Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kana Kuehela o Maku mê Kuzonda

Kana Kuehela o Maku mê Kuzonda

“Maku mé ki ma zonde.”​—SOFONIIA 3:16.

MIMBU: 54, 32

1, 2. (a) Ibhidi iebhi iene mu dibhana na-iu o athu lelu? O ibhidi íii iene mu bhekesa ihi? (b) Kidielelu kiahi ki tu bhana o divulu dia Izaia 41:10, 13?

SAÍ PHANGE ia muhatu, muboki ua thembu ioso, ua kazala ni kafunga, uambe: “Sumbala ngene mu dilonga o Bibidia semana joso, maji ku mivu iavulu, ngene mu kala ni hele iavulu. O hele i ngi bhangesa kukamba kukuata o kilu, o sauidi iami ki iala kiambote, i ngi bhangesa ué kutalatala kia iibha o athu. Saí ithangana, ngi banza kuxisa o ima ioso.”

2 O kuila uene mu divua ué kala kia divu phang’etu? Mukonda dia kutunga ku mundu iú uaiibha ua Satanaji, tuene mu dibhana ni ibhidi iavulu. Kála o ngoji i kuata o naviiu, o hele iavulu i tena ku tu bhangesa kuluuala kiavulu, ni kukamba kubhanga o ima i tua mesena. (Jisabhu 12:25) Ihi i tena ku ku bhekela o hele? Nange eie ua fundu muthu ua kazola, uala ni uhaxi ua bhonzo, mba a mu ku zukutisa. Mba nange eie ki ua mu tena kudikila o muiji uê, mukonda mu ixi mu ua tungu muala maka a lungu ni kitadi. Mu kubhita thembu, o hele i tena ku ku bhangesa kubhuila, mba kukamba kusanguluka mu sidivisu iê. Maji eie u tena kudielela mu kikuatekesu kia Nzambi.​—Tanga Izaia 41:10, 13.

3, 4. (a) Bhana phangu, ilondekesa kiebhi o Bibidia ijimbulula o kizuelu “maku”? (b) Ihi i tena ku kubhangesa kubanza kuxisa Jihova?

3 O Bibidia i tumbula idiandu ia mukutu, phala kulondekesa o ídifua ni ibhangelu ia muthu. Mu kifika, o Bibidia izuela mu veji javulu, ia lungu ni maku. Kioso o Bibidia izuela kuila, o muthu a mu suínisa o maku, ki tena kulombolola kuila, o muthu a mu suínisa, iú uala polondo phala kubhanga o ima ia mesena. (1 Samuuele 23:16; Ejidala 1:6) Ki tena kulombolola kuila, o muthu uala ni ixinganeku iambote, ni kidielelu kia kuila, o maka a-nda bhita.

4 Mu ibatulu ia mukuá, o Bibidia izuela ia lungu ni muthu uehela o maku mê kuzonda. Kiki kilombolola kuila, o muthu kalé dingi ni kisangusangu, mba kalé ni kidielelu. (2 Malunda 15:7; Jihebeleu 12:12) Nange eie ua mesena kuxisa o ima ioso, mukonda ua bhuila, mba ua mu mona kuila, ki uala dingi ni ukamba uambote ni Jihova. Kuebhi ku u tena kusanga o kikuatekesu? Ihi ia-nda kukuatekesa kukolokota ni kisangusangu?

“LUKUAKU LUA JIHOVA KI LUA KONANA KUILA LU LÉMBUA KUBHULULA”

5. (a) Kiebhi ki tu divua kioso ki tu bhita ni ibhidi? Ihi i tua tokala o kubhanga? (b) Ihi i tua-nda di longa?

5 Tanga Sofoniia 3:16, 17. Mu ku dibhana ni ibhidi, ki tu tokala kukala ni uôma, kuluuala, mba kuehela o maku metu kuzonda. Tata ietu ia kazola, Ngana Jihova, u tu tangela phala kuehela o hele ietu ioso bhu maku mê. (1 Phetele 5:7) M’ukulu, Jihova ua langele o mundu ua Izalaiele, mu kiki, muéne ua-nda langa ué o mundu uê lelu. Muéne ua a tangela: Lukuaku luê “ki lua konana kuila lu lémbua kubhulula.” Ithangana ioso, muéne uala polondo phala kubhulula o jiselevende jê ja fiiele. (Izaia 59:1) Mu milongi íii, tua-nda di longa o phangu ia athu atatu a tange mu Bibidia. O phangu iâ, ilondekesa kuila, Jihova uala ni kutena kua kukuatekesa o jiselevende jê kusuluka ni kubhanga o vondadi iê, né muene ni ibhidi. Tua-nda mona kiebhi o phangu iâ, i tena ku kusuínisa.

6, 7. O akua Izalaiele a tolola akua Amaleke. Ihi i tu tena kudilonga mu izulukutu ioso íii, ia bhiti?

6 Kioso akua Izalaiele kia a bhulula ku ubhika mu Ijitu, akua Amaleke ejile phala kubhânga nau. Mozé uambela Josuué, o diiala dia suínine, phala kukala ku pholo mu kuzoka ni akua Amaleke. Mu kusuluka, Mozé ua bande kumoxi ni Alá ni Hule ku mulundu. Tundé ku mulundu, ene a tena kumona o maiala akexile mu bhânga. O kuila o maiala atatu iá, a bande ku mulundu mukonda dia uôma? Kana!

7 Mozé ua kexile ni ndunge ia kuatekesa o mundu ua Izalaiele kutolola akua Amaleke. Muéne ua kuata o mbangala ia Nzambi ia kidi, anga u leka o maku mê ku diulu. Kioso Mozé kia bhange kiki, Jihova ua bhana kutena ku akua Izalaiele phala kutolola akua Amaleke. Maji kioso Mozé kia bhuila, anga o maku mê a mateka kuzonda, akua Amaleke a mateka kutolola akua Izalaiele. Alá ni Hule, a bhange lusolo phala kukuatekesa Mozé. Ene “a katula ditadi, a mu tela-diu bhu kididi, muene hé u xikama-ku; ni Alá-phe ni Hule a mu fikidila maku, iú ku mbandu imoxi, iú ku mbandu ia mukuá; maku’ê anga a kolokota ni ku a leka katé kia tula o dikumbi.” Mukonda dia lukuaku lua suína lua Nzambi, akua Izalaiele a tolola o jinguma jâ.​—Makatukilu 17:8-13.

8. (a) Ihi ia bhange Aza kioso akua Etiópia kiéza mu luua ni akua Judá? (b) Kiebhi ki tu tena kukaiela o phangu ia Aza?

8 Mu izuua ia Sobha Aza, Jihova ua kexile ué polondo phala kukuatekesa o mundu uê. O Bibidia izuela ia lungu ni ibuka iavulu ia masoladi. O kibuka kia betele dingi kota, o kibuka kia Zela, mukua Etiópia. Muéne uexile ni 1.000.000 a masoladi exile ji hete. Akua Etiópia exile ni masoladi avulu, o kibuka kia Aza kia tolele. O kuila Aza ua thandanganhele? O kuila uexile ni uôma? O kuila muéne ua luualele? O kuila, muéne uehela o maku mê kuzonda? Kana! Ni lusolo luoso, Aza ua bhingi o kikuatekesu kia Jihova. O masoladi oso akexile mu banza kuila, keji tena kutolola akua Etiópia. Maji “kua Nzambi-phe iene ioso i xikina.” (Matesu 19:26) Bhu kaxi ka kutena kuê, Nzambi ua ‘nemeka akua Etiópia, bhu pholo ia Aza.’ O Aza-phe, “muxima uê ua iukile mu kukaiela jinga Jihova izuua ioso ia muenhu uê.”​—2 Malunda 14:8-13; 1 Jisobha 15:14.

9. (a) Ihi ia kambe kufidisa Nehemiia kutunga dingi o ilumbu ia Jeluzaleme? (b) Kiebhi Nzambi kia tambuijila o musambu ua Nehemiia?

9 Kioso Nehemiia kiai mu mbanza ia Jeluzaleme, ihi ia kexile mu bhita? Muéne ua mono kuila, o jinguma ja kexile mu sebhulula o Jijudé, phala ka suluke ni kutunga o ilumbu ia Jeluzaleme. Mukonda dia kiki, ene ka suluka ni kutunga o ilumbu. Kuma o mbanza ia kexile sé ilumbu, o Jijudé a luualele. Kiebhi kia divu Nehemiia? O kuila muéne ua bhuila ué, anga uehela o maku mê kuzonda? Kana! Kála kia bhangele Mozé, Aza, ni jiselevende ja mukuá ja Jihova, Nehemiia ua dielele kua Jihova. Mu kithangana kieniókio, Nehemiia ua sambe kua Jihova mu kubhinga kikuatekesu. Mu kiki, Jihova ua tambuijila o musambu uê. Bhu kaxi ka “kutena kué ni lukuaku lué lua nguzu,” Nzambi ua suínisa o Jijudé. (Tanga Nehemiia 1:10; 2:17-20; 6:9.) Eie u xikina kuila, bhu kaxi ka ‘kutena kuê ni lukuaku luê lua nguzu,’ Jihova u kuatekesa o jiselevende jê lelu?

JIHOVA UA-NDA SUÍNISA O MAKU MÉ

10, 11. (a) Ihi i bhanga Satanaji phala ku bhangesa o maku metu kuzonda? (b) Kiebhi Jihova kia tu kuatekesa? (c) Kiebhi ki uene mu katula mbote mu milongi iene mu tu bhana Jihova?

10 Tuejiia ni kidi kioso kuila, Diabhu ka-nda kuehela o maku mê kuzonda. Muéne ua-nda suluka ni ku tu zukutisa, phala ku tu bhangesa kubhuila mu kikalakalu kietu kia Ukidistá. Muéne u zuela makutu, ni ku tu kuatesa uôma, bhu kaxi ka jinguvulu, atuameni a jingeleja, ni akua kulungulula o kidi. Ihi ia mesena muéne? Muéne ua mesena kuila, tu lembua kubhanga o kikalakalu kia kuboka o njimbu iambote ia Utuminu. Maji Jihova u tena ku tu kuatekesa. Muéne uala ni kutena, iú ua mesena ku tu kuatekesa. Muéne u tu bhana o nzumbi iê ikola, phala ku tu suínisa. (1 Malunda 29:12) Tua tokala kubhinga o nzumbi ikola ia Nzambi, phala kukolokota mu kuzoka ni Satanaji, ni mundu uê uaiibha. (Jisálamu 18:39; 1 Kolindo 10:13) Tu sakidila ué o kikuatekesu ki tuene mu tambula bhu kaxi ka Mak’â Nzambi. Mbeji joso, tuene mu dilonga ima iavulu bhu kaxi ka madivulu metu a Bibidia. Sumbala o izuelu i tu sanga mu divulu dia Zakadiia 8:9, 13 (Tanga) a i soneka kioso kia kexile mu tunga o tembulu ia Jeluzaleme, maji né kiki, i tena ku tu kuatekesa lelu.

Tua tokala kubhinga o nzumbi ikola ia Nzambi, phala kukolokota mu kuzoka ni Satanaji, ni mundu uê uaiibha

11 Jihova u tu kuatekesa ué bhu kaxi ka milongi i tuene mu tambula mu iônge ietu mu kilunga, iônge ia makota, ni bhu kaxi ka jixikola ja Utuminu. O milongi ioso íii, i tena ku tu kuatekesa kubheza kiambote Nzambi, kusuua jimbambe, ni kulanga kiambote o ikalakalu ietu mu kilunga kia Nzambi. (Jisálamu 119:32) O kuila eie ua mesena kukatula mbote mu milongi i tu bhana Jihova?

12. Ihi i tua tokala kubhanga phala kutambula o kikuatekesu kia Jihova?

12 Jihova ua kuatekesa o mundu uê kutolola akua Amaleke, ni akua Etiópia. Muéne ua bhana nguzu kua Nehemiia ni Jijudé ja mukuá, phala kuzubha kutunga o ilumbu ia Jeluzaleme. Kiene ué kimoxi, Nzambi ua-nda suluka ni ku tu bhana nguzu, phala kusuluka ni kikalakalu kietu kia kuboka, né muene se tu kala ni hele, se a tu zukutisa, mba athu a dituna kuívua o njimbu. (1 Phetele 5:10) Jihova ka-nda zubha o ibhidi ietu mu madiuanu. Mukonda dia kiki, tua tokala kubhanga o mbandu ietu, phala kutambula o kikuatekesu kia Jihova. Kiebhi ki tu tena kubhanga kiki? Tua tokala kutanga o Mak’â Nzambi izuua ioso, ku dipelepalala, kuia mu iônge semana joso, kudilonga ubheka uetu, kubhanga o ubhezelu uetu ku muiji, ni kusamba kua Jihova. Ki tu tokala kueha kima kioso-kioso ku tu landukisa, ni tu lembue kukatula mbote ku ima i tu bhana Jihova, phala ku tu kuatekesa, ni ku tu suínisa. Se u mona kuila, saí kima ki ua mu ki bhanga dingi, bhinga o kikuatekesu kia Nzambi. Eie ua-nda mona kiebhi o nzumbi ia Nzambi i ku “bhangesa kutumaka kioso kia mu kala mu vondadi iê iambote.” (Filipe 2:13) Maji o kuila, u tena kusuínisa ué akuenu?

SUÍNISA O MAKU IA IÓ A ZOZA

13, 14. (a) Kiebhi phang’etu kia tambula kikuatekesu, kioso kia fundu o muhatu? (b) Kiebhi ki tu tena kusuínisa mba kukuatekesa akuetu?

13 Jihova ua tu bhana muiji ua dikota, uezala ni jiphange jambote a tu zolo kiavulu, a tena ku tu suínisa. Poxolo Phaulu uambe: ‘Zangulenu maku ma botomoka, mu suínise ué o inama ia bhuila. Endenu mu jinjila ja kuiuka.’ (Jihebeleu 12:12, 13) Jikidistá javulu ku hama ia dianga, a tambula o kikuatekesu kiki, bhu kaxi ka jiphange jâ mu kilunga. Kiene ué ki bhita lelu. Tala o kifika kia kaiela. Saí phange ua fundu o muhatu uê. Mu kusuluka, ua dibhana ni ibhidi ia mukuá dingi. Muéne uambe: “Nga mono kuila, etu ki tu tena kusola o ibhidi i tua-nda dibhana na-iu, né ué o kithangana kia-nda bhita o ibhidi íii. O kusamba kua Nzambi, ni kudilonga o Bibidia ubheka uami, kua ngi kuatekesa kukolokota mu ibhidi ioso i nga bhiti na-iu. Ngene mu tambula o kikuatekesu kia jiphange jetu ja mala ni ja ahatu. Nga mono kuila, kima kiambote kukala ni ukamba uambote ni Jihova, ande dia kumoneka o ibhidi.”

Etu enioso tu tena kukuatekesa akuetu mu kilunga (Tala o kaxi 14)

14 Kioso akua Izalaiele kia kexile mu zoka ni akua Amaleke, Alá ni Hule, a kuatekesele Mozé ku leka o maku, katé kia bhu o ita. Lelu, etu tua tokala ué kukuatekesa o jiphange jetu. Saí jiphange, a tala hadi mukonda dia kukuka, uhaxi, mba izukutisu bhu kaxi ka muiji. Amukuá a divua ubheka uâ, mba a fundu muthu ua kazola. Tu tena ué kukuatekesa o minzangala ene mu a jijidika kubhanga ima iaiibha, mba kudilonga mu jixikola ja katunda, phala ku nganhala kitadi kiavulu, ni kukala ni fuma ku mundu iú. (1 Tesalonika 3:1-3; 5:11, 14) Sota kulondekesa o henda iê ku jiphange, kioso ki u kala nau mu Kididi Kia Ubhezelu, mu sidivisu ia kuboka, kioso ki múdia kumoxi, mba kioso ki mu zuela mu mutelembe.

15. Mu ukexilu uebhi, o izuelu ietu i tena kusuínisa o jiphange jetu?

15 Kioso Aza kia tolola o kifuxi kia dikota kia akua Etiópia, o polofeta Azadiia ua kolokotesa Aza ni kifuxi kioso. Muéne ua a tangela: “Maji-phe suinenu muene, maku’enu ka botomoke; mukonda o kikalakalu kienu kiala ni futu iê.” (2 Malunda 15:7) O izuelu íii, ia suínisa Aza kulungulula o ima, phala kukuatekesa o mundu kubheza dingi Jihova. Kiene kimoxi ué, o izuelu ié ia henda, i tena kusuínisa akuenu kukolokota mu sidivisu ia Jihova. (Jisabhu 15:23) Ejiia kuila, o itambuijilu iambote i u bhana mu iônge, i suínisa kiavulu o jiphange jé.

Nehemiia ka kexile ngó mu tala akuâ, akexile mu kalakala. Muéne ua kuatekesa ué kutunga o ilumbu ia Jeluzaleme

16. Kiebhi o tufunga kia tena kukaiela o phangu ia Nehemiia? Bhana phangu ilondekesa kiebhi kia ku kuatekesa ku jiphange.

16 Jihova ua kuatekesele Nehemiia, ni Jijudé ja mukuá ku kolokotesa o maku mâ. Ene a zubha kutunga o ilumbu ia Jeluzaleme mu 52 kia izuua! (Nehemiia 2:18; 6:15, 16) Nehemiia ka kexile ngó mu tala akuâ, akexile mu kalakala. Muéne ua kuatekesa ué kutunga o ilumbu ia Jeluzaleme. (Nehemiia 5:16) Tufunga tuavulu lelu, ene mu kaiela ué o phangu ia Nehemiia, mu kukuatekesa kutunga, kuzelesa, ni kuiudika o Ididi ia Ubhezelu. Ene a suínisa uâ o jiphange a “botomoka o mixima,” mu ku a kunda ni kuboka nau.​—Tanga Izaia 35:3, 4.

KANA KUEHELA O MAKU MÊ KUZONDA

17, 18. Kidielelu kiahi ki u tena kukala na-kiu, kioso ki u dibhana ni ibhidi?

17 Kioso ki tu kalakala kumoxi ni jiphange jetu, tu kala ni ukamba ua kidi. O kidielelu kietu ku mabesá a-nda bheka o Utuminu ua Nzambi, ki di bandekesa dingi. Tu suínisa o maku ma jiphange jetu, kioso ki tu a kuatekesa kukolokota mu ibhidi ia dibhana na-iu ku muenhu, ni ku a kuatekesa kukingila o mabesá u tua-nda tambula ku hádia. O kusuínisa akuetu, ku tu kuatekesa ué ku kolokotesa o maku metu, ni kuxinganeka mu ima ia tu kanena Nzambi.

18 Kioso ki tu xinganeka mu ima ia bhange Jihova phala kukuatekesa o jiselevende jê m’ukulu, o kidielelu kietu ni kixikanu, ki suína dingi. Mu kiki, se u dibhana ni ibhidi, mba u kala ni hele, kana kuehela o maku mê kuzonda! Ejiia ni kidi kioso kuila, se u samba kua Jihova mu kubhinga o kikuatekesu kiê, Jihova ua-nda kusuínisa ni lukuaku luê lua suína. Mu kiki, ku hádia eie ua-nda tambula o mabesá oso a kanena Nzambi.​—Jisálamu 73:23, 24.