«Сәва кӧ мәрьв тә ԛәбул кьн, тӧ гәрәке мина ԝан би, йан на ԝе нә жи һәвалед тә һәбьн, у нета әʹмьре тә чаԝа ньһа ӧса жи ахьрийеда ԝе тʹӧнә бә. Тʹӧ кәс ԝе тә нәйнә бира хԝә, у тӧйе тʹәне бьмини» (Карл).

Тӧ тьрсийайи? Дьбәкә. Һьнә мәрьв һазьр ьн һәр тьшти бькьн, сәва кӧ тьштед ӧса нәйенә сәре ԝан, дәрһәԛа чь жи Карл гот. Ле тӧ чь дьфькьри? Әв готар ԝе али тә бькә, кӧ һәвала бьвини.

•  Чьма мәрьв дьхԝазьн, ԝәки ԝана ԛәбул кьн?

•  Чь гәрәке бьзаньби?

•  Һьнә щаһьл чь дьбежьн

• Чьмки нахԝазьн бенә инкʹаркьрьне. «Щарәке малпәред сосийалида мьн шькьлед һәвалед хԝә дит, йед кӧ бе мьн чубун хԝәрʹа бьгәрʹьн. Мьн фәʹм нәдькьр, кӧ чьма гази мьн нәкьрьн, нәһәԛийа мьн чь йә. Әз кʹәтьмә мьтала у дьфькьрим, ԝәки тʹӧ кәс мьн һʹьз накә» (Натали).

  БЬФЬКЬРӘ: Ԛә ӧса буйа, кӧ мәрьвед дәр-доре тә тӧ ԛәбул нәкьрьнә? Һәрге бәле, дьԛәԝьмә тә һәр тьшт дькьр, кӧ бьби мина ԝан сәва тә ԛәбул кьн.

• Чьмки нахԝазьн бенә щӧдәкьрьне. «Де-баве мьн изьне надьнә мьн кӧ тʹелефона мьнә мобил һәбә. Гава щаһьлед ԛаси мьн һәжмара мьн дьхԝазьн, әз дьбежьм кӧ тʹелефона мьн тʹӧнә. Һьнге әԝана дьбежьн: ‹Чь? Тӧ чәнд сали йи?› Чахе әз дьбежьм 13, әԝана зурʹ дьбьн мьн дьньһерʹьн у гӧне хԝә мьн тиньн» (Марийа).

  БЬФЬКЬРӘ: Дьбә кӧ жь бо синоред де-бава тӧ дьфькьри, ԝәки жь мәрьвед дьн щӧдә дьби. Тӧ ве дәрәщеда чь дьки?

• Чьмки нахԝазьн бьбьнә пекʹәни. «Зарʹед мәкʹтәбе һʹьз накьн зарʹед кӧ бь рʹабун-рʹуньштьне, щурʹе хәбәрдане йан бь религийа хԝә, жь ԝана щӧдә дьбьн. Һәрге тӧ жь ԝан щӧдә дьби, әв дьбә мәʹни кӧ тә бькʹәньн» (Оливийа).

  БЬФЬКЬРӘ: Дьбә кӧ тә жи кʹәнийанә жь бо ԝе йәке, кӧ тӧ жь ԝана щӧдә дьбуйи. Тә ве дәрәщеда чь дькьр?

• Чьмки нахԝазьн һәвалед хԝә ӧнда кьн. «Нав чь щурʹә мәрьвада бума жи, мьн һʹәму тьшт дькьр, ԝәки мьн ԛәбул кьн. Мьн дәстпедькьр мина ԝан хәбәр дьда, у сәр тьштәки ӧса дькʹәнийам, чь кӧ бона мьн кʹән нибу. Һәла һе жи чахе һәвалед мьн ԛәрфе хԝә кәсәки дькьрьн, мьн фәʹм дькьр кӧ әв йәк нәрʹаст ә, ле диса жи әз тʹәви ԝан дьбум йәк» (Раһел).

  БЬФЬКЬРӘ: Бона тә фәрз ә, кӧ щаһьлед ԛаси тә, тә ԛәбул кьн? Ԛә ӧса буйә, кӧ тә щурʹе хәбәрдана хԝә йан жи рʹабун-рʹуньштьна хԝә дьгӧһаст, сәва кӧ ԝан хԝәш бейи?

• Чахе хԝә дьки мина мәрьвәки дьн кӧ кәсәки хԝәш бейи, тӧ нагьһижи нета хԝә. Чьма? Чьмки мәрьв һеса тедәрдьхьн, ԝәки тӧ рола дьлизи. Хортәки 20 сали наве кʹижани Брайин ә дьбежә: «Чахе мьн хԝә нәтʹәбийәти дьда кʹьфше, сәва кӧ һәвалед мәкʹтәбе мьн ԛәбул кьн, ԝи чахи әз дьһа ԝана хԝәш нәдьһатьм. Мьн фәʹм кьр, ԝәки дьһа баш ә ӧса би чаԝа һәйи, чьмки мәрьв тедәрдьхьн гава тӧ дьхԝази хԝә дәԝса кәсәки дайни».

  ШИРӘТА ДЬҺА БАШ: Бьфькьрә бона тә чь дьһа фәрз ә. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Кʹижан һәрә ԛәнщ ә, һун ԝе бьбьжерьн» (Филипи 1:10). Пьрсе бьдә хԝә: «Бона мьн чь дьһа фәрз ә, мина ԝан мәрьва бьм, нормед кʹижана нә мина йед мьн ьн, йан хәйсәт-һʹӧнӧред хԝәйә баш ӧнда нәкьм?»

  «Чахе дьхԝази бьби мина мәрьвед майин, әв йәк ԝе кʹаре нәйнә. Ӧса те мәрьва хԝәш нәйейи у нә жи хԝәха бьби мәрьвәки дьһа баш» (Щеймс).

• Чахе тӧ дьхԝази бьби мина мәрьвед майин, ӧса тӧ хәйсәт-һʹӧнӧред хԝәйә баш ӧнда дьки. Бь ве йәке тӧ дьби мәрьвәки ӧса, кʹижан кӧ һәр тьшти дькә, сәва кӧ гьшка хԝәш бе. Щереми дьбежә: «Әз зәʹф сәр хԝә дьхәбьтим, сәва кӧ кʹомәкә щаһьла мьн ԛәбул кә, ле жь бо ве йәке мьн наве хԝә хьраб кьр. Мьн һишт, ԝәки йед дьн хәбәрдан у кьред мьн контрол бькьн».

  ШИРӘТА ДЬҺА БАШ: Дәԝса кӧ мина маргисе би, кʹижан кӧ ль гора щи рʹәнге хԝә дьгӧһезә, ԝе баш бә бьфькьри чь нормед тәйә баш һәнә у бь ԝан норма рʹебәри би. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Бона хьрабийе дәсте пʹьрʹанийева нәчә» (Дәркʹәтьн 23:2).

  «Әз ль сәр хԝә дьхәбьтим, кӧ һʹьз бькьм ԝан һʹәму тьшта, чь кӧ щаһьлед дәр-доре мьн һʹьз дькьрьн. Мәсәлә, кʹьлам, листьк, кʹьнщхԝәкьрьн, хԝәчекьрьн у тьштед майин . . . Мьн дьхԝәст бьбьмә мина ԝан. Тʹәхмина мьн ԝана фәʹм дькьр, кӧ әз бь рʹасти йәкә ӧса ниньм, ле хԝә ӧса дьдьм кʹьфше. Әв йәк мьн хԝәха жи заньбу. Рʹаст бежьм, ахьрийеда мьн тʹәнәбун тʹәхмин дькьр, чьмки мьн ньзаньбу ԝәки бь рʹасти әз кʹи мә. Мьн ча бежи хԝә ӧнда кьрьбу. Жь ве йәке әз тьштәки һин бум: тӧ нькари гьшка хԝәш бейи. Ле һәмьки әв найе һʹәсабе, ԝәки тӧ гәрәке тʹәви кәсәки һәвалтийе нәки. Ԝәʹдә лазьм ә, сәва кӧ һәвалед баш бьвини у хԝәха жи бьби йәки щерʹьбанди» (Мелинда).

• Чахе һәр тьшти дьки кӧ мәрьва хԝәш бейи, әв йәк дькарә нәбаш сәр рʹабун-рʹуньштьна тә һʹӧкӧм бькә. Хортәки бь наве Крис дьбежә, ԝәки пьсмамәки ԝи кʹәтә тʹәлька ви щурʹәйи. «Сәва кӧ һәвалед хԝә хԝәш бе, әԝи дәстпекьр тьштед ӧса бькә, чь кӧ ԝе тʹӧ щар нәкьра, мәсәлә наркотика да хәбате. Ахьрийе әԝ бу наркоман у әве йәке һʹал жийина ԝида нәһишт».

  ШИРӘТА ДЬҺА БАШ: Һәвалтийа незик тʹәви ԝан мәрийа нәкә, йед кӧ бь хәбәрдан у кьред хԝә дьдьнә кʹьфше, ԝәки хԝә ль нормед баш нагьрьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Кʹи кӧ тʹәви билана рʹе дьчә, ԝе бьбә билан, ле кʹаре кʹе тʹәви беаԛьла йә, ԝе зьраре кʹәвә» (Мәтʹәлок 13:20).

  «Щарна баш ә чахе ԛәԝате дьди хәбате, кӧ тʹәви кәсәки һәвалтийе бьки. Ле сәва ве йәке тӧ гәрәке нормед хԝәйә баш инкʹар нәки у тьштед ӧса нәки, чь кӧ зани, нәрʹаст ә. Һәвалед баш ԝе тә ӧса ԛәбул кьн, ча тӧ һәйи» (Мелани).

  Ширәт: Чахе дьхԝази һәвала хԝәрʹа бьвини, дина хԝә нәдә тʹәне ԝан йед кӧ ԝан тьшта һʹьз дькьн чь кӧ тә хԝәш тен. Һәвалед ӧса бьгәрʹә, нормед кʹижана кӧ мина йед тә нә, демәк нормед рʹӧһʹани у нав-намусийе.