1, 2. Na cava e iloloma totoka kina ni Kalou na iVolatabu?

NI LOLOMATAKA vei iko e dua na ka na nomu itokani, o na via raica sara ga se cava e solia vei iko. Dua na ka nomu marau ni bau nanumi iko tu. O na vakavinavinakataki koya tale ga.

² Na iVolatabu e iloloma ni Kalou. Eda wilika kina na itukutuku eda na sega ni rawa ni kila mai na dua tale na vanua. Kena ivakaraitaki, e tukuna ni bulia na lomalagi na Kalou, na vuravura, kei na imatai ni tagane kei na yalewa. E dusimaki keda ena ivakavuvuli yaga meda walia kina na noda leqa. E vakamacalataki ena iVolatabu na sala ena vakayacora kina na Kalou nona inaki, oya me vakavinakataka na ituvaki kei vuravura. Io, na iVolatabu e dua dina na iloloma totoka!

3. Na cava o na kila ni o vulica na iVolatabu?

³ O na kila ena nomu vulica na iVolatabu ni vinakata na Kalou mo nona itokani. Na levu ga ni nomu vulica na veika me baleti koya, na dei tale ga ni nomudrau veitokani.

4. Na cava o qoroya me baleta na iVolatabu?

⁴ Sa vakadewataki na iVolatabu ena rauta ni 2,800 na vosa, sa tabaki tale ga e vica vata na bilioni na ilavelave. E vica vata na bilioni na lewe i vuravura era sa rawa ni wilika na iVolatabu ena nodra vosanisucu. E sivia tale ga na le duanamilioni era taura na iVolatabu e veimacawa! Io, e duatani duadua na iVolatabu.

5. Na cava eda kaya kina ni “vakavuna na Kalou” na iVolatabu?

 ⁵ E “vakavuna na Kalou” na iVolatabu. (Wilika 2 Timoci 3:16.) Ia era na rairai nanuma eso, ‘E ivola vakacava ni Kalou na iVolatabu nira vola na tamata?’ E sauma na iVolatabu: “E tukuna ga na tamata na ka e vinakata na Kalou ena veiuqeti [se, veidusimaki] ni yalo tabu.” (2 Pita 1:21) Qori e vaka ga nona tukuna vei vunivola e dua na daunibisinisi me vola nona ivola. E nei daunibisinisi na ivola, sega ni nei vunivola. Ena vakasama vata qori, na iVolatabu e ivola ni Kalou, sega ni nodra ivola na tamata era volavola. E dusimaki ira qori na Kalou mera vola nona nanuma. Io, na iVolatabu e ‘vosa ni Kalou.’​—1 Cesalonaika 2:13; raica na iKuri ni iVakamacala 2.

6, 7. Na cava eda kaya kina ni sega ni veisaqasaqa na ka e kaya na iVolatabu?

⁶ E volai na iVolatabu ena loma ni 1,600 vakacaca na yabaki. O ira na volavola e duidui na gauna era bula kina. Eso era vuli vinaka, eso tale e sega. Kena ivakaraitaki, e dua e vuniwai, eso tale era dauteitei, dauqoli, ivakatawa, parofita, dauveilewai, se tui. Era duidui na volavola, ia e sega vakadua ni veisaqasaqa na lewe ni iVolatabu. E veisemati vinaka na ka e vakamacalataki ena wase kece. *

⁷ Na imatai ni vica na ivola ena iVolatabu e vakaraitaka na itekitekivu ni leqa e vuravura. Sa qai vakamacalataki ena iotioti ni ivola ni na walia na leqa qori na Kalou ena nona vukica na vuravura me parataisi. E kovuti ena iVolatabu e vica vata na udolu na yabaki ni bula ni kawatamata, e tukuni tale ga kina ni sega vakadua ni daro na inaki ni Kalou.

8. Tukuna na ivakaraitaki ni kena donu vinaka na ka vakasaenisi e cavuti ena iVolatabu.

⁸ E sega ni volai na iVolatabu me vakavulica na veika vakasaenisi se me vulici e koronivuli. Ia e dau donu tu ga na veika vakasaenisi e vakamacalataka. Sega ni dodonu me kurabuitaki qori ni ivola sara ga ni Kalou. Kena ivakaraitaki, e vakasalataki ira na Isireli na Kalou ena Vunau ni Soro ena ka mera cakava me kua ni dewa kina na mate. Se bera sara ni kila na tamata na ka era rawa ni cakava na manumanu lalai ni mate, sa volai makawa tu qori ena iVolatabu. E donu tale ga e rua na ka e tukuna na  iVolatabu me baleta na vuravura. Kena imatai, e vakaliligi wale tu. (Jope 26:7) Kena ikarua, e mokimokiti na vuravura, dina ga ni cala tu nodra nanuma e levu me baleta na ibulibuli ni vuravura.​—Aisea 40:22.

9. Na cava eda vulica ena nodra daudina na dauvola iVolatabu?

⁹ Na itukutuku makawa tale ga e volai ena iVolatabu e dau donu tu ga. Ia e sega ni volai vakadodonu eso na ka ena levu tale na ivola ni itukutuku makawa nikua, nira sega ni daudina o ira era volavola. Kena ivakaraitaki, era sega ni vakamacalataka na druka ni nodra matanitu ena ivalu. Ia era daudina na dauvola iVolatabu nira bau vola mada ga nodra druka na Isireli. Era vola tale ga na nodra cala. Kena ivakaraitaki, e vola o Mosese ena Tiko Voli Mai na Lekutu na cala bibi e cakava qai vunauci koya kina na Kalou. (Tiko Voli Mai na Lekutu 20:2-12) Na nodra daudina na dauvola iVolatabu e vakaraitaka ni ivola ni Kalou na iVolatabu. E rawa kina meda vakabauta na ka e kaya.

10. Na cava e yaga kina vei keda nikua na ivakasala ena iVolatabu?

¹⁰ “E vakavuna na Kalou” na iVolatabu, “e yaga me veivakavulici, me veivunauci, me veivakadodonutaki.” (2 Timoci 3:16) Io, e yaga tale ga vei keda nikua na ivakasala ena iVolatabu. Ni buli keda o Jiova, e kila kina na ivakarau ni lomada kei na noda rai. Na nona kilai keda vinaka e lailai tale na noda kilai keda. E vinakata tale ga meda marautaka noda bula. E kila na veika e vinaka vei keda kei na ka ena vakaleqai keda.

11, 12. (a) Na ivakasala yaga cava i Jisu e volai ena Maciu wase 5 ina 7? (b) Na cava tale eda vulica ena iVolatabu?

¹¹ E volai ena Maciu wase 5 ina 7 na ivakasala yaga i Jisu ena sala meda marau kina, vinaka noda veimaliwai,  ivakarau ni masu, kei na rai donu me baleta na ilavo. A se volai sara na ivakasala qori ena 2,000 na yabaki sa oti, ia e se mana, e se yaga tiko ga nikua.

¹² E veivakavulici tale ga ena iVolatabu o Jiova ena sala me vinaka kina noda bula vakavuvale, ivakarau ni cakacaka, meda veiyaloni tale ga kei ira eso tale. E dau yaga tu ga na ivakavuvuli ena iVolatabu, e ganita na duidui yabaki ni bula, duidui vanua eda tiko kina, kei na leqa eda dui sotava.​—Wilika Aisea 48:17; raica na iKuri ni iVakamacala 3.

13. Na cava e tukuna o Aisea ni na yaco ena koro o Papiloni?

¹³ E levu na parofisai ena iVolatabu sa vakayacori oti. Kena ivakaraitaki, a parofisaitaka o Aisea ni na vakarusai o Papiloni. (Aisea 13:19) E vakamatatataka sara ga na sala ena vakarusai kina na koro. E taqomaki tu na koro ena kena matamata lelevu kei na uciwai. Ia e parofisaitaka o Aisea ni na maca na uciwai, qai dola tu na matamata. Ena sega ni gadrevi mera vala o ira na lai ravuravu. E bau parofisaitaka tale ga o Aisea na turaga ena vakabalei Papiloni, na yacana o Sairusi.​—Wilika Aisea 44:27–45:2; raica na iKuri ni iVakamacala 4.

14, 15. A vakayacori vakacava na parofisai i Aisea?

¹⁴ Oti e ruanadrau na yabaki mai na gauna e volai kina na parofisai, sa yaco yani e Papiloni na mataivalu me lai ravuta na koro. O cei e liutaka na mataivalu? Me vaka ga e parofisaitaki, e liutaka yani o Sairusi na tui Perisia. Ia vakacava ena curubotea dina na koro na mataivalu i Sairusi me vaka e parofisaitaka o Aisea?

¹⁵ Era soqo tiko na kai Papiloni ena bogi ni ravuravu.  Era sega ni rere ni taqomaka vinaka tu nodra koro na bai cecere kei na uciwai. Ia sa tekivu vakadavea tiko na wai ena taudaku ni koro o Sairusi kei na nona mataivalu. E lutu sara na wai ina kena iyalayala mera taubale takoso kina na sotia ni Perisia. Ia era na curubotea vakacava na mataivalu na bai kei Papiloni? Me vaka ga e parofisaitaki, sa dola rawa tu na matamata ni koro, sega tale ni gadrevi mera vala na sotia!

16. (a) Na cava e parofisaitaka o Aisea ni na yacovi Papiloni ni sa vakarusai oti? (b) Eda kila vakacava ni a yaco dina na parofisai i Aisea?

 ¹⁶ A parofisaitaka o Aisea ni na sega ni tawani tale o Papiloni ena nona vola: “Ena sega ni tawani tale, ena sega tale ni tiko kina e dua ena itabatamata kece.” (Aisea 13:20) Vakacava e yaco dina qori? Sa tu wale ga nikua na irusarusa ni koro o Papiloni ena rauta na 50 na maile ena ceva kei Baghdad, mai Iraki. Ena gauna mada ga qo, e sega tale ni dua e vakaitikotiko ena vanua ya. A vakarusai Papiloni o Jiova ni “taviraki koya ena itaviraki ni veivakarusai.”​—Aisea 14:22, 23. *

17. Na cava meda vakabauta kina na yalayala kece ni Kalou?

¹⁷ Eda rawa ni vakabauta na ka e kaya na iVolatabu me baleta na gauna se bera mai ni sa vakayacori oti e levu na kena parofisai. Eda nuidei ni na dina o Jiova ena nona  yalayala me vukica na vuravura me parataisi. (Wilika Tiko Voli Mai na Lekutu 23:19.) Io, e rawa nida marautaka na inuinui ni “bula tawamudu e yalataka makawa tu mai na Kalou, o koya e sega ni lasu rawa.”​—Taito 1:2. *

18. E vakamacalataka vakacava o Paula na “vosa ni Kalou”?

¹⁸ Eda sa raica oti mai ni duatani duadua na iVolatabu. E veisemati vinaka na ka e volai kina, e donu tu ga na ka vakasaenisi kei na itukutuku makawa e vakamacalataka. E volai tale ga kina na ivakasala yaga, kei na levu na parofisai era yaco dina. Ia e dua tale na ka e yaga kina na iVolatabu. E vola na yapositolo o Paula: “E bula na vosa ni Kalou qai kaukaua.” Na cava na kena ibalebale ya?​—Wilika Iperiu 4:12.

19, 20. (a) O na kila vinaka vakacava na kemu ituvaki ni o dikeva na iVolatabu? (b) O na vakaraitaka vakacava nomu vakavinavinakataka na iVolatabu?

¹⁹ E rawa ni veisautaka nomu bula na iVolatabu. O na kila vinaka kina na kemu ituvaki, ni rawa ni vakavotuya na nomu nanuma kei na inaki ni lomamu. Kena ivakaraitaki, eda na rairai nanuma nida lomana na Kalou. Ia ena qai vakadinadinataki qori ena noda muria na ka e kaya na iVolatabu.

²⁰ E ivola dina ni Kalou na iVolatabu. E vinakata o koya mo wilika, vulica, mo vakamareqeta tale ga. Vakaraitaka nomu vakavinavinakataka na iloloma qo ena nomu vulica tiko ga. O na kila kina na inaki ni Kalou me baleti keda na kawatamata. Ena qai vakamacalataki vinaka qori ena ulutaga e tarava.