O BAU lomatarotarotaka se o cei dina o iko? O sa bau raitayaloyalotaka ni o bula tu ena dua na gauna? Ke vaka kina, sega ni o iko duadua o vakila qori. Ena gauna makawa era lomatarotarotaka tale ga qori na tamata mai na duidui vanua. Ena nodra saga mera kila na kena isau, so era sa tekivu vakabauta na ivakavuvuli ni kena sucu tale na yalo (reincarnation). Qori na vakasama ni na biubiu na “yalo” mai na yago ena gauna e mate kina e dua, qai lai bula ena dua tale na yago​—tamata, manumanu se na kau mada ga​—ena bula vakadua ga se vakavicavata.

Dina ni veivakacegui na vakabauta qo vei ira  eso me baleta na kedra ituvaki na mate, ia eda na vakadeitaka vakacava ni dina qori? Na cava e tukuna na Vosa ni Kalou na iVolatabu me baleta na tikina qori? Meda vaqaqa mada e liu se vu mai vei na vakabauta qori.

Era tukuna na daunitukutuku makawa kei ira na dauvakadidike, ni o ira na lewe i Papiloni makawa​—na siti a tara ena sivia e 2,000 na yabaki ni bera na Karisito​—era tekivu vakabauta ni sega ni dau mate na yalo. E tukuna o Morris Jastrow Jr., ena nona ivola na Religion of Babylonia and Assyria, na vakasama ni sega ni dau mate na yalo, “era kauaitaka sara vakabibi na daunicioloji ni Papiloni.” A vakamacalataka ni o ira na kai Papiloni era vakabauta ni “mate e idewadewa ina dua tale na mataqali bula. Sa rauta me dredre kina mera vakabauta ni icavacava ni bula na mate, baleta nira vakabauta ga ni na bula tale tiko na yalo ni mate na tamata.”

Me tekivu mai Papiloni, sa tete ena so tale na vanua ena gauna makawa na ivakavuvuli ni kena dewa na yaloi koya sa mate ina dua tale na ka bula. O ira na vuku mai Idia era tauyavutaka na vakabauta ni nomu ivakarau ni bula ena gauna qo ena vakatau kina na mataqali bula o na sucu tale kina, e vakatokai na ivakavuvuli qori na Karma. Era vakabauta tale ga na vuku rogo ni Kirisi na vakasama ni sucu tale na yalo, e vakavuna kina mera vakabauta e levu na vakasama qori.

Me yacova mai na noda gauna, e levu ena veivanua vakavalagi era sa vakabauta tale ga na ivakavuvuli ni kena sucu tale na yalo. Era tekivu kauaitaka tale ga na tamata rogo kei ira na itabagone na ivakavuvuli kei na nodra ivakarau vakalotu e vu mai na veivanua vakaEsia. Nikua, sa levu na ivola kei na site ena internet e tukuni kina na kedra italanoa o ira era rairai nanuma nira a bula tu ena dua na gauna e liu. Totolo ga na kena tete ena levu na vanua na mataqali veiqaravi e vakatokai na past-life therapy. Qo na kena sagai me vakasukai tale na vakasama ni tamata (hypnosis) me dikevi na ka e nanumi ni nona ivakarau ni bula e liu, e kena inaki me kilai kina na ivakarau ni nona bula ena gauna qo.

E vu mai na gauna makawa na vakabauta ni sucu tale na yalo, ia na taro e bibi meda kila na kena isau​—E dina na vakabauta ya? Ke da lotu vaKarisito eda na via kila sara ga ke yavutaki vakaivolatabu na vakabauta qori. (Joni 17:17) Me vaka ni Dauveibuli na Kalou o Jiova, e iVurevure tale ga ni bula qai dau “vakaraitaka na ka vuni,” o koya ga ena vakatakila vei keda na veika eda sega tu ni kila me baleta na bula kei na mate. Eda na rawa ni rai ga ena nona Vosa na iVolatabu meda vakadeitaka kina na dina se lasu ni ivakavuvuli qori.​—Taniela 2:28; Cakacaka 17:28.

Nida vulica vinaka na iVolatabu, eda na rawa ni kila kina na veika e tukuna na Kalou me baleta na keda ituvaki nida mate. Kena ivakaraitaki, ena Vakatekivu 3:19 eda dikeva kina nona vosa na Kalou vei Atama ena gauna rau a talaidredre kina kei Ivi. E kaya na Kalou: “Na buno ni matamu ko na kania kina na kemu kakana, ka yacova na siga ko na suka tale kina ki na qele; ni ko a buli maikina eliu: ni ko sa kuvu ni qele ga, ia ko na suka tale mo kuvu ni qele.” A buli mai na kuvuniqele o Atama. Ena gauna e mate kina a suka tale ina kuvuniqele. Qori sara ga na ivakaro matata ni Kalou me baleta na keda ituvaki nida mate. Koya gona, na gauna e mate kina e dua ena sega ni qai sucu tale na yalona ina dua tale na ka bula, sa oti sara ga e kea. * Me vaka ga ni veibasai ni katakata na batabata, mamaca na suasua, rarama na butobuto, na veibasai tale ga ni bula na mate. O ira gona na mate era sega ni qai bula tale tiko! Sa bau vakaibalebale dina qori, se vakacava?

E rairai tiko na vuna era dau nanuma kina eso nira a bula tu e liu. Na cakacaka ni noda mona, wili kina na tiki ni mona e dau uqeta meda cakava eso na ka eda sega tu ni bau vakasamataka, na revurevu ni wainimate eda dau vakayagataka se na veika rarawataki eda dau vakasamataka, e se sega ni vakamacalataki rawa. Ni levu dina na ka e rawa ni katoni ena noda mona, qori e rawa ni vakavuna me vaka sara ga e yaco dina na ka eda  tadra se vakasamataka. Ena so na gauna, era dau vakavuna na timoni me yaco eso na ka e veivakurabuitaki qai nanumi tu kina nira dina eso ka a sega dina ni yaco.​—1 Samuela 28:7-19.

O keda na tamata eda dau via bula tu ga da qai via kila na veika se bera ni yaco. Ia e vu mai vei na gagadre qori? E vakasakiti na ka e kaya na iVolatabu me baleta na Dauveibuli: “E sa vakatikora ena lomadra na tamata na gauna e tawamudu.” (Dauvunau 3:11, New International Version) Koya gona, e tiko e lomadra na tamata na gagadre ni via bula tawamudu.

Ke biuta gona i lomada na Dauveibuli, na Kalou o Jiova, na gagadre ni bula tawamudu, e veiganiti me na vakarautaka tale ga na sala ena vakaceguya kina na gagadre qori. E vakaraitaka na iVolatabu na nona inaki cecere na Dauveibuli, oya me vakalougatataka na kawatamata talairawarawa mera bula tawamudu ena vuravura parataisi. A uqeti vakalou na daunisame o Tui Tevita me tukuna: “Era na taukena na vanua ko ira na yalododonu, ka tiko kina ka sega ni mudu.” (Same 37:29) E dua na yavu ni ivakavuvuli vakaivolatabu e sema tiko kei na nona inaki tawamudu na Kalou, oya na nodra vakaturi na mate.​—Cakacaka 24:15; 1 Korinica 15:16-19.

E volai ena iVolatabu na nodra vakadinadinataka e levu na nodratou bula tale mai na mate e le walu. * Qori na veivakaturi, sega ni kena sucu tale na yalo. E totolo ga na nodra kilai ratou qori na nodratou lewenivuvale kei na nodratou itokani ena gauna eratou vakaturi kina. Era sega vakadua ni bau gole ina veivanua na wekai koya sa mate mera lai vaqarai ira na gone se qai sucu, mera saga mera kila ke dua vei ira na gone qori e dewa vua na yaloi koya na wekadra sa mate.​—Joni 11:43-45.

E veivakacegui dina na ka e tukuna na Vosa ni Kalou me baleta na nodra vakaturi ina vuravura vou ni Kalou e dua na iwiliwili levu ni tamata era sa mate. Na vuravura vou qori sa na vakarau sosomitaka na vuravura ca qo. (2 Pita 3:13, 14) Ena gauna mada ga qo, na kedra itukutuku matailalai na le bilioni era sa mate, e maroroya tu na Kalou o Jiova ena nona vakasama uasivi qai tawavakaiyalayala, ni kila vinaka mada ga na yacadra na kalokalo kece! (Same 147:4; Vakatakila 20:13) Nira vakaturi na veitabatabatamata ena vuravura vou, era na rawa ni kila na nodra iyatukawa qai rawa tale ga nira kilai ira vinaka na nodra qase. Qori e dua dina na ka veivakurabuitaki!