Sulat Halin sa Greece
Pagwali sa Pinakabagatnan nga Bahin sang Europa
ANG mataas nga Kabukiran sang Levká sa isla sang Crete amat-amat nga nagagamay samtang nagapadulong ang amon sakayan sa diutay pero mataas nga kapatagan nga nagaulhot sa Mediteraneo. Trese kami, kag gusto namon magwali sa isla sang Gavdos. Daw pintok lang ini sa mapa kag nahamtang sa pinakabagatnan nga bahin sang Europa.
Daw katawhay sang amon biyahe kay tig-ilinit. Pero sang ulihi nagwaswas ang mabaskog nga hangin kag ginbulyabulya ang amon sakayan. Samtang nagalain ang akon pamatyag, nadumduman ko ang sugilanon sa Biblia parte sa naeksperiensiahan ni apostol Pablo nga bagyo sa sini nga dagat ginatos na ka tuig ang nagligad—sang gintawag anay ang Gavdos nga Cauda. (Binuhatan 27:13-17) Tani makalab-ot lang kami sa Gavdos.
Sang ulihi nakita gid man namon ang amon destinasyon, isa ka batuhon nga isla nga may mga pil-as. Matapan ang ibabaw sini, nga mga 300 metros ang kataason. Madabong ang mga pine tree kag mga kahoykahoy nga nagatubo sa sini nga isla nga mga 26 kilometros kuadrados. Sa pila ka bahin sini, ang mga juniper nagatubo asta sa baybayon.
Sadto, mga 8,000 ang nagaistar diri pero subong wala gani 40. Daw nabilin sa tabtaban ang Gavdos. Bisan pa pirme nagaagi diri ang mga barko kag mga tanker, mabudlay ang pagbiyahe pakadto sa Crete kay masami nagakaatrasar ukon kanselado ang biyahe bangod sa malain ang panahon.
Nagkadto kami diri para magsugid sa mga tawo sang makalilipay kag makapalig-on nga balita—isa ka sigurado nga paglaum sang maayo nga palaabuton kag sang posibilidad nga mabuhi sing wala katapusan nga may mapagros nga panglawas. Sang manugdungka na kami, nalangkag gid kami nga ipaambit ining maayong balita.
Bangod sang apat ka oras kag tunga nga biyahe sa mabalod nga dagat, nagapalanglapsi kami. Mabudlay gali magbiyahe pa-Gavdos. Pero naumpawan kami sang nakapiyongpiyong na kami kag nakapangape. Pagkatapos mabinagbinag sing makadali ang sugilanon sa Biblia parte sa paglakbay ni apostol Pablo kag makapangamuyo sing hanuot, handa na kami magwali.
Mainabyanon kag maabiabihon ang mga pumuluyo. Ginapasulod nila kami sa ila balay kag ginapamerienda. Magluwas nga ginasugiran namon sila sang maayong balita sa Biblia, ginabuligan man namon sila kon kinahanglanon. Samtang nagaistorya sa isa ka babayi, natalupangdan sang isa namon ka upod nga elektrisyan ang guba nga kagamitan sa balaligyaan sang babayi gani ginkay-o niya ini. Natandog gid ang babayi, amo nga ginbaton niya ang literatura sa Biblia kag gindayaw kami kag ang amon ministeryo. Ang isa pa ka babayi nagpasalamat kag nagsiling, “Halin sa Dios ang inyo hilikuton, indi sa tawo, kag maathag gid ini kay nagkadto kamo diri sa malayo nga isla para magwali.”
Gin-apresyar gid sang mga tawo ang mga literatura sa Biblia nga amon dala. Ginbaton sang isa ka tawo ang Lalantawan kag Magmata! nga mga magasin kag gusto niya ang dugang pa nga literatura para basahon niya kon tigtulugnaw. Ang isa pa ka tawo nangayo pa gid sang literatura indi lamang para sa iya kundi para man sa iya mga kliyente. Ginhatag niya sa amon ang iya adres para mapadalhan namon sia sang mga magasin kada bulan. Nagdayaw gid ang isa ka pamilya sang ginsugid sa ila nga ang ila gamay nga isla ginsambit sa Biblia. Nalipay man sila nga batunon ang aton mga magasin.
Bisan pa nga makalilipay ini nga mga eksperiensia, ang pila namon ka upod nasubuan gid sang may nadumduman sila parte sa Gavdos. Malapit sa Sarakíniko Bay, may bilding nga ginprisuhan anay sang mga kontra sang gobierno. Si Emmanuel Lionoudakis nga Saksi ni Jehova, ginpriso diri sang hingapusan nga bahin sang katuigan 1930 bangod sang iya pagwali. * Ginlaragway ang Gavdos sadto bilang isa ka “lamgod nga isla nga ginaistaran lamang sang makamamatay nga iwi-iwi, isa ka lugar diin madamo ang . . . napatay sa gutom, kapigaduhon kag balatian, [isa ka lugar] nga nagakabagay nga gintawag nga isla sang kamatayon.” Si Lionoudakis nangisda para may kaunon, kag bangod sia lamang ang Saksi diri, masako man sia sa pagwali sa iban nga priso. Nasubuan gid ang iya bata nga babayi, umagad nga lalaki, kag apo nga babayi sang nakita nila ang lugar nga ginprisuhan sa iya mga 70 ka tuig na ang nagligad. Ang iya halimbawa nakapalig-on sa amon nga magpabilin nga matutom kag aktibo sa pagwali.
Para sa mga napriso diri, indi halandumon nga lugar ang Gavdos. Pero para sa amon, maayo ini nga lugar para walihan sini nga Sabado kag Domingo, amo nga nakapahamtang kami sing 46 ka magasin kag siam ka brosyur sa mabinatunon nga mga tawo didto. Handum gid namon nga makita liwat ining amon bag-o nga mga abyan!
Wala namon matalupangdan nga manugpauli na kami. Pero naglain naman ang tiempo amo nga wala madayon ang amon pagpauli sang alas singko sang hapon. Naghimos kami sang tungang gab-i, kag naghanda para sa mabudlay nga biyahe. Sang ulihi, nakabiya kami sang alas tres sang kaagahon, kag pagkatapos nga ginbulyabulya naman sing lima ka oras, nakaabot kami sa Crete. Nakapoy gid kami kag nagapalangurog ang amon tiil sang makadungka, pero nalipay kami nga napakilala namon ang ngalan ni Jehova sa isla sang Gavdos. (Isaias 42:12) Tanan kami nagaugyon nga takus gid ang amon pagpangabudlay. Ang kabudlay nga amon naeksperiensiahan malimtan namon sa ulihi, pero ang handumanan sining amon biyahe magapabilin sa amon tagipusuon.
^ par. 11 Parte sa sugilanon sang kabuhi ni Emmanuel Lionoudakis, basaha ang Lalantawan, Septiembre 1, 1999, pahina 25-29.