Ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pasɩnzɩ yoŋ na?

Ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pasɩnzɩ yoŋ na?

Ɛyaa lakɩ you lɩmaɣza sakɩyɛ yɔɔ. Ɛyaa nabɛyɛ lakɩ you mbʋ pʋyɔɔ yɔ pañɩnɩɣ lɛɣzɩtʋ politiki yaa tɔsʋʋ nʋmɔʋ taa, yaa palakɩ you se pɩsa nɛ pataatasɩ-wɛ muluu. Lalaa lakɩ you mbʋ pʋyɔɔ yɔ pañɩnɩɣ se pɛwɛɛnɩ ɖoŋ tɛtʋ natʋyʋ yɔɔ yaa ñɩm nabʋyʋ yɔɔ. Ɛyaa sakɩyɛ youni ɖama mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩlɩɩnɩ ɖoŋkʋɖʋm yaa pɛfɛyɩ Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ kʋɖʋmɖɩyɛ taa. Ɛbɛ ɛyaa wɛɛ nɛ palakɩ se pasɩnzɩ yoŋ nɛ pɔkɔnɩ laŋhɛzɩyɛ? Pakaɣ pɩzʋʋ nɛ pasɩnzɩ yoŋ na?

Drazen_/E+ via Getty Images

KOMINAWAA WƐƐ NƐ PAÑAKƖ PANA SE KƲÑƆNDƲTƲ ƐSƖƖ TƖNAƔ

Kaɖʋwa: Pañɩnɩɣ se peyele nɛ ɛyaa wezuu caɣʋ wɛɛ ɖeu nɛ pɩkpaɖɩ. Pɩpɩzɩɣ pɩsɩna se tʋkaɣ ɛtaakɩlɩ wɛʋ ñɩm tɩnaa nɛ kʋñɔndɩnaa pɛ-hɛkʋ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖoŋ ɖoŋ lɛ tʋkaɣ ŋga kɔkɔŋnɩnɩ yoŋ ɛyaa hɛkʋ taa.

Kaɖɛ: Pɩkaɣ pɔzʋʋ se kominawaa ɩla lɛɣzɩtʋ ɛzɩma palakɩnɩ tʋmɩyɛ liidiye yɔ pɩ-hɔɔlʋʋ taa. Pɩnaɣ 2022 taa, liidiye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ se pɩsa nɛ pasɩnɩ ɛyaa nɛ pe-wezuu caɣʋ wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ yɔ ɖɩcɛzɩ dɔlaarɩwaa miiliyaarɩwaa 34. Ɛlɛ ye pakpaɣ liidiye nɖɩ nɛ pamaɣzɩnɩ nɖɩ pakpaɣaa nɛ pɔcɔnɩnɩ sɔɔjanaa nɛ yoŋ ɖeɖe pɩnaɣ kʋɖʋmaɣ ŋga ka-taa yɔ, ɖɩtɩlɩɩ pʋyʋ.

«Liidiye nɖɩ ɖɩkpaɣaa nɛ ɖɩsɩnɩ mba yoŋ tukunaa yɔ, ɖɩɖɔwa nɛ pɩkpaɖɩ nɖɩ ɖɩkpaɣaa nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ se pɩsa nɛ ɖɩfɛɛ yoŋ nɛ ɖɩkɔnɩ laŋhɛzɩyɛ yɔ.»—António Guterres, Ajɛɛ Kɩgbɛndʋʋ Ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se ONU yɔ ɖɩ-takayaɣ taa mayʋ.

Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: Ɛjaɖɛ yɔɔ kominawaa nɛ agbaa papɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ kʋñɔndɩnaa, ɛlɛ paapɩzɩɣ kpa nɛ peyele nɛ kʋñɔndʋtʋ sɩɩ tɩnaɣ caɣ caɣ.—Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 15:11; Maatiyee 26:11.

KOMINAWAA ÑAKƖ PANA SE PANƖƖNƖ ÐAMA

Kaɖʋwa: Pañɩnɩɣ se pacaɣ nɛ pɔyɔɔdɩ laŋhɛzɩyɛ taa nɛ panɩɩnɩ ɖama nɛ pakpaɣ lɩmaɣza wena awazɩɣ pa-taa paa weyi yɔ.

Kaɖɛ: Pɩpɩzɩɣ pɩla se komina nakʋyʋ yaa kominawaa nabɛyɛ tɩsɔɔlɩ se panɩɩnɩ ɖama yaa petisi lalaa tɔm yɔɔ. Piyeki nɛ panɩnɩ ɖama nɩnʋʋ mbʋ se palakɩ laŋhɛzɩyɛ yɔ paaɖɔŋ pɩ-yɔɔ.

«Kominawaa cakɩ nɛ pɔyɔɔdʋʋ se pɩsa nɛ panɩɩnɩ ɖama lɛ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ pɩɩwazɩɣ pʋyʋ. Kominawaa nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ panɩɩnɩ ɖama se pasɩnzɩ you nakʋyʋ, ɛlɛ ɛzɩma patɩnɩɩnɩ ɖama camɩyɛ yɔ pʋyɔɔ lɛ pɩpɩzɩɣ pɩkɔnɩ you ŋgʋ kɩkɩlɩ mbʋ yɔ pʋwayɩ.»Raymond F. Smith, American Diplomacy.

Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: Pɩwɛɛ se ɛyaa ‘ɩñɩnɩ laŋhɛzɩyɛ.’ (Keɣa 34:14) Ɛlɛ sɔnɔ, ɛyaa sakɩyɛ ‘fɛyɩ siɣsiɣ, paatisiɣ se pa nɛ lalaa panɩɩnɩ ɖama, pɛkɛ ɛyaa wayɩ lɩyaa.’ (2 Timootee 3:​1-4) Wɛtʋ ndʋ, tɩɩhaɣ nʋmɔʋ politiki ñʋndɩnaa mba pɛwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana yɔ se pasɩnzɩ yoŋ.

KOMINAWAA ÑAKƖ PANA SE PAPASƖ MALƖFANAA MBA PƐWƐNA YƆ

Kaɖʋwa: Pañɩnɩɣ se papasɩ yaa paɖɩzɩ malɩfanaa yaa bɔmbɩwaa, kɔzɩ kɔzɩ mba papɩzɩɣ nɛ pakʋ ɛyaa sakɩyɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ taa yɔ nɛ mba pɛwɛɛkɩɣ tɛtʋ yɔ.

Kaɖɛ: Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ajɛɛ tɩsɔɔlɩ se apasɩ a-malɩfanaa yaa aɖɩzɩ-wɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ aseɣ sɔɔndʋ se ye alabɩ mbʋ yɔ alesiɣ a-ɖoŋ nɛ aapɩzɩɣ nɛ akandɩyɩ a-tɩ yɔɔ. Paa ajɛɛ ɩɖɩzɩ a-malɩfanaa yɔ, pɩɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnzɩ yoŋ.

«Ajɛɛ wena aanɩnɩ ɖama se aɖɩzɩɣ a-malɩfanaa pɩnaɣ 1991 wayɩ yɔ, a-taa sakɩyɛ tɩɖɔ a-tɔm yɔɔ; atɩɖɔ ɖɔɖɔ ndʋ aayɔɔdaa se akpɛzɩɣ nɩŋgbanzɩ nzɩ siyeki nɛ kala wena apɩzɩɣ nɛ akɔnɩ you yɔ apasɩ yɔ. Atɩpɩzɩ ɖɔɖɔ nɛ acɔnɩ ɖama kɩɩnɩnʋʋ mbʋ pɩwɛ ajɛɛ hɛkʋ taa yɔ pi-ɖeɖe nɛ atiyele nɛ laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ maɣzɩ wɛʋ ɛjaɖɛ yɔɔ.»«Assurer notre avenir commun: un agenda pour le désarmement.»

Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: Pɩpɔzʋʋ se ɛyaa ɩlɔ po-you wondu nɛ pakpaɣ «pa-laɣla nɛ polubini hakiŋ.» (Izaayii 2:4) Ɛlɛ pɔcɔ nɛ yoŋ sɩɩ tɩnaɣ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɛyaa ɩla nɛ pɩcɛzɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖooo ɛyʋ laŋɩyɛ taa puuyaɣ lakasɩ lɩɣna.—Maatiyee 15:19.

KOMINAWAA ÐƲƲ AGBAA SE PAÐƖƔ NƲMƆƲ YOŊ

Kaɖʋwa: Ajɛɛ nɩɣnɩ ɖama se asɩɣnɩ ɖama nɛ alʋbɩnɩ a-koyindinaa. Amaɣzɩɣ se komina nakʋyʋ ɛɛkaɣ kʋyʋʋ a-yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye kɩlabɩ mbʋ yɔ, kɩkaɣ yonuu ajɛɛ sakɩyɛ.

Kaɖɛ: Paa ajɛɛ ɩnɩnɩ ɖama se akandɩyɩɣ ɖama yɔɔ yɔ pɩɩkɔŋnɩ laŋhɛzɩyɛ. Ajɛɛ wena anɩɣnɩ ɖama yɔ aaɖɔŋ a-tɔm yɔɔ paa ɛzɩmtaa, nɛ aanɩɣnɩ ɖama ɖɔɖɔ ɛzɩma nɛ alɩwaatʋ ndʋ akaɣ sɩnʋʋ ɖama ye koyindu nɔɔyʋ ɛkʋyɩ a-taa naɖɩyɛ yɔɔ yɔ.

«Paa Ajɛɛ Kɩgbɛndʋʋ Ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣaɣ se SDN yɔ nɛ nɖɩ payaɣ se ONU yɔ pañaɣ pana siŋŋ se pasɩnɩ kominawaa nɛ paɖʋ agbaa yɔ, pɩtɩɖɩɣ nʋmɔʋ yoŋ.»«Encyclopedia Britannica.»

Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ: Ðoŋ ɖoŋ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa kpɛndɩɣ nɛ palakɩ nabʋyʋ yɔ, pɩwɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ. (Eklezɩyasɩtɩ 4:12) Paa mbʋ yɔ, agbaa wena ɛyaa ɖʋʋ yɔ aapɩzɩɣ nɛ akɔnɩ laŋhɛzɩyɛ nɛ ɖiɣ ɖiɣ caɣʋ mbʋ pɩwɛɣ tam yɔ. «Taaɖʋ ñe-lidaʋ awumbiya yɔɔ yaa ɛyʋ pɩyalʋ yɔɔ, ɛnʋ weyi ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛya nɔɔyʋ ñʋʋ yɔ. E-fezuu lɩɣ, nɛ ɛɖaɣnɩ pɩsʋʋ tɛtʋ; puwiye maɣmaɣ ɛ-lɩmaɣza ɖʋʋ lɩm.»—Keɣa 146:​3, 4.

Paa ɛyaa ɩnɩnɩ ɖama se peyeki nɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖileɖiɣ yɔ ɖɩwɛɛ yɔ, yoŋ kpɛndɩ ɩwɛɛ.