Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Kana Jesu Na Talusa Lihele la Mulilo?

Kana Jesu Na Talusa Lihele la Mulilo?

Kana Jesu Na Talusa Lihele la Mulilo?

BATU ba bañwi ba ba lumela mwa tuto ya lihele la mulilo ba amanga kwa manzwi a Jesu a kwa Mareka 9:48 (kamba kwa litimana 44, 46). Mwa litimana zeo, Jesu na bulezi ka za mabuku a sa shwi ni mulilo o sa koni ku timiwa. Haiba mutu yo muñwi a mi buza taluso ya manzwi ao, mu kona ku mu alaba cwañi?

Ku itingile kwa toloko ya Bibele ya itusisa mutu, mwendi mutu a kana a bala timana 44, 46, kamba 48 kakuli litimana zeo li na ni manzwi a swana mwa litoloko ze ñwi. * Bibele ili: “Liito la hao ha li ku wiseza mwa sibi, u li kule; se sinde ku wena, kiha u kena mwa mubuso wa Mulimu u li simpolyo, isi ku ba ni meto a mabeli ni ku nepelwa mwa lyangalilo, mo si sa shwi sibuku sa bona, ni m’o sa timi mulilo.”—Mare. 9:47, 48.

Batu ba bañwi ba li manzwi a Jesu a yemela tuto ya kuli hamulaho wa lifu mioyo ya batu ba ba maswe i tukufazwanga ku ya ku ile. Ka mutala, Bibele ya mwa puo ya Spanish ye bizwa Sagrada Biblia ya kwa Yunivesiti ya Navarre i li: “Mulen’a luna u itusisa [manzwi ao] ku talusa tukufazo ya mwa lihele. Hañata ‘sibuku se si sa shwi’ si talusizwe kuli ki mulatu o sa feli o ba ikutwa batu ba ba mwa lihele; mi ‘mulilo o sa timi’ u talusizwe kuli ki butuku bo ba utwa.”

Kono mu bapanye manzwi a Jesu ku a mwa timana ya mafelelezo ya bupolofita bwa Isaya. * Kana hasi niti kuli Jesu na talusa taba ye kwa Isaya kauhanyo 66? Ku bonahala kuli mwa kauhanyo yeo, mupolofita Isaya na talusa za ku ya kwand’a “Jerusalema kwa musindi wa Hinomu (Gehena), ko ne ku ezezwanga matabelo a batu (Jer 7:31) ili sibaka se ne si fetuhile sa ku yumbela manyalala hasamulaho.” (The Jerome Biblical Commentary) Swanisezo ye kwa Isaya 66:24 ha i bonisi kuli batu ba tukufazwanga mwa lihele; kono i bulela za litupu. I bonisa kuli mabuku ki ona a sa shwi isiñi batu kamba mioyo. Cwalehe, Jesu na talusañi?

Taba ye kwa Mareka 9:48 ye mwa hatiso ye ñwi ya Katolika (El evangelio de Marcos. Análisis lingüístico y comentario exegético, Volyumu II) i li: “Manzwi ao a ngilwe kwa Isaya (66,24). Mwa timana yeo, mupolofita u bonisa linzila ze peli mo ne li sinyehelanga litupu: ili ku bola ni ku ciswa mulilo . . . Manzwi a mabeli a itusisizwe mwa taba mo a mabuku ni mulilo a bonisa kuli litupu ne li sinyiwanga luli. . . . Sinyeho ye tahiswa ki mabuku ni mulilo i taluswa ku ba ya ku ya ku ile (‘kakuli mulilo wo ha u timwi, mi mabuku ha shwi’): ha ku na mwa ku pimela sinyeho yeo. Mwa taba mo, lika fela ze sa sinyehi ki mabuku ni mulilo—isiñi batu—mi lika zeo li sinya nto ifi kamba ifi ye yumbelwa ku zona. Kacwalo, taba yeo ha i talusi tukufazo ye sa feli, kono i talusa ku sinyeleleza, kakuli ba ba sinyiwa ka nzila yeo ha ba na ku zuswa, kono ba ka shwa ku shwelela. Kabakaleo [mulilo] ki sisupo sa ku yundiselezwa.”

Mutu kaufela ya ziba kuli Mulimu ki ya lilato ni ya lukile, u lukela ku bona kuli yeo kona nzila ye utwahala ya mo lu swanela ku utwisiseza manzwi a Jesu. Jesu na sa talusi kuli ba ba maswe ba ka tukufazwa ku ya ku ile. Kono ba mwa kozi ya ku yundiselezwa ba si na sepo ya zuho.

[Litaluso za kwatasi]

^ para. 3 Miputo ye itingwa hahulu ya Bibele ha i na litimana zeo za 44 ni 46. Licaziba li lumela kuli litimana zeo ze peli mwendi ne li til’o ekezwa hasamulaho. Caziba Archibald T. Robertson u ñola kuli: “Miputo ya kale hahulu ye itingwa ha i na litimana zeo. Litimana zeo li simuluha mwa miputo ya kwa linaha za kwa Wiko ni kwa Siria (Byzantium). Litimana zeo li kutela fela manzwi a mwa timana 48. Kacwalo lu tulile litimana 44 ni 46 bakeñisa kuli haki za niti.”

^ para. 5 “Ha ba ka zwa, ba ka bona litupu za batu ba ba ikuhumuselize Na; mabuku a bona h’a na ku shwa, mulilo wa bona ha u na ku tima; mi ikaba nto ye sabisa kwa batu kaufela.”—Isa. 66:24