Mambu ya Mbote Mpi ya Mbi: Bandongisila ya Biblia Lenda Sadisa Beto
Beto tubila mambu iya ya luzingu yina bantu mingi me bakisaka nde lutwadisu ya Biblia me sadisaka bo.
1. Makwela
Bantu ke vandaka ti mabanza ya kuswaswana sambu na makwela mpi sambu na mambu yina bo lenda sala sambu na kuvanda na kiese na makwela.
BIBLIA KE TUBAKA NDE: “Konso muntu na kati na beno fwete zola nkento na yandi mutindu yandi ke kudizolaka; na ndambu ya nkaka, nkento fwete vanda ti luzitu ya mudindu sambu na bakala na yandi.”—Baefezo 5:33.
NTENDULA: Nzambi kele munkwa ya makwela, yandi ke zaba mambu yina bankwelani fwete sala sambu bo vanda na kiese. (Marko 10:6-9) Kana bakala ke tudila nkento na yandi dikebi mingi kuluta yandi mosi mpi nkento ke sala mutindu mosi, bo ta vanda na kiese. Bakala yina ke zola nkento na yandi, ta monisa yo na mutindu yandi ke sadila nkento na yandi mambu mpi na mutindu yandi ke lungisa bampusa na yandi. Nkento yina ke zitisa bakala na yandi ta monisa yo na mutindu yina yandi ke tubila mpi ke sadila bakala na yandi mambu.
BANDONGISILA YA BIBLIA SADISAKA BO: Quang ti Thi na Vietnam, vandaka kuyindula nde bo ta vanda ve ata fioti na kiese na makwela na bo. Quang vandaka kusala mambu bantangu ya nkaka na nku. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka ve kutula dikebi na mawi ya nkento na mono Thi mpi mbala mingi mono vandaka kupesa yandi nsoni na meso ya bantu.” Thi lombaka nde bo fwa makwela. Yandi tubaka nde: “Mono vandaka kumona nde yo vandaka ve mfunu na kutudila yandi ntima to kuzitisa yandi.”
Nsuka-nsuka, Quang ti Thi longukaka nki Biblia ke tubaka mpi mutindu ya kusadila mambu yina kele na Baefezo 5:33 na makwela na bo. Quang ke tuba nde: “Verse yai sadisaka mono na kubakisa mfunu ya kuvanda mawete mpi kuzola nkento na mono Thi mpi kulungisa bampusa na yandi yonso. Ntangu ya mono ke salaka mutindu yina yandi ke zolaka mono mpi ke zitisaka mono mingi.” Thi ke tuba nde: “Sambu mono kumaka kusadila mambu ya kele na Baefezo 5:33 mpi mono kumaka kuzitisa bakala na mono, yandi me kumaka kuzola mono mingi mpi kutanina mono mpi beto ke zingaka na ngemba.”
Sambu na kuzaba mambu mingi ya me tala makwela, tanga Telama! No. 2 2018, ya ke tuba nde “Mambu 12 Yina Ke Salaka nde Mabuta Kuvanda na Kiese” na jw.org.
2. Mutindu ya Kusadila Bantu ya Nkaka Mambu
Mbala mingi bantu ke niokulaka bantu ya nkaka sambu na mpusu na bo ya nitu, nsi na bo, mutindu bo ke monana, dibundu na bo to sambu na mambu ya nkaka.
BIBLIA KE TUBAKA NDE: “Beno pesa bantu ya mitindu yonso lukumu.”—1 Piere 2:17.
NTENDULA: Biblia ke longaka beto ve na kumenga bantu ya mpusu ya nkaka, nsi ya nkaka to bayina ke vukisaka nitu babakala na babakala to bankento na bankento. Kansi, yo ke longaka beto na kuzitisa bantu ya mitindu yonso, kukonda kutala mpusu ya nitu na bo, nsi na bo to kana bo kele bantu ya mbongo to ve. (Bisalu 10:34) Ata beto ke ndima ve mambu ya bantu ya nkaka ke kwikila to mambu ya bo ke sala, beto lenda landa kusadila bo mambu na mawete mpi luzitu yonso.—Matayo 7:12.
BANDONGISILA YA BIBLIA SADISAKA BO: Bo longaka Daniel na kutadila bantu ya Asie bonso bambeni ya nsi na yandi. Yandi kumaka kumenga muntu yonso yina vandaka kukatuka na Asie mpi mbala mingi yandi vandaka kufinga bo na meso ya bantu. Yandi ke tuba nde:“ Mono vandaka kuyindula nde kusala mambu yina vandaka kumonisa nde mono ke zolaka nsi na mono. Mono vandaka kumona nde kuyindula to kusala mambu yina vandaka ve mbi.”
Nsuka-nsuka Daniel longukaka mambu yina Biblia ke longaka. Yandi ke tuba nde: “Yo lombaka nde mono soba mpenza bangindu na mono mpi mono kuma kutadila bantu mutindu Nzambi ke tadilaka bo, disongidila, beto yonso kele kiteso mosi na meso ya Nzambi ata beto me katuka na wapi.” Daniel ke tuba mutindu yandi ke kudiwaka bubu yai ntangu yandi ke kutanaka ti bantu. Yandi ke tuba nde: “Mono ke sosaka diaka ve kuzaba kisika yina bo me katuka. Bubu yai mono me kumaka kuzola bantu ya mitindu yonso mpi mono me salaka kinduku ya ngolo ti bantu ya ntoto ya mvimba.”
Sambu na kuzaba mambu mingi, tanga Telama! No. 3 2020, ya ke tuba nde “Inki Kele Nkisi ya Bangindu ya Mbi?” na jw.org.
3. Mbongo
Bantu mingi ke zolaka kukuma ti mbongo mingi sambu bo vanda na kiese mpi bo vanda ti luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa.
BIBLIA KE TUBAKA NDE: “Mayele ke taninaka kaka mutindu mbongo ke taninaka, kansi nzayilu me luta na diambu yai: Mayele ke taninaka luzingu ya muntu yina kele na yo.”—Longi 7:12.
NTENDULA: Beto ke vandaka ti mfunu ya mbongo kansi yo lenda sala ve nde beto vanda na kiese bubu mpi beto vanda ti luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa. (Bingana 18:11; 23:4, 5) Sambu na kuvanda na kiese ya kieleka mpi luzingu ya mbote na bilumbu ke kwisa, beto fwete sadila bandongisila ya mayele yina kele na Ndinga ya Nzambi Biblia.—1 Timoteo 6:17-19.
BANDONGISILA YA BIBLIA SADISAKA BO: Cardo ya nsi Indonésie vandaka kudipesa na kusosa bimvwama. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka ti bima yonso yina bantu mingi ke zolaka, mono vandaka kusala bavwayaze, kusumba bima ya ntalu, bakamio, mpi banzo.” Kansi mbongo na yandi manaka. Cardo ke tuba diaka nde: “Muntu mosi kusaka mono mpi bakaka mbongo yonso yina mono salaka ngolo bamvula mingi sambu na kuzwa yo, bikesa na mono yonso kwendaka na masa. Mono lutisaka bamvula mingi na kusosa bimvwama kansi na nsuka na yo, mono kumaka kudimona kukonda mfunu mpi mono vandaka diaka ve na kiese.”
Cardo yantikaka kusadila bandongisila ya Biblia na yina me tala mbongo. Yandi ke lutisaka diaka ve ntangu na yandi yonso na kusosa bimvwama mpi yandi me kumaka kuzinga kukonda mindondo. Yandi ke tuba nde: “Ntangu yai, mono me kumaka ti bimvwama ya kieleka sambu mono me kumaka ti kinduku ya mbote ti Nzambi. Mono me kumaka kulala mbote na mpimpa mpi mono me kumaka na kiese ya kieleka.”
Sambu na kuzaba mambu yina Biblia ke tubaka sambu na mbongo, tanga disolo “Keti Mbongo mpi Kulonguka Mingi Lenda Sala nde Nge Vanda ti Luzingu ya Mbote na Bilumbu Ke Kwisa?” na Nzozulu ya Nkengi No. 3 2021, na jw.org.
4. Kuvukisa Nitu
Bantu ke vandaka ti bangindu mingi na yina me tala mambu ya kuvukisa nitu.
BIBLIA KE TUBAKA NDE: “Beno fwete sala ve pite. Konso muntu na kati na beno fwete zaba mutindu ya kuyala nitu na yandi na busantu mpi na lukumu, kansi ve ti lukasi, ti nzala ya ngolo ya kuvukisa nitu ya bo ke yalaka ve bonso makanda yina me zaba ve Nzambi.”—1 Batesalonika 4:3-5.
NTENDULA: Biblia ke monisa mutindu beto fwete yala banzala ya nitu na beto. Ngogo yai “pite” ke tendula kuvukisa nitu ti bakala to nkento ya muntu ya nkaka, kindumba, kuvukisa nitu ti muntu yina kele ve nkwelani na nge, kuvukisa nitu babakala ti babakala to bankento ti bankento, kuvukisa nitu ti bambisi. (1 Bakorinto 6:9, 10) Kuvukisa nitu kele dikabu yina Yehowa Nzambi me pesaka kaka na bakala ti nkento yina me kwelanaka.—Bingana 5:18, 19.
BANDONGISILA YA BIBLIA SADISAKA BO: Nkento mosi ya Australie na zina ya Kylie ke tuba nde: “Ntangu mono vandaka me kwela ntete ve, mono vandaka kuyindula nde kana mono vukisa nitu, mono ta kudiwa na lutaninu mpi nde bo ke zolaka mono. Kansi mambu salamaka ve mutindu mono vandaka kuyindula. Mono kudiwaka ve na lutaninu mpi mono kumaka kudiyangisa mingi.”
Na nima, Kylie longukaka mpi sadilaka mambu yina Biblia ke longaka na mambu ya me tala kuvukisa nitu. Yandi ke tuba nde: “Mono me bakisaka nde minsiku ya Nzambi ke taninaka beto na bampasi. Bubu yai, mono ke salaka mambu mutindu Yehowa ke lombaka beto na kusala. Mono me kwelaka mpi bakala na mono ke zolaka mono mpi ke taninaka mono. Kusadila minsiku ya Nzambi yina kele na Biblia me sadisaka mono na kutina bigonsa mingi!”
Sambu na kuzaba mambu mingi, tanga disolo “Inki Biblia Ke Tubaka Sambu na Luzingu ya Kimakangu?” na jw.org.
Ngangi na beto ke sadisaka beto na kuzaba mambu ya mbote mpi ya mbi. Kuzitisa mambu yina yandi ke tubaka ke vandaka ve ntangu yonso pete, ata mpidina yo me fwana na kusala bikesa. Beto tula ntima nde yo ta natilaka beto mambote ya mvula na mvula.
