E sega ni volai ena iVolatabu na tikinisiga a sucu kina o Jisu Karisito me vaka e tukuni ena vica na ivola qo:

•   “E sega ni kilai na tikinisiga e sucu kina o Karisito.”—New Catholic Encyclopedia.

•   “E sega ni macala na siga a sucu kina o Karisito.”—Encyclopedia of Early Christianity.

 E sega ni sauma vakadodonu na iVolatabu na taro, ‘A sucu ena gauna cava o Jisu?’ ia e vakamacalataka ga e rua na ka e yaco ni sa vakarau sucu, era vakadinadinataka kina e levu ni a sega ni sucu ena Tiseba 25.

Sega ena vulaililiwa

1.   Volayaca. Ni vakarau sucu o Jisu, e vakarogoi na lewa nei Sisa Akusito “mera volai na lewenivanua taucoko.” Mera volayaca kece ena “nodra koro dina,” ena rawa ni taura e dua se vica na macawa na ilakolako qo. (Luke 2:1-3) Na lewa ya e rairai tokoni kina na saumi ivakacavacava kei ira na curu ena mataivalu. Ia e sega ni kena ivakarau me vakayacori qori ena loma ni gauna oya. Ena rawa ni vakacudruya e levu na lewenivanua o Akusito ni vakasaurarataki ira mera gole ena ilakolako qo ena vulaililiwa.

2.   Na sipi. Era tiko e ‘tautuba ena bogi eso na ivakatawanisipi, era veisau yadra tiko ena vakatawai ni nodra qelenisipi.’ (Luke 2:8) E kaya na ivola Daily Life in the Time of Jesus [Bula ni Veisiga ena Gauna i Jisu], nira dau tiko e tautuba na qelenisipi me tekivu “ena macawa ni bera na Lakosivia [icavacava ni Maji]” ina loma ni Noveba. E tomana: “Era dau vakaruru na qelenisipi ena vulaililiwa; sa rawa ni macala ena tikina qo ni rairai cala na tikinisiga e dau nanumi tu me siga ni Kirisimasi, ni tukuni ena Kosipeli nira tiko ena vanua veico na ivakatawanisipi.”

Vulaibotabota

 Eda rawa ni cakacakataka vakacaca na gauna e sucu kina o Jisu nida wiliwili lesu me tekivu mai na siga e mate kina ena Lakosivia ni Naisani 14, ena vulaitubutubu ni yabaki 33 G.V. (Joni 19:14-16) E rairai yabaki 30 o Jisu ni tekivu nona cakacaka vakaitalatala me tolu veimama na yabaki, e sucu gona o koya ena vulaibotabota ni 2 B.G.V.—Luke 3:23.

 E sega na ivakadinadina ni sucu o Jisu Karisito ena Tiseba 25, ia na cava ga e soqovi kina na Kirisimasi ena tikinisiga qo? E kaya na ivola na Encyclopædia Britannica ni rawa nira digia na iliuliu ni lotu na siga qo “ni veidonui kei na nodra soqo na kai Roma butobuto era dau vakananuma kina na ‘siganisucu ni matanisiga qaqa,’” oya ena vulaililiwa. E tukuni ena ivola na Encyclopedia Americana, nira vakabauta e levu na dauvakadidike ni kena vakayacori qori “me vakaibalebale kina na lotu vaKarisito vei ira na lotu butobuto era sa tavuki.”