Raica sara na lewena

Raica na lewenivola

VAKATOTOMURIA NODRA VAKABAUTA | TIMOCI

“Luvequ Lomani Qai Gone Yalodina ena Turaga”

“Luvequ Lomani Qai Gone Yalodina ena Turaga”

E TAUBALE yani vakamalua e gaunisala o Timoci ni sa biubiu mai vale, e rai vakanamata ena cakacaka sa tu e matana. E rau liu toka vua na nona itokani, rau qai muria na vanua e kila vinaka o Timoci. Sa biu mai na koro o Lisitira, e toka ena dua na delana lailai ena buca. E matadredredre o Timoci ni vakananumi tinana kei buna, erau sakitaki koya rau qai sega ni via vakaraitaka nodrau luluvu ni rau vakaraici koya tiko mai. Vakacava, ena rai lesu me yaloyalo vei rau ena iotioti ni gauna?

E raikivi wasoma o Paula vei Timoci, e matadredredre vua me vakayaloqaqataki koya kina. E kila ni se madua tiko o Timoci, ia e marau ni raica na gu ni lomana. Se itabagone ga o Timoci, de dua se qai sivi toka na yabaki ruasagavulu, qai dau dokai Paula e lomani koya tale ga vakalevu. E muria tiko na turaga yaloqaqa qai yalodina qo o Timoci ena dua na ilakolako balavu ena yawa sara mai vale. Rau na taubale, vodo waqa, levu tale ga na veika dredre rau na sotava. E sega ni kila o Timoci se na raica tale nona vale se sega.

Na cava e via cakava kina na cakacaka qo na cauravou gone o Timoci? Ena vakalougatataki vakacava ena nona vakuai koya? Ena rawa ni uqeta vakacava na noda vakabauta na ivakaraitaki ni nona vakabauta o Timoci?

“NI O SE GONE DRAMIDRAMI”

Kaya mada nida a tiko ena gauna oya ena rua se tolu na yabaki ni se bera ni gole o Timoci—ni tiko ena tauni o Lisitira. E tauni lailai makawa qai tu vagalala, ra qai to na wai ena kena veibuca. De ra kila na vosa vaKirisi na tiko e kea, ia era vosataka na vosa ni vanua e kilai me Likeonia. Dua na siga e ue na tauni qo o Lisitira. Rau tadu yani kina e rua na lotu vaKarisito daukaulotu, o Paula kei na nona itokani o Panapasa ni rau biubiu mai Ikoniona, e dua na koro levu e toka voleka ga. Ni rau vunau tiko ena vanua era tu kina vakalevu na lewenivanua, e raica sara o Paula e dua na turaga lokiloki e laurai vua na vakabauta dina. E cakamana o Paula qai vakabulai koya!—Cakacaka 14:5-10.

E levu na lewe i Lisitira era dau vakabauta na itukuni ena vanua qori me baleti ira na kalou era dau lakovi ira yani ena veiyabaki sa sivi, nira vakalecaleca ra qai vukici ira mera tamata. Era kilalecavi Paula gona me o Eremesi kei Panapasa me o Seusi! E dredre dina vei rau na turaga yalomalumalumu qo me rau tarovi ira na lewenivanua mera kua ni vakacaboisoro vei rau.—Cakacaka 14:11-18.

Ia eso era sega ni vakabauta ni rau kalou me vaka e dau rogoci tu ena itukuni, era vakabauta ni rau lako dina yani ena dua na inaki. Dua vei ira o Unaisi na marama Jiu e watina e dua na turaga ni Kirisi * e sega ni vakabauta, vaka kina na tinana o Loi. Rau taleitaka na vakarorogo vei Paula kei Panapasa na veitinani qo. Sa qai yaco mai na itukutuku era rai vakanamata tiko kina na Jiu yalodina—nona tadu mai na Mesaia kei na nona vakayacora e levu na parofisai e volai me baleti koya ena iVolatabu!

Vakasamataka mada nona uqeti o Timoci ena veisiko i Paula. A vakavulici o Timoci ni “se gone dramidrami” me taleitaka na Vosa ni Kalou ena iVolatabu vakaIperiu. (2 Timoci 3:15) Me vakataki tinana ga kei buna, e raica ni rau tukuna tiko na ka dina me baleta na Mesaia o Paula kei Panapasa. Vakasamataka tale ga na turaga lokiloki e vakabula o Paula. Ni tubu cake tiko o Timoci, levu na gauna e rairai raica na turaga qori ena gaunisala e Lisitira. Ia qo sa raica sara ga e matana o Timoci ena imatai ni gauna ni sa taubale na turaga qori! Sa rauta ga me ratou lotu vaKarisito kina o Unaisi, o Loi kei Timoci. E levu na ka era rawa ni vulica nikua vei Loi kei Unaisi na itubutubu, vaka kina na tukadra kei na budra na lalai. Vakacava, o rawa ni ivakaraitaki vinaka mo veiuqeti vei ira?

“VAKARARAWATAKI MADA VAKALEVU”

Era rairai marau o ira na qai tisaipeli lotu vaKarisito e Lisitira nira vulica na inuinui e vakalougatataki ira kina o Jisu. Ia era vulica tale ga ni sega ni ka rawarawa nodra mai tisaipeli. Era gole yani i tauni na Jiu dauveitusaqati kaukaua ni Ikoniona kei Anitioki, ra qai uqeti ira na lewe i Lisitira mera saqati Paula kei Panapasa. Sega ni dede, era lakovi Paula sara yani e dua na ilala voravora ra qai vakaviriki koya. E lau vakavica vua na vatu, mani lutu kina. Ra qai yarataki koya ena taudaku ni koro me biu matemate tu kina.—Cakacaka 14:19.

Ia era lako yani vei Paula na tisaipeli e Lisitira ra qai yavokiti koya. Dua na ka nodra marau ni yavala, e duri qai lesu tale yani ena doudou e Lisitira! Rau biubiu ena siga tarava kei Panapasa ina tauni o Tapi me rau tomana kina na vunau. Ni rau veivakatisaipelitaki oti e kea, rau doudou ni bolea na veika vakarerevaki me rau lesu i Lisitira. Na kena inaki? Me rau “vakayaloqaqataki ira na tisaipeli,” volaitukutukutaki tale ga ni rau “vakauqeti ira mera dei tiko ga ena vakabauta.” Vakasamataka na nona vakarorogo vinaka tiko na cauravou o Timoci, e waqa na matana ni rogoca nodrau vakavulica o Paula kei Panapasa vei ira na lotu vaKarisito ni talei cake na veika se bera mai ni vakatauvatani kei na ka dredre e sotavi tiko ena gauna oya. Erau kaya kina: “Eda na vakararawataki mada vakalevu, eda na qai curu ina Matanitu ni Kalou.”—Cakacaka 14:20-22.

E taleitaka o Timoci na veika e vakavulica na yapositolo o Paula

E raica sara ga o Timoci na veika e tukuni qori ena bula i Paula, ni vosota ena yaloqaqa na veivakacacani me vunautaka ga kina na itukutuku vinaka. E kila o Timoci ke vakatotomuria na ivakaraitaki i Paula era na saqati koya na lewe i Lisitira, wili kina o tamana. Ia e sega ni vakalaiva qori o Timoci me vakalatilati ena nona vakatulewa me qarava na Kalou. Levu na itabagone nikua era vakataki Timoci. Era yalomatua nira qara na itokani e dei nodra vakabauta, era vu ni veiuqeti, ra qai dau veivakayaloqaqataki. Era sega ni vakalaiva na veitusaqati me vagolei ira tani mai na qarava na Kalou!

“E ROGO VINAKA O KOYA VEI IRA NA VEITACINI”

Me vaka sa tukuni oti mai, e qai veisiko tale yani o Paula ni oti e rua se tolu na yabaki. Raitayaloyalotaka mada nodratou marau na vuvale i Timoci ena nona sa yaco yani, tomani koya tiko yani ena gauna qori o Sailasa. E dua tale ga na gauna marautaki vei Paula. E raica na veika sa yaco ena sore ni ka dina a tea e Lisitira. Rau yalewa lotu vaKarisito yalodina o Loi kei luvena, e dokai rau tale ga o Paula ni ‘sega ni veivakaisini nodrau vakabauta.’ (2 Timoci 1:5) Ia vakacava o Timoci?

E mai kila o Paula ni sa matua sara o Timoci mai na gauna a veisiko yani kina e liu. E “rogo vinaka o koya vei ira na veitacini,” e Lisitira vaka kina e Ikoniona, rauta ni 32 na kilomita ena vuaicake. (Cakacaka 16:2) Cava e rogo vinaka kina o Timoci?

E vakavulici Timoci ena “iVolatabu” o tinana kei buna ni se “gone dramidrami,” ra qai okati kina na ivakasala yaga e momona me baleti ira na itabagone. (2 Timoci 3:15) Qo e dua na kena ivakaraitaki: “Mo nanuma na Dauveibuli Cecere ena nomu gauna vakaitabagone.” (Dauvunau 12:1) Na gauna sa lotu vaKarisito kina o Timoci e raica vakabibi na vosa qori. E kila ni sala uasivi ga me nanuma kina na Dauveibuli Cecere oya me vunautaka na itukutuku vinaka me baleta na Luve ni Kalou, o Karisito. E vulica tale ga o Timoci me kua ni dau mamadua ni dau vakavuna nona sega ni doudou na tukuna vei ira eso tale na itukutuku vinaka me baleti Jisu Karisito.

Era raica tale ga na tagane era veiliutaki tiko ena ivavakoso na toso nei Timoci. Era taleitaka nona toso kei na nona dau veiuqeti vei ira na kena vo. E bibi sara ni raici Timoci tiko mai o Jiova. E uqeta na Kalou eso na parofisai me volai baleti koya—de okati kina na itavi ena colata ena dua na siga ena levu na ivavakoso. Ni veisiko gona yani o Paula e raica ni rawa ni dua na itokani vinaka me rau salavata tu ena cakacaka vakadaukaulotu o Timoci. Era duavata kina na ilawalawa qase e Lisitira. Era tabaki koya gona e ligadra, me vakaraitaka ni sa lesi ena dua na itavi bibi vua na Kalou, o Jiova.—1 Timoci 1:18; 4:14.

Ena rairai qoroqoro qai yalomalumalumu o Timoci ena itavi levu e nuitaki qo vua. E tu vakarau me gole kina. * E sega ni vakabauta o tamana, ia na cava na nona rai me baleta na ilesilesi vou qo i luvena me daukaulotu? A rairai duatani na ka e lalawataka vua ena veisiga se bera mai. Vakacava o tinana kei buna? Erau na sakitaki koya, rau qai sega ni via vakaraitaka ni rau kauaitaka tale ga nona bula? Qori na ka ga e dau yaco.

Na ka ga e vakadeitaki oya ni qai lako o Timoci. Na mataka e vakamacalataki mai ena itekitekivu ni ulutaga qo e baleta sara tiko ga nona sa gole vata kei Paula ena cakacaka vakadaukaulotu. Ni sa biubiu mai Lisitira, na rorogo kece ni qereqere kei na veikarasi e butuka e kila kina o koya ni sa gole tiko ena dua na ilakolako e vou vua, sa na yawa tale ga mai vale. Dede toka nodratou taubale, ratou qai yaco e Ikoniona na le tolu qo. E vakaraica matua o Timoci nodrau vakasavuya o Paula kei Sailasa na vakatulewa vou mai na ilawalawa dauvakatulewa e Jerusalemi, rau qai saga me rau uqeta na nodra vakabauta na lotu vaKarisito e Ikoniona. (Cakacaka 16:4, 5) Ia se qai kena itekitekivu ga qori.

Ni ratou sikova oti na ivavakoso era tiko e Kalatia, ratou biuta sara na gaunisala rabailevu era taya na kai Roma me ratou taubaletaka e vica vata na drau na kilomita me ratou takosova na vanua rabaraba kei Firijia, me ratou liu ina vualiku oti qai dewa yani ena yasayasa vakara. Ni ratou muria tiko ga na veidusimaki ni yalo tabu ratou lako sara i Tiroa, ratou vodo waqa me ratou soko i Masitonia. (Cakacaka 16:6-12) Ena gauna qori sa raica votu o Paula na yaga kei Timoci. E biuti koya sara kei Sailasa me rau tiko e Peria. (Cakacaka 17:14) A talai Timoci duadua mada ga e Cesalonaika. E vakatotomuria ga o Timoci na ivakaraitaki a dau vakadikeva matua me uqeti ira kina na lotu vaKarisito yalodina e kea.—1 Cesalonaika 3:1-3.

A qai vola o Paula me baleti Timoci: “Niu sega tale ni kila e dua ena qarava vinaka na ka e baleti kemuni me vakataki koya.” (Filipai 2:20) E sega ni vakasauri ga e tukuni na veika qori baleti Timoci. E gumatuataka nona cakacaka, e yalomalumalumu ni qarava nona itavi qai yalodina ni vosota na ituvaki dredre. E dua dina na ivakaraitaki vakasakiti vei ira na itabagone nikua! Kua vakadua ni guilecava ni na vakatau sara tiko ga na kemu irogorogo ena ka o cakava. Ke o se itabagone, e rawa ni vinaka na kemu irogorogo ni o vakaliuci Jiova na Kalou, o dau yalovinaka qai veidokai.

“SAGA SARA MO YACO TOTOLO MAI VEI AU”

Ni se itabagone o Timoci sa yalodina ena nona veiqaravi vakaitalatala

E sivia na 14 na yabaki nona cakacaka tiko o Timoci kei na nona itokani na yapositolo o Paula. E levu na veika dredre rau sotava, rau marautaka vata tale ga e levu na ka. (2 Korinica 11:24-27) Dua mada ga na gauna a vesu o Timoci ena vuku ni nona vakabauta. (Iperiu 13:23) E lomani ira qai kauaitaki ira na mataveitacini era lotu vaKarisito o Timoci me vakataki Paula ga. E vola kina vua o Paula: “Niu nanuma mai na wainimatamu.” (2 Timoci 1:4) Kena irairai ni dau “tagi vata kei ira era tagi” o Timoci me vaka ga e dau cakava o Paula, me vakaraitaka nona kauai mera rawa ni uqeti ra qai vakacegui. (Roma 12:15) Meda dau cakava tale mada ga qori!

E qai dua na ivakatawa vaKarisito gugumatua e ivakaraitaki vinaka o Timoci. E lesi koya o Paula me sikovi ira na ivavakoso, me uqeti ira qai veivakayaloqaqataki. E vakacolati koya tale ga ena itavi me lesi ira na tagane era rawata na ivakatagedegede mera qase ni ivavakoso se dauveiqaravi.—1 Timoci 5:22.

E taleitaki Timoci vakalevu o Paula, e vakasalataka na cauravou qo, e uqeti koya tale ga vakayalololoma me vaka ga e cakava e dua na tama vua na luvena. E uqeti Timoci me vakayagataka vinaka na nona isolisoli vakayalo, me toso qai tubu tiko ga vakayalo. (1 Timoci 4:15, 16) E vakasalataki koya me kua ni vakalaiva nona bula vakaitabagone se nona dau mamadua me tarova nona dei ena ka dina. (1 Timoci 1:3; 4:6, 7, 11, 12) Bau vakasalataki koya sara ga o Paula ena veika me baleta na nona tauvimate, kena rairai ni dau mosimosi na ketena.—1 Timoci 5:23.

Yaco na gauna me kila o Paula ni sa vakarau cava nona bula, ni na vakamatei. E qai vakauta vei Timoci na iotioti ni nona ivola uqeti vakalou. E veiuqeti dina na ka e tukuna: “Saga sara mo yaco totolo mai vei au.” (2 Timoci 4:9) E dau lomani Timoci o Paula; e tukuna “ni luvequ lomani qai gone yalodina ena Turaga.” (1 Korinica 4:17) Sa rauta me vinakata o Paula me tiko e yasana na nona itokani ena gauna e vakarau mate kina! Eda na rawa ni taroga, ‘Vakacava o yau, era dau qarai au na tamata nira vinakata na veivakacegui ena gauna era sotava kina na veika dredre?’

Vakacava, rau qai sota o Paula kei Timoci? Eda sega ni kila na kena isau. Na ka ga eda kila ni dau veivakacegui, veivakayaloqaqataki vei Paula kei ira na so tale. E laurai sara ga ena bula i Timoci na ibalebale ni yacana, “Koya e Rokova na Kalou.” E vakasakiti dina na nona ivakaraitaki ni vakabauta, e yaga meda muria kece na gone kei na qase.

^ para. 9 Raica na ulutaga “O Bau Kila” ena ilavelave qo.

^ para. 20 A tu vakarau mada ga o Timoci me cili ke vinakata o Paula. E sega ni kena inaki qo ni dodonu ga me cili ni sa mai lotu vaKarisito, ia e sega ni vinakata o Paula ni gauna me rau vunau kina ra qai vakalewa na Jiu ni o Timoci e sega ni Jiu na tamana.—Cakacaka 16:3.