Bakreste ba Niti Kaufela Ki Bakutazi

“Mu opelele [Muñ’a] Bupilo, mu lumbeke Libizo la hae; mu taluse ku pilisa kwa hae ka zazi ni zazi.”—SAMU 96:2.

1. Batu ba tokwa ku utwa taba ye nde ifi, mi Lipaki za Jehova ba tomile cwañi mutala o munde mwa ku shaela taba ye nde ye cwalo?

MWA lifasi m’o likozi li ezahalanga ka zazi, kwa omba-omba luli ku ziba kuli Bibele i bulela kuli lindwa, bukebenga, lukupwe, ni maswenyeho li ka tuha li fela. (Samu 46:9; 72:3, 7, 8, 12, 16) Ee, kana yeo haki taba ye nde yeo batu kaufela ba tokwa ku utwa? Lipaki za Jehova ba ikutwa cwalo. Kai ni kai, ba zibahala ku ba batu ba ba shaela ‘litaba ze nde za ku pilisa.’ (Isaya 52:7) Ki niti kuli Lipaki ba bañata ba nyandisizwe kabakala tundamo ya bona ya ku shaela taba ye nde. Kono ba iyakatwa hahulu batu. Mi Lipaki ba ipumanezi libizo le linde la cisehelo ni tundamo!

2. Ki lifi libaka la pili Lipaki za Jehova ha ba na ni cisehelo?

² Cisehelo ya Lipaki za Jehova kacenu i swana ni ya Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili. Ka za bona, mutende wa Katolika o bizwa L’Osservatore Romano, ne u bulezi ka ku nepahala kuli: “Bakreste ba pili, ha ne ba kolobelizwe fela, ne ba ikutwile kuli ba na ni buikalabelo bwa ku shaela Evangeli. Ka mulomo, batanga ne ba bulezi Evangeli.” Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba na ni cisehelo ye swana ni ya Bakreste bao ba makalelo? Sapili kikuli taba ye nde ye ba kutaza i zwa ku yena Jehova Mulimu ka sibili. Leo ki lona libaka le lituna ha ba na ni cisehelo. Ha ba kutaza cwalo, ba latelela manzwi a walisamu a’ li: “Mu opelele [Muñ’a] Bupilo, mu lumbeke Libizo la hae; mu taluse ku pilisa kwa hae ka zazi ni zazi.”—Samu 96:2.

3. (a) Ki lifi libaka la bubeli Lipaki za Jehova ha ba na ni cisehelo? (b) Ki lika mañi ze iputezi mwa “ku pilisa kwa [Mulimu]”?

³ Manzwi a walisamu a lu hupuza za libaka la bubeli Lipaki za Jehova ha ba na ni cisehelo. Lushango lwa bona ki lushango lwa puluso. Batu ba bañwi ba sebeza mwa lipatela, mwa libaka za nyangela, mwa lipanga, kamba mwa libaka ze ñwi kuli ba kondolokise bupilo bwa ba bañwi, mi buikatazo b’o bwa itebuhiwa. Kono nto ifi kamba ifi yeo mutu a kona ku ezeza yo muñwi ki ye nyinyani-nyinyani ha i bapanyiwa ni “ku pilisa kwa [Mulimu].” Ka Jesu Kreste, Jehova u ka bandusa ba ba sepahala kwa sibi, makulanu, ni lifu. Ba ba ka tusiwa ba ka pila ku ya ku ile! (Joani 3:16, 36; Sinulo 21:3, 4) Kacenu, ku piliswa ki o muñwi wa “misebezi ye komokisa” ye ba ambola za yona Bakreste ha ba eza s’a bulela manzwi a, a’ li: “Mu bulele kanya ya [Mulimu] mwahal’a macaba, ni ze komokisa za hae mwahal’a mishobo-shobo kaufela. Kakuli [Muñ’a] Bupilo ki yo mutuna, u lukelwa ku lumbiwa hahulu; u sabiwa ku fita milimu kaufela.”—Samu 96:3, 4.

Mutala wa Mulena

4-6. (a) Ki ka libaka lifi la bulalu Lipaki za Jehova ha ba na ni cisehelo? (b) Jesu n’a bonisize cwañi cisehelo mwa musebezi wa ku shaela taba ye nde?

⁴ Lipaki za Jehova ba na ni cisehelo ka libaka la bulalu. Ba latelela mutala wa Jesu Kreste. (1 Pitrosi 2:21) Yena munna ya petehile y’o n’a amuhezi ka pilu ya hae kaufela musebezi wa ku ‘tiseza babotana litaba ze nde.’ (Isaya 61:1; Luka 4:17-21) Kacwalo, a ba mukutazi, mubuleli  wa taba ye nde. N’a zamaile mwa Galilea ni Judea kaufela, inz’a “bulela Evangeli ya mubuso.” (Mateu 4:23) Mi kakuli n’a ziba kuli ba bañata ne ba ka amuhela taba ye nde yeo, n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Lukau ki lo lutuna luli, kono ba ba kutula ki ba banyinyani. Mu lapele kihona Muñ’a lukau, kuli a lume babeleki mwa lukau lwa hae.”—Mateu 9:37, 38.

⁵ Ka ku lumelelana ni tapelo ya hae, Jesu n’a lutile ba bañwi kuli ba be bakutazi. Nako ha ne inze i ya, a luma baapositola ba hae kuli ba ye ba nosi ni ku ba bulelela kuli: “Ha mu nze mu zamaya, mu bulele, mu li: Mubuso wa kwa lihalimu s’o li fakaufi.” Kana ne ku ka tusa luli ha ne ba ka toma litukiso za ku yamunenwa butata bwa nyangela bwa mwa miteñi yeo? Kamba kana ne ba lukela ku ikenya mwa bupolitiki kuli ba lwanise buputeleli bo ne bu atile mwa miteñi yeo? Kutokwa. Kono Jesu n’a tomezi bakutazi kaufela ba ba li Bakreste mutala ha n’a bulelezi balateleli ba hae kuli: “Ha mu nze mu zamaya, mu bulele [“mu kutaze,” NW].”—Mateu 10:5-7.

⁶ Hamulaho, Jesu n’a lumile sikwata se siñwi sa balutiwa ku y’o shaela kuli: “Mubuso wa Mulimu u sutelezi fakaufi.” Ha ne ba kutile ku t’o mu bulelela mo ne ba kondiselize lika mwa bukutazi bwa bona, Jesu n’a nyakalalile hahulu. N’a lapezi kuli: “Na ku lumba Ndate, Mulena wa lihalimu ni wa lifasi, kakuli litaba ze, u li patezi ba ba butali ni ba ba talifile, mi u li patululezi banana ba banyinyani.” (Luka 10:1, 8, 9, 21) Balutiwa ba Jesu, be ne ba mbindananga mwa bundui, ku za njimo, ni cwalo-cwalo, ne ba swana sina banana ba banyinyani ha ba bapiswa ku ba bahulu ba bulapeli ba sicaba be ne ba itutile hahulu. Kono balutiwa ne ba lutilwe ku shaela taba ye nde ka ku fitisisa.

7. Jesu ha s’a kambamezi kwa lihalimu, balateleli ba hae ne ba kalezi ku shaela taba ye nde ku bomañi?

⁷ Jesu ha s’a kambamezi kwa lihalimu, balateleli ba hae ba zwelapili ku shaela taba ye nde ya ku pilisa. (Likezo 2:21, 38-40) Ne ba kalezi ku kutaza ku bomañi pili? Kana ne ba ile kwa macaba a n’a sa zibi Mulimu? Kutokwa, simu ya bona ya pili n’e li Isilaele, bona batu be ne ba se ba zibile Jehova ka lilimo ze fitelela 1,500. Kana ne ba na ni tukelo ya ku kutaza mwa sibaka m’o Jehova n’a lapelwa ni kale? Ee. Jesu n’a ba bulelezi kuli: “Mu ka ba lipaki za ka mwa Jerusalema, ni mwa naha kaufela ya  Judea ni ya Samaria, ni ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Likezo 1:8) Isilaele ne i tokwa ku utwa taba ye nde mane sina m’o macaba kaufela n’a tokwela ku i utwa.

8. Lipaki za Jehova kacenu ba likanyisa cwañi balateleli ba Jesu ba mwa lilimo za mwanda wa pili?

⁸ Ka ku swana, Lipaki za Jehova kacenu ba kutaza mwa lifasi kamukana. Ba swalisana ni lingeloi la n’a boni Joani “li sweli Evangeli ya linako ze sa feli, ku i bulelela ba ba yahile mwa lifasi, ba masika kamukana, ni mishobo, ni lipuo, ni macaba.” (Sinulo 14:6) Mwa silimo sa 2001, ne ba sweli ku kutaza mwa linaha ni libaka ze 235, mane ni mwa libaka ze twi ki za Sikreste. Kana ku fosahezi Lipaki za Jehova ha ba kutaza mwa libaka m’o Krestendomu se i tomile kale likeleke za yona? Ba bañwi ba li ku cwalo mi mane ba nga kuli ku kutaza ko ku cwalo ki “ku uzwa lingu.” Kono Lipaki za Jehova ba hupula mwa n’a ikutwezi Jesu ka za Majuda ba babotana ba mwa miteñi ya hae. Nihaike kuli ne ba na ni kale ni baprisita, Jesu n’a si ka zina-zina ku ba bulelela taba ye nde. N’a “ba utwela butuku, kakuli ne ba katezi, ba hasani, inge lingu ze si na mulisana.” (Mateu 9:36) Lipaki za Jehova ha ba fumana batu ba ba sepahala ba ba sa zibi ka za Jehova ni Mubuso wa hae, kana ba ba patelanga taba ye nde kakuli kuti bulapeli bo buñwi bu li ki batu ba bona? Ka ku latelela mutala wa baapositola ba Jesu, lu alaba kuli batili. Taba ye nde i na ni ku kutazwa “mwa macaba kaufela.”—Mareka 13:10.

Bakreste Ba Pili Kaufela Ne Ba Kutazanga

9. Mwa lilimo za mwanda wa pili, ki bomañi mwa puteho ya Sikreste be ne ba abani mwa musebezi wa ku kutaza?

⁹ Ki bomañi mwa lilimo za mwanda wa pili be ne ba abani mwa musebezi wa ku kutaza? Bupaki bu bonisa kuli Bakreste kaufela ne ba li bakutazi. Muñoli W. S. Williams u li: “Bupaki bo bu lumelelana ki bwa kuli Bakreste kaufela ba mwa Keleke ya kwa makalelo . . . ne ba shaelanga evangeli.” Ka za likezahalo za fa lizazi la Pentekonta ya 33 C.E., Bibele i li: “Kamukan’a bona [banna ni basali] ba tala Moya o Kenile, mi ba kala ku bulela lipuo li sili, mo Moya n’o ba buleliseza.” Banna ni basali, banana ni basupali, batanga ni balukuluhi, ba t’o ba bakutazi. (Likezo 1:14; 2:1, 4, 17, 18; Joele 2:28, 29; Magalata 3:28) Bakreste ba bañata ha ne ba balehile mwa Jerusalema kabakala nyandiso, ‘be ne ba hasanyizwe ba zamaya inze ba bulela Linzwi.’ (Likezo 8:4) Kaufela ‘be ne ba hasanyizwe’ ne ba kutazanga, isiñi fela ba sikai be ne ba ketilwe.

10. Ki misebezi mañi ye mibeli ye n’e petilwe pili muinelo wa Sijuda u si ka sinyiwa?

¹⁰ Bakreste bote ne ba kutazanga cwalo mwa lilimo zeo za makalelo kaufela. Jesu n’a polofitile kuli: “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela, ibe bupaki mwa macaba kamukana; kihona ku ka taha mafelelezo.” (Mateu 24:14) Mwa talelezo ya manzwi ao ya mwa lilimo za mwanda wa pili, taba ye nde ne i bulezwi hahulu pili limpi za Maroma li si ka shandaula muinelo wa Majuda wa bulapeli ni  wa bupolitiki. (Makolose 1:23) Hape, balateleli ba Jesu bote ne ba latelezi taelo ya hae ye li: “Mu ye cwale, mu lute macaba kaufela, mu ba kolobeze ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile; mu ba lute ku mamela ze ni mi laezi kaufela.” (Mateu 28:19, 20) Bakreste ba kwa makalelo ne ba si ka susueza ba ba sepahala ku lumela ku Jesu mi ni ku ba yubeka, ka mo ba ezeza bakutazi ba bañwi ba cwale. Kono ne ba ba lutile ku fita ba ba balutiwa ba Jesu, ku ba onga-onga mwa liputeho, ni ku ba luta kuli ni bona ba kone ku kutaza taba ye nde ni ku tahisa balutiwa. (Likezo 14:21-23) Lipaki za Jehova kacenu ba latelela ona mutala w’o.

11. Ki bomañi kacenu ba ba abana mwa ku shaela kwa batu taba ye nde ka ku fitisisa?

¹¹ Lipaki za Jehova ba bañwi, ka ku latelela mitala ya bo Paulusi, Barnabasi, ni ba bañwi ba mwa lilimo za mwanda wa pili, ba ile ku yo kutaleza mwa linaha ze ñwi ka ku ba balumiwa. Musebezi wa bona u bile o tusa luli, kakuli ha ba si ka ikenya mwa bupolitiki kamba ka linzila ze ñwi ku keluha kwa musebezi wa ku kutaza taba ye nde. Ba latelezi fela taelo ya Jesu y’e li: ‘Ha mu nze mu zamaya, mu kutaze.’ Kono buñata bwa Lipaki za Jehova haki balumiwa mwa linaha li sili. Buñata bwa bona ba ipilisa ka ku beleka, mi ba bañwi ba sa kena sikolo. Ba bañwi ba uta mabasi. Kono Lipaki kaufela ba taluseza ba bañwi taba ye nde ye ba itutile. Ibe banana kamba ba bahulu, banna kamba basali, ba amuhela ka tabo susuezo ye mwa Bibele ye li: “Bulela Linzwi, u tiise mwa nako ye nde ni ku ye maswe.” (2 Timotea 4:2) Sina mo ne ba ezelize ba mwa lilimo za mwanda wa pili, ba zwelapili ‘ba si ka lisela, ku luta batu, ni ku kutaza kuli Jesu ki Kreste.’ (Likezo 5:42) Ba sweli ku shaela kwa batu taba ye nde ka ku fitisisa.

Ku Cinca Batu Kamba ku Kutaza?

12. Buproselite bu talusañi, mi cwale se bu ngiwa cwañi?

¹² Puo ya Sigerike i na ni linzwi la pro·se’ly·tos, le li talusa “mutu ya cincize bulapeli.” F’o ki fona fo ku simuluhile pulelo ya Silozi ya “ku eza baproselite,” ye talusa “ku ezisa batu ku cinca bulapeli bwa bona.” Kacenu, ba bañwi ba bulela kuli ku eza batu ku ba baproselite ku lubeta. Pampili ye ñwi ye n’e hatisizwe ki katengo ka World Council of Churches mane i bulela za “sibi sa buproselite.” Libaka? Buka ye bizwa Catholic World Report i li: “Kabakala lipilaelo za Keleke ya Orthodox ze sa feli, ‘buproselite’ se bu bile ni taluso ya ku hapeleza batu ku cinca bulapeli bwa bona.”

13. Ki ifi mitala ye miñwi ye bonisa buproselite bo bu lubeta?

¹³ Kana buproselite bu lubeta? Bwa kona ku ba bo bu lubeta. Bañoli ni bafalisi ne ba ezisize batu ku ba baproselite, mi Jesu n’a bulezi kuli ku ba cincisa bulapeli bwa bona cwalo ne ku li ko ku maswe ku bona. (Mateu 23:15) Kaniti, “ku hapeleza batu ku cinca bulapeli bwa bona” ku fosahezi. Ka mutala, ka ku ya ka Josephus caziba wa ze ezahezi, John Hyrcanus wa Mukabeusi ha n’a tuzi Maidumaea, n’a “ba lumelelize ku zwelapili ku ina mwa naha ya bona ibile fela ne ba keni mwa mupato mi ne ba tabela ku mamela milao ya Majuda.” Kuli Maidumaea ba pile mwatas’a puso ya Majuda, ne ba na ni ku swalisana ni bulapeli bwa Sijuda. Bocaziba ba ze ezahezi ba lu bulelela kuli  mwa lilimo za mwanda wa bu 8 C.E., Charlemagne n’a tuzi ma-Saxon ba bahedeni ba kwa mutulo wa Yurope ni ku ba hapeleza ku swalisana ni bulapeli bwa hae. * Kono kana ma-Saxon ni Maidumaea ne ba sepahala luli kwa bulapeli bo bunca b’o? Ka mutala, kana Mulena Heroda wa Muidumaea—ya n’a likile ku bulaya Jesu ha n’a li mbututu—n’a li ya sepahala luli kwa Mulao wa Mushe o n’o tahisizwe ka moya wa Mulimu?—Mateu 2:1-18.

14. Balumiwa ba bañwi ba mwa Krestendomu ba hapelezanga cwañi batu ku cinca bulapeli bwa bona?

¹⁴ Kana batu kacenu ba hapilikezwa ku cinca bulapeli bwa bona? Mwa miinelo ye miñwi, ba bañwi ba hapilikezwanga. Balumiwa ba bañwi ba mwa Krestendomu kutwi ba fanga libaka za ku yo kenela likolo kwa buse bwa mawate kwa batu ba ba sepisa ku swalisana ni bulapeli bwa bona. Kamba ba kona ku bulelela mubalehi ya shwa tala ku teeleza kwa lingambolo za bona kuli a fumane sico. Ka ku ya ka ze ne bulezwi ki Mabishopu ba Keleke ya Orthodox kwa mukopano wa bona ka 1992, “buproselite fokuñwi bu eziwanga ka ku fa maluwo mi fokuñwi ni ka mifilifili ya mifuta-futa.”

15. Kana Lipaki za Jehova ba ezanga batu ku ba baproselite ka mo li taluseza linzwi leo kacenu? Mu taluse.

¹⁵ Ku hapeleza batu ku cinca bulapeli bwa bona ku fosahezi. Lipaki za Jehova kaniti luli ha ba ezi cwalo. * Kacwalo, ha ba ezi batu ku ba baproselite ka mo li taluseza linzwi leo kacenu. Kono sina Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili, ba shaela taba ye nde ku bote. Ba ba lumela ka ku itatela ba memiwa ku ituta ze ñwi ka tuto ya Bibele. Ba ba tabela ba ba cwalo ba ituta ku ba ni tumelo ku Mulimu ni milelo ya hae. Tumelo ye cwalo ki ye tomile ka ku tiya fa zibo ye nepahezi ya mwa Bibele. Kacwalo, ba biza fa libizo la Mulimu, lona la Jehova, kuli ba piliswe. (Maroma 10:13, 14, 17) Ku itingile ku bona ku amuhela taba ye nde kamba kutokwa. Ha ba hapilikezwi. Ha ne ba ka hapilikezwa, ku ba ezisa ku cinca bulapeli bwa bona ne ku ka ba kwa mbwashula. Kuli Mulimu a amuhele bulapeli, bu lukela ku zwelela kwa pilu.—Deuteronoma 6:4, 5; 10:12.

Ku Shaela Evangeli mwa Miteñi ya Cwale

16. Musebezi wa Lipaki za Jehova wa ku shaela evangeli u ekezehile cwañi mwa miteñi ya cwale?

¹⁶ Mwa miteñi ya cwale, Lipaki za Jehova se ba kutalize taba ye nde ya Mubuso ka ku taleleza hahulu Mateu 24:14. Tora ya ku Libelela ki magazini ye itusisizwe hahulu mwa musebezi wo wa ku shaela evangeli. * Ka 1879, ha ne ku hatisizwe likopi za pili za magazini ya The Watchtower, magazini yeo ne i hatisizwe ka likopi ze 6,000 mwa puo i liñwi. Ka silimo sa 2001, ili lilimo ze fitelela 122 hamulaho, se ku hatiswa limagazini ze 23,042,000 mwa lipuo ze 141. Musebezi wa ku shaela evangeli wa Lipaki za Jehova ni ona u bile ni kekezeho ye  swana ni yeo. Mu bapanye lihora ze eza bolule b’a sikai ze n’e tandilwe ka silimo mwa ku shaela evangeli mwa lilimo za mwanda wa bu 19 ni lihora ze 1,169,082,225 ze n’e tandilwe mwa silimo sa 2001. Mu bone lituto za Bibele ze si na tifo z’e 4,921,702 ze n’e zamaisizwe mwa kweli ni kweli. Ne ku petilwe musebezi o mutuna ili o munde luli! Mi n’o petilwe ki bakutazi ba Mubuso ba ba tiile b’a 6,117,666.

17. (a) Kacenu ku lapelwa milimu ye cwañi ya buhata? (b) Ku si na taba ni puo, naha, kamba mayemo a mwa nyangela, mañi ni mañi u tokwa ku ziba nto mañi?

¹⁷ Walisamu u bulela kuli: “Milimu kaufela ya macaba ki ya mbango fela; kono [Muñ’a] Bupilo ki Yena ya ezize lihalimu.” (Samu 96:5) Mwa lifasi kacenu, ku lata naha, lisupo za naha, batu ba ba tumile, sifumu, mi mane ni lona liluo, se li ezizwe milimu. (Mateu 6:24; Maefese 5:5; Makolose 3:5) Mohandas K. Gandhi n’a kile a bulela kuli: “Ni lumela hahulu-hulu kuli . . . Yurope kacenu i ipala fela ku ba ya Sikreste. Se i lapela luli ki Mamona [sifumu].” Buniti kikuli, taba ye nde i lukela ku utwiwa kai ni kai. Batu kaufela, ku si na taba ni puo ye ba bulela, naha ya bona, kamba kuli ba fumile kamba kutokwa, ba tokwa ku ziba ka za Jehova ni milelo ya hae. Lu lakaza kuli kambe bote ne ba ka eza se a bulela manzwi a walisamu a’ li: “Mu fe [Muñ’a] Bupilo kanya ni mata. Mu fe [Muñ’a] Bupilo kanya ye lukela Libizo la hae”! (Samu 96:7, 8) Lipaki za Jehova ba tusa ba bañwi ku ituta ka za Jehova ilikuli bona bao ba kone ku fa Jehova kanya ka nzila ye lukile. Mi ba ba eza cwalo ba tusiwa luli. Ba tusiwa cwañi? Zeo li ka ambolwa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba li bakutazi ba ba na ni cisehelo?

• Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba kutaza ni mwa libaka m’o Krestendomu i tomile kale likeleke?

• Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba si baezi ba baproselite ka mo li taluseza linzwi leo kacenu?

• Musebezi wa ku shaela evangeli wa Lipaki za Jehova se u ekezehile cwañi mwa miteñi ya cwale?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Jesu n’a li mukutazi wa ka cisehelo mi n’a lutile ba bañwi ku eza musebezi o swana

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Bote mwa puteho ya mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba abananga mwa ku shaela evangeli

[Siswaniso se si fa likepe 11]

Ku hapeleza batu ku cinca bulapeli bwa bona ha ku si ka luka