo? Uzye incito kwene ino nkaomba ikaazwa yauze umu nzila ci?’

Iuzyo lya kusyalikizya alino mulinzile ukwelenganyapo sana, pano tukaipakizya incito ndi tukulola vino ikwazwilizya antu yauze. Yesu walanzile ati: “Mukupeela mwaya upolelelo ukulu cuze kuluta mukupokelela.” (Milimo 20:35) Apa yantu aakazanga umu miombele itu, wakwe yaayo aatwingizya incito na yano tukaazwa ukuzana vino yakulonda, paaya na yauze aakataizya muli vino tukaombesya. Apa yantu yaayo, paaya yano tukasunga apa ng’anda alino na yano tukaazwa aakalondekwa uwazwilizyo.

Aapa ng’anda. Lino umonsi akuombesya ukusakamala amu ng’anda yakwe, ala akwazwilizya ulupwa umu nzila ziili. Iyakutandikilako akasininkizya ukuti akuyasakamala muli vino vikalondekwa umu umi, wakwe ukuyapeela ivyakulya, vya kuzwala, nu mwakwikala. Ukucita vii ala akufikilizya umulimo uno Leza wapeela umutwe walupwa uwa “kusakamala antu yakwe.” (1 Timoti 5:8, NW) Lyene cakwe ciili i cakuti, akaitemelwa ukulanga vino cacindama ukuombesya incito. Syeni uwa talumbulwa umu cipande cafumako walanzile ukuti, “Ya tata yakaombesya nupya nkalondesya ukuyakolanya. Yaaya na ucisinka umu umi wao, yaomba sana incito yakwe ukaapenta. Vino nkakolanya ya tata, nasambilila vino cacindama ukuomba incito yakupanga ivintu vimwi ivyakuti antu yauze yangatemwa.”

Yaayo aakalondeka uwavwilizyo. Umutumwa Paulo wanenyile Aina Klistu ‘ukuomba ukwaula usomvi kuti yazanilemo uwikazi nga nu kwankanya kweneko apina.’ (Efeso 4:28) I cisinka ukuti, ndi tukuombesya pakuti twaisakamala nga nu kusakamala aapa ng’anda, cingaatwazwa nu kuitemelwa ukwazwako yaayo aakalondekwa uwazwilizyo. (Mapinda 3:27) Fwandi nga tukuombesya cilalenga ukuti tukaye sana ni nsansa izyaya umu kupeela.

Ilyasi lino Yesu walanzile apa Mwamba, walanzilemo ati: Ndi cakuti umulasi umwi wakupatikizya “kumusendela civiya cakwe kulingana na kilomita wenga, musendele kulingana makilomita yaili.” (Mateo 5:41) Uzye mungacita uli pakuti mwaomvya icisinte cii lino mukuomba incito inu? Ukucila ukuomba sile pano mukulondekwa ukufika, mwaezya ukuombesya pakuti mwacizyapo. Mwakwata uyo; mwaipatikizya mweineco ukulondesya ukucita icisuma nanti ukukalauka imiombele ukucila na vino mukaomba lyonsi. Mwazangila umu ncito kwene ino mukaomba nanti ingaloleka ukuti iisuulwe.

Lino mukuombesya ukucila na pano mukulondekwa ukupeleela, mulaipakizya umulimo uwo. U mulandu ci? Pano ala mukuikaanya umu miombele inu. Ala mukupeela ivingi, pano ala mukulondesya ukucita viivyo kwene, asi pa mulandu wakuti iyamupatikizya ukuomba. (Filimoni 14) Ndi caaya vivyo, limwi tungiusya ni cisinte icaya apa Mapinda 12:24 icikaati: “Umuntu wino akaombesya alateeka auze, lelo akasu yene lyonsi kwene azya ya yauze.” I cacumi, ndakai aanono sana aangaya azya nanti ukupatikiziwa ukuomba. Nomba, umuntu wino asiombesya angaayuvwa ukuti u muzya, pano ala lyonsi akatungululwa na antu yauze. Lelo umuntu wino akaombesya ukucila na pa cipimo, akacita viivyo pano ala avino wasoolola ukuti aomba. Wene asiya umuzya kuli vino alinzile ukuomba.

Ukuya kwene ukuombesya kwaaya sile ningo, lelo tulinzile ukwiusya ukuti kwaya ivintu ivyacindama ukucila sile pakuomba incito. Baibo ikatukomelezya ukuti twaombesya. (Mapinda 13:4) Lelo isitukomelezya ukuti twaombesya icakuti itutonta na maka iyasila. Pali Kasambilizya 4:6 pakaati: “Cingazipa ukukwata tunono ukwaula masakamika, kuluta kuivunola ukwaula muzano, umu kwezya ukuzinganya umuza.” Uzye amazwi yaa yakupiliula cani? Yakupiliula ukuti limwi umuntu atanga aaipakizya incito ndi cakuti ikulondekwa sana ukuomvya insita iikulu alino ikumulenga ukutonta sana. Ni cingacitika i cakuti, umu ncito iiyo mutanga muye umuzano, cingaya sile kwati “ukuzinganya umuza.”

Baibo ingatwazwa ukumanya ivya kuomba ningo incito. Nanti Baibo yaalanda ukuti tulinzile ukwika amano uku ncito itu, yatucinkulako nu kuti, ‘mwamanya ukusoolola ivili visuma.’ (Filipi 1:10) Uzye i vintu ci ivili visuma? Pa vintu vii, paya nu kuya pamwi nu lupwa alino na ya cuza. Ni cintu icacindama sana pa vintu ivili visuma, u kucita vyakwe Leza, wakwe ukuwelenga Baibo nu kwelenganya sana pali vino twawelenga.

Antu yano yangupazya uwikalo wao yakaipakizya incito wakwe cimwi. Wilyamu uwatalumbulwa mucipande kwene cii walanzile ukuti: “Aandemba incito yakaombesya sana nupya nkalondesya ukuyakolanya, nupya yaaya na ucuza uku yantu akaiza kuli aaliyo, yaaya vii pa mulandu ni incito ino yakaomba. Nomba ndi inuka, yakamanya ivya kucita pakuti yafume apa ncito nu kuya uku ng’anda, pakuti yakaye pamwi nu lupwa lwao nu kusumba amano umu kupepa Leza. Uzye imumanya icintu nacuze cino yaaya naco? Yaaya pa yantu yano namanya ukuti yaaya sana ni nsansa!”