1. Ano ang ginatudlo sa aton sang Manugwali 3:1, 7?

MAY mga tawo nga palaistorya, kag may ara man nga hipuson. Suno sa teksto nga ginbasihan sini nga artikulo, may tion sa paghipos kag tion sa paghambal. (Basaha ang Manugwali 3:1, 7.) Kon kaisa, gusto naton nga kuntani mangin palaistorya man ang pila sa aton mga kauturan, kag kuntani kontrolon man sang iban ang ila pagkapalaistorya.

2. Sin-o ang may kinamatarong nga maghimo sang kasuguan parte sa aton paghambal?

² Ang aton ikasarang sa paghambal regalo ni Jehova. (Ex. 4:10, 11; Bug. 4:11) Paagi sa iya Pulong, ginabuligan niya kita kon paano gamiton sing nagakaigo ini nga regalo. Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ang mga halimbawa sa Biblia nga makabulig sa aton nga mabal-an kon san-o dapat maghambal kag kon san-o dapat maghipos. Tun-an man naton kon ano ang ginabatyag ni Jehova parte sa aton ginahambal sa iban. Una naton nga binagbinagon ang parte sa kon san-o kita dapat maghambal.

3. Suno sa Roma 10:14, san-o kita dapat maghambal?

³ Dapat handa kita pirme nga maghambal parte kay Jehova kag parte sa Ginharian. (Mat. 24:14; basaha ang Roma 10:14.) Kon himuon naton ini, ginailog naton si Jesus. Ang isa ka panguna nga rason ngaa nagkadto si Jesus sa duta amo ang pagsugid sa iban sang kamatuoran parte sa iya Amay. (Juan 18:37) Pero dapat naton tandaan nga importante man ang paagi sang aton paghambal. Gani kon nagaistorya kita sa iban parte kay Jehova, dapat himuon naton ini nga “may kalulo kag tudok nga pagtahod,” kag dapat man naton respetuhon ang balatyagon kag ginapatihan sang iban. (1 Ped. 3:15) Paagi sa sini, wala lang kita nagaistorya kundi nagatudlo man kita, kag posible nga mangin interesado ang aton ginaistorya.

4. Base sa Hulubaton 9:9, paano makabulig sa iban ang aton paghambal?

 ⁴ Indi dapat magpangalag-ag sa paghambal ang mga gulang kon nakita nila nga dapat laygayan ang isa ka utod. Pero, dapat nila ini himuon sa husto nga tion para indi mahuy-an ang utod. Puede nga hulaton nila anay asta nga wala na sang iban nga tawo. Ginatinguhaan gid sang mga gulang nga maghambal sa paagi nga indi mahuy-an ang ila ginaistorya. Pero wala man sila nagapangalag-ag nga ihambal ang mga prinsipio sa Biblia nga makabulig sa iban nga makahimo sang maayo nga desisyon. (Basaha ang Hulubaton 9:9.) Ngaa importante gid nga may kaisog kita nga maghambal kon kinahanglanon? Binagbinagon naton ang duha ka magkatuhay nga halimbawa. Sa isa ka halimbawa, dapat disiplinahon sang amay ang iya mga anak, kag sa isa naman, dapat magpakighambal ang isa ka babayi sa ginpili nga mangin hari sa ulihi.

5. Sa ano nga sitwasyon napaslawan sa paghambal ang mataas nga saserdote nga si Eli?

⁵ Palangga gid sang mataas nga saserdote nga si Eli ang iya duha ka anak nga lalaki. Pero, wala ginarespeto sang iya mga anak si Jehova. Importante ang ila responsibilidad bilang mga saserdote nga nagaalagad sa tabernakulo. Pero gin-abusuhan nila ang ila awtoridad, grabe nga pagtamay ang ila ginhimo sa mga halad nga para kay Jehova, kag wala sila nahuya sa paghimo sang seksuwal nga imoralidad. (1 Sam. 2:12-17, 22) Suno sa Mosaikong Kasuguan, dapat silutan sing kamatayon ang mga anak ni Eli, pero ginsaway lang sila ni Eli kag gintugutan niya sila nga padayon nga mag-alagad sa tabernakulo. (Deut. 21:18-21) Ano ang ginbatyag ni Jehova sa ginhimo ni Eli? Ginsilingan niya si Eli: “Ngaa ginapadunggan mo ang imo mga anak sing labaw sa akon?” Dayon nagdesisyon si Jehova nga patyon ining duha ka malauton nga lalaki.—1 Sam. 2:29, 34.

6. Ano ang matun-an naton sa ginhimo ni Eli?

⁶ May matun-an kita nga importante nga leksion sa ginhimo ni Eli. Kon nabal-an naton nga ang aton abyan ukon paryente naglapas sa kasuguan sang Dios, dapat naton sia hambalon kag ipahanumdom sa iya ang mga ginapatuman ni Jehova. Dayon, siguraduhon naton nga mabuligan sia sang mga gintangdo ni Jehova. (Sant. 5:14) Indi gid naton dapat pag-ilugon ang ginhimo ni Eli. Dapat mas padunggan naton si Jehova sangsa aton abyan ukon paryente. Kinahanglan ang kaisog para istoryahon ang isa nga dapat tadlungon, pero posible nga may maayo nga resulta kon himuon naton ini. Talupangda ang kinalain sang ginhimo ni Eli sa ginhimo sang Israelinhon nga si Abigail.

7. Ngaa nagpakighambal si Abigail kay David?

 ⁷ Si Abigail ang asawa sang manggaranon nga si Nabal nga tag-iya sang malapad nga uma. Sang tion nga nagpalagyo sanday David kag ang iya mga tinawo kay Hari Saul, ginbuligan nila ang mga manugbantay sang mga karnero ni Nabal nga maproteksionan ang ila kasapatan batok sa mga kawatan. Nagpasalamat bala si Nabal sa ila bulig? Wala. Sang nangayo si David sing diutay nga pagkaon kag tubig para sa iya mga tinawo, naakig si Nabal kag gin-insulto niya sila. (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14) Bangod sini, nagdesisyon si David nga pamatyon ang tanan nga lalaki sa panimalay ni Nabal. (1 Sam. 25:13, 22) Paano ini mapunggan? Nahantop ni Abigail nga dapat sia maghambal, gani maisog sia nga naglakat para sugataon ang 400 ka gutom, akig, kag may armas nga mga lalaki. Dayon nagpakighambal sia kay David.

8. Ano ang matun-an naton kay Abigail?

⁸ Maisog nga nagpakighambal si Abigail kay David, pero matinahuron sia, amo nga nakumbinsi niya si David. Bisan pa nga indi si Abigail ang balasulon sa problema, nangayo sia sing pasaylo kay David. Nagsiling si Abigail nga kabalo sia nga maayo nga tawo si David kag himuon ni David ang husto. Nagsalig man si Abigail sa bulig ni Jehova. (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34) Pareho kay Abigail, dapat may kaisog man kita nga maghambal kon may nakita kita nga may ginahimo ang isa nga posible magresulta sa serioso nga sala. (Sal. 141:5) Dapat matinahuron kita maghambal, pero dapat prangka man kita. Kon mahigugmaon naton nga laygayan ang isa nga nagakinahanglan sini, ginapakita naton nga matuod kita nga abyan.—Hulu. 27:17.

9-10. Ano ang dapat dumdumon sang mga gulang kon nagalaygay sila sa iban?

⁹ Importante gid nga may kaisog ang mga gulang nga hambalan ang utod nga nakasala. (Gal. 6:1) Indi man perpekto ang mga gulang, gani mapainubuson nila nga ginabaton nga posible maabot ang tion nga kinahanglan man nila ang laygay. Pero wala ini nagapugong sa ila nga sabdungon  ang isa nga nagakinahanglan sang disiplina. (2 Tim. 4:2; Tito 1:9) Kon ginalaygayan nila ang isa ka utod, ginatinguhaan nila nga tudluan sia sing mataktikanhon kag mapinasensiahon. Palangga nila ang ila utod gani gusto nila nga buligan sia. (Hulu. 13:24) Pero ang pinakaimportante sa ila amo ang padunggan si Jehova paagi sa pagsakdag sa iya mga ginapatuman kag pag-amlig sa kongregasyon.—Binu. 20:28.

¹⁰ Nabinagbinag na naton ang parte sa kon san-o dapat maghambal. Pero, may mga sitwasyon nga mas maayo kon maghipos lang kita. Sa sini nga mga sitwasyon, ngaa mahimo mabudlay nga maghipos lang?

11. Ano nga ilustrasyon ang gingamit ni Santiago, kag ngaa nagakaigo ini?

¹¹ Indi mahapos ang pagkontrol sang aton ginahambal. Ang manunulat sang Biblia nga si Santiago naggamit sang nagakaigo nga ilustrasyon para ilaragway ini. Nagsiling sia: “Kon ang bisan sin-o wala nagakasandad sa pulong, himpit sia nga tawo, nga makapugong man sang iya bug-os nga lawas. Kon ginabusalan naton ang kabayo agod magtuman sa aton, makontrol man naton ang bug-os nga lawas sini.” (Sant. 3:2, 3) Ang busal ginabutang sa ulo kag baba sang kabayo. Kon butungon sang nagasakay sa kabayo ang higot nga naangot sa busal, makontrol niya kon diin makadto ang kabayo kag puede niya ini papunduhon. Kon indi niya pag-uyatan sing maayo ang higot, posible nga indi niya makontrol ang pagdalagan sang kabayo kag mahimo mahalitan sia kag ang kabayo. Sing kaanggid, kon indi naton pagkontrolon ang aton ginahambal, posible nga magresulta ini sa madamo nga problema. Binagbinagon naton ang pila ka sitwasyon nga dapat naton kontrolon ang aton ginahambal kag maghipos.

12. San-o naton dapat kontrolon ang aton ginahambal kag maghipos?

¹² Ano ang ginahimo mo kon mabal-an mo nga ang isa ka utod may impormasyon nga indi niya  dapat pag-isugid sa iban? Halimbawa, kon may nakilala ka nga utod nga nagaalagad sa pungsod nga ginadumilian ang aton hilikuton, ginapamangkot mo bala sia kon paano ginahimo ang aton hilikuton sa ila lugar? Sigurado gid nga wala ka man sing malain nga tuyo sa imo pagpamangkot. Palangga naton ang aton mga kauturan kag nabalaka kita sa nagakatabo sa ila. Gusto man naton mangin espesipiko kon nagapangamuyo kita para sa ila. Pero, tion ini nga dapat naton kontrolon ang aton ginahambal kag maghipos. Kon piliton naton ang utod nga isugid sa aton ang impormasyon nga indi niya dapat pag-isugid, wala kita nagapakita sang gugma sa iya kag sa mga kauturan nga nagasalig sa iya nga indi niya pag-isugid ang parte sa ila hilikuton. Indi gid naton gusto nga dugangan pa gid ang mga kabudlayan sang aton mga kauturan sa mga pungsod nga ginadumilian ang aton hilikuton. Siempre, indi man dapat pag-isugid sang mga kauturan nga nagaalagad sa sini nga mga pungsod kon paano ginahimo sang mga Saksi ang ila mga hilikuton, pareho sang pagbantala kag pagtipon para sa ila mga miting.

13. Suno sa Hulubaton 11:13, ano ang dapat himuon sang mga gulang, kag ngaa?

¹³ Importante gid nga iaplikar sang mga gulang ang prinsipio sa Hulubaton 11:13 paagi sa indi pagsugid sa iban sang kompidensial nga mga impormasyon. (Basaha.) Mahimo mabudlay ini himuon ilabi na kon may asawa ang gulang. Nagabakod ang relasyon sang mag-asawa kon pirme sila nagaistoryahanay parte sa ila mga ginahunahuna, balatyagon, kag kabalaka. Pero kabalo ang gulang nga indi niya dapat pag-isugid sa iya asawa ang kompidensial nga mga impormasyon sang mga kauturan sa kongregasyon. Kon himuon niya ini, indi na nila sia pagsaligan kag maguba ang iya reputasyon. Ang mga utod nga ginhatagan sing responsibilidad sa kongregasyon dapat indi “duha sing hinambalan,” ukon indi malimbungon. (1 Tim. 3:8; footnote) Buot silingon, indi sila dapat mahilig magkutsokutso. Kon palangga sang gulang ang iya asawa, indi niya sia pagsugiran sang impormasyon nga indi niya dapat mabal-an.

14. Paano makabulig ang asawa nga indi maguba ang reputasyon sang iya bana nga isa ka gulang?

¹⁴ Makabulig ang asawa nga indi maguba ang reputasyon sang iya bana paagi sa indi pagpilit sa iya bana nga sugiran sia sang kompidensial nga mga impormasyon. Kon himuon ini sang asawa, ginasuportahan niya ang iya bana kag ginapadunggan niya ang mga kauturan nga may ginsugid nga kompidensial nga impormasyon sa iya bana. Labaw sa tanan, ginapahalipay niya si Jehova bangod nagabulig sia nga indi madula ang paghidait sa kongregasyon kag magbakod ang paghiusa sang mga kauturan.—Roma 14:19.

15. Ano ang ginbatyag ni Jehova sa ginhimo sang tatlo ka kaupod ni Job, kag ngaa?

¹⁵ Madamo kita sang matun-an sa libro sang Job sa Biblia parte sa nagakaigo nga paagi sang paghambal kag kon san-o maghambal. Sang nag-antos si Job sang sunodsunod nga makapasubo nga mga trahedya, apat ka lalaki ang nagkadto sa iya para paumpawan sia kag laygayan. Malawig nga tion nga wala sila naghambal. Ang tatlo sa ila amo sanday Elifaz, Bildad, kag Zofar. Base sa ila ginsiling sang ulihi, maathag nga wala nila gingamit ang malawig nga tion para hunahunaon kon paano nila mabuligan si Job. Sa baylo, ginhunahuna nila kon paano nila mapamatud-an nga may nahimo nga sala si Job. Husto man ang pila sa ila mga ginhambal, pero ang kalabanan sa ila mga ginhambal parte kay Job kag parte kay Jehova masakit pamatian kag indi matuod. Ginhukman nila si Job nga isa kuno sia ka malain nga tawo. (Job 32:1-3) Ano ang ginbatyag ni Jehova sa sini? Naakig gid sia sa sining tatlo ka lalaki. Gintawag niya sila nga mga buangbuang kag ginsugo niya sila nga pangabayon si Job nga magpangamuyo para sa ila.—Job 42:7-9.

16. Ano ang matun-an naton sa indi maayo nga halimbawa nanday Elifaz, Bildad, kag Zofar?

 ¹⁶ May matun-an kita sa indi maayo nga halimbawa nanday Elifaz, Bildad, kag Zofar. Una, indi naton dapat paghukman ang aton mga kauturan. (Mat. 7:1-5) Sa baylo, dapat anay naton sila pamatian sing maayo antes kita maghambal para mahangpan naton ang ila sitwasyon. (1 Ped. 3:8) Ikaduha, dapat naton siguraduhon nga ang aton ginahambal makapalig-on kag matuod. (Efe. 4:25) Kag ikatlo, interesado gid si Jehova sa aton mga ginahambal sa isa kag isa.

17. Ano ang matun-an naton kay Elihu?

¹⁷ Ang ikap-at nga lalaki nga nagbisita kay Job amo si Elihu nga paryente ni Abraham. Ginpamatian niya ang mga ginhambal ni Job kag sang tatlo ka lalaki. Maathag nga namati sia sing maayo kay nakahatag sia sing makapaumpaw pero prangka nga laygay nga nakabulig kay Job nga tadlungon ang iya panghunahuna. (Job 33:1, 6, 17) Ang pinakaimportante kay Elihu amo ang dayawon si Jehova, indi ang iya kaugalingon ukon ang iban nga tawo. (Job 32:21, 22; 37:23, 24) Matun-an naton kay Elihu nga may tion sa paghipos kag may tion sa paghambal. (Sant. 1:19) Matun-an man naton nga kon nagalaygay kita, dapat ang pinakaimportante sa aton amo ang padunggan si Jehova, indi ang aton kaugalingon.

18. Paano naton mapakita nga ginapasalamatan naton ang regalo nga ikasarang sa paghambal?

¹⁸ Mapakita naton nga ginapabaloran naton ang regalo nga ikasarang sa paghambal kon sundon naton ang laygay sang Biblia parte sa kon san-o dapat maghambal kag parte sa nagakaigo nga paagi sang paghambal. Ang maalam nga si Hari Solomon gintuytuyan sa pagsulat: “Ang pulong nga ginahambal sa nagakaigo nga tion daw mga mansanas nga bulawan sa pilak nga suludlan.” (Hulu. 25:11) Kon pamatian naton sing maayo ang ginahambal sang iban kag kon pamensaran anay naton ang aton ihambal, mangin pareho sa mga mansanas nga bulawan sa pilak nga suludlan ang aton ihambal. Buot silingon, may balor gid ini. Isa pa, kon ang mansanas nga bulawan manami tulukon, ang aton ihambal manami pamatian. Gani palaistorya man kita ukon indi, masigurado naton nga ang aton paghambal makapalig-on sa iban, kag malipay gid sa aton si Jehova. (Hulu. 23:15; Efe. 4:29) Amo ini ang pinakamaayo nga paagi para mapakita naton nga ginapasalamatan naton ini nga regalo sang Dios!