Һун бь Сайа Ԛәнщийа Нәһежа Аза Бунә

Һун бь Сайа Ԛәнщийа Нәһежа Аза Бунә

«Гӧнә ԝе сәрԝерийе ль ԝә нәкә, чьмки һун . . . бьн кʹәрәмеда [нә]» (РʹОМ. 6:14).

КʹЬЛАМЕД: 46, 127

1, 2. Чьрʹа рʹеза жь Рʹомайи 5:12 Шәʹдед Йаһоԝарʹа фәрз ә?

ШӘʹДЕД ЙАҺОԜАРʹА рʹьнд нас ә рʹеза жь Рʹомайи 5:12, у хьзмәтийеда жи әԝана гәләк щар ве рʹезе дьдьнә хәбате. Ве рʹезеда те готьне: «Аԝа чаԝа бь мәрьвәки гӧнә кʹәтә дьне у жь гӧнә жи мьрьн һат, ӧса жи мьрьн сәр һʹәму мәрьва бәла бу, чьмки һʹәмуйа жи гӧнә кьр».

2 Кʹьтеба «Чь Һин Дькә Кʹьтеба Пирозда?», әԝ рʹез гәләк щар те хәбьтандьне. Чахе әм тʹәви зарʹед хԝә йан тʹәви мәрьвед дьн пе ве кʹьтебе һинбуне дәрбаз дькьн, мәсәлә сәре 3, 5 у 6, фәʹмдари йә әм рʹеза жь Рʹомайи 5:12 жи дьхуньн. Бь ве рʹезе әм ԝанрʹа шьровәдькьн кӧ ԛьрара Хԝәде сәва әʹрде чь йә, чьрʹа мәрʹа кʹьрʹин лазьм бу, у мьри чь һʹалида ньн. Ле һун ԛә дьфькьрин дәрһәԛа ве йәке, кӧ әԝ рʹез ча һʹӧкӧм дьбә сәр һәләԛәтийа ԝә тʹәви Йаһоԝа, сәр кьред ԝә, у ахьрийа ԝә?

3. Әм чь гәрәке бир нәкьн дәрһәԛа гӧнәкʹарийа хԝә?

3 Әм гьшк гәрәке бир нәкьн ԝәки әм гӧнәкʹар ьн, у һәр рʹож шашийа дькьн. Ле Йаһоԝа рʹәʹм ә. Әԝ занә ԝәки әм жь ахе һатьнә чекьрьне у әԝ тʹьме һазьр ә бьбахшинә мә (Зәб. 103:13, 14). Иса гот ԝәки әм дӧада жь Хԝәде һиви кьн кӧ «гӧнед мә бьбахшинә» (Луԛа 11:2-4). Чахе Хԝәде дьбахшинә мә, мәʹнийед мә тʹӧнә кӧ бәрхԝә кʹәвьн сәва шашийед хԝәйә бәре. Ԝәрә әм ньһа шеԝьр кьн, кӧ Хԝәде ча дьбахшинә мә.

ХԜӘДЕ ПЕ ԚӘНЩИЙА ХԜӘ КӦ ӘМ ҺЕЖА НИНЬН, ДЬБАХШИНӘ МӘ

4, 5. а) Чь али мә дькә ԝәки әм рʹеза Рʹомайи 5:12 фәʹм кьн? б) Чь те һʹәсабе гьлийед «ԛәнщийа нәһежа»?

4 Кʹьтеба Рʹомайи, илаһи сәре 6, али мә дькә ԝәки әм фәʹм кьн гьлийед Паԝлос жь Рʹомайи 5:12. Ви сәрида әм педьһʹәсьн кӧ Йаһоԝа ча дькарә гӧне мә бьбахшинә. Сәре 3-да, әм дьхуньн: «Һʹәмуйа гӧнә кьр . . . Ле жь кʹәрәма ԝи у бь азакьрьна Мәсиһ Иса рʹастһʹәсаббуне пʹешкʹеш дьстиньн» (Рʹом. 3:23, 24). Ле чь те һʹәсабе хәбәра Йунани кӧ Паԝлос да хәбате, кʹижан кӧ һатийә ԝәлгәрʹандьне «кʹәрәм»? Ль гора фәрһәнгәке, нета ве хәбәре әԝ ә, чахе ԛәнщийа рʹәзәдьли у беһәԛ дькьн, ле һивийе ниньн у нә жи дәʹԝа дькьн, ԝәки тьштәки дәԝсе бьстиньн. Демәк әԝ ԛәнщи ԝанрʹа те кьрьне, йед кӧ нәһежа нә.

5 Зандар Щон Паркһерст гот, ԝәки әв гьлийе Йунани гәләк щар Кʹьтеба Пирозда те хәбьтандьне, чахе те гьликьрьне дәрһәԛа ԛәнщийа Хԝәде у Исайә мәзьн һьндава инсанәте. Ԛәнщийа ԝанә мәзьн әԝ ә, кӧ ԝана бь рʹәзәдьли инсанәт жь гӧнә у мьрьне хьлаз кьрьн, бь сайа кʹьрʹине. Ләма «Ԝәлгәрʹандьна Дьнйа Тʹәзәда» хәбәра «кʹәрәм», һатә ԝәлгәрʹандьне ча «ԛәнщийа нәһежа», у әԝ гьли рʹасти жи лайиԛ ә. Ле гәло Хԝәде ча дьдә кʹьфше ԛәнщийа хԝә, кʹижан кӧ әм һежа ниньн? У ча ԛәнщийа ԝи кʹаре мәрʹа тинә ча иро, ӧса жи ахьрийеда ԝе бинә? Ԝәрә әм шеԝьр кьн.

6. Кʹе дькарә бьстинә ԛәнщийа нәһежа жь Хԝәде?

6 Бь «мәрьвәки», демәк бь Адәм гӧнә кʹәтә дьне, у ӧса «бь нәһәԛийа мәрьвәки у рʹуйе ԝида мьрьне һʹӧкӧм кьр». Ле «кʹәрәма Хԝәдейә дәԝләмәнд», демәк ԛәнщийа нәһежа, «бь сайа йәки, аԝа готи Иса Мәсиһ» бу (Рʹом. 5:12, 15, 17). У бь сайа ве ԛәнщийа мәзьн, тʹәмамийа инсанәте дькарә кʹәрәма бьстинә. «Бь гӧһдарийа йәки [Иса] гәләк ԝе рʹаст бенә һʹәсабе». Бәле, ԛәнщийа нәһежа жь Хԝәде, дькарә мә бьвә «бәрбь жийина һʹәта-һʹәтайе», бь сайа Иса Мәсиһ (Рʹом. 5:19, 21).

7. Чьрʹа кʹьрʹин әԝ һәйә ԛәнщийа Хԝәде кʹижан кӧ әм һежа ниньн?

7 Йаһоԝа борщдар нибу ԝәки Кӧрʹе хԝә бьшинә сәр әʹрде у бькә ԛӧрбан сәва мә. Хенщи ве йәке, мәрьвед гӧнәкʹар һежа нибун, кӧ Хԝәде у Иса һәԛе кʹьрʹине бьдьн сәва бахшандьна гӧнед ԝан. Демәк, бахшандьна гӧнед мә у созе Хԝәде кӧ әм дькарьн бьжин һʹәта-һʹәтайе, бь рʹастийе жи ԛәнщийа гәләк мәзьн ә, кӧ әм һежа ниньн. Әм гәрәке гәләк бьшекьриньн әԝ ԛәнщийа Хԝәде, у һәр рʹож пе жийина хԝә жерʹа бьдьнә кʹьфше, кӧ әм гәләк жь ԝи рʹази нә.

РʹАЗИ БЬН БОНА ԚӘНЩИЙА ХԜӘДЕЙӘ МӘЗЬН

8. Иро һьнә мәрьв ча дьньһерʹьн сәр гӧнед хԝә?

8 Әм гьшк зӧрʹәте Адәм ьн, ләма әм гәләк щар шашийа, тьштед нәрʹаст у гӧнә дькьн. Ле һәрге әм ӧса бьфькьрьн: «Һәрге жи әз тьштәки ӧса бькьм, кӧ бәр чʹәʹве Хԝәде гӧнә йә, ижа чь, Йаһоԝа ԝе бьбахшинә мьн», әԝ йәк ԛә нәрʹаст ә. Ле йазьх, һәла һе ԝәʹде шандийада жи, һьнә Мәсиһи ӧса дьфькьрин. (Бьхунә Щьһуда 4.) Әм гәрәке тʹӧ щар нәбьнә мина ԝан, ле йәкә щара дьԛәԝьмә кӧ фькьред ӧса бенә һʹьше мә. Әм гәрәке дәрберʹа әԝан фькьра жь һʹьше хԝә дәрхьн, чьмки әԝ дькарьн һʹьше мәда кʹур рʹунен у мәзьн бьн.

9, 10. Паԝлос у йед дьн ча аза бун жь гӧнә у мьрьне?

9 Ле Паԝлос мина ԝан Мәсиһийа нәдьфькьри, ԝәки Хԝәде чʹәʹве хԝә дадьдә сәр кьред хьраб у нәрʹаст. Гәло чьрʹа? Паԝлос гот ԝәки әԝ Мәсиһи «һьндава гӧнада» мьрьн. (Бьхунә Рʹомайи 6:1, 2.) Ле әв йәк ча дькарьбу бьбуйа, һәрге әԝана һе сах бун у сәр әʹрде дьжитьн?

10 Хԝәде бь сайа ԛӧрбана Иса, гӧнед Паԝлос у Мәсиһийед ԝи ԝәʹдәйи бахьшанд. Әԝи әԝана бь рʹӧһʹе пироз кʹьфш кьр, сәва кӧ әԝана бьбьнә кӧрʹед ԝийи рʹӧһʹани. Паши ве йәке, әԝана ида һивийе бун кӧ һʹәта-һʹәтайе сәр әʹзмана бьжин. Һәрге әԝана амьн бьмана, ԝана ԝе сәр әʹзмана сәрԝерти тʹәви Иса бькьрана. Паԝлос гот ԝәки әԝана «һьндава гӧнада мьрьн», ԝи ԝәʹдәйи чахе һе сах бун у Хԝәдерʹа сәр әʹрде хьзмәт дькьрьн. Паԝлос ԝан Мәсиһийарʹа мәсәла Иса ани. Әԝи гот ԝәки Иса мьр чаԝа мәри, ле паше жь мьрьне рʹабу бь бәдәна рʹӧһʹани у нәмьри. Демәк, иди мьрьне сәр Иса һʹӧкӧм нәдькьр. Мәсиһийед бь рʹӧһʹе пироз бьжарти жи, бь симболик дькарьбун хԝә һʹәсаб кьрана ча «һьндава гӧнада» мьри, ле «һьндава Хԝәдеда сах, бь сайа Мәсиһ Иса» (Рʹом. 6:9, 11). Бь щурʹәки майин бежьн, әԝана бона әʹмьре хԝәйи бәре мьрьн. Әԝана ида бьн һʹӧкӧме хԝәстәка бәдәнеда нибун, ԝана ида ӧса дьжитьн, ча Хԝәде хԝәш те.

11. Йед кӧ һивийа жийина һʹәта-һʹәтайе сәр әʹрде нә, чь щурʹәйи «һьндава гӧнада мьрьн»?

11 Ле дәрһәԛа хԝә әм чь дькарьн бежьн? Пешийа кӧ әм бьбуна Мәсиһи, мә гәләк щар гӧнә дькьр, дьбәкә ԛә нә жи дьфькьрин ԝәки кьред мә бәр чʹәʹве Хԝәде чьԛас рʹәш ьн. Әм чаԝа «хӧламед һʹәрамийе у нәһәԛийе» бун, у дькарьн бежьн кӧ әм «хӧламед гӧнә бун» (Рʹом. 6:19, 20). Паше чахе әм рʹастийе пеһʹәсийан, мә әʹмьре хԝә гӧһаст. Мә хԝә тʹәсмили Хԝәде кьр у һатьнә ньхӧмандьне. Һьнгеда, нета мә әԝ ә, кӧ бь дьл у щан гӧрʹа һинкьрьн у принсипед Хԝәде бькьн. Бь гьлийед майин бежьн, әм «жь гӧнә аза бун у бунә хӧламед рʹастийе» (Рʹом. 6:17, 18). Демәк, әм жи сәр хԝә дькарьн бежьн ԝәки әм «һьндава гӧнада мьрьн».

12. Һәр кәс жь мә гәрәке чь бьжартьне бькә?

12 Ньһа бьфькьрьн сәр ԝан гьлийед Паԝлос: «Бьра иди гӧнә һʹӧкӧми сәр ԛальбе ԝәйи пʹучʹи-мьри нәкә, кӧ һун гӧрʹа хԝәстьнед ԝи бькьн» (Рʹом. 6:12). Һәрге әм бьһельн ԝәки гӧнә һʹӧкӧми сәр мә бә, ԝи чахи әме пәй хԝәстьна бәдәне һәрʹьн. Ле йәкә әм дькарьн ӧса бькьн ԝәки гӧнә «ида» сәрԝертийе мә нәкә. Пьрс әԝ ә, ԝәки әме чь бьжберьн, йане дьле мә чь дьхԝазә. Ԝе керһати бә кӧ пьрсед ӧса бьдьнә хԝә: «Чахе хԝәстьна бәдәне пешда те, йан фькьред нәрʹаст тенә һʹьше мьн, гәло әз дәрберʹа ԝана дәрдьхьм, йан дьһельм ԝәки әԝ тьштед нәрʹаст дьле мьнда бьминьн? Гәло әз дькарьм бежьм ԝәки әз һьндава гӧнада мьри мә? Гәло әз дьжим ӧса чаԝа кӧ Хԝәде хԝәш те?» Һәрге әм дьшекьриньн ԛәнщийа Хԝәде кӧ әм һежа ниньн, у кӧ әԝ ча дьбахшиньнә мә, әме һʹәму тьшти бькьн сәва дьле ԝи ша кьн.

ШӘРʹ, КʹИДӘРЕДА ҺУН ДЬКАРЬН СӘРКʹӘВЬН

13. Чьрʹа әм дькарьн баԝәр бьн ԝәки әм дькарьн тьштед рʹаст бькьн?

13 Хьзмәткʹаред Йаһоԝа пешийа кӧ бьһатана нава рʹастийе, кьред нәрʹаст дькьрьн. Дьбәкә ԝана тьштед ӧса дькьрьн, бона «кʹижана ньһа . . . шәрм дькьн» (Рʹом. 6:21). Ле әԝана кьред хьраб тʹәрькандьн, у һатьнә гӧһастьне. Мәсәлә, Паԝлос Мәсиһийед Корьнтʹира нәʹмә ньвиси, у жь ԝана һьнәк бәре пʹутпʹарьст, дьз, кʹонә, сәрхԝәш бун. Ле йәкә әԝана «жь гӧна һатьнә шуштьне» у «һатьнә бӧһӧрти-жьбарәкьрьне» (1 Корн. 6:9-11). Мәсиһийед Рʹомеда жи гәрәке әʹмьре хԝә бьгӧһастана. Паԝлос ԝанрʹа ньвиси: «Әндәмед ԛальбе хԝә нәдьнә гӧнә кӧ бьбьнә һащәтед нәһәԛийе, ле бәле хԝә бьдьнә дәсте Хԝәде, чаԝа йәки жь мьрьне рʹабуйи, бьра әндәмед ԝә бьбьнә һащәтед һәԛийе, бона Хԝәде» (Рʹом. 6:13). Паԝлос баԝәр бу, ԝәки әԝана дькарьн тьштед рʹаст бькьн у бәрдәԝам кьн жь ԛәнщийа Хԝәде кʹаре бьстиньн.

14, 15. Әм кʹижан пьрса гәрәке бьдьнә хԝә, сәва тедәрхьн һәла әм бь дьл гӧрʹа Хԝәде дькьн йан на?

14 Иро жи ӧса нә. Һьнә хушк-бьред мә дьбәкә бәре мина ԝан Корьнтʹийа дьжитьн. Ле әԝана һатьнә гӧһастьне. Ԝана кьред хԝәйә хьраб һиштьн у «жь гӧна һатьнә шуштьне». Бәле, сәва кӧ дьле Хԝәде ша кьн, әм һатьнә гӧһастьне, у Хԝәде рʹәʹмтийа хԝә мәрʹа да кʹьфше кӧ гӧнед мә бахьшанд. Ле гәло әм пе кьред хԝә диса дьле ԝи ша дькьн, йан пәй хԝәстәка бәдәне дькʹәвьн?

15 Бәле, әм хԝә дур дьгьрьн жь гӧнед ӧса гьран, ча мәсәлә һьнә Корьнтʹийа дькьрьн. У әԝ йәк фәрз ә, чьмки һәрге «гӧнә сәрԝерийе» мә бькә, ԝи чахи әме нькарьбьн һивийа кʹәрәма Хԝәде бьн. Ле һәрге әм гӧнед бьчʹук дькьн, гәло әм дькарьн бежьн, ԝәки әм рʹасти бь дьл у щан гӧрʹа Хԝәде дькьн? (Рʹом. 6:14, 17)

16. Әм жь кʹӧ заньн, ԝәки Мәсиһи гәрәке хԝә нә кӧ тʹәне жь гӧнед гьран дур бьгьрьн, ле жь һе зедә тьшт?

16 Бьфькьрьн дәрһәԛа Паԝлосе шанди. Әм дькарьн дӧдьли нәбьн кӧ әԝи кьред ӧса нәдькьр, кʹижан кӧ 1 Корьнтʹи 6:9-11-да тенә гьликьрьне. Ле йәкә әԝи фәʹм дькьр, ԝәки «гӧнә сәр ԝи йә». Әԝи ньвиси: «Әз хун у гошт ьм, хӧламәки гӧнәрʹа фьроти. Чьмки әз фәʹм накьм чь дькьм. Нә кӧ ԝи тьшти дькьм, чь кӧ дьхԝазьм, ле ԝи тьшти дькьм, чь кӧ бәр чʹәʹве мьн рʹәш ә» (Рʹом. 7:14, 15). Рʹаст ә Паԝлос гӧнед гьран нәдькьр, ле жь ԝан рʹеза те кʹьфше, ԝәки Паԝлос мьԛабьли һьнә тьштед дьн шәрʹ дькьр, йед кӧ әԝи һʹәсаб дькьр ча гӧнә. Әԝи тьштед бьчʹукда жи дьхԝаст дьле Хԝәде ша кә. (Бьхунә Рʹомайи 7:21-23.) Ԝәрә әм жи чʹәʹв бьдьнә ԝи у һʹәму тьштида бь дьл у щан гӧрʹа Йаһоԝа бькьн.

17. Чьрʹа һун дьхԝазьн нәԛәлп бьн?

17 Ԝәрә шеԝьр кьн дәрһәԛа нәԛәлпийе. Чаԝа Мәсиһи әм гәрәке нәԛәлп у рʹаст бьн. (Бьхунә Мәтʹәлок 14:5; Әфәси 4:25.) Әм заньн ԝәки Шәйтʹан «баве дәрәԝа йә» у әм нәхԝазьн чʹәʹв бьдьнә ԝи. Һананийа у жьна ԝи әʹмьре хԝә ӧнда кьрьн, чьмки дәрәԝ кьрьн. Әм нәхԝазьн мина ԝан бьн, у әм хԝә жь дәрәԝийе дур дьгьрьн (Йуһʹн. 8:44; Кʹар. Шанд. 5:1-11). Ле нәԛәлпи найе һʹәсабе тʹәне дәрәԝа нәкьн. Ләма һәрге әм бона ԛәнщийа Хԝәде рʹази нә, әме һʹәму тьштида рʹаст у дьлтʹәмьз бьн.

18, 19. Чь те һʹәсабе нәԛәлп бьн?

18 Хапандьн әԝ те һʹәсабе тьштәки нәрʹаст бежи. Ле Йаһоԝа дьхԝазә ԝәки әм нә кӧ жь нәрʹастийе дур бьн, ле ӧса жи мәрьва нәхальфиньн. Йаһоԝа щьмәʹта хԝә Исраелрʹа гот: «Пироз бьн, чьмки әз Хӧдан Хԝәдейе ԝә пироз ьм». Паше Хԝәде рʹастә-рʹаст ԝанрʹа гот: «Дьзийе нәкьн, дәрәԝа нәкьн у һәвдӧ нәхапиньн» (Ԛан. Кʹаһ. 19:2, 11). Йазьх, ле ӧса дьԛәԝьмә кӧ мәрьв рʹастә-рʹаст дәрәԝа накә, ле йәкә дькарә мәрьва бьхапинә у һьндава ԝан ԛәлп бә.

Ле әм жь дәрәԝа у хапандьне хԝә дур дьгьрьн? (Бьньһерʹә абзаса 19)

19 Мәсәлә, мәрьвәк мәзьне хәбатерʹа йан һәвал-хәбаткʹаррʹа дьбежә, ԝәки әԝ сьбе найе хәбате, чьмки жерʹа лазьм ә һәрʹә бал «һʹәким». Ле бь рʹастийе жерʹа лазьм ә тʹәне һәрʹә дәрман бькʹьрʹә, йан жи пʹәре дәрман бьдә һʹәким. Әԝ дьхԝазә нәчә хәбате сәва кӧ һәрʹә щики һеса бә, йан малбәта хԝә бьвә бәр бәʹре. Бәле, гьлийед ԝида һьнә рʹасти һәйә, ле гәло әм дькарьн бежьн ԝәки әԝ нәԛәлп ә? Йан әԝи дәрәԝ кьр? Дьбәкә әԝи ӧса кьр сәва кӧ жерʹа шәрʹ нәкьн, йан жи бона кʹара хԝә. Бәле, әм гәрәке тʹьме гӧһ бьдьнә ве тʹәмийа Йаһоԝа: «Дәрәԝа нәкьн». Рʹеза Рʹомайи 6:19-да Хԝәде тʹәми дьдә мә, ԝәки әм гәрәке һʹәлал бьн: «Әндәмед хԝә бьдьнә һʹәлалийе кӧ бьбьнә хӧламед рʹастийе».

20, 21. Ԛәнщийа Хԝәде мә бәрбь чь һелан дькә?

20 Бәле ԛәнщийа нәһежа жь Хԝәде мә һелан дькә, ԝәки әм гӧнед гьран нәкьн, ча ԛави, сәрхԝәши, йан диса йед дьн. Бәʹса хәбәре, әм нә кӧ тʹәне хԝә жь бенамусийе хԝәй дькьн, ле әм ӧса жи тьштед ӧса накьн кӧ гьредайинә тʹәви бенамусийе, мәсәлә ԝәʹдәдәрбазкьрьна нәщайиз. Ӧса жи әм нә кӧ тʹәне хԝә хԝәй дькьн жь сәрхԝәшийе, ле әм һаԛас вәнахԝьн, кӧ һьндьк дьминә сәрхԝәш бьн. Бәле, һеса нинә мьԛабьли ԝан тьштед нәрʹаст һәрʹьн, ле йәкә әм дькарьн.

21 Нета мә гәрәке әԝ бә, ԝәки ча гӧнед гьран, ӧса жи гӧнед сьвьк нәкьн. Ле әм гӧнәкʹар ьн у нькарьн хԝә жь һʹәму гӧна хԝәй кьн. Әм гәрәке мина Паԝлос, һʹәму тьшти бькьн сәва кӧ мьԛабьли гӧнә шәрʹ кьн. Паԝлос бьрарʹа гот: «Бьра иди гӧнә һʹӧкӧми сәр ԛальбе ԝәйи пʹучʹи-мьри нәкә, кӧ һун гӧрʹа хԝәстьнед ԝи бькьн» (Рʹом. 6:12; 7:18-20). Чахе әм шәрʹ дькьн мьԛабьли һʹәму гӧна, бь ве йәке әм дьдьнә кʹьфше, ԝәки әм дьшекьриньн ԛәнщийа нәһежа жь Хԝәде, кӧ әԝи бь сайа Иса кьр.

22. Чь кʹәрәма дькарьн бьстиньн әԝед кӧ рʹази нә бона ԛәнщийа Хԝәдейә мәзьн?

22 Йаһоԝа бь сайа ԛәнщийа хԝәйә мәзьн, гӧнед мә дьбахшинә у диса дькарә бьбахшинә. Әм чьԛас рʹази нә, ԝәки Йаһоԝа ӧса рʹәʹм ә! Ԝәрә әм рʹазибуна хԝә жерʹа бьдьнә кʹьфше, ԝәки әм хԝә жь һʹәму щурʹә гӧна хԝәй кьн, һәла һе йед ӧса жи кӧ мәрьвед дьн һʹәсаб накьн ча гӧнә. Паԝлос гот, кӧ әԝ йәк чь кʹәрәма дькарә мәрʹа бинә: «Ньһа һун жь гӧнә кӧ аза бун у бунә хӧламед Хԝәде, бәре һʹәлалийә дьчьньн у ахьрийа ԝан жи жийина һʹәта-һʹәтайе йә» (Рʹом. 6:22).