PAMANGKOT SANG MGA PAMATAN-ON
Paano Madula ang Akon Kasubo?
“Kon may problema ang akon mga amiga, ginabuligan ko sila kag ginapasadya. Pero wala lang sila kabalo nga pagpauli ko sa balay, nagadiretso ako sa kuarto kag nagahibi.”—Kellie.
“Kon nasubuan ako gusto ko mag-isahanon. Kon may mag-imbitar sa akon, nagapamalibad ako. Maayo gid ako magtago sang akon ginabatyag. Abi sang akon pamilya, wala lang ako sing problema.”—Rick.
Amo man bala sini ang imo ginabatyag? Kon amo, indi ka dayon maghunahuna nga may diperensia ka. Ang matuod, tanan kita ginasubuan kon kaisa. Bisan gani ang matutom nga mga tawo nga mabasa sa Biblia ginsubuan man.—1 Samuel 1:6-8; Salmo 35:14.
Kon kaisa may rason kon ngaa ginasubuan ka, pero kon kaisa wala man. Ang 19 anyos nga si Anna nagsiling: “Indi man kinahanglan nga ara ka gid sa grabe nga sitwasyon para masubuan.” Nagdugang pa sia: “Mahimo nga masubuan ka bisan wala ka sing problema. Indi ka kaintiende kon ngaa amo sini ang imo ginabatyag.”
May rason man ini ukon wala, ano ang himuon mo kon ginasubuan ka? Tilawi ang masunod:
Isugid sa iban. Sang grabe gid ang problema ni Job, nagsiling sia: “Magahambal ako sa kalain sang akon buot.”—Job 10:1, Ang Pulong sang Dios, APD.
Kellie: Naumpawan gid ako sang may ginsugiran ako sang akon ginabatyag. Maayo lang kay may nakahibalo na sang akon sitwasyon. Mabuligan na nila ako! Daw pareho lang nga puede na nila itunton ang lubid kag butungon ako pagua sa buho.
Isulat. Kon apektado ka gid bangod sa grabe nga kasubo, isulat ini. Sa iya inspirado nga mga salmo, ginpabutyag man ni David ang iya grabe nga kasubo. (Salmo 6:6) Kon isulat mo ang imo ginabatyag, mabuligan ka man nga ‘matipigan ang imo kaalam kag ihibalo sa pagdesisyon sing husto.’—Hulubaton 3:21, APD.
Heather: Ang pagsulat sang akon ginabatyag nakabulig sa akon nga organisahon ang mga butang nga nagagumon sa akon hunahuna. Kon maintiendihan mo kon ngaa amo sini ang imo ginabatyag, mahaganhagan ang imo kasubo.
Ipangamuyo. Ang Biblia nagsiling nga kon ipangamuyo naton ang aton mga ginakabalak-an, ‘ang paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna magabantay sang aton tagipusuon kag sang aton ikasarang sa paghunahuna.’—Filipos 4:6, 7.
Esther: Indi ko kaintiende kon ngaa nasubuan ako. Nangamuyo ako kay Jehova nga buligan ako nga mangin malipayon. Natak-an na gid ako kay wala man sing rason nga masubuan ako. Sang ulihi nadula gid man ang akon kasubo. Daku gid ang mabulig sang pangamuyo!
Paagi sa bulig sang iban kag sa imo pagpanikasog, makagua ka sa madalom nga buho sang kasubo
Panugda: Makabulig sa imo ang Salmo 139:23, 24 kon ano ang ipangamuyo mo kay Jehova. Ipabutyag sa iya ang imo ginabatyag kag pangabaya sia nga ipakita sa imo ang rason kon ngaa nasubuan ka.
Makabulig man sa imo ang Pulong sang Dios, ang Biblia. Kon pirme mo pamensaron ang makapalig-on nga mga istorya sa Biblia mangin positibo ang imo ginabatyag.—Salmo 1:1-3.
Kon ang kasubo indi madula
Si Ryan may malala nga depresyon. Nagsiling sia: “May mga aga nga daw indi ko gusto magbangon kay daw wala man sing pulos ang akon kabuhi.” Indi lang sia ang may amo sini nga balatian. Suno sa mga pagtuon, 1 sa 4 ka pamatan-on ang nagaantos sing depresyon antes sila mangin adulto.
Paano mo mahibaluan kon may depresyon ka? Amo sini ang pila sang mga sintomas: Hinali nga pagbag-o sang modo kag batasan; pagpain sang kaugalingon; amat-amat nga pagkadula sang interes sa bisan ano nga butang; hinali nga pagbag-o sa pagkaon ukon pagtulog; kag pagbatyag nga wala sing pulos.
Halos tanan kita nakabatyag sing isa ukon kapin pa sa sining mga sintomas. Pero kon magsigesige ini kag magsobra sa duha ka semana, maayo nga istoryahon mo ang imo ginikanan para makapakonsulta ka. Mabuligan ka sang doktor nga mahibaluan kon ano ang rason sang imo kasubo.
Kon may malala ka nga depresyon, indi ka dapat mahuya. Naumpawan ang iban kag nagnami gid ang ila pamatyag sang nagpabulong sila. Kon ginasubuan ka bangod sa depresyon ukon sa iban man nga rason, dumduma ining makapaumpaw nga mga pinamulong sa Salmo 34:18: “Ang GINOO malapit sa mga boong sing tagiposoon, kag nagaluwas sang mga mahinulsulon sa espiritu.”