IDONISIA
Era Sega ni Biuta na Soqoni Vata
E dau vakayacori na soqoni vakaivavakoso ena so na vale ena gauna ni vakatatabu. E sega ni caka ena levu na gauna na lagasere de kilai na vanua e caka tiko kina na soqoni. Era curuma vakaukaua eso na vanua ni soqoni na vakailesilesi, ia era sega ni yalolailai na mataveitacini.
Era dau vakayagataka na tacida na soqo vakaveiwekani se soqo ni vakamau me vakayacori kina na soqo lelevu vaKarisito. E kaya o Tagor Hutasoit: “Nira lai vakalawataka na veiwatini nodra vakawati, era dau kerea vei ira na ovisa na ivolatara mera cakava e dua na soqo levu ni vakamau. Erau na dabe ena buturara na veiwatini vou, era qai vunau na tacida tagane.”
Ena dua na gauna ni soqo va qori, a lai raici Tagor e dua na ovisa.
“Levu na vakamau e dau rua ga se tolu na aua. Na cava e dua kina na siga taucoko na nomuni vakamau?” e taroga na ovisa.
E sauma o Tagor: “Era sotava tiko e levu na leqa eso na veiwatini, era vinakata vakalevu na ivakasala yaga ena Vosa ni Kalou.”
E deguvacu na ovisa qai kaya ni “vakasama vinaka toka ya.”
Ena 1983, a caka vata e vica na vakamau me vakayacori kina ena dua na raraniqito levu e Jakarta na Soqo ni Veiwasewase e kena usutu “Duavata o Ira na Lewe ni Matanitu ni Kalou.” E voleka ni le 4,000 na mataveitacini kei na tataleitaki era tiko ena soqo, ra qai papitaiso rawa e le 125 ni bera ni tekivu na porokaramu. Ni sa sega soti ni kaukaua na vakatatabu, era tuvanaka na tacida na soqo lelevu sara era tiko kina ena dua na gauna e sivia na le 15,000.
Taravale ena Gauna ni Vakatatabu
E kerea vakavica na valenivolavola ni tabana ena veiyabaki ni 1980 kei na 1990, me laveta na matanitu na vakatatabu. Era volavola tale ga na tacida mai vanuatani ina matanitu o Idonisia kei ira na kena mata, era via kila na vuna e vakatabui kina nodra cakacaka na tacida e Idonisia. Era vinakata e levu na vakailesilesi me laveti na vakatatabu, ia e saqata tu ga qori na matabose era dau taro ivakasala kina na veimatalotu vaKarisito.
Era raica na mataveitacini ena 1990 ni sa rawa ni tara e dua na valenivolavola vou ni tabana, ia me kua ni kilai na vanua e tara kina. E vakadonuya na iLawalawa Dauvakatulewa ena yabaki qori me voli e dua na tikiniqele volekati Bogor, dua na korolevu ena ceva kei Jakarta. Ni vica ga na tacida e Idonisia e tu vei ira na kila vakamatai, ena tara gona vakacava na valenivolavola vou ni tabana?
Era veivuke na mataveitacini mai na veiyasa i vuravura. E vakarautaka na peleni na tabana e qarava na tarataravaki mai Brooklyn, kei na tabana mai Ositerelia e qarava na taravale ena duidui vanua. Era bole tale ga e rauta ni le 100 mai vanuatani mera veivuke ena taravale ena loma ni rua na yabaki.
A lesi o Hosea Mansur, dua na tacida tagane mai Idonisia me dau veivosaki kei ira na vakailesilesi. E kaya: “Nira raica na vakailesilesi Musolomani ena noqu isala na ivakaleka ni yacaqu, H.M., era nanuma ni matanivola na H e kena ibalebale na ‘Hājjī.’ Qori na icavuti vakarokoroko e soli vei ira era dau gole ena ilakolako vakalotu i Mecca. Na nodra nanuma cala e vakavuna mera dokai au vakalevu, e vakarawarawataka tale ga na cakacaka.”
Valenivolavola ni tabana e tara ena gauna ni vakatatabu
A vakatabui na valenivolavola vou ni tabana ena 19 Julai, 1996, qai vunau o John Barr, e lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa. Era tiko ena soqo e le 285, e le 118 vei ira qori era lewe ni vuvale e Peceli mai vanuatani, eso era painia lavotaki, eso na daukaulotu ena gauna qo kei na veigauna sa oti. Era tiko tale ga kina na le 59 na lewe i Peceli e Idonisia. Oti e rua na siga, era tiko ena Soqo ni Veiwasewase e Jakarta e le 8,793, na kena usutu “iTalai ni Kalou ni Vakacegu.”
Vukei Ira na Nona Tamata o Jiova
Ni oti e dua na gauna balavu na nona peresitedi voli kei Idonisia o Soeharto (Suharto), a kerea ena 1998 me
sa cegu, mani veiliutaki e dua na matanitu vou. Era sasaga sara na tacida me laveti na vakatatabu.Ena 2001, a gole i Niu Yoka na Vunivola ni Matanitu e Idonisia o Djohan Effendi. E lai sarasara ena Peceli e Brooklyn, e sotavi ratou tale ga e tolu na lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa. Dua na ka nona qoroqoro, qai kaya ni vinaka na keda irogorogo na iVakadinadina i Jiova e veiyasa i vuravura. E vinakata o Djohan me laveti na vakatatabu, ia e kaya ni na vakatau qori ena nona vakatulewa na vunilawa kei Idonisia o Marzuki Darusman.
E tokona na vunilawa me laveti na vakatatabu, ia era saqata qori eso na nona vakailesilesi nira vakanuinui tiko me dua tale ena sosomitaki koya. Ena imatai ni June, 2001, e kacivi o Tagor Hutasoit ina nona ofisi na vunilawa. E nanuma lesu o Tagor: “Au duri tu ena ofisi qo ena 25 vakacaca na yabaki sa oti me soli vei au na ivola e tukuni kina ni sa vakatabui na cakacaka ni iVakadinadina i Jiova. Ia nikua, ena iotioti ni nona siga ni cakacaka na vunilawa, sa soli vei au na ivola ni sa laveti na vakatatabu.”
Sa qai rejisitataka na Tabana ni Veika Vakalotu ena 22 Maji, 2002, na isoqosoqo ni iVakadinadina i Jiova e Idonisia. E tukuna na dairekita vei ira na mata ni valenivolavola ni tabana: “Na nomuni rejisitataki qo e sega ni solia vei kemuni na galala ni sokalou. Na galala qori e solia na Kalou. Nomuni rejisitataki e vakaraitaka ga ni sa kilai vakalawa na nomuni lotu ena matanitu. Sa soli qo vei kemuni na dodonu e soli vei ira na vo ni veimatalotu. E tu vakarau tale ga na matanitu me vukei kemuni.”