Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

 AJIE KƐJƐ WƆNITOOHE LƐ

Sini ko ní Wajeɔ Hemɔkɛyeli Waa lɛ Eye Afii 100

Sini ko ní Wajeɔ Hemɔkɛyeli Waa lɛ Eye Afii 100

“Eje Nyɛminuu Russell kwraa fe Nyɛminuu Russell diɛŋtsɛ!”—Nɔ ni mɔ ko ni kwɛ “Photo-Drama” sini lɛ eko yɛ afi 1914 lɛ wie nɛ.

AFI nɛɛ ji afii 100 ni ajie “Photo-Drama of Creation” sini lɛ klɛŋklɛŋ kwraa, ni eji sini ko ni ato he gbɛjianɔ koni akɛwaje hemɔkɛyeli ni mɛi yɔɔ yɛ Biblia lɛ mli akɛ eji Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ. Yɛ be mli ni sutsakemɔ tsɔɔmɔ lɛ, wiemɔ ni awieɔ ashiɔ Biblia lɛ, kɛ yiŋkɔshikɔshifeemɔ eha mɛi babaoo ahemɔkɛyeli lɛ he ejɔ lɛ, “Photo-Drama” lɛ ha ale faŋŋ akɛ Yehowa ji Bɔlɔ lɛ.

Charles T. Russell, ni nyiɛ Biblia Kaselɔi lɛ ahiɛ yɛ nakai beaŋ lɛ tee nɔ etao gbɛ ni mɔɔ shi fe fɛɛ ni yɔɔ oya hu ni abaanyɛ atsɔ nɔ agbɛ Biblia lɛ mli anɔkwale lɛ ashwa. No mli lɛ, Biblia Kaselɔi lɛ kɛ wɔwoji ni akala lɛ miitsu nii nɔ ni fe afii nyɔŋmai etɛ. Shi yɛ nakai afi lɛ mli lɛ, amɛná gbɛ hee ko ni amɛbaanyɛ amɛkɛtsu nii, no ji sini.

ATSƆ SINI NƆ AGBƐ SANE KPAKPA LƐ ASHWA

Yɛ afi 1890 afii lɛ amli lɛ, abɔi sinii ní gbɛɛmɔ kɛ wiemɔ ko bɛ mli jiemɔ. Ajie jamɔ he sini ko yɛ sɔlemɔtsu ko ni yɔɔ New York City lɛ yɛ afi 1903 mli tɔ̃ɔ. Beni Russell ha ale gbɛjianɔ ni etoɔ kɛha “Photo-­Drama” sini lɛ jiemɔ yɛ afi 1912 mli lɛ, no mli lɛ kpaako kwraa sini jiemɔ baa nɔ. Eyɔse akɛ abaanyɛ atsɔ nɛkɛ gbɛ nɔ agbɛ Biblia mli anɔkwale lɛ ashwa fe bɔ ni abaanyɛ atsɔ woji ni akala lɛ pɛ nɔ afee lɛ.

Ajara “Photo-Drama” lɛ awo fãi ejwɛ mli, ni sini muu lɛ fɛɛ heɔ ŋmɛlɛtswai kpaanyɔ. Wielɔ ko ni ale egbee waa yɛ nakai beaŋ ji mɔ ni kane Biblia mli maŋshiɛmɔi 96 ni sɛɛ kɛlɛɛɛ ni arikɔdi ni akɛfee “Photo-Drama” lɛ. Yɛ sini lɛ mli hei komɛi lɛ, akɛ saŋku lalai ewo mli. Nyɛmimɛi hii komɛi ni he esa tswaa wiemɔi kɛ lalai ni arikɔdi yɛ gramafon srɔtoi anɔ beni aajie Biblia mli saji ni ale waa ni akɛfee drama kɛ mfoniri ni akɛ kɔla etɛŋ lɛ.

“Ekɔɔ nibii ni etee nɔ kɛjɛ beni abɔ ŋulamii lɛ aahu kɛyashi Kristo Afii Akpe Nɔyeli lɛ baaba naagbee yɛ omanyeyeli mli lɛ ahe.”—F. Stuart Barnes, eye afii 14 yɛ afi 1914 mli

Ahe nibii ni akɛjie sini lɛ kɛ glasei ni atɛŋɔ mfonirii yɛ nɔ lɛ babaoo kɛjɛ mɛi ni tsuɔ sinii ahe nii lɛ adɛŋ. Mɛi ni he esa waa kɛ nitɛŋmɔ ni jɛ Philadel­phia, New York, Paris, kɛ London lɛ ji mɛi ni tɛŋ mfonirii lɛ amɛwo glasei srɔtoi ni akɛjieɔ sini lɛ anɔ. Nitsulɔi akui srɔtoi ni tɛŋɔ nii yɛ Betel lɛ hu tɛŋ mfonirii lɛ babaoo, ni bei pii kɛ́ glasei ni atɛŋ mfonirii  lɛ yɛ nɔ lɛ eko jwa lɛ, amɛsaa amɛtɛŋɔ ekoŋŋ. Kɛfata nibii ni ahe lɛ he lɛ, aha Betel weku lɛ mli bii komɛi ni bɛŋkɛ Yonkers yɛ New York lɛ fee Abraham, Isak, kɛ bɔfo ni tsĩ Abraham naa koni ekagbe ebi lɛ kɛshã afɔle lɛ he drama, ni asha kɛfata sini lɛ he.1 Mose 22:9-12.

Nyɛmimɛi tsu nii waa kɛto “Photo-Dramaof Creation” lɛ he gbɛjianɔ

Mɔ ko ni kɛ Nyɛminuu Russell bɔ waa lɛ kɛɛ adafitswalɔi komɛi akɛ, gbɛ nɛɛ ni abaatsɔ nɔ agbɛ sane kpakpa lɛ ashwa lɛ ‘baaha mɛi akpei abɔ anya Ŋmalɛ lɛ he waa fe nɔ fɛɛ nɔ ni afee koni akɛgbɛ jamɔ he saji ashwa yɛ be ni eho lɛ mli.’ Ani osɔfoi lɛ nya nɔ ni afee koni mɛi babaoo nine ashɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ nɔ nɛɛ he? Dabi kwraa, moŋ lɛ, Kristendom osɔfoi lɛ wie amɛshi “Photo-Drama” sini lɛ, ni amɛteŋ mɛi komɛi po tsɔ gbɛ nigii nɔ amɛtsĩ mɛi komɛi anaa koni amɛkakwɛ. Yɛ he ko po lɛ, osɔfoi akuu ko ha agbe kane.

Yei ni kwɛɔ shitaramɔ nɔ ni jɛ asafoi ni yɔɔ hei ni ajieɔ sini lɛ yɛ lɛ amli lɛ jara woji bibii akpekpei abɔ ni “Photo-Drama” lɛ he mfonirii yɔɔ mli lɛ yaka

Aha mɛi ni yakwɛ sini lɛ tsitsinaatsɛɛnii ko ni Yesu gbekɛbiiashi mfoniri yɛ nɔ. Tsitsinaatsɛɛnii nɛɛ kaiɔ mɔ fɛɛ mɔ ni tsɛɔ lɛ akɛ esa akɛ efee ehe “toiŋjɔlɛ bi”

Fɛɛ sɛɛ lɛ, mɛi babaoo yakwɛ “Photo-Drama” lɛ ni aheee shika ko yɛ hei ni akwɛɔ sini yɛ. Yɛ United States lɛ, daa gbi lɛ ajieɔ “Photo-Drama” lɛ yɛ maŋtiasei aaafee 80 mli. Yɛ mɛi ni kwɛ lɛ ateŋ mɛi babaoo gbɛfaŋ lɛ, no bafee klɛŋklɛŋ sini ni amɛkwɛ ni wiemɔ kɛ gbɛɛmɔ yɔɔ mli, ni enɛ ha amɛnaa kpɛ amɛhe waa. Akɛ mfoniri ni asha ni tsara nɔ oyayaayai tsu nii kɛtsɔɔ bɔ ni wuɔbi jeɔ kpo kɛjɛɔ wɔlɔ mli kɛ bɔ ni fɔfɔi hu mli gbeleɔ fiofio. He ni jeŋ shikpamɔ etee hiɛ kɛshɛ yɛ nakai beaŋ lɛ ha anyɛ anu Yehowa nilee lɛ shishi jogbaŋŋ. Taakɛ atsĩ tã kɛtsɔ hiɛ lɛ, beni mɔ ko na Nyɛminuu Russell yɛ sini lɛ mli ni eekpa “Photo-Drama” sini lɛ hiɛ lɛ, eyasusu po akɛ mɔ ni wieɔ lɛ je “Nyɛminuu Russell kwraa fe Nyɛminuu Russell diɛŋtsɛ!”

ATEE HIƐ WAA YƐ BIBLIA TSƆSEMƆ MLI

Ajie “Photo-Drama” lɛ klɛŋklɛŋ kwraa yɛ January 11, 1914, yɛ sinikwɛmɔhe fɛfɛo nɛɛ ni yɔɔ New York City, ni no mli lɛ eji International Bible Students Association lɛ nɔ lɛ mli

Woloŋmalɔ ko ni atsɛɔ lɛ Tim Dirks ni ŋmaa blema sinii ahe saji lɛ wie “Photo-Drama” lɛ he akɛ eji “klɛŋklɛŋ sini ni anuɔ gbee (wiemɔi ni arikɔdi), mɛi tsiɔ amɛhe, ni mfonirii ni akɛ kɔlai srɔtoi etɛŋ yɛ glasei anɔ hu yɛ mli.” Akɛ nibii nɛɛ ekomɛi tsu nii yɛ sinii ni afee dani afee “Photo-Drama” lɛ amli, shi akɛ fɛɛ tsuuu nii yɛ sini kome too mli, aahu ni akɛaatsu nii yɛ sini ni kɔɔ Biblia mli saji ahe mli. Ni eko eko bɛ ni mɛi aaashɛ akpekpei nɛɛhu kwɛ yɛ Amerika Kooyigbɛ, Yuropa, Australia, kɛ New Zealand yɛ klɛŋklɛŋ afi ni ajie lɛ pɛ mli!

Ajie “Photo-Drama” lɛ klɛŋklɛŋ kwraa yɛ January 11, 1914, yɛ New York City. Nyɔji kpawo sɛɛ lɛ, ta wulu ko ni sɛɛ mli lɛ atsɛ lɛ akɛ Jeŋ Ta I lɛ je shishi. Shi mɛi babaoo tee nɔ amɛkwɛ “Photo­-Drama” lɛ yɛ je lɛŋ hei srɔtoi, ni emli mfonirii fɛfɛji ni tsɔɔ jɔɔmɔi ni Maŋtsɛyeli lɛ kɛbaaba lɛ shɛje amɛmii. Yɛ afi 1914 mli lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ, “Photo-Drama” lɛ bafee sini ko ni anyɛŋ akɛ sini ko kwraa ato he.

Kui srɔtoi kɛ “Photo-Drama” lɛ ekomekomei 20 tsu nii yɛ Amerika Kooyigbɛ fɛɛ