Vunau ena dua na makete e Jakarta

IDONISIA

Vuavuaivinaka na Cakacaka

Vuavuaivinaka na Cakacaka

Dua na ka nodra rarawa na iliuliu ni lotu ni Veivanua vaKarisito ni sa soli vei ira na tacida na galala ni sokalou. Era mani bose e Jakarta e sivia na 700 na italatala ni lotu Tawase, ena nodra sasaga me vakatabuya tale na matanitu na nodra cakacaka na tacida. Ia e ka ni rarawa ni dei tu ga na matanitu ena lewa sa tauca.

Ni kilai ena veiyasa i Idonisia ni sa laveti na vakatatabu, era kerekere sara ina valenivolavola ni tabana na tataleitaki me dua na nodra ivola se ra vuli iVolatabu. Era tiko ena iVakananumi ni 2003 e sivia na le 42,000, qori e voleka ni vakaruataki na iwiliwili ni dautukutuku e Idonisia. E rauta ni le 10,000 era tiko ena dua na soqo levu e Jakarta. A tiko tale ga kina e dua na turaga e vakaitutu ena Tabana ni Veika Vakalotu. Dua na ka nona qoroya na nodra cega tiko na nodra iVolatabu na qase kei na gone. E tukuna ni na lai vakadodonutaka na itukutuku lasu me baleti keda na iVakadinadina i Jiova.

Sa rawa nira lesu i Idonisia na daukaulotu ni sa laveti na vakatatabu. Eratou liu sara ga o Josef kei Herawati Neuhardt * (mai Solomoni), Esa kei Wilhelmina Tarhonen (mai Taiwan), Rainer kei Felomena Teichmann (mai Taiwan), Bill kei Nena Perrie (mai Japani). Era qai muri na daukaulotu vou era lesi e North Sumatra, Kalimantan, North Sulawesi, kei na so tale na vanua tu yawa.

“Au marautaka dina noqu vukei ira na gonevuli mera vakavinakataka nodra veivakavulici kei na ivakarau ni vosa.”—Julianus Benig

E tuvanaka ena 2005 na valenivolavola ni tabana me vakayacori e rua na koronivuli vakalou. A veivakavulici ena Koronivuli ni Vuli Veiqaravi Vakaitalatala (sa kilai ena gauna qo me Koronivuli ni iTalatala ni Matanitu), o Julianus Benig. E kaya: “Au marautaka dina noqu vukei ira na gonevuli mera vakavinakataka nodra veivakavulici kei na ivakarau ni vosa, me rawa nira vakayagataki vinaka sara ena isoqosoqo.” Levu vei ira na vuli ena koronivuli qori era sa painia lavotaki se ivakatawa ni tabacakacaka ena gauna qo. Era sa vulica rawa toka mai eso na ka ena gauna ni vakatatabu na tacida tagane era tiko ena imatai ni kalasi ni Vuli ni iVakatawa Dauveilakoyaki, (sa kilai ena gauna qo me Nodra Vuli na iVakatawa Dauveilakoyaki kei na Watidra). Na koronivuli vou e sa qai vukei ira ena nodra ilesilesi ni sa laveti na vakatatabu. E kaya o Ponco Pracoyo a tiko ena imatai ni kalasi: “E vukei au na koronivuli meu dau veikauaitaki vakalevu, meu nuitaki tale ga ena noqu itavi vakaivakatawa ni tabacakacaka. E veivakabulabulataki qai veiuqeti na vuli!”

Tara na Vale ni Soqoni Vovou

Ena loma ni 25 na yabaki ni vakatatabu, era dau soqoni ena so na vale e levu na ivavakoso e Idonisia. E vica ga na ivavakoso era ceguva rawa na tara ni nodra Vale ni Soqoni. E vakadredretaki tale ga na soli ni ivolatara me tara kina na Vale ni Soqoni vovou. Ni tubu totolo na levu ni ivavakoso e Idonisia, e tauyavu kina e dua na tabana me qarava na tara ni Vale ni Soqoni.

E tekivu muri na ituvatuva vou ni tara vale ni soqoni ena yanuyanu o Nias e North Sumatra. E kaya o Haogo’aro Gea, sa dede na nona lewena voli na ivavakoso o Gunungsitoli: “Dua na ka neimami marau ni tukuni ni sa vakarau tara na neimami Vale ni Soqoni vou. E lesi ratou e vitu na tacida na valenivolavola ni tabana me ratou liutaka na cakacaka. A vakaoti na tarataravaki ena 2001.” E kaya o Faonasökhi Laoli, e lewe ni komiti ni tarataravaki: “Keimami soqoni tu e liu ena so na vale, ra qai dau beci keda na iVakadinadina i Jiova na lewenivanua. Ia ni tara oti na Vale ni Soqoni, e tubu mai na 20 ina 40 na keimami iwiliwili na tiko ena soqoni. Ena loma ga ni dua na yabaki, e tubu na iwiliwili ena sivia na 500 na pasede. Sega ni dua tale na vale ena neimami yasayasa e totoka me vaka na neimami vanua ni sokalou. Era sa qai dokai keda na iVakadinadina i Jiova na lewenivanua.”

Vale ni Soqoni e Bandung

Ena 2006, era vaqara na tacida e Bandung, West Java, e dua na tikiniqele me tara kina na imatai ni Vale ni Soqoni ena korolevu ya. E kaya o Singap Panjaitan, na qase ni ivavakoso e lewe ni komiti ni tarataravaki: “Keimami vaqara qele tiko me dua taucoko na yabaki. Ni sa kune e dua, ena vinakati nodra veivakadonui e rauta ni le 60 na lewenivanua, mera qai solia na vakailesilesi na ivolatara ni taravale. Era tokoni keimami e le vitusagavulukaono, dua vei ira qori e marama kilai levu qai dauveitusaqati e liu. Ni tara oti na Vale ni Soqoni, keimami veisureti vei ira na vakaitikotiko voleka kei na turaganikoro ni tauni o Bandung mera lai sarasara yani. E kaya na turaganikoro, ‘Na savasava ni nomuni vanua ni sokalou qo e dodonu mera vakatotomuria na vo ni veimatalotu.’” E tabarua na Vale ni Soqoni, qai vakatabui ena 2010.

Me tekivu mai na 2001, sa tara e sivia na 100 na Vale ni Soqoni e Idonisia, ia e levu tale e vinakati me tara.

^ para. 3 E tabaki na italanoa ni bula i Herawati Neuhardt ena itabataba vakavalagi ni Yadra!, Feperueri 2011.