1, 2. Sambu na nki yo kele mfunu nde beto vanda ti lukwikilu tuka ntangu yai? Pesa mbandu.

LUKWIKILU. Yo kele ngogo mosi ya kitoko, yina ke monisaka kikalulu mosi ya mbote. Kansi, ntangu beto me wa ngogo yina, yo ta vanda mbote nde beto yindula mpi ngogo ya nkaka: “Kusala kukonda kusukinina!” Nkutu, kana beto kele ve ti lukwikilu, beto fwete sala mambu kukonda kusukinina sambu na kuvanda ti yo. Mpi kana beto kele ti lukwikilu, beto fwete tanina yo mpi kukumisa yo ngolo kukonda kusukinina. Sambu na nki?

² Yindula nde nge ke luta na ntoto-makanga mosi ya nene. Nge me wa nzala ya masa ngolo. Kana nge mona ndambu ya masa, nge fwete tanina yo na mwini. Na nima, nge fwete baka masa ya kufwana sambu yo sadisa nge tii nge ta kuma kisika yina nge ke kwenda. Bubu yai, beto ke zinga na ntoto-makanga ya kimpeve, nsi-ntoto yina lukwikilu ya kieleka ya kele bonso masa yina, ke monanaka ve mingi mpi yo ke walukaka nswalu kana beto tanina yo ve mpi kana beto baka ve ya nkaka. Beto fwete sala diambu yai kukonda kusukinina. Kaka mutindu beto lenda zinga ve kukonda masa, beto lenda zinga mpi ve na kimpeve kana beto kele ve ti lukwikilu.—Bar. 1:17.

3. Yehowa me pesaka beto nki sambu na kusadisa beto na kuvanda ti lukwikilu mpi nki kele mambu zole yina beto fwete yibuka?

³ Yehowa me zaba nde beto kele ti mfunu ya lukwikilu kukonda kusukinina, mpi nde yo kele mpasi mingi bubu yai na kuvanda ti lukwikilu mpi kutanina yo. Ntembe kele ve nde, yo yina yandi me pesaka beto bambandu ya beto fwete landa. Yehowa pesaka ntumwa Polo mpeve santu sambu yandi sonika nde: “Beno landa mbandu ya bantu yina ta baka balusilu na nzila ya lukwikilu mpi ntima-nda.” (Baeb. 6:12) Mpi yo yina organizasio ya Yehowa ke siamisa beto na kusala ngolo sambu na kulanda bambandu ya babakala mpi bankento ya kwikama, bonso bayina beto me tubila na mukanda yai. Kansi, inki beto fwete sala ntangu yai? Bika beto tadila mambu zole yina beto fwete yibuka: (1) Beto fwete landa kukumisa lukwikilu na beto ngolo; (2) beto fwete vila ve kivuvu na beto.

4. Inki mutindu Satana me monisaka nde yandi kele mbeni ya lukwikilu, kansi sambu na nki beto fwete wa ve boma?

⁴ Landa kukumisa lukwikilu na nge ngolo. Satana kele mbeni ya nene ya lukwikilu. Mfumu ya nsi-ntoto yai me kumisaka ngidika yai ya bima bonso ntoto-makanga yina kele mpasi sambu na kuvanda ti lukwikilu. Yandi kele ngolo mingi kuluta beto. Keti beto fwete wa boma nde beto lenda vanda ve ti lukwikilu mpi kukumisa yo ngolo? Ata fioti ve! Yehowa kele Nduku ya ngolo ya bantu yonso yina ke sosaka lukwikilu ya kieleka. Yandi ke ndimisa beto nde kana yandi kele na lweka na beto, beto lenda telamina Diabulu mpi nkutu kutinisa yandi ntama ti beto! (Yak. 4:7) Beto ke telaminaka yandi ntangu beto ke bakaka konso kilumbu ntangu sambu na kukumisa lukwikilu na beto ngolo  mpi kutunga yo. Inki mutindu beto lenda sala yo?

5. Inki mutindu babakala mpi bankento ya kwikama yina Biblia ke tubila kumaka ti lukwikilu? Tendula.

⁵ Mutindu beto monaka yo, babakala mpi bankento ya lukwikilu yina Biblia ke tubila butukaka ve bantu ya kwikama. Luzingu na bo ke pesa banzikisa ya ngolo nde, mpeve santu ya Yehowa sadisaka bo na kukuma ti lukwikilu. (Bag. 5:22, 23) Bo sambaka Yehowa sambu na kusadisa bo, yo yina Yehowa landaka kukumisa lukwikilu na bo ngolo. Bika beto sala mutindu bo salaka, beto vila ve nde Yehowa ke pesaka mpeve na yandi na bantu yina ke lombaka yo mpi ke salaka mambu na kuwakana ti bisambu na bo. (Luka 11:13) Keti kele ti mambu ya nkaka yina beto lenda sala?

6. Inki mutindu beto lenda baka mambote mingi ntangu beto ke longuka masolo ya Biblia?

⁶ Na mukanda yai, beto me tubila kaka bambandu fioti ya bantu yina monisaka lukwikilu ya ngolo. Kele mpi ti bambandu mingi ya nkaka! (Tanga Baebreo 11:32.) Katula bantu yina mukanda yai ke tubila, beto lenda longuka mambu mingi na bantu ya nkaka ya lukwikilu yina Biblia ke tubila. Kana beto ke tanga na zulu-zulu masolo ya Biblia ya ke tadila bantu ya lukwikilu, beto ta kumisa ve lukwikilu na beto ngolo. Sambu na kubaka mambote mingi na lutangu na beto, beto fwete baka ntangu ya kulonguka na mudindu sambu na kuzaba mutindu mambu salamaka na ntangu bo sonikaka masolo yina ya Biblia mpi bisika yina yo salamaka. Kana beto ke yibuka ntangu yonso nde babakala mpi bankento yina ya kukonda kukuka vandaka “ti mawi bonso ya beto,” bambandu na bo ta vanda ya kieleka kibeni sambu na beto. (Yak. 5:17) Kana beto kuditula na kisika na bo, beto lenda yindula mutindu bo vandaka kudiwa ntangu bo kutanaka ti bampasi mpi makambu yina me fwanana ti ya beto.

7-9. (a) Inki mutindu babakala mpi bankento ya nkaka ya lukwikilu ya ntangu ya ntama zolaka kudiwa kana bo lombaka bo na kusambila Yehowa mutindu beto ke salaka yo bubu yai? (b) Sambu na nki beto fwete kumisa lukwikilu na beto ngolo na nzila ya bisalu?

⁷ Balukanu yina beto ke bakaka mpi mambu yina beto ke salaka ke kumisaka mpi lukwikilu na beto ngolo. Nkutu, “lukwikilu ya me konda bisalu kele ya kufwa.” (Yak. 2:26) Yindula mutindu babakala mpi bankento yina beto me tubila lendaka kusepela kana Yehowa lombaka bo na kusala kisalu yina yandi me pesaka beto bubu yai!

⁸ Mu mbandu, Abrahami lendaka kudiwa nki mutindu kana bo zabisaka yandi nde yandi lendaka kusambila Yehowa na kati ya bansambidi ya Yehowa na Banzo ya Kimfumu ya kitoko mpi na balukutakanu ya nene, kisika bo ke tubila mpi ke tendula mbote-mbote balusilu yina yandi monaka kaka “na ntama” kansi ve kusambila na bamesa-kimenga ya matadi ya bo me tunga na ntoto-makanga? (Tanga Baebreo 11:13.) Ebuna Elia lendaka kudiwa nki mutindu kana bo zabisaka yandi nde kisalu na yandi ke lomba kukwenda kutala bantu na ngemba sambu na kuzabisa bo nsangu yina ke lembika mpi ya ke pesa kivuvu, kansi ve ya kufwa baprofete ya mbi ya Baale ntangu yandi ke sadila Yehowa na nsi ya luyalu ya ntotila mosi ya mbi mpi ya aposta? Ya kieleka, babakala mpi bankento ya lukwikilu yina Biblia ke tubila zolaka  kundima nswalu dibaku ya kusambila Yehowa mutindu beto ke salaka yo bubu yai.

⁹ Yo yina, bika beto kumisa lukwikilu na beto ngolo na nzila ya bisalu. Kana beto sala mpidina, beto ta zaba mutindu ya kusadila bambandu ya lukwikilu yina kele na Ndinga ya kupemama ya Nzambi. Mutindu beto tubilaka yo na Bangogo ya Luyantiku, beto ta kuma mpenza banduku na bo. Kansi, ntama mingi ve kinduku yina ta kuma ya kieleka kibeni.

10. Inki kiese beto ta vanda ti yo na Paladisu?

¹⁰ Kuvila ve kivuvu na nge. Babakala mpi bankento ya kwikama ke bakaka ntangu yonso kikesa na kivuvu yina Nzambi me pesaka bo. Ebuna nge? Mu mbandu, yindula kiese yina ta vanda ntangu beto ta kutana ti bansadi ya kwikama ya Nzambi ntangu bo ta vutuka na luzingu ntangu ‘bantu ya lunungu ta futumuka.’ (Tanga Bisalu 24:15.) Inki bangiufula nge ta zola kuyula bo?

11, 12. Na nsi-ntoto ya mpa, inki bangiufula nge lenda yula (a) Abele? (b) Noa? (c) Abrahami? (d) Ruti? (e) Abigaile? (f) Estere?

¹¹ Kana nge kutana ti Abele, keti nge ta vanda ti mpusa ya kuyula yandi kana bibuti na yandi vandaka nki mutindu? To nge lenda yula yandi nde: “Keti nge solulaka ata mbala mosi ve ti basherube yina vandaka kutanina kielo ya Edeni? Keti bo pesaka nge mvutu?” Inki bangiufula nge lenda yula Noa? Nge lenda yula yandi nde: “Keti nge vandaka kuwa Banefilime boma? Inki mutindu nge taninaka bambisi yina yonso na mvula ya mvimba yina beno lutisaka na kati ya maswa?” Kana nge kutana ti Abrahami, nge lenda yula yandi nde: “Keti nge kutanaka ti Semi? Nani longaka nge mambu ya Yehowa? Keti yo vandaka mpasi sambu na kubikisa Ure?”

¹² Mutindu mosi, tadila mwa bangiufula yina nge lenda zola kuyula bankento ya kwikama yina ta futumuka. “Ruti, inki pusaka nge na kukuma nsambidi ya Yehowa?” “Abigaile, keti nge vandaka kuwa boma na kuzabisa Nabale mutindu nge sadisaka Davidi?” “Estere, inki kuminaka nge mpi Mardoke na nima ya disolo yina Biblia ke tubila?”

13. (a) Inki bangiufula bantu yina ta futumuka lenda yula nge? (b) Nge ke kudiwa nki mutindu sambu na dibaku ya kukutana ti babakala mpi bankento ya lukwikilu ya ntangu ya ntama?

¹³ Ya kieleka, babakala mpi bankento yina ya kwikama ta vanda mpi ti bangiufula mingi ya kuyula nge. Yo ta vanda kiese na kuzabisa bo mambu ya me tala bilumbu ya nsuka ya mpasi mpi mutindu Yehowa sakumunaka bantu na yandi na bantangu ya mpasi! Ntembe kele ve nde, bo ta sepela na kuzaba mutindu Yehowa lungisaka balusilu na yandi yonso. Na nsi-ntoto ya mpa, beto ta vanda diaka ve na mfunu ya kudiyula kana bansadi ya kwikama ya Nzambi yina Biblia ke tubila vandaka nki mutindu. Bo ta vanda pana ti beto, na Paladisu! Yo yina, landa na kusala yonso yina nge lenda sala ntangu yai sambu bantu yina kukuma bantu ya kieleka sambu na nge. Fula kulanda mbandu na bo. Bika nde nge sepela na kusadila Yehowa kimakulu kumosi ti bo bonso banduku na nge ya ngolo!