1-3. (a) Na cava e ivakaraitaki vinaka kina o Josua ena nona digidigi donu? (b) Ni vinakati meda vakatulewa, na cava meda nanuma tiko?

DUA na vosa bibi na “digitaki.” Ke soli vua e dua na digidigi, kena ibalebale e vica na ka ena vakatulewa kina, ena lewa tale ga eso na ka ena cakava ena nona bula. Kena ivakaraitaki: Kaya mada ke dua na turaga e taubale tiko ena dua na gaunisala qai kidacala ni sa lai basoga rua. E vei ena digia? Ke kila tiko na turaga ya na vanua e gole kina, dua vei rau na gaunisala qori ena rairai kauti koya voleka yani ina vanua qori, ia na gaunisala kadua ena kauti koya vakayawa mai na vanua e via gole kina.

² E volai ena iVolatabu na nodra ivakaraitaki e levu era sotava na ituvaki va ya. Kena ivakaraitaki, a vinakati me vakatulewataka o Keni me lewa vinaka na nona cudru se sega. (Vkte. 4:​6, 7) A vinakati vei Josua me digia me qarava na Kalou dina se sokaloutaki ira na kalou lasu. (Josua 24:15) A nona isausau o Josua me volekati Jiova tiko ga, a digia kina na sala ena vukei koya me cakava qori. Ia a sega ni tiko vei Keni na isausau va ya, qai digia na sala a vakayawaki koya kina vei Jiova.

³ Ena so na gauna, ena rairai tiko e vica na ka mo digidigi mai kina. Ke yaco qori, nanuma tiko na vanua o via gole kina se nomu isausau​—mo vakalagilagi Jiova ena ka kece o cakava, mo kua tale ga ni cakava e dua na ka ena vakayawaki iko vua. (Wilika Iperiu 3:12.) Eda na dikeva tiko ena ulutaga qo kei na kena e tarava e vitu na ituvaki ena noda bula meda kua ni vakalaiva me vakayawaki keda vei Jiova.

4. Na cava e bibi kina na cakacaka?

⁴ E nodra itavi na lotu vaKarisito yadua mera qara na ka mera bula kina kei na nodra dui vuvale. E vakaraitaka na iVolatabu ke dua e sega ni via qarava na nona lewe ni vuvale, ena ca sara o koya, e vinaka cake e dua e sega  ni vakabauta. (2 Ces. 3:10; 1 Tim. 5:8) Eda kila ni bibi ena noda bula na cakacaka, ia ke da sega ni qaqarauni, ena rawa ni vakayawaki keda vei Jiova. Ena sala cava?

5. Na cava eso na ka e bibi mo nanuma ni soli vei iko e dua na cakacaka?

⁵ Kaya mada ke o vaqara cakacaka tiko. Ke o vakaitikotiko ena vanua e dredre kina na cakacaka, de dua o na temaki mo ciqoma na imatai ga ni cakacaka e soli vei iko​—dua ga sa rawa. Ia vakacava ke veisaqasaqa kei na ivakavuvuli vakaivolatabu na ka e dau caka ena cakacaka qori? Vakacava ke vakalatilati ena nomu cakacaka vaKarisito na ituvatuva ni cakacaka qori, se o na yali kina mai vale ena levu na gauna? E dodonu beka mo ciqoma na cakacaka qori ena nomu nanuma ni dua na cakacaka e sega ni kilikili e vinaka cake mai na nomu sega ni cakacaka? Nanuma tiko, nomu digidigi cala ena rawa ni vakayawaki iko vei Jiova. (Iper. 2:1) Se o mani vaqara cakacaka tiko se o dikeva tale tiko na nomu cakacaka ena gauna qo, o rawa vakacava ni vakatulewa vakayalomatua?

6, 7. (a) Na cava e rua na vuna ena via cakacaka kina e dua? (b) O cei vei rau qori ena vakavolekati iko vei Jiova, na vuna?

⁶ Me vaka ga sa vakamacalataki mai, nanuma tiko na vanua o via gole kina. E vinaka mo taroga, ‘Na cava mada au vinakata ena cakacaka qo?’ Ke o raica na nomu cakacaka me vukei iko ga kei ratou na nomu vuvale ena nomudou sokalou vei Jiova, ena vakalougatataka o Jiova na nomu sasaga. (Maciu 6:33) E kila vinaka o Jiova na ka me cakava ke o vakacegui mai na nomu cakacaka se tawanamaki na nomu leqa vakailavo. (Aisea 59:1) E “kila o Jiova na sala me vakabulai ira kina era qarava na Kalou nira vakatovolei.”​—2 Pita 2:9.

⁷ Ena yasana kadua, vakacava ke o vinakata ga mo vutuniyau? De dua o na rawata qori. Ke o vutuniyau mada ga, nanuma tiko na “rawaka” qori ena vakavuna na leqa o sega ni vinakata me yaco. (Wilika 1 Timoci 6:​9, 10.) Na nomu vakaliuca na iyau kei na cakacaka ena vakayawaki iko ga vei Jiova.

8, 9. Na cava e dodonu mera vakasamataka na itubutubu me baleta na ivakarau ni nodra raica na cakacaka? Vakamacalataka.

⁸ Ke o dua na itubutubu, vakasamataka se na tarai ratou vakacava na luvemu na nomu ivakaraitaki. Na cava mada eratou raica ni bibi duadua vei iko​—nomu cakacaka se nomu veitokani kei Jiova? Ke ratou raica na gone ni bibi duadua ena nomu bula na irogorogo, itutu, kei na iyau, vakacava eratou na rawa ni muri iko tale ga ena sala ena tini ina leqa? Eratou na dokai iko tiko ga ni o itubutubu? E tukuna e dua na itabagone lotu vaKarisito: “Au se nanuma vinaka tu ga na nona dau osooso o tamaqu ena nona cakacaka. A nanumi ga ni cakacaka vakaukaua o Ta baleta ni vinakata me keitou marautaka vakavuvale na bula vinaka duadua. A vinakata me keitou qaravi vinaka. Ia ena dua na gauna sa oti, sa veisau sara ga o koya. Sa cakacaka tu ga qai sega ni volia ga na ka keitou gadreva dina, e kauta sara ga mai vale na veika saulevu. Keitou sa mani kilai me keitou vuvale vakailavo, sega ni vuvale e dau uqeti ira na so tale ena veika vakayalo. Ke soli vei au na digidigi, au na digia na nona veitokoni vakayalo o tamaqu, sega ni nona ilavo.”

⁹ Ra itubutubu, moni kua ni vakayawaki kemuni vei Jiova ena nomuni vakaliuca na nomuni cakacaka. Mera raica na luvemuni ena nomuni ivakaraitaki ni oni vakabauta dina ni iyau vakayalo e ka talei duadua eda rawa ni taukena, sega ni iyau vakayago.​—Maciu. 5:3.

10. Na cava ena rairai vakasamataka e dua na itabagone ni digia na cakacaka?

¹⁰ Ke o dua na itabagone o vakasamataka tiko mo cakacaka, o na rawa ni digidigi donu vakacava? Me vaka sa vakamacalataki mai, e dodonu mo kila na vanua e mua tiko kina na nomu bula. Vakacava na vuli kei na cakacaka o nanuma tiko mo cakava, ena vukei iko mo  vakayacora vinaka sara na veika e vauca na Matanitu ni Kalou se na vakayawaki iko vei Jiova? (2 Tim. 4:10) Vakacava o via vakatotomuria na nodra ivakarau ni bula o ira e vakatau na nodra marau ena levu ni sea era volia se levu ni ilavo ena nodra akaude ni baqe? Se o na nuidei me vakataki Tevita, a vola: “Au a gone, ka’u sa qai qase mai; Ia ka’u a sega ni raica na yalododonu ni sa biu laivi, se na nona kawa ni ra sa vosai kedra madrai”? (Same 37:25) Nanuma tiko, e dua na gaunisala ena vakayawaki iko vei Jiova, e dua tale ena vukei iko mo rawata na bula vinaka duadua. (Wilika Vosa Vakaibalebale 10:22; Malakai 3:10.) E vei o na digia? *

GAUNA GALALA KEI NA KA NI VEIVAKAMARAUTAKI

11. Na cava e tukuna na iVolatabu me baleta na ka o dau cakava ena nomu gauna galala kei na ka ni veivakamarautaki, ia na cava meda nanuma tiko?

¹¹ E sega ni vakatabuya na iVolatabu na marau, e sega tale ga ni tukuna ni vakalusi gauna na ka ni veivakamarautaki kei na ka o dau cakava ena nomu gauna galala. E vola o Paula vei Timoci: “Ni yaga vakalailai ga na vakarautaki ni yago.” (1 Tim. 4:8) E tukuna mada ga na iVolatabu ni tiko na ‘gauna ni dredre’ kei na ‘gauna ni meke,’ e uqeti keda tale ga me dau tiko na gauna ni noda vakacegu. (Dauv. 3:4; 4:6) Ia ke o sega ni qaqarauni, na ka o dau cakava ena nomu gauna galala kei na ka ni veivakamarautaki ena rawa ni vakayawaki iko vei Jiova. Ena sala cava? E rua na tikina qo e dau vakavu leqa vakalevu​—na kena mataqali o digia kei na levu ni gauna o vakayagataka kina.

12. Na cava e dodonu mo vakasamataka tiko me baleta na ka ni veivakamarautaki o digia se na ka o cakava ena nomu gauna galala?

¹² Kena imatai, meda dikeva mada na ka ni veivakamarautaki eda digia. Meda nanuma tiko ni vinaka eso na ka ni veivakamarautaki, se na veika eda rawa ni cakava ena noda gauna galala. Ia e levu na kena mataqali nikua e vakalagilagi kina na ka e cata o Jiova, me vaka na itovo kaukaua, veika vakatevoro, kei na veiyacovi dukadukali. Ena vinakati kina mo dikeva vinaka na ka ni veivakamarautaki o digia kei na ka o dau cakava ena nomu gauna galala. Ena uqeti iko vakacava qori? Vakacava ena uqeti iko ena ivalavala voravora, veiqati, se na yalo ni boletaki vanua? (Vkai. 3:31) E kania vakalevu na nomu ilavo? Vakacava ena rawa ni veivakatarabetaki? (Roma 14:21) O cei era nomu ilala ena ka ni veivakamarautaki  o digia se na ka o dau cakava ena nomu gauna galala? (Vkai. 13:20) E dau vakabulabulataka na gagadre mo cakava na ka ca?​—Jeme. 1:​14, 15.

13, 14. Na cava mo vakasamataka me baleta na levu ni gauna o vakayagataka ena ka ni veivakamarautaki?

¹³ Mo vakasamataka tale ga na levu ni gauna o vakayagataka ena ka ni veivakamarautaki kei na ka o cakava ena nomu gauna galala. E vinaka mo taroga, ‘Au dau vakayagataka vakalevu na gauna ena ka ni veivakamarautaki, sa lailai kina na gauna au vakayagataka ena ka vakayalo?’ Ke o digia mo vakayagataka vakasivia na gauna ena ka ni veivakamarautaki kei na ka o cakava ena nomu gauna galala, o na raica ni sa na sega ni veivakabulabulataki na gauna qori. Ia o ira era lewa vakamatau na ka ni veivakamarautaki, era na marautaka vakalevu na gauna qori. Na cava na vuna? Nira kila nira sa cakava oti “na veika era bibi sara,” e sega ni ora kina na lomadra ke ra marautaka eso na ka ni veivakamarautaki.​—Wilika Filipai 1:​10, 11.

¹⁴ De dua ena veirawai toka me vakayagataki vakalevu na gauna ena ka ni veivakamarautaki, ia qori ena rawa ni vakayawaki iko vei Jiova. O Kim e dua na tacida yalewa yabaki 20, a vakadinata qori ena ka e sotava. E kaya: “Na pati kece e caka au na tiko kina. Ena caka tu ga na pati ena muanimacawa kece​—Vakaraubuka, Vakarauwai, kei na Sigatabu. Au sa qai raica qo ni levu tale na ka e bibi cake me caka. Kena ivakaraitaki, niu painia au na yadra ena 6 ena mataka meu gole ena cakacaka vakavunau, ena sega ni rawa kina meu soqo tiko me yacova na dua se rua ena mataka. Au kila ni sega ni ca kece na soqo, ia e rawa ni veivakawelei vakalevu. Me vaka ga na veika tale eso, e sega ni dodonu me vakaliuci.”

15. Era na vukei luvedra vakacava na itubutubu mera marautaka na ka ni veivakamarautaki e veivakabulabulataki?

¹⁵ E nodrau itavi na itubutubu me rau vakarautaka na ka vakayago, vakayalo, kei na ka erau gadreva vakaveiwatini vaka kina o ira na gone. E okati kina qori na kena tuvanaki na ka ni veivakamarautaki. Ke o dua na itubutubu, kua ni tarova na nodratou via marau na nomu vuvale ena nomu okata me ca na ka ni veivakamarautaki kece. Ena gauna vata qori, yadrava tiko na ka e rawa ni veivakaleqai. (1 Kor. 5:6) Ni o lalawa vinaka, o na rawa ni kunea na ka ni veivakamarautaki e veivakabulabulataki vei ratou na nomu vuvale. * Ni o cakava qori, dou na digia vakavuvale na sala ena vakavolekati kemudou vei Jiova.

16, 17. Na cava e dau vakararawataki ira e levu na itubutubu, eda kila vakacava ni kila vinaka o Jiova na nodra rarawa?

¹⁶ E kaukaua dina na kedrau ivau o itubutubu kei gone, a vakayagataka kina qori o Jiova me dusia na nona lomani ira na nona tamata. (Aisea 49:15) O koya gona e kena ivakarau ga meda rarawa vakalevu ni biuti Jiova e dua na noda lewenivuvale. E tukuna e dua na tacida yalewa e vakasivoi na luvena yalewa: “Dua na ka na noqu rarawa. Au dau lomatarotarotaka, ‘Na cava e biuti Jiova kina?’ E ora na lomaqu, au sa beitaki au tale ga.”

¹⁷ E kila vinaka o Jiova na nomu rarawa. E ‘rarawa mada ga na lomana’ ena gauna erau talaidredre kina na imatai ni lewe ni nona vuvale e vuravura, kei na nodra talaidredre e levu tale ni bera na Waluvu. (Vkte. 6:​5, 6) O ira era se sega ni sotava e dua na ituvaki va qori, ena rairai dredre mera kila na levu ni rarawa e dau vakilai kina. Ia ena sega ni ka vakayalomatua mo vakalaiva na nona cala e dua na lewenivuvale e vakasivoi me vakayawaki iko vei Jiova. O na vosota vakacava na rarawa e dau vakilai ni biuti Jiova e dua na lewe ni noda vuvale?

18. Na cava mera kua kina ni beitaki ira na itubutubu ke biuti Jiova na luvedra?

 ¹⁸ Kua ni beitaki iko ena ka sa yaco. O Jiova e solia vei keda na galala ni vakatulewa, na lewenivuvale yadua e yalayala qai papitaiso ena ‘colata ga na icolacola’ ni ka e vakatulewataka. (Kala. 6:5) Ena saumitaro vei Jiova o koya e cala ena vuku ni ka e cakava, sega ni o iko. (Isik. 18:20) Kua tale ga ni beitaki ira eso tale. Doka na ituvatuva ni veivakadodonutaki i Jiova. Mo vorati koya na Tevoro​—sega ni o ira na ivakatawa era saga tiko mera taqomaka na ivavakoso.​—1 Pita 5:​8, 9.

19, 20. (a) Na cava e rawa nira cakava na itubutubu e sivo na luvedra mera vosota kina na nodra rarawa? (b) Na cava era nuitaka na itubutubu e sivo na luvedra?

¹⁹ Ena dua tale na yasana, ke o digia mo levaci Jiova, o na vakayawaki iko ga vua. E vinakati me raica na lewe ni nomu vuvale e sivo ni bibi duadua vei iko ena veigauna o Jiova, sega ni veivolekati vakavuvale. Mo rawa gona ni vosota na ituvaki qori, raica me vinaka tiko ga na nomu bula vakayalo. Kua ni yawaki ira na tacimu vakayalo era ivakaraitaki vinaka. (Vkai. 18:1) Mo talaucaka na lomamu vei Jiova ena masu. (Same 62:​7, 8) Kua ni qara iulubale mo veimaliwai kina kei na lewenivuvale e sivo, me vaka na imeli se talevoni. (1 Kor. 5:11) Mo vakaogai iko tiko ga ena cakacaka vakayalo. (1 Kor. 15:58) E tukuna na tacida yalewa e vakamacalataki mai cake: “Au kila ni dodonu meu ogaoga tiko ga ena noqu qaravi Jiova, meu saga tale ga meu kaukaua tiko ga vakayalo, baleta ni lesu mai o luvequ yalewa sa na rawa meu vukei koya.”

²⁰ E tukuna na iVolatabu na loloma e “nuitaka na ka kece.” (1 Kor. 13:​4, 7) E sega sara ga ni cala ke o nuitaka ni na rawa ni lesu mai na wekamu lomani. E veiyabaki era veivutuni e levu era cakacala ra qai lesu ina isoqosoqo i Jiova. O Jiova e sega ni cati ira na veivutuni. Kena veibasai ga, ‘e tu vakarau me veivosoti.’​—Same 86:5.

21, 22. Na cava mo nakita dei ni o vakayagataka na nomu galala ni vakatulewa?

²¹ O Jiova e solia na galala ni vakatulewa vei ira na kawatamata. (Wilika Vakarua 30:​19, 20.) Ia na galala qori e salavata kei na dua na itavi bibi. E dodonu me taroga na lotu vaKarisito yadua: ‘Na sala cava au sa muria tiko? Au vakalaiva na cakacaka, na ka au cakava ena noqu gauna galala kei na ka ni veivakamarautaki, se veivolekati vakavuvale me vakayawaki au vei Jiova?’

²² E sega vakadua ni luluqa na nona lomani keda o Jiova. Na sala duadua ga eda rawa ni yawaki Jiova kina oya ke cala na sala eda digia meda muria. (Roma 8:​38, 39) Ia e sega ni dodonu me yaco qori! Mo nakita dei mada ga mo kua ni vakalaiva e dua na ka me vakayawaki iko vei Jiova. Ena vakamacalataki ena ulutaga e tarava e va tale na ituvaki o rawa ni vakaraitaka kina qori.