BANGIUFULA YINA BALEKE KE KUDIYULAKA
Keti Mono Kele Muntu Yina Me Fwana?
Kuditadila
Mono ke vandaka . . . ntangu yonso, mbala mingi, batangu ya nkaka, to ata fioti ve
muntu ya masonga
muntu ya fwana na kutudila ntima
muntu ya ke zitisaka ntangu
muntu ya kikesa
muntu ya ndonga
muntu ya ke sadisaka
muntu ya ke tadilaka mambu mbote
muntu ya luzitu
muntu ya ke tulaka dikebi
Inki kele kikalulu na nge ya nene na bikalulu yina bo me tanga pana?
Landa kutoma na diambu yina.—Bafilipi 3:16.
Inki kele kikalulu ya nge fwete sala ngolo na kukuma ti yo na kati ya bikalulu yina?
Bangindu yina bo me tubila na disolo yai ta sadisa nge na kutomisa bikalulu na nge na diambu yai.
Kuvanda muntu yina yo me fwana kutudila ntima ke tendula inki?
Muntu yina me fwana na kutudila ntima kele muntu ke salaka mambu yina bo ke lombaka yandi na kusala na nzo, na nzo-nkanda mpi na kisika yina bantu ke zingaka. Yandi ke zabaka nde yandi fwete vutula munoko sambu na mambu yina yandi ke sala. Yo yina, kana yandi me sala kifu, yandi ke ndimaka yo, yandi ke lombaka ndolula mpi yandi ke salaka yonso sambu na kuyidika kifu yina.
Biblia ke tuba nde: “Konso muntu ta nata kilo na yandi mosi.”—Bagalatia 6:5.
Sambu na nki mono fwete sosa kuvanda muntu yina me fwana?
Muntu yina me fwana ke sadilaka mbote makuki yina yandi kele ti yo. Yo yina mbala mingi, bo ke zitisaka yandi, bo ke sadilaka yandi mambu mutindu bo ke sadilaka bambuta mpi bo ke pesaka yandi kimpwanza ya mingi mpi bima mingi.
Biblia ke tuba nde: “Keti nge me mona muntu yina me zaba kisalu na yandi mbote? Yandi ta telama na ntwala ya bantotila.”—Bingana 22:29.
Muntu yina me fwana me yikamaka kukaba. Mbala mingi yandi ke vandaka ti dibaku ya kuta kinduku ya mbote ti bantu.
Biblia ke tuba nde: “Beno vanda ti kikalulu ya kupesa, mpi bantu ta pesa beno.”—Luka 6:38.
Muntu yina me fwana ke sepelaka ti kima yina yandi ke sala mpi yandi ke waka yo bien. Yo ke salaka nde yandi kuditudila ntima.
Biblia ke tuba nde: “Konso muntu fwete tadila mambu yina yandi mosi ke sala, ebuna yandi ta vanda ti kikuma ya kuwa kiese sambu na yandi mosi.”—Bagalatia 6:4.
Inki mono fwete sala sambu na kukuma diaka muntu yina me fwana kibeni?
Sambu na kusadisa nge na kupesa mvutu na ngiufula yai, tanga mambu yina bantu me tuba awa na nsi. Inki yo ke wakana ti mutindu nge ke kudiwaka?
Kerri ke tuba nde: “Yo ke vandaka mpasi kibeni kana bo ke sadila nge mambu bonso bebe yina lenda basika ve ata ngunga mosi kukonda kusonga papa ti mama nde nge me basika.”
Richard ke tuba nde: “Bibuti na mono ke pesaka mono nzila ya kubasika ti banduku na mono kukonda mpasi.”
Anne ke tuba nde: “Ntangu mono ke monaka mambu yina baleke ya nkaka ya mvula na mono kele ti nswa ya kusala, mono ke kuditubilaka nde: ‘Kansi sambu na nki bibuti na mono ke pesaka mono ve nswa ya kusala yo.’”
Marina ke tuba nde: “Bibuti na mono ke bikaka mono mono sala mambu ya mono me zola. Mono ke pesa bo mersi mutindu bo me pesaka mono kimpwanza yina.”
Na bunkufi: Bibuti ya batoko ya nkaka ke pesaka bo kimpwanza ya mingi kuluta bibuti ya batoko ya nkaka. Inki lenda sala nde mambu kuvanda ya kuswaswana mutindu yai?
Diambu ya kieleka: Kana bo ke tudila nge ntima mingi, bo ta pesa nge mpi kimpwanza ya mingi.
Mu mbandu, tala mambu yina batoko zole ya bo me tubila awa na zulu ke yindula sambu na yo.
Richard ke tuba nde: “Na ntangu mosi buna, bibuti na mono vandaka kundima ve nde mono me fwana sambu na kusadila mbote kimpwanza ya bo pesaka mono. Kansi sesepi, bo ke tudilaka mono ntima sambu mono sadilaka kimpwanza yango na mutindu ya me fwana. Mono ke kusaka ve bibuti na mono ntangu mono ke songaka bo kisika yina mono ke kwenda mpi ti banani mono ta vanda ti bo kuna. Mbala mingi, mono ke songaka bo mambu ya mono ke kana kusala kukonda nde bo yula mono bangiufula.”
Marina ke tuba nde: “Mono me kusaka bibuti na mono mbala zole mpamba, mpi mbala yonso zole, bo zabaka yo. Banda pana, mono ke songaka bo kieleka. Mu mbandu, mono ke songaka bo mambu ya mono ke sala mpi mono ke bingaka bo kana me basika. Bubu yai, bibuti na mono me kumaka kutudila mono ntima mingi kibeni kuluta na ntwala.”
Inki nge ke tulaka na kisika ya ntete—bisalu ya nzo to kulutisa ntangu?
Keti nge ta zola nde bo sadilaka nge mambu mutindu bo sadilaka Richard ti Marina? Kana ee, kuditadila na mambu yai:
LUZINGU NA NGE YA DIBUTA
Keti nge ke salaka mbote-mbote bisalu ya nzo yina bo ke pesaka nge?
Keti nge ke zitisaka kibeni ntangu yina bibuti me tulaka sambu na kuvutuka na nzo?
Keti nge ke sadilaka bibuti na nge mpi bampangi na nge ya babakala ti ya bankento mambu na luzitu?
Keti yo ke lomba nde nge sala bikesa na diambu mosi na kati ya mambu yai? Kana ee, na nki diambu?
Biblia ke tuba nde: “Beno lemfuka na bibuti na beno.”—Baefezo 6:1.
NZO-NKANDA NA NGE
Keti nge ke manisaka badevware na ntangu ya mbote?
Keti nge ke salaka yonso sambu nge baka matonsi ya mbote?
Keti nge kele ti bikalulu ya mbote ya kulonguka?
Keti yo ke lomba nde nge sala bikesa na diambu mosi na kati ya mambu yai? Kana ee, na nki diambu?
Biblia ke tuba nde: “Mayele ke taninaka.” (Longi 7:12) Kulonguka mbote na nzo-nkanda ta sadisa nge na kukuma mayele mingi.
INKI MUTINDU BANTU ME ZABAKA NGE?
Keti nge kele masonga ti bibuti na nge mpi bantu ya nkaka?
Keti nge ke sadilaka mbongo na nge na mutindu ya mbote?
Keti bantu me zabaka nde nge kele muntu yina me fwana na kutudila ntima?
Keti yo ke lomba nde nge sala bikesa na diambu mosi na kati ya mambu yai? Kana ee, na nki diambu?
Biblia ke tuba nde: “Lwata kimuntu ya mpa.” (Baefezo 4:24) Nge lenda tomisa kimuntu na nge mpi lukumu na nge.
Dibanza: Pona kikalulu mosi yina nge fwete kuma ti yo. Lomba bandongisila na bantu yina kele ti kikalulu yango. Sonika mambu yina nge ke kana kusala sambu na kukuma ti kikalulu yango. Na nima, sala bansoba yina yo ke lomba na nsungi ya ngonda mosi. Sonika na karne mosi bambala yina nge vandaka na kiese sambu na nge mosi mpi bambala yina nge vandaka ve na kiese. Na nsungi ya ngonda mosi, tala kana nge me sala bansoba.