Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

BIBLIA KE SOBAKA LUZINGU YA BANTU

Mono Me Kumaka Kudipesa Luzitu mpi Kuzitisa Bankento

Mono Me Kumaka Kudipesa Luzitu mpi Kuzitisa Bankento
  • MVULA YINA YANDI BUTUKAKA: 1960

  • INSI: FRANCE

  • LUZINGU NA YANDI YA NTAMA: YANDI VANDAKA MUNTU YA MUBULU, YA KE NWAKA BIMA YA KE LAWUSAKA MPI YA KE ZITISAKA VE BANKENTO

MUTINDU MONO VANDAKA:

Mono butukaka na Mulhouse, na nordi-esti ya France, na kartie mosi ya bansukami. Kartie yango zabanaka mingi sambu na mubulu. Ntangu mono vandaka leke, bafami ya kartie na beto vandaka kuswana mingi. Na dibuta na beto, babakala vandaka kumona bankento mpamba, mpi mbala mingi bo vandaka ve kuyula dibanza ya bankento sambu na kusala mambu. Bo longaka mono nde kisika ya nkento kele na kikuku, mpi kisalu na yandi kele ya kukeba bakala ti bana.

Mono kutanaka ti mambu ya mpasi ntangu mono vandaka mwana. Ntangu mono kumaka ti bamvula kumi, papa fwaka sambu yandi vandaka kunwa malafu mingi. Bamvula tanu na nima, mbuta na mono ya bakala kudifwaka. Kaka na mvula yina, mono monaka mutindu dibuta mosi nwanaka ti dibuta ya nkaka mpi muntu mosi fwaka. Mambu yai pesaka mono mpasi mingi na ntima. Bampangi na mono longaka mono mutindu ya kusadila mbele mpi munduki sambu na kunwana kana bitumba me basika. Sambu mono vandaka mubulu mingi, mono kumaka kufulusa nitu na mono ti bisono mpi kunwa malafu.

Ntangu mono kumaka ti bamvula 16, mono kumaka kunwa milangi ya malafu 10 to 15 konso kilumbu. Na nima, mono kumaka kunwa bima ya ke lawusaka. Sambu na kuzwa mbongo, mono vandaka kuteka bibende ya ntama, mpi kuyiba. Ntangu mono lungisaka bamvula 17, mono vandaka dezia me kota boloko. Na luzingu na mono ya mvimba, mono me kotaka boloko mbala 18 sambu na muyibi mpi mubulu.

Ntangu mono katukaka kulungisa bamvula 20, luzingu na mono kumaka diaka mbi kuluta. Mono vandaka kunwa bapelire 20 ya diamba konso kilumbu ti makaya yina bo ke bingaka héroïne mpi bima ya nkaka yina nsiku ke buyisaka. Mbala mingi, bima yai zolaka kufwa mono sambu mono vandaka kunwa yo kuluta ndilu. Ntangu mono yantikaka kuteka bima ya ke lawusaka, mono vandaka kutambula mbala mingi ti bambele mpi minduki. Kilumbu mosi, mono zolaka kufwa muntu ti munduki, kansi yandi gulukaka sambu disasi bulaka na bukle ya mukaba na yandi. Ntangu mono lungisaka bamvula 24, mama fwaka mpi mono kumaka makasi mingi. Bantu yina vandaka kuwa mono boma vandaka kutina kana bo mona mono na bala-bala. Sambu mono vandaka kunwana mbala na mbala, bapolisi vandaka kukanga mono mpi mono vandaka kukwenda na lupitalu konso mposo sambu bo tunga mono bamputa.

Mono kwelaka ntangu mono kumaka ti bamvula 28, kansi mono vandaka ve kusadila nkento na mono mambu na luzitu. Mono vandaka kufinga yandi mpi kubula yandi. Beto vandaka ve kusala mambu na kimvuka mutindu bankwelani ke salaka. Mono vandaka kuyindula nde kupesa yandi babiju ya muyibi me fwana. Kansi, diambu mosi ya kuyituka salamaka. Nkento na mono yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa. Kaka kilumbu ya ntete na nima ya kulonguka, yandi yambulaka kunwa makaya, yandi buyaka kubaka mbongo ya muyibi, mpi yandi vutudilaka mono babiju yina mono pesaka yandi. Yo pesaka mono makasi. Mono kumaka kubuyisa yandi na kulonguka Biblia mpi mono vandaka kutindila yandi midinga ya makaya na luse. Diaka, mono vandaka kuvweza yandi na meso ya bantu.

Kilumbu mosi na mpimpa, mono yokaka nzo na mono sambu mono vandaka ya kulawuka. Kansi nkento na mono gulusaka mono ti mwana na beto ya nkento ya bamvula tanu. Ntangu kwiti manaka mono, mono waka bonso nde mono me nata makambu. Yo salaka mono mpasi na ntima mpi mono yindulaka nde Nzambi ta lolula mono ve ata fioti. Na mbala mosi, mono yibukaka mambu yina nganga-nzambi tubaka nde bantu ya mbi ta kwenda na bilungi ya tiya. Nkutu, munganga yina ke sansaka maladi ya ntu songaka mono nde: “Imene sambu na nge, nge ta guluka diaka ve.”

MUTINDU BIBLIA SOBAKA LUZINGU NA MONO:

Ntangu nzo na beto piaka tiya, beto kwendaka kuvanda na nzo ya babokilo na mono. Ntangu Bambangi ya Yehowa kwisaka kutala nkento na mono, mono yulaka bo nde: “Keti Nzambi lenda lolula masumu na mono yonso?” Bo tangilaka mono mukanda ya 1 Bakorinto 6:9-11. Baverse yai ke tubila bikalulu yina Nzambi ke mengaka, kansi yo ke tuba diaka nde: “Bantu ya nkaka na kati na beno vandaka mutindu yina.” Bangogo yina ndimisaka mono nde mono lenda soba. Na nima, Bambangi ya Yehowa songaka mono mukanda ya 1 Yoane 4:8 sambu na kundimisa mono nde Nzambi ke zolaka mono. Yo pesaka mono kikesa. Yo yina, mono lombaka Bambangi na kulonguka ti mono Biblia mbala zole konso mposo, mpi mono yantikaka kukwenda na balukutakanu na bo ya Bukristu. Mono vandaka kusamba Yehowa ntangu yonso.

Na nsungi ya ngonda mosi, mono bakaka lukanu ya kuyambula kunwa malafu mpi bima ya ke lawusaka. Ntangu fioti na nima, mono yantikaka kudiwa bonso nde mono ke nwana mvita na nitu na mono. Mono kumaka kulala bandosi ya mbi, kubela ntu, mpi misuni ya nitu na mono kumaka kukangama-kangama. Mpi mono kumaka kudiwa mutindu bantu yina ke nwaka bima ya ke lawusaka ke waka kana bo me yambula yo. Kansi kaka na ntangu yina, mono bakisaka nde Yehowa vandaka kusimba mono na diboko mpi kupesa mono kikesa. Mono kudiwaka mutindu ntumwa Polo mpi kudiwaka. Sambu na lusadisu yina Nzambi pesaka yandi, Polo tubaka nde: “Sambu na mambu yonso, mono kele ti ngolo na nzila ya muntu yina ke pesaka mono ngolo.” (Bafilipi 4:13) Malembe-malembe, mono yambulaka mpi kunwa makaya.—2 Bakorinto 7:1.

Biblia sadisaka mono na kunata luzingu na mono mbote mpi na kutomisa bangwisana ya dibuta na mono. Mono sobaka mutindu ya kusadila nkento na mono mambu. Mono kumaka kupesa yandi luzitu ya mingi mpi kutubila yandi nde “pardo” to “mersi.” Mono kumaka mpi tata ya mbote sambu na mwana na beto ya nkento. Mvula mosi na nima ya kulonguka Biblia, mono pesaka luzingu na mono na Yehowa mpi mono bakaka mbotika sambu na kulanda mbandu ya nkento na mono.

MAMBOTE YA MONO ME BAKAKA:

Mono ke ndima kibeni nde minsiku ya Biblia me gulusaka luzingu na mono. Nkutu bampangi na mono yina kele ve Bambangi ya Yehowa ke tubaka nde kana mono yambulaka ve bima ya mono vandaka kunwa, mono zolaka kufwa mono to bo zolaka kufwa mono na bitumba.

Malongi ya Biblia yina ke tubilaka mukumba yina bakala mpi tata ya dibuta fwete lungisa sobaka kibeni luzingu ya dibuta na mono. (Baefezo 5:25; 6:4) Beto kumaka kusala mambu na kimvuka mutindu bantu ya dibuta ke salaka. Bubu yai, na kisika ya kubika nkento na mono na kusala kaka bisalu na kikuku, mono ke sadisaka yandi na kisalu yina yandi ke salaka ya kulonga bantu Biblia ntangu yonso. Yandi mpi ke sepelaka kusadisa mono na kulungisa mbote mukumba na mono ya kinkuluntu na dibundu.

Zola mpi mawa ya Yehowa Nzambi kele kibeni ti bupusi ya mbote na luzingu na mono. Mono ke vandaka na mpusa ya ngolo ya kuzabisa bikalulu na yandi na bantu yina ke monaka nde bo lenda soba ve, sambu bantu mingi vandaka kuyindula nde mono ta soba ve. Mono me zaba nde Biblia kele ti ngolo ya kusadisa konso muntu na kukuma ti luzingu ya bunkete mpi ya kele ti lukanu. Biblia me longaka mono na kuzola mpi na kuzitisa bantu ya nkaka, babakala ti bankento. Yo me longaka mono mpi na kudipesa luzitu.