Jihova Ọ Te Rẹrote Owhẹ
“ỌNOWO ọ te rọ ẹro ro te ei okenọ o kiẹzẹ rọ ẹmọ.”
ILE: 23, 138
1, 2. Eme ma rẹ sai roro kpahe ẹsejọ, kọ iriruo Ebaibol vẹ e rẹ ziọ omai iroro?
KỌ WHỌ nọ omara no ẹdẹjọ inọ: ‘Kọ ẹyao mẹ nana o ti kpo?’ Ẹsejọhọ who roro no re sọ ẹyao ohwo uviuwou ra hayo ogbẹnyusu ra jọ ọ te sai kpo. Ohwo nọ ọ be mọ okpẹyao ọ rẹ sai wo iroro nana. Evaọ oke Elaeja avọ Elaesha eruẹaro na, ivie ivẹ jọ a ta ọkpọ ẹme yena. Ahazaya ovie na, nọ ọ jọ ọmọzae Ehab gbe Jezibẹl o kie nwoma, fikiere ọ tẹ nọ inọ: “[Kọ] me re ti no ẹyao nana”? Evaọ oke ofa, Bẹnhadad ovie Siria ọ jẹ mọ gaga, ọ nọ inọ: “Mẹ rẹ sae ti no ẹyao nana nọ mẹ rọ na?”
2 Ma tẹ be mọ, ma re rẹro nọ oma mai o ga, yọ irẹro evona ma re wo kpahe ahwo nọ ma you nọ e be mọ. Ghele na, ahwo buobu a rẹ ruawa kpahe oware nọ Ọghẹnẹ o ti ro fiobọhọ kẹ ae. Okenọ ivie nọ ma fodẹ na i je su, ẹsejọ Ọghẹnẹ ọ jẹ hae rọ edhere igbunu siwi ahwo nọ a jẹ mọ. Ọ kẹ eruẹaro riẹ ẹgba nọ a tubẹ rọ kpare ahwo jọ nọ a whu dede. (1 Iv. 17:
3-5. Ogaga vẹ Ọghẹnẹ gbe Jesu a wo, kọ enọ vẹ onana o rẹ sae lẹliẹ omai nọ?
3 Avro ọ riẹ hẹ inọ Ọghẹnẹ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru oma Emu. 12:17; Ik. 12:
4 Ọghẹnẹ o gine wo ogaga nọ ọ sai ro siwi ohwo nọ ọ be mọ. Ere Ọmọ riẹ re. Ma jọ Ebaibol na se nọ Jesu o siwi ahwo nọ a jẹ mọ oti, enọ i je kie ewawa, emo gbe ituaro. (Se Matiu 4:
5 Kọ ma re rẹro nọ Ọghẹnẹ hayo Jesu ọ te rehọ edhere igbunu jọ siwi omai nẹnẹ? Ẹvẹ u fo nọ ma re rri eyao egaga, kọ eme u fo nọ ma re ru kpahe ae?
RẸROSO JIHOVA NỌ WHỌ TẸ BE MỌ
6. Eme ma riẹ kpahe “okẹ nọ a re ro siwi ahwo” nọ Ileleikristi ọsosuọ na jọ a wo?
6 Ebaibol na ọ vuẹ omai nọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, Ọghẹnẹ ọ kẹ Ileleikristi nọ a rehọ ẹzi wholo na ogaga nọ a ro ru iruo igbunu. (Iruẹru 3:
7. Imuẹro vẹ Olezi 41:3 o kẹ omai?
7 Ghele na, ma tẹ be mọ, ma sai rẹro nọ Ọghẹnẹ ọ te sasa omai oma, kẹ omai areghẹ, jẹ thọ omai uke, wọhọ epanọ o ru kẹ idibo riẹ evaọ okenọ u kpemu. Devidi ovie na o kere nọ: “Oghale u te ọnọ ọ rẹ kareghẹhọ iyogbere! ỌNOWO ọ rẹ te thọ e eva ẹdẹ uye; ỌNOWO ọ rẹ te sẹro riẹ, je ru ei oma ga.” (Ol. 41:
8. Wọhọ epanọ o rrọ Olezi 41:
8 Oware nọ o via kẹ Devidi o wọ riẹ ta nọ: “O ỌNOWO, ‘Ohrọ mẹ o re owhẹ; siwi omẹ, keme me gbe owhẹ ku!’ ” (Ol. 41:4) O sae jọnọ eme nana i kiekpahe okenọ Absalọm ọ jẹ gwọlọ rọ ogaga rehọ uvie na, nọ Devidi omariẹ ọ jẹ rọ mọ yọ ọ jẹ sai ru oware ovo ho. Dede nọ Ọghẹnẹ ọ rọ vrẹe no, uzi nọ Devidi ọ thọ kugbe Batshẹba gbe oware nọ u no rie ze o thọrọ Devidi ẹro ho. (2 Sam. 12:
9. (a) Ẹvẹ uyero Devidi u ro wo ohẹriẹ no orọ Hẹzikaya ovie na? (b) Eme o sae jọnọ Devidi o rẹro riẹ mi Jihova?
9 Ikpe jọ nọ i lele i rie, Ọghẹnẹ ọ salọ nọ o re siwi Hẹzikaya ovie na, ọnọ ọ mọ “kẹle uwhu.” Ọghẹnẹ ọ dhogbo bru ei ze. Ẹyao Hẹzikaya o kpo, onọ ọ sae rọ rria ikpe 15 efa. (2 Iv. 20:
10. Eme oware nọ o via kpahe Trofimọs avọ Epafrodaitọs na u dhesẹ?
10 Wọhọ epanọ ẹyao Devidi ọ rọ edhere igbunu kpo ho na, yọ uzuazọ riẹ o tọ vi epanọ o hae te jọ họ na, ere ọvona o via kẹ Trofimọs nọ ọ jọ omọvo ibe-iruiruo Pọl ukọ na. Ma riẹ nọ u wo oke jọ nọ Pọl o ro wo ogaga nọ ọ sai ro siwi ahwo nọ a jẹ mọ. (Se Iruẹru Ikọ 14:
JOWỌ NỌ U DHESẸ ORIMUO
11, 12. Eme ma riẹ kpahe Luk, kọ oghẹrẹ vẹ ọ rọ jọ obufihọ kẹ Pọl?
11 Omọfa nọ ọ jọ kugbe Pọl evaọ erẹ imishọnare riẹ họ “Luk edọkita oyoyou na,” ọnọ o kere obe Iruẹru Ikọ na. (Kọl. 4:14; Iruẹru 16:
12 Ebaibol na ọ fodẹ oke hayo oria nọ Luk ọ jọ wuhrẹ iruo edọkita ha. Ahwo a ta nọ fikinọ Ileleikristi obọ Kọlọsi a riẹ Luk, Pọl ọ rọ ta kpahe iruo edọkita riẹ na okenọ o je kere se ai. U re gbe omai unu hu keme, isukulu nọ a rẹ jọ wuhrẹ kpahe usiwo-imu o jọ Laọdisia nọ o kẹle Kọlọsi. Oghẹrẹ nọ o jọ kpobi kẹhẹ, ma riẹ nọ edọkita Luk ọ jọ, orọnikọ ohwo jọ gheghe nọ o je mu dhesẹ imu kẹ ahwo ho. Ugogo eme nọ i wobọ kugbe usiwo-imu nọ Luk ọ rọ ba ẹme ta evaọ obe Usi Uwoma riẹ gbe obe Iruẹru Ikọ na, kugbe eme buobu nọ ọ ta kpahe edhere nọ Jesu o ro siwi ahwo e kẹ imuẹro onana.
13. Emamọ eriwo vẹ u fo nọ ma re wo nọ a tẹ ta nọ ma rehọ oware jọ inọ u ti ru oma ga omai?
13 Ma be rria etoke nọ ibe Oleleikristi mai ọ sae rọ rehọ “okẹ nọ a re ro siwi ahwo” siwi omai hi. Rekọ inievo jọ nọ i wo emamọ eva a rẹ gwọlọ rehọ iroro obọrai * (Se 1 Timoti 5:23.) Rekọ onana u wo ohẹriẹ gaga no ẹsenọ oniọvo jọ ọ rẹ tẹzẹ oniọvo ọfa inọ ọ rehọ umu ubiebi jọ, ifue, hayo inọ ọ re oghẹrẹ emu jọ, onọ ẹsejọhọ u ti ruiruo ho hayo nọ o rẹ sae wha enwoma ze evaọ ukuhọ riẹ. Ẹsejọ dede, ahwo jọ a tẹzẹ amọfa no inọ: ‘Omoni mẹ jọ o wo ẹbẹbẹ ọvona, ọ tẹ rehọ . . . Oma na o tẹ kẹe uvẹ.’ Ghele epanọ ohwo na o dhesẹ oware na woma te kẹhẹ, ajọ ma kareghẹhọ nọ enwoma e sae noi ze o tẹ make rrọ oghẹrẹ umu hayo usiwo nọ a be jọ oria kpobi rehọ dede.
JIRORO AVỌ OMOYỌRỌ
14, 15. (a) Nọ oma o gbẹ ga ohwo ho, eme ahwo jọ a rẹ gwọlọ rọ uvẹ nana ru? (b) Ẹvẹ Itẹ 14:15 o sai ro fiobọhọ kẹ omai nọ ohwo jọ ọ tẹ ta nọ ma rehọ oghẹrẹ umu jọ?
14 Mai Ileleikristi ma gwọlọ wo omokpokpọ re ma sae reawere uzuazọ je wobọ ziezi evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Rekọ fikinọ ma reuku sebaẹgba, ma rẹ seba ẹmọ họ. Nọ ma tẹ be mọ, u wo usiwo-imu buobu hayo oghẹrẹ sa-sa nọ ma sae rọ dhogbo họ omamai. Ohwo kpobi o wo udu nọ ọ rẹ rọ salọ oghẹrẹ usiwo-imu nọ ọ gwọlọ. U yoma gaga inọ evaọ akpọ nana nọ uvou-uthei o dafia na, ahwo jọ a riẹ nọ a rẹ gwọlọ edhere kpobi nọ a rẹ rọ re igho ohwo nọ ọ be mọ. Ahwo jọ a rẹ zẹ imu je mi ugho kẹ iruẹru sa-sa nọ a se usiwo, yọ a rẹ ta nọ e sẹ gaga kẹ amọfa no. Amọfa hayo ekọmpene sa-sa a rẹ gwọlọ ta imu eghaghae ruọ ahwo oma re a sai wo okperere. Ohwo nọ ọ be mọ jẹ be gwọlọ oghẹrẹ kpobi nọ ẹyao riẹ o re ro kpo, ọ sae gwọlọ dẹ imu hayo roma kẹ iruẹru itienana lọlọhọ. Rekọ ajọ o thọrọ omai ẹro ho inọ Ebaibol na ọ hrẹ omai nọ: “Ohwo [ogheghẹ] ọ rẹ rọwo eware kpobi, rekọ ohwo owareghẹ ọ rẹ tẹroviẹ oware nọ o re ruẹ.”
15 “Ohwo owareghẹ” ọ rẹ daoma riẹ sọ ohwo jọ gheghe nọ o wuhrẹ kpahe usiwo-imu hu ọye o bi dhesẹ imu hayo oghẹrẹ usiwo utioye na. “Ohwo owareghẹ” ọ sae nọ omariẹ nọ: ‘Ọ ta nọ umu nana u fiobọhọ kẹ ohwo jọ no, rekọ bro ahwo a rẹ sai sisẹri onana? Oghẹrẹ oma ovona ahwo kpobi a wo ho. Kọ ẹjiroro jọ ọ riẹ nọ mẹ sae ginẹ rọ rọwo nọ u ti fiobọhọ kẹ omẹ? Kọ me gbe ru ekiakiẹ hayo ta ẹme na kẹ ahwo jọ nọ mẹ riẹ nọ a wuhrẹ kpahe usiwo-imu?’
16. Enọ vẹ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai jẹ “iroro egbagba” nọ a te dhesẹ umu kẹ omai?
16 Ebaibol na ọ hrẹ omai nọ ma “yeri uzuazọ avọ iroro egbagba . . . evaọ udevie uyero-akpọ nana.” (Tait. 2:12) O mae gwọlọ nọ ma wo “iroro egbagba” nọ a te dhesẹ oghẹrẹ usiwo jọ kẹ omai nọ u vẹ tere he. Kọ ohwo nọ ọ gwọlọ ru umu na, hayo nọ o bi dhesẹ umu na ọ sae ta kẹ owhẹ vevẹ epanọ umu na u re ru iruo? Kọ ahwo nọ a riẹ kpahe imu a riẹ umu nana jẹ rọwo nọ o sai gine siwi ẹyao na? (Itẹ 22:29) Manikọ ọ gwọlọ tae ruọ owhẹ oma ọvo? Ẹsejọhọ a vuẹ owhẹ nọ umu na o lahwe obọ, hayo ugbo obojọ a be hae jọ rehọ iẹe ru iruo anwẹdẹ, wọhọ ẹsenọ a rẹ sae riẹ kpahe iẹe he. Kọ imuẹro jọ e rrọ ẹme nana nọ u dhesẹ nọ umu utioye na u fo ẹrehọ? A rẹ gwọlọ fodẹ eware nọ a ro ru imu jọ họ, yọ u wo imu efa nọ a rẹ ta nọ oghẹrẹ ẹgba jọ o re ru ai sẹ. Ma rẹ yọrọ oma kpahe onana gaga keme Ọghẹnẹ ọ vẹvẹ omai unu kpahe ogaga “umuomu” gbe iruẹru imizi.
“WHA JỌ TOU!”
17. Ẹvẹ ma gwọlọ nọ oma o hae jọ omai ẹsikpobi?
17 Utu ẹruorote idibo Ọghẹnẹ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ u vi ileta jọ nọ i wuzou gaga se ikoko Ileleikristi oke yena. Nọ a fodẹ eware nọ o gwọlọ nọ Ileleikristi na a rẹ whaha no, a tẹ rọ enẹ ku ileta na họ: “Wha tẹ romatotọ siomano eware nana, u ti woma kẹ owhai. Wha jọ tou!” (Iruẹru 15:29) Ẹme urere na, “wha jọ tou” yọ uyere, yọ a rẹ sae jẹ fae “wha jọ sasasa.” Ma gwọlọ “jọ tou” hayo sasasa nọ ma be gọ Ọghẹnẹ oride mai na.
Ma gwọlọ jọ gaga hayo sasasa nọ ma be gọ Jihova na (Rri edhe-ẹme avọ 17)
18, 19. Eme ma rẹ sai rẹro riẹ evaọ akpọ ọkpokpọ na?
18 Nọ ma gbẹ rrọ akpọ omuomu nana yọ ma gba ha na, ma rẹ seba ẹmọ họ. Ma sai rẹro ho inọ Ọghẹnẹ ọ te rọ edhere igbunu siwi omai. Dede na, obe Eviavia 22:
19 Nọ ma be hẹrẹ oke nana, ma riẹ nọ Jihova o wo ọdawẹ kẹ omai omomọvo, makọ okenọ ma be mọ. Wọhọ Devidi, ma rẹ sai wo imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ te rẹrote omai oke kpobi nọ ma rrọ ẹyao. Ma jẹ sae ta wọhọ Devidi, inọ: “Whọ sẹro mẹ fiki ẹgbakiete mẹ, whọ tẹ jẹ rehọ omẹ [fihọ] aro ra bẹdẹ.”
^ edhe-ẹme 13 Obe na, The Origins and Ancient History of Wine o ta nọ: “Otokiẹ jọ nọ a ru u dhesẹ inọ a te fi emera nọ e rẹ wha ifiva egaga ze gbe emera nọ e rẹ wha oghẹrẹ eyao iyoma efa jọ ze fihọ udi ogaga, i re whu ababọ oke oraha.”