Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Imbaga ti nangisurat iti Proverbio 30:​18, 19 a “ti dalan ti lalaki iti puso ti balasang” ket ‘dina matarusan.’ Ania ti kayatna a sawen?

Adu a tattao ken dadduma nga eskolar ti Biblia ti mangpampanunot no ania ti kayat a sawen dagita a sasao. Kastoy ti kompleto a mabasa kadagita a bersikulo iti Baro a Lubong a Patarus: “Adda tallo a banag a diak matarusan [wenno “nakakaskasdaaw unay kaniak,” ftn.], ken uppat ti saanko a maawatan: Ti dalan ti agila iti tangatang, ti dalan ti uleg iti rabaw ti bato, ti dalan ti barko iti taaw, ken ti dalan ti lalaki iti puso ti balasang.”—Prov. 30:​18, 19.

Ti ammotayo idi ket adda negatibo a kaipapanan ti sasao a “ti dalan ti lalaki iti puso ti balasang.” Apay? Dinakamat ngamin ti konteksto dayta a bersikulo dagiti dakes a banag a di pulos mapmapnek wenno mangibaga iti “huston.” (Prov. 30:​15, 16) Mabasa met iti bersikulo 20 ti maipapan iti “mannakikamalala a babai” a mangibagbaga nga awan kano a pulos ti dakes nga inaramidna. Gapu iti dayta, patientayo idi a dagita a sasao ket tumukoy kadagiti bambanag nga awan a pulos ti pakakitaan iti aniaman nga ebidensia nga adda inaramidda. No kasano nga agampayag ti agila iti tangatang, no kasano nga aguyas ti uleg kadagiti batbato, wenno no kasano nga aglayag ti barko iti taaw, mabalin nga adda met ti aramiden ti maysa a lalaki nga awanto a pulos ti makaammo iti dayta. Isu a ti maawatantayo idi kadagiti sasao a “ti dalan ti lalaki iti puso ti balasang” ket tumukoy iti dakes a banag—ti manangallilaw nga agtutubo a lalaki a manggargari iti inosente nga agtutubo a babai nga agaramidda iti immoral a saan a madmadlaw ti balasang.

Nupay kasta, adda dagiti rason no apay a patientayo a ti tuktukoyen dagita a bersikulo ket nasayaat a banag. Ibagbaga laeng ti nangisurat dagiti bambanag a pakaskasdaawanna.

Ipakita ti orihinal a Hebreo a sao a nausar iti dayta a bersikulo a nasayaat ti kaipapananna. Kas pagarigan, sigun iti Theological Lexicon of the Old Testament, ti Hebreo a sao a naipatarus kas “diak matarusan” iti Proverbio 30:18 “ipakitana ti maysa a pasamak nga ibilang ti maysa a tao kas ekstraordinario, imposible, wenno nakaskasdaaw pay ketdi.”

Imbaga met ni propesor Crawford H. Toy iti Harvard University iti United States a daytoy a bersikulo ti Biblia ket saan a tumukoy iti dakes a banag. Kunana: “Ibagbaga laeng ti nangisurat a masmasdaaw isuna kadagiti bambanag a dinakamatna.”

Isu nga umiso laeng a patientayo a dagiti sasao a mabasa iti Proverbio 30:18 ken 19 ket tumukoy kadagiti bambanag a talaga a nakaskasdaaw, ken saantayo pay ketdi a maawatan no dadduma. Kas iti nangisurat kadagita a bersikulo, masmasdaawtayo iti panagampayag ti agila iti tangatang, iti napartak a panagakar ti uleg kadagiti batbato uray no awan sakana, iti panaglayag ti nadagsen a barko iti taaw, ken iti pannakatnag ti rikna ti agtutubo a lalaki ken agtutubo a babai iti maysa ken maysa, agraman ti naragsak a panagkaduada.