Ania ti napasamak? Apay a saan a nakigubat ti Dios para kadagiti Judio a kas iti inaramidna iti napalabas? Wenno apay a saanna a binilin ida a makigubat tapno mawayawayaanda iti pannakaparigat? Nagbaliw kadin ti takder ti Dios maipapan iti gubat? Saan. Adda ngamin dakkel a panagbalbaliw a napasamak kadagiti Judio. Linaksidda ti Anak ti Dios a ni Jesus kas Mesias. (Aramid 2:36) Ngarud, kas maysa a nasion, napukawda ti espesial a relasionda iti Dios.​—Mateo 23:37, 38.

Awanen ti proteksion ti Dios kadagiti Judio kas maysa a nasion ken iti Naikari a Dagada. Ken ni kaanoman, saandan a mabalin nga ibaga a tultulongan ken pabpaboran ida ti Dios no makigubatda. Napukawen ti literal a nasion ti Israel dagiti bendision a mangipakita iti anamong ti Dios. Kas iti impakpakauna ni Jesus, naiteden dagita iti baro a nasion, maysa a naespirituan a nasion, a tinukoy ti Biblia idi agangay kas ti “Israel ti Dios.” (Galacia 6:16; Mateo 21:43) Napaneknekan a ti kongregasion wenno grupo dagiti Kristiano a pinili ti espiritu ket isu ti naespirituan nga Israel ti Dios. Isu nga idi umuna a siglo, naibaga kadakuada: “Saankayo idi a tattao ti Dios, ngem ita tattaonakayon.”​—1 Pedro 2:9, 10, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Gapu ta nagbalinen a “tattao ti Dios” dagiti Kristiano idi umuna a siglo, nakigubat kadi ti Dios para kadakuada tapno maisalakanda iti panangirurumen ti Roma? Wenno inautorisaranna kadi ida a makigubat kadagiti mangparparigat kadakuada? Saan. Apay? No maipapan iti gubat nga anamongan ti Dios, isuna laeng ti mangikeddeng no kaano a mapasamak dayta, kas naammuantayo iti napalabas nga artikulo. Saan a nakigubat ti Dios para kadagiti Kristiano idi umuna a siglo ken saanna met nga inautorisaran ida a makigubat. Nalawag a saan nga idi umuna a siglo ti panawen nga inkeddeng ti Dios a makigubat tapno pagpatinggaenna ti kinadakes ken panangirurumen.

Kas kadagiti adipen ti Dios iti nagkauna nga Israel, masapul nga urayen dagiti Kristiano idi umuna a siglo ti panawen nga inkeddeng ti Dios tapno pagpatinggaenna ti kinadakes ken panangirurumen. Saan idi nga imbilin ti Dios a makigubatda kadagiti bumusbusor kadakuada. Nalawag daytoy kadagiti pannursuro ni Jesu-Kristo. Kas pagarigan, saanna a binilin dagiti pasurotna a makigubatda. Kinunana ketdi kadakuada: “Itultuloyyo nga ayaten dagiti kabusoryo ken ikararagan dagidiay mangidaddadanes kadakayo.” (Mateo 5:44) Idi imbaga ni Jesus a darupento ti Roma ti Jerusalem, saanna nga imbilin kadagiti adalanna a makilabanda, no di ket imbilinna a pumanawda​—ket sinurotda dayta.​—Lucas 21:20, 21.

Kanayonanna, impaisurat ti Dios ken ni apostol Pablo: “Dikay ibalesan ti bagbagiyo, . . . ta adda a naisurat: ‘Kukuak ti pammales; supapakakto,’ kuna ni Jehova.” (Roma 12:19) Inadaw dayta ni Pablo iti imbaga  ti Dios ginasut a tawenen ti napalabas a nairekord iti Levitico 19:18 ken Deuteronomio 32:35. Kas naammuantayon iti napalabas nga artikulo, ti maysa a pamay-an nga imbalesan ti Dios dagiti tattaona idi nagkauna a panawen ket ti panangtulongna kadakuada a makigubat kadagiti kabusorda. Ipakita ngarud ti sasao ni Pablo a saan a nagbaliw ti takder ti Dios maipapan iti gubat. Idi umuna a siglo, ibilang latta ti Dios ti gubat kas nainkalintegan a pamay-an tapno ibalesanna dagiti adipenna ken pagpatinggaenna ti nadumaduma a kita ti panangirurumen ken kinadakes. Ngem kas iti napalabas, ti Dios laeng ti mangikeddeng no kaano a mapasamak ti kasta a gubat ken no siasino ti makiraman.

Nalawag nga idi umuna a siglo, saan a binilin ti Dios dagiti Kristiano a makigubat. Ita ngay? Adda kadi grupo dagiti tattao a binilin ti Dios a makigubat? Wenno ita kadin ti panawen a bumallaet ti Dios tapno makigubat para kadagiti agdaydayaw kenkuana? Ania ti kuna ken panagrikna ti Dios maipapan iti gubat ita? Sungbatan ti sumaruno nga artikulo dagita a saludsod.