•   Cava o dau cakava nira vosa ca eso tale?

  •  Au sega ni kauaitaka​—sa matau tu vei au.

  •  Au dau vakalaiva ga​—niu sega ni cakava rawa e dua na ka.

  •  Au sega sara ga ni taleitaka​—e dau rogo ca vei au.

•   O dau vosavosa ca?

  •  Sega

  •  So na gauna

  •  Io, e veigauna

•   O nanuma ni dodonu meda kauaitaka na vosavosa ca?

  •  Sega

  •  Io

 O nanuma ni veivakaleqai na vosavosa ca? De dua o na kaya ‘Sega sara, ni tiko eso tale na leqa lelevu meda kauai kina. E levu tale ga era dau vosavosa ca!’ Vacava e dina ya?

 Rairai o na sega ni vakabauta ni levu era saga mera kua ni vosa ca. E tiko na vuna vinaka era cakava kina qori. Kena ivakaraitaki:

•  E sega ni vosa wale ga. Na ka o tukuna e vakaraitaka na ka e tu e lomamu. Nomu vosa ca gona, e vakaraitaka ni o sega ni kauaitaka na ivakarau ni lomadra eso tale. Vacava o vinakata mo kilai ni o tamata va qori?

   E kaya na iVolatabu: “Na ka e lako tani mai na gusu e vu mai na loma ni tamata.”​—Maciu 15:18.

•  Era rawa ni raicalataki iko eso tale. E kaya na ivola Cuss Control: “Ena vakatau sara ga ena noda ivakarau ni veivosaki o ira na noda itokani, nodra rokovi keda na leweni noda vuvale se o ira eda cakacaka vata, na vinaka ni noda veiwekani kei ira eso tale, na keda irogorogo, noda rawata se soli vei keda na itutu ena vanua ni cakacaka kei na nodra taleitaki keda o ira eda sega ni veikilai.” E tomana: “Tarogi iko mada, ena vinaka nomu veimaliwai kei ira eso tale ke o sega ni dau vosavosa ca.”

   E kaya na iVolatabu: “Me kau tani . . . na vosavakacaca.”​—Efeso 4:31.

•  Kua ni nanuma nira na taleitaki iko e levu ke o dau vosavosa ca. E kaya o Dr. Alex Packer ena nona ivola How Rude!: “E dau votivoti na rogoci ira na dau vosavosa ca.” E kaya tale ga ni ka era tukuna “e vakaraitaka ni sega ni vakasamataki vinaka na vosa qai sega ni veikauaitaki. Ke sega ni matata, se vakaibalebale na ka o tukuna, e na va tale ga qori na ka o vakasamataka.”

   E kaya na iVolatabu: “Me kua ni lako mai gusumuni na vosa vakasisila.”​—Efeso 4:​29.

•  Tiko nomu isausau. Vakacava mo saga mo kua ni vosa ca tu mada me dua na vula? O rawa ni makataka ena ivolanivula na veika o sa rawata. E tiko eso na ka mo cakava mo dei kina ena nomu isausau. Kena ivakaraitaki:

•  Qarauna na ka ni veivakamarautaki e tiko kina na vosavosa ca. E kaya na iVolatabu: “Na ilala ca e vakacacana na itovo vinaka.” (1 Korinica 15:33) “Na ilala” e sega wale ga ni okati kina na tamata ia na ka ni veivakamarautaki tale ga​—me vaka na iyaloyalo o sarava, na qito o qitora, kei na sere o rogoca. E kaya o Kenneth, yabaki 17: “So na gauna nida dau taleitaka e dua na sere, eda sega ni dau kauaitaka ke tiko kina na vosa ca​—eda dau laga ga ni rogo vinaka.”

•  Vakaraitaka ni o yalomatua. Eso era dau vosavosa ca me nanumi kina nira sa qase se yalomatua. Ia, e sega ni dina qori. E kaya na iVolatabu o ira na yalomatua “era vakayagataka nodra vakasama, e vakavulici me vakaduiduitaka na ka e donu mai na ka e cala. (Iperiu 5:​14) Era sega ni veisautaka nodra ivosavosa me “taleitaki” ira kina eso tale.

 Na vosa ca ena vakavuna mo vakasamataka na ka dukadukali. Qori ena kuria ga na veika ca e sa yaco tu e vuravura! E vakatututaka na ivola na Cuss Control: “Kua ni kuria na ca sa tu rawa. Mo cakava nomu itavi me savasava tiko ga na ivakarau ni veivosaki. O na marau kina, era na taleitaki iko tale ga eso tale.”