1. Na ivakaro matata cava e tukuna o Jisu vei ratou nona tisaipeli? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)

ENA bogi me mate kina o Jisu, e tukuna vei ratou nona tisaipeli e dua na ivakaro matata. E kaya: “Mo dou veilomani me vaka ga na noqu lomani kemudou.” Oti e tukuna: “Na ka qo era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli, ke dou veilomani.”—Joni 13:34, 35.

2. Na cava e bibi kina meda veilomani?

² E kaya o Jisu ni na rawarawa nodra kilai na nona tisaipeli dina ke ra vakatotomuria na loloma e vakaraitaka. E bibi dina qori ena imatai ni senitiuri, vaka kina nikua. Io, e vinakati meda veilomani ke mani dredre mada ga!

3. Na cava eda na vulica ena ulutaga qo?

³ Nida sega ni uasivi, ena ka ni sasaga meda veilomani vakalevu. Ia e bibi meda saga meda vakatotomuri Karisito. Eda na vulica ena ulutaga qo na sala e uqeti keda kina na loloma meda veiyaloni, meda kua ni veivakaduiduitaki, meda veikauaitaki tale ga. Ni o vulica tiko na ulutaga qo, mo taroga: ‘Na cava au vulica vei ira na tacida era veilomani tiko ga ni dredre na bula?’

4. Me vaka e tukuni ena Maciu 5:23, 24, na cava meda veivakameautaki kina kei na tacida e rarawataki keda tiko ena dua na ka?

⁴ E vakavulica o Jisu ni bibi meda veiyaloni se veivakameautaki kei na tacida e rarawataki keda tiko ena dua na  ka. (Wilika Maciu 5:23, 24.) E kaya ni bibi me vinaka noda veimaliwai ke da via vakamarautaka na Kalou. E marau gona o Jiova nida saga ena noda vinaka taucoko meda veiyaloni kei ira na tacida. Ena sega ni vakadonuya noda veiqaravi ke da katona tiko ga na ca, da qai sega ni via veivakameautaki.—1 Joni 4:20.

5. Na cava e dredre kina me veivakameautaki e dua na tacida?

⁵ Ena rairai dredre meda veivakameautaki. Na vuna? Dikeva na ivakaraitaki nei Marika. * Dua na ka nona cudru ni vakalewai koya e dua na tacida, e tukuni koya vakaca vei ira ena ivavakoso. Na cava e qai cakava o Marika? E kaya, “Au katakata sara ga au qai vosataki koya.” Ia e veivutunitaka tale o Marika na ka e cakava, e qai saga me kere veivosoti vua na tacida ya me rawa ni rau veiyaloni tale. Ia e sega ni via veivakameautaki na tacida ya. E nanuma kina o Marika, ‘Na cava meu saga kina me keirau veiyaloni ke bese tu mada ga?’ Ia e uqeti koya na nodratou ivakatawa ni tabacakacaka me kua ni soro. Na cava e qai cakava o Marika?

6. (a) E saga vakacava o Marika me veiyaloni? (b) E muria vakacava o Marika na Kolosa 3:13, 14?

⁶ Ni vakasama vinaka o Marika, e liaca ni sega ni yalomalumalumu, sa vaka me yalododonu tiko vakasivia. E kila gona ni bibi me veisautaka nona ivakarau ni rai. (Kolo. 3:8, 9, 12) E yalomalumalumu me lai raica tale na tacida ya qai kere veivosoti. E volavola tale ga vua o Marika me tukuna ni rarawataka nona vosa vakaukaua, e vinakata sara ga me rau veitokani tale. E solia mada ga vua o Marika eso na iloloma lalai e nanuma ni na taleitaka. Ia ka ni rarawa ni cudru tiko ga na tacida ya. E mani muria ga o Marika na ka e tukuna o Jisu oya me lomani tacina, me  dau veivosoti tale ga. (Wilika Kolosa 3:13, 14.) Ke ra sega mada ga ni ciqoma eso noda sasaga meda veiyaloni, na loloma dina vaKarisito ena uqeti keda meda veivosoti tiko ga, eda na masulaka meda veiyaloni tale.—Maciu 18:21, 22; Kala. 6:9.

7. (a) Na cava e uqeti keda o Jisu meda cakava? (b) Na ituvaki dredre cava e sotava e dua na tacida yalewa?

⁷ E uqeti keda o Jisu meda cakava tiko ga na ka eda vinakata me caka vei keda. E tukuna tale ga meda kua ni lomani ira ga era lomani keda. (Luke 6:31-33) De dua o se sega ni sotava qo, ia vakacava ke dau yawaki iko e dua ena ivavakoso, e sega ni dau via vakabula vei iko? Qori na ka e sotava o Lara. E kaya: “E sega ni dau kauaitaki au e dua na tacida yalewa, au sega ni kila na vuna. Au tikotiko vakaca, qai sega ni marautaka na soqoni.” E nanuma o Lara: ‘E sega ni dua noqu cala. E levu tale ga ena ivavakoso era kaya ni vaka e duatani tiko nona ivukivuki na tacida yalewa qo.’

8. Na cava e cakava o Lara me veiyaloni kina? Cava eda vulica ena nona ivakaraitaki?

⁸ E saga o Lara me veiyaloni. E masuti Jiova qai tuvanaka me rau lai veitalanoa kei na tacida yalewa ya. Rau veitalanoataka nodrau leqa, rau veimokomoko, rau mai veiyaloni tale. E totoka sara ga na ka kece. Ia e kaya o Lara: “E baci vakaraitaka tale na tacida yalewa qo na ivukivuki ya. Au yalolailai sara ga.” E nanuma o Lara ni na qai marau ga ke veisautaka na tacida yalewa ya nona ivakarau ni rai. Ia e liaca ni na vinaka me lomani koya tiko ga, me ‘yalorawarawa tale ga ni vosoti’ koya. (Efeso 4:32–5:2) E kila o Lara ni loloma dina vaKarisito “e sega ni katona na ca. E ubia na ka kece, e vakabauta na ka kece, e nuitaka na ka kece, e vosota na ka kece.” (1 Kor. 13:5, 7) E qai lomavakacegu tale o Lara. Toso na gauna sa qai veikauaitaki tale na tacida yalewa ya. Ni o saga tiko ga mo veiyaloni kei ira na tacida, mo lomani  ira tale ga, o na nuidei ni ‘tiko vata kei iko na Kalou dauloloma qai dauveivakacegui.’—2 Kor. 13:11.

9. Me vaka e tukuni ena Cakacaka 10:34, 35, na cava meda kua kina ni veivakaduiduitaki?

⁹ E sega ni dau veivakaduiduitaki o Jiova. (Wilika Cakacaka 10:34, 35.) Nida sega ni veivakaduiduitaki, eda vakaraitaka nida luvena. Eda na muria na ivakaro meda lomani ira na kainoda me vaka noda lomani keda, eda na saga tiko ga meda veiyaloni vakamataveitacini.—Roma 12:9, 10; Jeme. 2:8, 9.

10-11. E valuta vakacava e dua na tacida yalewa na raicala?

¹⁰ Eso ena rairai dredre mera kua ni veivakaduiduitaki. Kena ivakaraitaki, dikeva na ka e sotava e dua na tacida yalewa o Ruci. Ni se itabagone, e rarawataka na ka e cakava e dua mai na dua tale na matanitu. Cava e yaco? E kaya o Ruci: “Au sa dau cata tu ga na ka kece me baleta na matanitu qori. Au nanuma nira tautauvata kece, o ira mada ga na mataveitacini.” E valuta vakacava o Ruci na raicala qori?

¹¹ E kila o Ruci ni na vinakati na sasaga me valuta nona raicala. E wilika na irogo kei na itukutuku ni vanua qori ena iVolaniyabaki. E kaya: “Au saga me donu noqu rai me baleti ira mai na vanua qori. Au sa qai raica nodra gumatua na tacida mera qaravi Jiova. Au liaca ni o ira qo era lewe tale ga ni mataveitacini e vuravura raraba.” Toso na gauna, e kila o Ruci ni vinakati me cakava eso tale na ka. E kaya: “Niu sotavi ira na mataveitacini mai na vanua qori, au dau saga sara ga meu kauaitaki ira. Au veitalanoa kei ira qai saga me keimami veikilai vinaka.” Cava e yaco? E kaya o Ruci: “Toso na gauna, au sa sega tale ni raicalataki ira.”

12. Na cava nona malumalumu o Sera?

¹² Eso era sega ni kila nira sa veivakaduiduitaki tiko. Kena ivakaraitaki o Sera, e nanuma ni sega ni veivakaduiduitaki ena ka e vauca na matatamata, rawaka vakailavo se itavi ena isoqosoqo. Ia e kaya: “Au qai liaca niu veivakaduiduitaki tiko.” Ena sala cava? Eratou vuli vinaka kece na vuvale i Sera, e dau vinakata gona me veimaliwai ga kei ira na vuli vinaka. Dua na gauna, e kaya mada ga vei nona itokani: “Au dau veimaliwai ga kei ira na tacida era vuli vinaka.” E macala gona ni vinakati me veisautaka nona rai. Ena sala cava?

13. Na cava eda vulica ena nona veisautaka o Sera nona rai?

¹³ E qai vukei Sera e dua na ivakatawa ni tabacakacaka me dikeva tale nona rai. E kaya: “E vakavinavinakataka noqu veiqaravi ena yalodina, na totoka ni noqu ivakamacala ena soqoni, kei na noqu kilaka vakaivolatabu. E kaya ni gauna eda mai kila kina e levu na ka, ena vinakati tale ga meda bucina na itovo vaKarisito me vaka na yalomalumalumu kei na yalololoma.” E muria sara o Sera nona ivakasala na ivakatawa ni tabacakacaka. E kaya: “Au liaca ni bibi duadua meda dau yalovinaka, da yalololoma tale ga.” Cava e yaco? E tekivu veisau nona rai me baleti ira na mataveitacini. E kaya: “Au saga meu kila na itovo cava e taleitaka vei ira o Jiova.” Vakacava o keda? Meda kua vakadua ni nanuma nida uasivi ira eso tale ena vuku ni noda rawaka vakavuli! Ke da lomani ira vakalevu na “mataveitacini  kece,” eda na sega ni veivakaduiduitaki.—1 Pita 2:17.

14. Me vaka e tukuni ena Iperiu 13:16, cava na rai nei Jiova nida veikauaitaki?

¹⁴ E dau marau sara ga o Jiova nida veikauaitaki. (Wilika Iperiu 13:16.) E okata qori me tiki ni noda sokalou, vakabibi nida vukei ira na vakaleqai. (Jeme. 1:27; 2:14-17) E uqeti keda gona na iVolatabu meda “dau veikauaitaki.” (Roma 12:13) Nida veikauaitaki, eda vakaraitaka noda kauai dina, noda loloma kei na noda veivolekati. E marau o Jiova nida wasea na kakana, na ka meda gunuva, se noda vakayagataka vei ira noda gauna. (1 Pita 4:8-10) Ia e tiko eso na ka e rawa ni vakadredretaka meda veikauaitaki.

15-16. (a) Na cava e dredre kina mera veikauaitaki eso? (b) Cava e uqeti Eta me veikauaitaki?

¹⁵ Eda na rairai sega ni veikauaitaki ena vuku ni keda ituvaki. Dikeva nona ivakaraitaki e dua na yada o Eta. Ni bera ni mai iVakadinadina i Jiova, e sega ni dau taleitaka me veimaliwai vakalevu. E nanuma ni na vinaka cake nodra ivakarau ni veikauaitaki eso tale.

¹⁶ Ia e veisautaka nona rai ni sa mai iVakadinadina i Jiova. E saga me dau veikauaitaki. E kaya: “Ni tara neimami Vale ni Soqoni vou, e kaya e dua na qase ni ivavakoso ni rau gole tiko mai e dua na veiwatini me rau mai tarataravaki. E kerea gona na qase ni ivavakoso keu rawa ni vakaicilitaki rau me rua na macawa. Au vakasamataka sara nona vakalougatataka na yada ni Sarifaci o Jiova.” (1 Tui 17:12-16) E mani vakadonuya o Eta me veivakaicilitaki. Vakacava e vakalougatataki? E kaya: “E qai toso na rua na macawa qori me lai rua na vula. Keitou veivolekati ena gauna qori.” Dua tale na sala e vakalougatataki kina o Eta oya ni sa levu nona itokani voleka ena ivavakoso. E sa painia tiko ena gauna qo, e dau marautaka  tale ga nodra gadivi koya yani i vale na tacida era cakacaka vakavunau vata. E kaya: “Au marau niu soli ka! Au vakalougatataki tale ga kina vakalevu.”—Iper. 13:1, 2.

17. Na cava e liaca o Luke kei watina?

¹⁷ De dua eda sa veikauaitaki tiko, ia vakacava eda rawa ni vakavinakataka? Kena ivakaraitaki, erau dau veikauaitaki o Luke kei watina. Erau dau sureti rau nodrau itubutubu, ira na wekadrau, itokani voleka, na ivakatawa tale ga ni tabacakacaka kei watina. Ia e kaya o Luke, “Keirau liaca ni keirau sureti ira tiko ga keimami veivolekati.” Erau qai vakavinakataka vakacava o Luke kei watina nodrau veikauaitaki?

18. Erau vakavinakataka vakacava o Luke kei watina nodrau veikauaitaki?

¹⁸ Rau qai veisautaka nodrau rai o Luke kei watina ni rau vakasamataka na vosa i Jisu: “Ke dou lomani ira ga era lomani kemudou, na cava na betena?” (Maciu 5:45-47) Erau liaca ni vinakati me rau vakatotomuri Jiova, ni dau lomasavu vei keda kece. Erau mani tuvanaka me rau sureti ira na mataveitacini rau se sega ni bau sureta. E kaya o Luke: “Keimami marautaka dina na gauna qori. Keimami vakayaloqaqataki kece, keimami veivolekati vakamataveitacini, veivolekati tale ga kei Jiova.”

19. Eda na vakaraitaka vakacava nida tisaipeli i Jisu? Cava o vakadeitaka mo cakava?

¹⁹ Eda sa vulica mai ni noda veilomani vakalevu ena uqeti keda meda dau veiyaloni, meda kua ni veivakaduiduitaki, meda veikauaitaki tale ga. Meda valuta mada ga na raicala da qai lomani ira tiko ga vakalevu na tacida mai vu ni lomada. Nida cakava qori, eda na marau, eda vakaraitaka tale ga nida tisaipeli dina i Jisu.—Joni 13:17, 35.