Sa vica na yabaki na kena vakamacalataki ena noda ivola ni o Koki mai Mekoki na yaca e vakatokai kina o Setani na Tevoro ni oti ga nona kolotaki mai lomalagi. E yavutaki na ivakamacala qo ena ivola na Vakatakila ni liutaka sara tiko ga o Setani na Tevoro na nodra tusaqati na tamata ni Kalou. (Vkta. 12:1-17) Nanumi gona kina ni Koki e dua tale na yaca vakaparofisai e vakatokai kina o Setani.

Na ivakamacala qo e vakavurea vei keda eso na taro bibi. Na vuna? Dikeva mada qo: Ni vakamacalataki na gauna e vakadrukai kina o Koki, e tukuna o Jiova: “Au na soli iko mera kani iko na veimataqali manumanuvuka kei na manumanu kila ni vanua.” (Isik. 39:4) Tukuna tale o Jiova: “Ena siga oya au na solia vei Koki e dua na ibulubulu e Isireli, . . . Oya na vanua era na buluti Koki kina kei ira kece na nona ilala levu.” (Isik. 39:11) Ena rawa ga vakacava me laukana na kabula vakayalo vei ira na “manumanuvuka kei na manumanu kila ni vanua”? E vakarautaki vakacava vei Setani “e dua na ibulubulu” e vuravura? E tukuni vakamatata ena iVolatabu ni na vesu o Setani me 1,000 na yabaki ena qara sega ni vakabotona, sega ni tukuni ni laukana se bulu.—Vkta. 20:1, 2.

E tukuni ni na sereki o Setani mai na qara sega ni vakabotona ni sa oti na 1,000 na yabaki, “ena lako yani me vakacalai ira na veimatanitu ena tutu i vuravura vava, o Koki kei Mekoki, me soqoni ira vata ina ivalu.” (Vkta. 20:8) Rawa vakacava ni vakacalai Koki o Setani ke tukuni ni o koya ga o Koki? Macala gona, ni o Setani e sega ni “Koki” e tukuni tiko ena parofisai nei Isikeli se na ivola na Vakatakila.

O cei ga o Koki mai Mekoki? Meda dikeva mada na kena isau nida dikeva na iVolatabu meda kila se o cei e saqati ira tiko na tamata ni Kalou. E tukuni ena iVolatabu nona ravuravu o ‘Koki mai Mekoki’ kei na nona ravuravu na “tui ni vualiku” kei na “tui kei vuravura.” (Isik. 38:2, 10-13; Tani. 11:40, 44, 45; Vkta. 17:14; 19:19) Vakacava, e duidui na gauna ni ravuravu qo? Kena irairai ni sega. Macala ni tukuni ena iVolatabu ni duavata ga na ravuravu, ia e duidui na yacadra. E rawa vakacava meda tinimaka kina va qori? Na iVolatabu e tukuna vei keda ni matanitu kece e vuravura era  na okati ena iotioti ni ravuravu qo, ena vakavuna kina na ivalu na Amaketoni.—Vkta. 16:14, 16.

Nida dikeva vata na tikinivolatabu kece qo me baleta na iotioti ni gauna era ravuti kina na tamata ni Kalou, e macala kina ni Koki mai Mekoki e sega ni dusi Setani, e baleta ga nodra duavata na veimatanitu. Ena liutaka beka na duavata qo na “tui ni vualiku”? Qori eda sega ni vakadeitaka. Na vakasama qo e via tautauvata kei na vosa i Jiova me baleti Koki: “O na biuta na nomu yasana mai na vanua yawa ena vualiku, o iko kei na levu na lewe ni veivanua era tokoni iko, era vodo ose kece, na isoqosoqo kaukaua, na mataivalu levu.”—Isik. 38:6, 15.

Na parofita o Taniela a bula donuya na gauna i Isikeli, e tukuna me baleta na tui ni vualiku: “Ena lomaleqataka o koya na itukutuku mai na tokalau kei na vualiku, ena lako yani ena cudru levu me ravuravu qai vakarusa e levu. Ena vakaduria na nona valelaca vakaturaga ena maliwa ni wasawasa levu kei na ulunivanua tabu Totoka, ena yacova na kena icavacava, ena sega ni dua me vukei koya.” (Tani. 11:44, 45) Tautauvata vinaka qo kei na ka e tukuna na ivola na Isikeli ena ka e cakava o Koki.—Isik. 38:8-12, 16.

Na cava e qai yaco tarava? E tukuna o Taniela: “Ena gauna oya ena tucake [ena Amaketoni] o Maikeli [o Jisu Karisito], na turaga levu e totaki ira tiko [tekivu ena 1914] na kainomu. Ena yaco e dua na gauna ni rarawa [veivakararawataki levu] se sega ni bau vakilai ena gauna e tauyavu kina na matanitu me yacova na gauna oya. Era na dro ena gauna oya na kainomu, o ira kece e laurai nira volai tu ena ivola.” (Tani. 12:1) Na ka e cakava qo o Jisu na nona mata na Kalou e vakamacalataki tale ga ena Vakatakila 19:11-21.

O cei o “Koki kei Mekoki” e cavuti ena Vakatakila 20:8? Ena iotioti ni veivakatovolei ni sa cava na 1,000 na yabaki, o ira na talaidredre vei Jiova era na vakaraitaka na mataqali yalo vata ga ni daulaba e vakaraitaka o ‘Koki mai Mekoki,’ oya o ira na veimatanitu era saga mera ravuti ira na tamata ni Kalou ena icavacava ni veivakararawataki levu. Ena tautauvata ga na kedrau itinitini na ilawalawa qo, oya na rusa tawamudu! (Vkta. 19:20, 21; 20:9) E veiganiti gona kina ni o ira kece na talaidredre ni cava na Duanaudolu na yabaki mera vakatokai ena yaca “Koki kei Mekoki.”

Nida gonevuli gugumatua ni iVolatabu, eda na waraka na gauna me vakatakilai kina se o cei dina na “tui ni vualiku.” Se mani o cei ena liutaka nodra vakaduavatataki na veimatanitu, eda vakadeitaka ga e rua na ka: (1) ena druka o Koki mai Mekoki kei na nona mataivalu ra qai vakarusai; kei na (2) ena vakabulai ira na dauveiqaravi ni Kalou na noda Tui o Jisu Karisito sa veiliutaki tiko ena gauna qo, qai liutaki ira yani ina vuravura vou ni vakacegu kei na sautu dina.—Vkta. 7:14-17.