Ɛzɩ Luka kɛdʋʋ yɔ 1:1-80
1 Manawa se ɛyaa sakɩyɛ ñaɣ pana se pama mbʋ pɩɩlaba yɔ pɩ-tɔm, mbʋ pɩ-yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ tisiɣ siŋŋ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ,+
2 ɛzɩ mba pana-pʋ nɛ pɛ-ɛsa+ nɛ pɛkɛ pɩ-lɩmɖʋyaa+ kpaɣnɩ ɖooo kiɖe tɛɛ yɔ, pɛkɛdʋʋ-ɖʋ yɔ.
3 Nɛ ɛzɩma mañɩnɩ pɩtɩŋa kpaɣnɩ ɖooo ɖɩbazɩyɛ ɛzɩ pɩlabʋ toovenim taa yɔ pʋyɔɔ lɛ, ma ɖɔɖɔ manɖʋ man-taa se mamaɣ-ŋ tʋ ɛzɩ pɩɖɔm yɔ, ɖajaa sɔsɔ Tewofiili,+
4 se pɩsa nɛ ŋtɩlɩ siŋŋ se tɔm ndʋ pɛkɛdɩ-ŋ yɔ, tɩkɛ toovenim.+
5 Yuudee wiyaʋ Eroodi* alɩwaatʋ taa,+ cɔjɔ nɔɔyʋ kaawɛɛ nɛ payaɣ-ɩ se Zakarii, nɛ ɛɛwɛ Abiya+ tindimiye taa. Ɛ-halʋ lɩnɩ Aarɔɔnɩ lʋlʋʋ taa,* nɛ payaɣ-ɩ se Elizaabɛɛtɩ.
6 Pa-naalɛ paawɛ siɣsiɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa, pataawɛɛnɩ kɩwɛɛkɩtʋ natʋyʋ nɛ pɔɖɔŋaɣ Yehowa* paɣtʋ nɛ ɛ-ɖʋtʋ tɩŋa yɔɔ.
7 Ɛlɛ pataawɛɛnɩ pɩɣa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Elizaabɛɛtɩ kaakɛ kaalʋlaɣ, nɛ pa-naalɛ paakpadɩyaa.
8 Nɛ Zakarii lakaɣ cɔjɔtʋ tʋmɩyɛ Ɛsɔ ɛsɩndaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ e-tindimiye+ pɩɩtalɩnaa se ɖɩla tʋmɩyɛ templo taa.
9 Ɛzɩ patɩɩlakʋʋ cɔjɔtʋ tʋmɩyɛ taa yɔ, pɩɩtalɩnɩ-ɩ se ɛsʋʋ Yehowa* kooka kiɖeɖeɣa taa+ nɛ ɛsɔ ŋgee tɩlaaɖɩ miŋ.+
10 Nɛ ɛyaa samaɣ tɩŋa wɛɛ nɛ katɩmɩɣ awayɩ, ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔsɔkaɣ ŋgee tɩlaaɖɩ miŋ yɔ.
11 Yehowa* tiyiyu lɩɩ ɛ-yɔɔ, ɛsɩŋ ŋgee tɩlaaɖɩ altaaru nɩwaŋ yɔɔ.
12 Ɛlɛ Zakarii na-ɩ lɛ, pisidi ɛ-ñʋʋ taa nɛ sɔɔndʋ kpa-ɩ siŋŋ.
13 Ɛlɛ Ɛsɔ tiyiyu heyi-i se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, Zakarii; mbʋ pʋyɔɔ yɔ panɩ ñe-tenduu camɩyɛ, nɛ ña-halʋ Elizaabɛɛtɩ kaɣ-ŋ lʋlʋʋ abalɩbɩɣa, nɛ pɩwɛɛ se ŋyaa-kɛ se Yohanɛɛsɩ.+
14 Ña-taa kaɣ labʋ leleŋ nɛ ŋmɛyɩ amɛya, nɛ sakɩyɛ kaɣ wɛʋ laŋhʋlʋmɩyɛ taa ka-lʋlʋʋ yɔɔ;+
15 mbʋ pʋyɔɔ yɔ kakaɣ kɛʋ sɔsɔ Yehowa* ɛsɩndaa.+ Ɛlɛ pɩtɩpɔzɩ se kɔñɔɔ vɛɛ yaa sʋlʋm ɖoŋ ñɩmbʋ nabʋyʋ kaaʋ,+ nɛ fezuu kiɖeɖeu kaɣ suu ka-taa ɖo halɩ pʋcɔ nɛ palʋlɩ-kɛ,*+
16 nɛ kakaɣ pɩsɩnʋʋ Izrayɛɛlɩ piya sakɩyɛ sɩ-Ɛsɔ Yehowa* cɔlɔ.+
17 Pɩtasɩ lɛ, kakaɣ-ɩ ɖɛʋ nɔɔ nɛ kɛwɛɛnɩ Eliya fezuu nɛ e-ɖoŋ,+ se kapɩsɩnɩ caanaa laŋa piya yɔɔ,+ nɛ kapɩsɩnɩ kaañamtʋ tɩnaa siɣsiɣ tɩnaa lɔŋsɩnɖɛ cɔlɔ, se pɩsa nɛ kɔñɔɔzɩ ɛyaa samaɣ nakɛyɛ nɛ kasɩɩ Yehowa.»*+
18 Zakarii heyi Ɛsɔ tiyiyu se: «Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ mentisi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mankpadɩyaa nɛ ma-halʋ ɖɔɖɔ kpadɩyaa.»
19 Peeɖe Ɛsɔ tiyiyu kitini-i se: «Mɛkɛnɩ Gabrɩyɛɛlɩ,+ weyi ɛsɩŋɩɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ,+ nɛ petiyi-m se mɔyɔɔdɩnɩ-ŋ nɛ meheyi-ŋ tɔm kɩbandʋ ndʋ.
20 Ɛlɛ na! Ŋkaɣ pɩsʋʋ kaayɔɔdaɣ nɛ ŋŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋyɔɔdɩ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ ŋgʋ tɔm ndʋ tɩlakɩ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋtitisi mɔn-tɔm yɔɔ, ndʋ tɩkaɣ labʋ tɩ-alɩwaatʋ yɔɔ yɔ.»
21 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ɛyaa kaaɖaŋ Zakarii, nɛ pɩɩlabɩ-wɛ piti se eleɖi kooka kiɖeɖeɣa taa siŋŋ.
22 Ɛlɩwa lɛ, ɛtaapɩzɩɣ se ɛyɔɔdɩnɩ-wɛ, nɛ peɖiɣzina se ɛna maamaaci pʋyʋ* kooka kiɖeɖeɣa taa. Nesi yem ɛyɔɔdaɣnɩ-wɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛpɩsɩ kaayɔɔdaɣ.
23 Kɩyakɩŋ weyi ɛlakaɣ ɛ-tʋmɩyɛ kiɖeɖeye yɔ ɩtɛma lɛ, ɛɖɛɛ nɛ ekpe ɛ-tɛ.
24 Kɩyakɩŋ nɩɩyɩ wayɩ lɛ, ɛ-halʋ Elizaabɛɛtɩ haɣ hoɣa, nɛ ɛtɩlɩɩ ɖɩɣa fenasɩ 5, nɛ ɛtɔŋ se:
25 «Ɛzʋnɔ Yehowa* labɩ-m kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa. Ɛkɛzɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ mɔ-yɔɔ se ɛkʋsɩ mɛn-fɛyɛ ɛyaa taa.»+
26 E-fenaɣ 6 ñɩŋga taa lɛ, Ɛsɔ tiyi tiyiyu Gabrɩyɛɛlɩ,+ Galilee tɛtʋ ndʋ payaɣ se Nazarɛɛtɩ yɔ tɩ-taa,
27 pɛlɛ nɔɔyʋ weyi ɛɛsɩŋ abalʋ yɔ+ ɛ-cɔlɔ; nɛ paasu-i Daviid ɖɩɣa taa abalʋ weyi payaɣ se Yosɛɛfʋ yɔ; nɛ pɛlɛ ɛnʋ, ɛ-hɩɖɛ lɛ Maarɩɩ.+
28 Nɛ Ɛsɔ tiyiyu sʋwa lɛ, eheyi-i se: «Mɛnsɛ-ŋ, ña weyi ñɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ siŋŋ yɔ, Yehowa* wɛ ñɔ-cɔlɔ.»
29 Ɛlɛ ɛnɩ tɔm ndʋ lɛ, sɔɔndʋ kpa-ɩ siŋŋ nɛ ɛñɩnɩ se ɛnɩɩ sɛtʋ ndʋ tɩ-tɔbʋʋ.
30 Peeɖe Ɛsɔ tiyiyu heyi-i se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, Maarɩɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ.
31 Welisi! Ŋkaɣ haɣʋ hoɣa nɛ ŋlʋlɩ abalɩbɩɣa,+ nɛ pɩwɛɛ se ŋyaa-kɛ se Yesu.+
32 Kakaɣ kɛʋ sɔsɔ+ nɛ pakaɣ-kɛ yaʋ se Kɩlɩm Pɩyalʋ,+ nɛ Ɛsɔ Yehowa* kaɣ-kɛ cɛlʋʋ ka-caa Daviid kewiyaɣ kpelaɣ,+
33 nɛ kakaɣ tɔɔʋ kewiyitu Yakɔɔb ɖɩɣa yɔɔ tam tam, nɛ ke-Kewiyaɣ ɛɛkaɣ sɩʋ tɩnaɣ.»+
34 Ɛlɛ Maarɩɩ pɔzɩ Ɛsɔ tiyiyu se: «Ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ maasɩŋ abalʋ?»+
35 Ɛsɔ tiyiyu cosi-i nɛ ɛtɔ se: «Fezuu kiɖeɖeu kaɣ ñɔ-yɔɔ tibu,+ nɛ Kɩlɩm ɖoŋ kaɣ huuzuu ñɔ-yɔɔ. Nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩɣa ŋga ŋkaɣ lʋlʋʋ yɔ, pakaɣ-kɛ yaʋ se kiɖeɖeu,+ Ɛsɔ Pɩyalʋ.+
36 Na! Ñɔ-hɔʋ taa tʋ Elizaabɛɛtɩ haɣ hoɣa ɛ-akpadɩyɩtʋ taa, ɛkaɣ lʋlʋʋ abalɩbɩɣa, nɛ ɛwɛ e-fenaɣ 6 ñɩŋga taa, ɛnʋ weyi payaɣaɣ se kaalʋlaɣ yɔ;
37 mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm natʋyʋ fɛyɩ* se Ɛsɔ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛla tɩ-yɔɔ.»+
38 Peeɖe Maarɩɩ yɔɔdaa se: «Mɛnkɛ Yehowa* yom! Pɩlabɩ-m ɛzɩ ŋyɔɔdʋʋ yɔ.» Ðɩnɛ ɛlɛ, Ɛsɔ tiyiyu ɖɛɛ nɛ eyebi-i.
39 Maarɩɩ kʋyɩ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa nɛ ɛkpa lɛɛ lɛɛ pʋŋ taa, Yuuda tɛtʋ natʋyʋ taa,
40 nɛ ɛsʋʋ Zakarii ɖɩɣa taa nɛ ɛsɛɛ Elizaabɛɛtɩ.
41 Elizaabɛɛtɩ nɩ Maarɩɩ sɛtʋ lɛ, pɩɣa ŋga kɛwɛ e-lotu taa yɔ kɛmɛyɩ, nɛ fezuu kiɖeɖeu su Elizaabɛɛtɩ taa ɖo
42 nɛ ɛma kubuka sɔsɔɔ se: «Pawazɩ-ŋ halaa taa, nɛ pawazɩ pɩɣa ŋga kɛwɛ ño-lotu taa yɔ!
43 Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ mehiɣ waɖɛ ɖɩnɛ, se man-Kɩbaɣlʋ ɖoo kɔm mɛn-tɛ?
44 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ñɛ-sɛtʋ tɩɩɖʋ ma-nɩŋgbaaŋ taa lɛ, pɩɣa ŋga kɛwɛ mo-lotu taa yɔ, kɛmɛyɩ amɛya.
45 Koboyaɣ tʋ ɖɔɖɔ lɛ halʋ weyi etisaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm ndʋ Yehowa* heyi-i yɔ, tɩ-tɩŋa tɩkaɣ labʋ.»
46 Nɛ Maarɩɩ tɔ se: «Man-kalɩzaɣ* saŋ Yehowa,*+
47 nɛ men-fezuu eeyeki mɛyʋʋ amɛya nɛ ma-Ñʋʋ Yaɖʋ Ɛsɔ,+
48 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛcɔnaa nɛ ɛna e-yom weyi ɛtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ.+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, na, kpaɣnɩ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, kpaɖɩŋ tɩŋa kaɣ-m yaʋ se koboyaɣ tʋ,+
49 mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ðoŋ Tʋ labɩ-m lakasɩ sɔsɔsɩ, nɛ ɛ-hɩɖɛ kɛ kiɖeɖeye,+
50 nɛ kpaɣ kpaɖʋʋ nɛ ŋwolo kpaɖʋʋ lɛɛkʋ lɛ, ɛnaɣ mba peseɣ-i sɔɔndʋ yɔ pa-pʋtɔdɩyɛ.+
51 Ɛlabɩ lakasɩ sɔsɔsɩ nɛ e-nesi; ɛmɩzɩ mba pakpazɩɣ pa-tɩ pa-laŋa taa yɔ.+
52 Etisi ɖoŋ tɩnaa kewiyaɣ kpelisi yɔɔ+ nɛ ɛkpazɩ mba patɩlɩɩ pʋyʋ yɔ;+
53 ɛhaɣzɩ mba pasɩkɩ ñɔɔsɩ yɔ nɛ wondu kɩbandʋ,+ nɛ ɛɖɔɔnɩ mba pɛwɛnɩ ñɩm yɔ nɛ pɛɖɛɛ ndaakpasɩ.
54 Ɛsɩnɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ Izrayɛɛlɩ se ɛtɔzɩ ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ yɔɔ tam tam,+
55 ɛzɩ eheyuu ɖɔ-cɔzɔnaa, Abraham nɛ ɛ-lʋlʋʋ taa mba* yɔ.»+
56 Maarɩɩ caɣ ɛ-cɔlɔ ɛzɩ fenasɩ 3 mbʋ yɔ, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛpɩsɩ ɛ-tɛ.
57 Nɛ alɩwaatʋ talɩ se Elizaabɛɛtɩ ɛlʋlɩ, nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa.
58 Nɛ ɛ-cɔlɔ mba nɛ ɛ-hɔʋ taa ñɩma panɩɩ se Yehowa* wɩlɩ-ɩ ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ, nɛ pa nɛ ɩ pɛwɛɛ laŋhʋlʋmɩyɛ taa.+
59 Kɩyakʋ 8 ŋgʋ wiye lɛ, pɔkɔɔ se pɛpɛlɩ pɩɣa ŋga,+ nɛ pañɩnaɣ se paha-kɛ ka-caa hɩɖɛ, Zakarii.
60 Ɛlɛ ko-ɖoo tɔ se: «Aayɩ, ɛlɛ pakaɣ-kɛ yaʋ se Yohanɛɛsɩ.»
61 Ðɩnɛ ɛlɛ peheyi-i se: «Paayaɣ ñɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ hɩɖɛ nɖɩ.»
62 Peeɖe pɔpɔzɩ ka-caa nɛ nesi se suwe ɛñɩnɩɣ se payaa-kɛ.
63 Nɛ ɛpɔzɩ se pɔkɔnɩ-ɩ kpenzalaɣ nakɛyɛ, nɛ ɛma se: «Ka-hɩɖɛ lɛ Yohanɛɛsɩ.»+ Peeɖe pɩɖɩɣzɩ pa-tɩŋa.
64 Kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛ-nɔɔ kuli nɛ ɛ-nzʋlʋmɩyɛ hɛɖɩ nɛ ɛpaɣzɩ yɔɔdʋʋ,+ nɛ ɛsaŋ Ɛsɔ.
65 Nɛ sɔɔndʋ kpa pɔ-cɔlɔ mba tɩŋa payɩ, nɛ papaɣzɩ yɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa Yuudee egeetiye nɖɩ ɖɩwɛ pʋʋ yɔɔ yɔ ɖɩ-tɩŋa ɖɩ-taa.
66 Nɛ mba payɩ panɩ-tʋ yɔ, pasɩɩ-tʋ pa-laŋa taa nɛ pɔtɔŋ se: «Ɛzɩ ɛbɛ pɩɣa kanɛ kakaɣ pɩsʋʋ?» Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa* nesi kaawɛ kɔ-yɔɔ toovenim taa.
67 Ðɩnɛ ɛlɛ fezuu kiɖeɖeu su ka-caa Zakarii taa, nɛ ɛyɔɔdɩ natʋ tɔm nɛ ɛtɔ se:
68 «Pasa Yehowa,* Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛzɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ ɛ-samaɣ yɔɔ nɛ ɛha-kɛ ñʋʋ yabʋ.+
69 Nɛ ɛkʋsɩ-ɖʋ ñʋʋ yabʋ hɩlʋʋ*+ ɛ-lɩmɖʋyʋ Daviid ɖɩɣa taa,+
70 ɛzɩ ɛɛtɩŋnʋʋ ɛ-nayaa kiɖeɖema yɔɔ caanaʋ taa nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ,+
71 se ɛyakɩ ɖa-ñʋʋ ɖo-koyindinaa nɛ mba payɩ papaɖɩɣ-ɖʋ yɔ pe-nesi tɛɛ;+
72 se ɛnaɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ lidaʋ tɔm ndʋ eeheyi ɖɔ-cɔzɔnaa yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɛtɔzɩ ɛ-ɛgbɛyɛ kiɖeɖeye yɔɔ,+
73 ɖuutu ndʋ eɖuuni ɖɔ-cɔzɔ Abraham yɔ,+
74 se ɛyakɩ ɖa-ñʋʋ ɖo-koyindinaa nesi tɛɛ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩha-ɩ sɛtʋ kele kele ñɩndʋ kaalɛyɩtʋ
75 nɛ ɖɩñɔɔnɩ-ɩ nɛ ɖɩwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa ɖa-kɩyakɩŋ kpeekpe.
76 Ɛlɛ ña lɛ, pɩɣa cikpelaɣ, pakaɣ-ŋ yaʋ se Kɩlɩm nayʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkaɣ Yehowa* ɖɛʋ nɔɔ se ŋñɔɔzɩ ɛ-nʋmɔŋ,+
77 se ŋyele nɛ ɛ-samaɣ tɩlɩ ñʋʋ yabʋ tɔm pɩtɩŋnɩ ka-kɩwɛɛkɩm kpeɣu yɔɔ,+
78 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɛ-Ɛsɔ naɣ pʋtɔdɩyɛ siŋŋ. Nɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ mbʋ pʋyɔɔ lɛ, ñalɩmɩyɛ naɖɩyɛ kaɣ lɩnʋʋ ɛsɔdaa ɛzɩ tɛʋ feŋuu yɔ nɛ ɖitii ɖɔ-yɔɔ,
79 se ɖɩñandɩ mba pacaɣ cɩkpɛndʋʋ tɛɛ nɛ sɩm kuzotuu taa yɔ+ nɛ ɖiɖiyi ɖa-nɩŋgbanzɩ laŋhɛzɩyɛ nʋmɔʋ taa.»
80 Nɛ pɩɣa ŋga kapaɣlɩɣ nɛ kakpaɣ ɖoŋ fezuu taa, nɛ kɛwɛɛ kañɩmbusuu taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ ŋgʋ kawɩlɩ ka-tɩ Izrayɛɛlɩ kaɣlaa yɔ.
Pɩ-tɛɛ tɔm
^ Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
^ Piye piye, «Ɛ-halʋ kaawɛ pɛlaa mba palɩnɩ Aarɔɔnɩ lʋlʋʋ taa yɔ pa-taa.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Yaa «halɩ kpaɣnɩ ko-ɖoo lotu taa.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Yaa «ɛna natʋ natʋyʋ.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Yaa «nabʋyʋ fɛyɩ.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Yaa «Ma-laŋɩyɛ kpeekpe.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Kalɩzaɣ).
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Piye piye, «e-ɖomaɣ.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Yaa «ñʋʋ yaɖʋ ɖoŋ tʋ nɔɔyʋ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ, «Hɩlʋʋ.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.