HUNIO 16, 2014
SOUTH KOREA
Makonkonsiensia Dagiti Hues No Mapilitanda a Di Ikabilangan ti Konsiensia ti Dadduma
Nagsangit ti mamangulo a hues ti Suwon District Court bayat a basbasaenna ti sentensia a pannakaibalud ti 21 anyos a ni Chang-jo Im, a dina kayat ti agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiana. Nupay liman a kaso kriminal ti dinesisionanna iti dayta nga aldaw nga awan man la ti pakakitaan a naldaangan, ti kinaawan hustisia iti daytoy a kaso ti nakasangitanna. Awan ngaminen ti pagpilian isu a sinentensiaanna a maibalud iti 18 a bulan dayta nga agtutubo a maysa kadagiti Saksi ni Jehova.
Kada bulan, kasta met laeng ti maipaspasango kadagiti hues iti South Korea. Ipakaammo ti maysa nga agtutubo a lalaki iti korte a dina kayat ti agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiana, ken aniaman ti kasasaadna, isu ket sentensiaan ti hues iti 18 a bulan a pannakaibalud. Kinuna ni Judge Young-sik Kim iti desisionna maipapan iti maysa a kasta nga agtutubo: “Para kadagiti hues, di nakappapati a ‘kriminal ti dusdusaenda’ no sentensiaanda ti maysa a dina kayat ti agsoldado gapu iti konsiensiana.” Gapu iti dayta, kuestionaranna no rasonable met laeng ti linteg a madusa dagidiay dida kayat ti agsoldado.
Saan a kayat a bigbigen ti South Korea ti kalintegan nga agkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensia ken awan ti urnosna para iti alternatibo a serbisio sibil. Dayta a maulit-ulit a problema ket di maliklikan dagiti hues idiay South Korea ken obligadoda a sentensiaan a kriminal dagidiay dida kayat ti agsoldado. Ammo met dagiti hues nga inkeddengen ti UN Human Rights Committee iti sumagmamano a kaso—a nakairamanan ti 501 nga agtutubo a lallaki—a lablabsingen ti South Korea ti inkarina iti nadumaduma a pagilian a raemenna dagiti nagpapateg a kalintegan ti tao gapu iti panangidarum ken panangibaludna kadagidiay dida kayat ti agsoldado. Kas resultana, umad-adu dagiti hues a makonkonsiensia bayat a sensentensiaanda dagiti agtutubo a Kristiano a lallaki a dida kayat ti agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada.
Addan innem a hues ti district court a nangyuli iti Constitutional Court of South Korea kadagiti kaso mainaig iti panagkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensia nupay idi laeng 2011 nga inkeddeng ti Constitutional Court a ti linteg maipapan iti panagsoldado ket maitunos iti Konstitusion. Ti desision dagiti hues ket mangipasimudaag met kadagiti realistiko a pakaseknan.
Ti imbagan ti dadduma a hues maipapan iti . . .
No nainkalintegan met laeng ti panangibalud iti tao a dina kayat ti makigubat gapu iti diktar ti konsiensiana
“Ti kangrunaan a panggep ti Konstitusion a mangsalaknib iti wayawaya ti konsiensia kas nagpateg a kalintegan ket tapno maprotektaran ti konsiensia ti tunggal tao, a pakaibasaran ti dignidad ken pategda kas tao. . . . Nupay ti desisionda nga agkedked nga agsoldado ket maikontra iti opinion ti kaaduan, narigat nga idepensa a ti desisionda ket kapada ti nadagsen a krimen kontra kagimongan wenno pagilian a maikari iti nadagsen a dusa.”–Judge Hye-won Lim, Suwon District Court, Pebrero 21, 2013, 2012Chogi2381.
“Ti desision maipapan iti relasion ti maysa a tao iti sabsabali . . . [ken] ti serioso a panangikabilangan iti ‘pateg ti biag ti tao’ ket maysa a napateg a proseso iti itatanor ti kinatao ti maysa. Karaman met iti dayta ti desision a saan a pumatay, uray no madama ti rinnupak. No dagidiay kasta ti desisionda ket mapuersa nga agsoldado wenno agusar iti armas ken madusa no agmadida, kapada dayta ti panangipaidam kadagiti kalinteganda ken iti kinataoda. Sigurado a dayta ket panangdadael iti dignidad ti tao.”–Judge Young-hoon Kang, Seoul North District Court, Enero 14, 2013, 2012Chogi1554.
No ti panangakseptar iti kalintegan nga agkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensia ket mangpakapuy iti seguridad ti pagilian
“Awan ti magun-odan nga umdas ken espesipiko nga ebidensia wenno impormasion a mangpaneknek a ti panangipaannurot iti sistema ti alternatibo a serbisio sibil ket mangpakapuy iti seguridad ti pagilian ken iti patas a panangipatungpal iti bilin a panagsoldado.”–Judge Gwan-gu Kim, Changwon Masan District Court, Agosto 9, 2012, 2012Chogi8.
‘Awan ti supisiente a rason ti deklarasion a no agkedked nga agusar iti armas ken agsoldado ti maysa a minoria a pakairamanan dagiti Saksi ni Jehova ket agpeggad unay ti seguridad ti pagilian agingga nga imposible payen a maprotektaran ti dignidad ti tao ken ti pateg ti amin nga umili. Kinapudnona, ti naidarum ket nagkedkeden nga agsoldado nupay ammona nga isu ket madusa. No umdas ti pakaibasaran dayta a deklarasion, agpegpeggad koman ti seguridad ti pagilian, ti dignidad ti tao, ken ti pateg ti amin nga umili.’–Judge Seung-yeop Lee, Ulsan District Court, Agosto 27, 2013, 2013Godan601.
No kasano a masolbar dayta nga isyu
“No ikeddeng ti Constitutional Court a dagiti nailanad iti daytoy a kaso ket maikontra iti Konstitusion, kabaelan ken adda pannakabalin ti administratibo a sangay ken ti National Assembly nga ikonsiderar agpadpada ti seguridad ti pagilian ken ti wayawaya ti konsiensia, ken mangpanday kadagiti linteg a mangakseptar iti panagkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensia ken mangpapigsa met iti seguridad ti pagilian.”–Judge Young-sik Kim, Seoul South District Court, Hulio 9, 2013, 2013Chogi641.
“Saan a pakalugian ti puersa militar wenno saan a nakaro a maapektaran ti seguridad ti pagilian no siaannad a madisenio ken maipatungpal ti sistema maipapan iti alternatibo a serbisio tapno makilatis dagidiay dida kayat ti agsoldado gapu ta dayta ti agpayso a diktar ti konsiensiada wenno us-usarenda la dayta kas pambar tapno maliklikanda ti agsoldado.”–Judge Seong-bok Lee, Seoul East District Court, Pebrero 20, 2014, 2014Chogi30.
Anianto ti reaksion ti Constitutional Court?
Kiniddaw dagita a hues a mangted ti Constitutional Court iti solusion mainaig iti pakakonkonsiensiaanda maipapan iti panagkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensia. Iti agdama, 29 a kaso ti pinatgan dayta a korte a mabista, a dua kadagita ket pakairamanan ti 433 a lallaki.
Ania ti ikeddengto ti Constitutional Court kadagita a kaso? Bigbigento ngata ti kangatuan a korte ti South Korea ti kalintegan dagidiay agkedked nga agsoldado gapu iti diktar ti konsiensiada, tapno mairugi ti pannakapanday ti baro a linteg? No wen, ipakpakitananto a tungtungpalenna dagiti inkarina iti nadumaduma a pagilian, iti mismo a Konstitusionna, ken raraemenna ti konsiensia ti adu a tattao—nga agresulta iti pannakawayawaya ti ginasut nga agtutubo a lallaki a di nainkalintegan ti pannakaibaludda.