1. Aweyi wina e zingu kia wantu o unu?

 KE LUZOLO lwa Yave ko vo wantu bamonanga e mpasi yo nuna. Yave wazola vo akento ye akala bakala yo vimpi wambote muna Paradiso. Kansi o unu, “o nsema wawonso ubuminanga yo kala yo nsongo kumosi.” (Roma 8:22) Aweyi obenze kemonanga o Nzambi vava wantu bebumanga ye mpasi mu kuma ki’esumu? Diankenda mu mona vo anunu ayingi bebembolwanga muna kolo kina bevavanga kikilu lusadisu.—Nku. 39:5; 2 Tim. 3:3.

2. Ekuma Akristu bevutulwilanga matondo wau bekalanga vamosi y’anunu muna nkutakani?

² O nkangu a Yave uvutulanga matondo wau bekalanga vamosi y’anunu muna nkutakani. Tubakang’e nluta muna ngangu zau. Tuzolanga mpe tanginina e mbandu au ya lukwikilu. Ayingi muna yeto tu yitu ya mpangi zazi z’anunu. Kansi, diakala vo tu yitu yau yovo ve, tufwete vanganga mawonso muna kubalunga-lunga. (Ngal. 6:10; 1 Pet. 1:22) Diamfunu kikilu kwa yeto awonso twazaya una Nzambi kebadikilanga anunu. Tubadika mpe e mbebe bena yau e yitu kumosi ye nkutakani muna lunga-lunga mpangi zeto anunu.

3, 4. (a) Adieyi o ntozi a Nkunga 71 kalomba kwa Yave? (b) Adieyi ampangi bena vo se anunu balenda lomba kwa Nzambi?

³ Ntozi a Nkunga 71:9 wadodokela Nzambi vo: “Kuntimbula ko ovo ndunuvini; kungyambula ko ovo zisukidi e ngolo.” Nanga Davidi wasoneka e mvovo miami. Wasadila  Nzambi muna zingu kiandi kiawonso. Yave wansadila mu vanga mambu mayingi manene. (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Nti. 2:1-3, 10) Kana una vo i wau, Davidi walomba kwa Yave kimana kakwamanana kunlunga-lunga.—Tanga Nkunga 71:17, 18.

⁴ O unu, ayingi bena nze Davidi. Kana una vo se anunu yo nwana ye “lumbu yambi,” bevanganga mawonso balenda muna kembelela Nzambi. (Kim. 12:1-7) Ayingi muna yau ke belendanga diaka vanga mana bavanganga ko, kana nkutu muna salu kia umbangi. Oyau mpe balenda lomba kwa Yave kimana kakwamanana kubasambula yo kubalunga-lunga. Mpangi zakwikizi bena vo se anunu balenda kala ye vuvu vo Nzambi owá e sambu yau. Tuna ye ziku kiaki kadi mana belombanga betela mena ye mana Davidi kavumunwinwa kwa Yave mu lomba muna sambu.

5. Aweyi Yave kebadikilanga akwa kwikizi bena vo se anunu?

⁵ Nkand’a Nzambi usonganga vo Yave ozitisanga akwa kwikizi bena vo se anunu. Ovavanga mpe vo selo yandi bazitisanga anunu. (Nku 22:24-26; Nga. 16:31; 20:29) Muna Fuka 19:32 tutanganga vo: “Otelama vana ndose a nkwa mvu, wazitisa mpolo a nunu, wavumina Nzambi aku: i Yave kwame.” Elo, o zitisa anunu muna nkutakani mbebe yampwena kikilu yakala vava e mvovo miami miasonekwa. Diau dimosi mpe o unu. Kansi, adieyi tuvova mu kuma kia kubalunga-lunga? Aki nani bena ye mbebe yayi?

6. Nkia mbandu ambote kasonga o Yesu ya lunga-lunga mase meto?

⁶ Diambu dia Nzambi dikutuvovesanga vo: “Zitisa s’aku yo ngw’aku.” (Luv. 20:12; Ef. 6:2) Yesu wasonga vo nkanikinu wau wa mfunu kikilu vava katumba Afarisi y’asoneki ana ke bazolanga lunga-lunga mase mau ko. (Maku 7:5, 10-13) Yesu yandi kibeni wasonga mbandu ambote. Kasikil’owu, vava kiafinamanga lufwa lwandi vana nti ampasi, Yesu watokanena wete dia ngudi andi. Nanga nkento ansona kakala muna kolo kiakina. Yesu walomba kwa Yoane wa nlongoki andi ona katoma zolanga vo kanlunga-lunga.—Yoa. 19:26, 27.

7. (a) Nkia nkanikinu kavana o Paulu mu kuma kia lunga-lunga anunu? (b) Nkia diambu diakaka kasasila o Paulu?

⁷ Muna nkanda kasonekena Timoteo, Paulu wa ntumwa wasoneka vo Akristu bafwete lunga-lunganga yitu yau. (Tanga 1 Timoteo 5:4, 8, 16.) Paulu wayika e diambu diadi vava kasasilanga kana nani wafwana tambula lusadisu lwa nkutakani mu kuma kia nzimbu. Paulu wavova vo o wana, atekolo ye yitu bena vo Akristu, yau bena ye kiyekwa kiantete kia lunga-lunga ampumpa bena vo anunu. Muna mpila yayi, ke badi kudikila zitu ko muna nkutakani. Diau dimosi mpe o unu, tusonganga vo Nzambi tuzolanga vava tuvanganga mawonso tulenda muna lungisa nsatu za yitu yeto bena vo anunu.

8. Ekuma Nkand’a Nzambi ke uvaninanga luludiku lwasikididi ko muna diambu ditadidi lunga-lunga mase meto m’anunu?

⁸ O wana bena vo se ambuta yau bena ye mbebe ya lunga-lunga mase mau. Paulu yitu bena vo ‘minkwikizi’ kayika. Kansi, kana nkutu mase ana ke bena mu nkutakani y’Akristu ko ke bafwete bembolwa ko. Wau vo e zingu kia konso esi nzo kiaswaswana, konso wana bafwete bak’e nzengo muna mpila balenda vanina lusadisu lwalu. Wantu baswaswana muna kiwuntu, vimpi wa nitu ye muna mambu bevwanga o mfunu. Anunu akaka bavwidi wana ayingi, kansi akaka mwana mosi kaka. Anunu akaka betambulanga lusadisu lwa luyalu, kansi akaka ke betambulanga lo ko. Konso  muntu mpe ovwidi zolela yandi. Muna kuma kiaki, ke diangangu ko ngatu dia zola mu kumba mpangi zeto mu kuma kia mpila belunga-lungilanga e yitu yau bena vo anunu. Yave olenda sambula konso nzengo zina ngwizani yo Nkand’a Nzambi kimana zasikila, nze una kevanganga kwa nkangu andi tuka muna lumbu ya Mose.—Nta. 11:23.

9-11. (a)Nkia diambu diampasi akaka benwananga diau? (Tala fwaniswa kuna lubantiku lwa longi.) (b) Ekuma o wana ke bafwete kadila ye nzaki ko za yambula e salu kia ntangwa ke ntangwa? Yika nona.

⁹ Avo mase yo wana ke bezingilanga vamosi ko, dilenda kala diampasi mu lungisa e nsatu za mase mau m’anunu. Dilenda kala vo se yovo ngudi bwa kabwidi, visi katolokele yovo diambu diakaka diampasi kenwananga diau yo vava vo wana benda kubakingula mu nzaki. Avo diadi dibwidi, nanga lusadisu bevava mu fikolo yovo mu kolo kiandá. *

¹⁰ Ampangi bena muna salu kia ntangwa ke ntangwa, ana bavambana yo mase mau mu kuma kia malau ma salu, balenda nwana ye nzengo zampasi. Awana besadilanga kuna Betele ye mpangi bena muna salu kia kimisionário yovo kia kinkengi a zunga bebadikilanga malau mau ma salu nze nsambu za Yave. Kana una vo i wau, avo mase mau babakamene kimbevo, e ngindu zantete zikubalwakilanga i zazi: ‘Tufwete yambula e salu kieto kimana twenda lunga-lunga mase meto.’ Kansi, diambote mu teka samba yo toma badika mu zaya kana nkia mpil’a lusadisu mase bavwidi o mfunu. Ke tufwete kala ye nzaki ko za yambula e salu kia Yave. Ezak’e ntangwa ke dikalanga kwandi mfunu ko. Nga kimbevo kiaki kilenda sasuka mu nzaki? Nga vena ye mpangi muna nkutakani a mase meto olenda kubasadisa? “O makani ma nkwa fululu ndandu metwasanga, kansi konso nkwa nzaki-nzaki, kondwa kekondwa.”—Nga. 21:5.

¹¹ Badika nona kia akazi mosi anunu bakala yo wana wole basadilanga mu nsi zakaka. Omosi salu kia kimisionário kasalanga kuna nsi mosi ya América do Sul. Wakaka ku vula diasina kasadilanga kuna Brooklyn, Nova York. Vava mase mau bavava lusadisu, wana awaya y’akento au bayenda kubakingula mu zaya dina balenda vanga muna kubasadisa. Akazi ana bakala muna salu kia kimisionário bazola bak’e nzengo za yambula salu kiau mu kwenda lunga-lunga mase mau. I bosi, o mfidi a buka kia akuluntu muna nkutakani ya mase mau wababokela muna telefone. Akuluntu batoma fimpa diambu diadi yo bak’e nzengo vo akazi awaya bakwamanana muna salu kiau kia kimisionário. Akuluntu batoma yangalelanga e salu basalanga akazi awaya ye bazola vanga mawonso balenda mu kubavana lusadisu lwa lunga-lunga mase mau. Esi nzo awaya bayangalela zola basongwa kw’akuluntu.

12. Vava esi nzo z’Akristu bebakang’e nzengo za lunga-lunga mase m’anunu, nkia sungididi bafwete kala kiau?

¹² Kiakala nkia nzengo balenda baka esi nzo z’Akristu mu lunga-lunga mase mau m’anunu, awonso bafwete bakang’e nzengo zitwasa nkembo muna nkumbu a Nzambi. Ke tuzolele kala nze afidi a mabundu muna lumbu ya Yesu ko. (Mat. 15:3-6) Kansi, tuzolele vo e nzengo zeto zakembelela Yave ye nkutakani.—2 Kor. 6:3.

13, 14. Nkand’a Nzambi aweyi usongelanga vo e nkutakani zina ye mbebe ya sadisa mpangi zeto z’anunu?

¹³ Ke awonso ko balenda sadisa awana  bena muna salu kia ntangwa ke ntangwa nze una wavanga e nkutakani tuyikidi kala. Kansi, diambu dimosi diabwa muna tandu kiantete disonganga vo e nkutakani zifwete vanganga mawonso balenda muna sadisa mpangi z’anunu bena vo mbandu ambote. Nkand’a Nzambi uvovanga muna kuma kia nkutakani ya Yerusaleme vo ‘ke mwakala nkondami ko.’ Ke disongele ko vo awonso amvwama bakala. Dialudi vo akaka muna yau asukami bakala, kansi bavangang’e nkubika za kayila ‘muntu-muntu mun’owu wa nsatu zandi.’ (Mav. 4:34, 35) Kansi kuna kwalanda, diambu diampasi diabwa muna nkutakani. Diazayiswa vo ‘akento akaka ansona ke basungamenwanga ko vava kiakayaneswanga madia ma lumbu ke lumbu.’ Muna kuma kiaki, antumwa basikidisa vo basola akala nsambwadi azikuka ana bavanga nkubika kimana akento awonso ansona batambula madia lembi sia mpambula. (Mav. 6:1-5) Kina kia Pentikosti ya mvu wa 33, nzenza zayingi bakituka Akristu yo kwamanana muna Yerusaleme mu kumika lukwikilu lwau. Kana una vo lusadisu lwa madia mu kolo kiandwelo kaka lwavewa, e nzengo babaka antumwa zasonga vo e nkutakani zilenda sadisa mpangi z’anunu bena mu mpasi.

¹⁴ Paulu wavana Timoteo luludiku lwasonga e ntangwa e nkutakani ilenda vana lusadisu kw’akento ansona Akristu bena mu mpasi. (1 Tim. 5:3-16) Yakobo wavumunwinwa mu soneka vo Akristu bena ye mbebe ya lunga-lunga wana ye akento ansona ye akaka bena mu mpasi. (Yak. 1:27; 2:15-17) Yoane wa ntumwa mpe wavova vo: “Vo i ndiona una yo vwa kwa nza, kamona mbunzi andi okondelo, kankangil’o ntima, nkia nkala kukala omu yandi o zola kwa Nzambi?” (1 Yoa. 3:17) Muna kuma kiaki, wau vo konso Nkristu una ye mbebe ya sadisa awana bena mu mpasi, ediadi disongele vo e nkutakani mpe zina ye mbebe yayi.

15. Nkia mambu malenda tadilwa muna zaya lusadisu tulenda vana kwa mp

¹⁵ Muna nsi zakaka, luyalu luvananga e nzimbu yovo vanga nkubika zakaka muna sadisa anunu. (Roma 13:6) Kansi muna fulu yakaka, e nkubika zazi ke zina ko. Muna kuma kiaki, lusadisu luna mpangi z’anunu balenda tambula kwa yitu yau yovo kwa nkutakani lulenda swaswana mun’owu wa fulu bezingilanga ye mpil’a zingu kiau. Kele vo o wana bena vo Akristu kwandá bezingilanga ye mase mau, dilenda kala diampasi mu kubavana konso lusadisu bavwidi o mfunu. Diambu diambote balenda vanga  o wana, i mokena y’akuluntu a nkutakani ya mase mau mu vava zaya kana vo awonso bebakulanga una wina e zingu kiau. Kasikil’owu, akuluntu balenda sadisa mpangi z’anunu mu zaya dina balenda vanga mu tambula lusadisu kwa luyalu. Balenda mpe zaya mambu mana o wana ke bazeye ko, nze nkanda miamfunu ke miaziulwa ko yovo nlongo mina mase mau ke bafwete nua ko. Avo wana betoma mokenanga y’akuluntu, balenda baka nzengo zambote. O kala yo muntu ozingilanga lukufi, ona olenda sadisa anunu yovo zayisa nsangu kwa wan’au bezingilanga mu fulu yakaka, dilenda vengesa mambu mayingi mampasi yo kulula ntelamw’a moyo kwa wana.

16. Adieyi Akristu akaka bevanganga muna sadisa anunu muna nkutakani?

¹⁶ Muna kuma kia zola bena kwau kwa mpangi z’anunu, Akristu akaka kuna mvevo wawonso besadilanga ntangwa ye ngolo zau mu vanga dina balenda muna kubasadisa. Besianga e ngolo za songa o zola kwa anunu bena muna nkutakani. Akwa luzolo lwambote bevanganga nkubika ye mpangi zakaka za nkutakani yo sikidisa e lumbu kina konso muntu kalenda sadisa. Wau bazeye wo vo yau kibeni ke balendi kuyivana mu salu kia ntangwa ke ntangwa ko, mpangi zazi bekalanga ye kiese kia sadisa wan’a anunu awaya kimana bakwamanana muna salu kiau. E mpangi zazi diambote kikilu bevanganga! Kansi, kana nkutu vo akaka balenda sadisa, o wana yau bena ye kiyekwa kiantete kia vanga mawonso balenda muna lunga-lunga mase mau.

17, 18. Nkia fu bafwete songanga awana belunga-lunganga anunu?

¹⁷ Anunu y’awana bekubalunga-lunganga balenda kitula diambu diampasi se diakiese. Bafwete sianga ngolo za kala yo nyindu asikila. Ezak’e ntangwa kinunu kilenda fila muntu mu kendalala. Muna kuma kiaki, ngolo divavanga muna zitisa yo kasakesa mpangi zeto z’anunu. Aweyi olenda wo vangila? Sadilanga mvovo mia lukasakeso vava omokenanga yau. E mpangi zazi bafwana sanisinwa kadi besadilanga Yave ye kwikizi kiawonso. Yave kalendi vilakana ko mawonso bavanga muna kunsadila. Oyeto mpe ke tufwete mo vilakana ko.—Tanga Malaki 3:16; Ayibere 6:10.

¹⁸ Vana ntandu, e salu ya lumbu ke lumbu ilenda salwa ye kiese vava anunu y’awana bekubalunga-lunganga bekalanga ye fu kia seva. (Kim. 3:1, 4) Mpangi zayingi z’anunu bevanganga ngolo za lembi viokesa tezo mu mana bevingilanga kw’akaka. Bazeye wo vo wantu bekalanga ye kiese kia kubalunga-lunga yo kubakingula vava besonganga e ngemba. Nkumbu miayingi, awana bekingulanga anunu bevovanga vo: “Mpangi anunu ngyele kingula kimana yankasakesa, kansi yandi nkutu unkasakese.”—Nga. 15:13; 17:22.

19. Nkia vuvu bena kiau aleke y’anunu mu kuma kia kusentu?

¹⁹ Tuvingilanga ye kiese kiawonso e lumbu kina e mpasi, kinunu yo usumuki usinga fokoka. Ekolo e lumbu kiaki ke kialweke ko, selo ya Nzambi bafwete sianga vuvu kiau muna zingu kiakwele mvu tuvwa kuna sentu. Lukwikilu lweto muna nsilu mia Nzambi lukutukumikanga muna ntangw’a mpasi. Wau tuna ye lukwikilu, ‘ke tuyoya ko; kana una vo o wuntu weto wa mbazi ukufwila, owu wakati uvangululwanga lumbu ke lumbu.’ (2 Kor. 4:16-18; Ayib. 6:18, 19) Adieyi diaka dilenda sadisa awana belunga-lunganga anunu? Elongi dilanda divana tuludiku twamfunu tulenda kubasadisa.