سعادت را به خانهٔ خود آورید
رفتار با ولی تنی فرزند و بستگان و دوستان
مارگیریت، * نامادری‌ای اهل استرالیا: «همسر سابق شوهرم به دو دخترش گفته بود که به حرف‌های من گوش ندهند، حتی در مورد موضوع ساده‌ای مثل شستن دندان.» مارگیریت احساس می‌کرد که به دلیل این رفتار تفرقه‌انگیز، زندگی مشترکش لطمه دیده است.
زوجی که یکی از آنان ناپدری یا نامادری است، اغلب در روابطشان با بستگان نزدیک و دوستان خود دچار مشکلاتی خاص می‌شوند. برای مثال، بسیاری از ناپدری یا نامادری‌ها باید با پدر یا مادر تنی فرزند در مورد مسائل مختلف گفتگو و تبادل نظر کنند؛ برای نمونه، دیدار از فرزند، تربیت و تنبیه او و کمک‌های مالی. برای بستگان و دوستان نیز ممکن است پذیرش فردی جدید مشکل باشد. در ادامه خواهیم دید که توصیه‌های کتاب مقدّس چگونه می‌تواند در راه مقابله با این مشکلات برای شما ناپدری یا نامادری عزیز مفید باشد.
۱. روابط با پدر یا مادر تنی فرزند
نامادری‌ای اهل نامیبیا به نام جودیْت می‌گوید: «همسر سابق شوهرم، یک بار به فرزندانش گفت که من فقط همسر جدید پدرشان هستم و بچه‌های ما برادر و خواهر آنان نخواهند بود. از حرف‌هایش بسیار رنجیدم، چون فرزندان شوهرم را مثل بچه‌های خود می‌دانم و دوستشان دارم.»
کارشناسان بر این باورند که داشتن روابط با پدر یا مادر تنی فرزند می‌تواند برای یک زوج سخت و اختلاف‌برانگیز شود. مادر تنی و ناتنی اغلب بیشترین اختلافات را با یکدیگر دارند. در این زمینه چه امری به شما کمک می‌کند؟
کلید موفقیت: در روابطتان با پدر یا مادر تنی، حد و مرزی قرار دهید. اگر بخواهید روابط خود را به طور کامل با همسر سابق‌تان قطع کنید، ممکن است فرزندان از نظر عاطفی و روحی آسیب بینند. * پدر یا مادر تنی که فرزند خود را «به وجود آورده» است، جایگاهی خاص در زندگی فرزندش دارد. (امثال ۲۳:۲۲، ۲۵، ترجمهٔ تفسیری) از طرف دیگر اگر به همسر سابق خود اجازهٔ دخالت در امور زندگی‌تان را دهید، ممکن است همسرتان ناامید و دلسرد شود یا حتی او را ناراحت و عصبانی کنید. پس در حالی که تا جای ممکن با همسر سابق‌تان همکاری می‌کنید، بکوشید که برای حفظ زندگی مشترک خود حد و مرزی معقول قرار دهید.
توصیه‌هایی برای پدر و مادر تنی
-
هنگام گفتگو با همسر سابق‌تان، صحبت‌های خود را پیرامون فرزندتان نگاه دارید و گفتگو در مورد موضوعات دیگر را به حداقل برسانید. برای نمونه، شاید با درایت و بصیرت از او بخواهید که در صورت امکان در ساعت‌های مشخصی از روز با فرزندتان تماس تلفنی گیرد. این کار معمولاً بهتر از آن است که در هر وقت از روز یا دیر وقت تماس تلفنی گرفته شود.
-
اگر سرپرستی فرزندتان را بر عهده ندارید، ممکن است با گرفتن تماس‌های تلفنی و فرستادن نامه، پیامک یا ایمیل بتوانید با او مرتباً در ارتباط باشید. (تثنیه ۶:۶، ۷) برخی، حتی از برنامه‌های ویدئو کنفرانس استفاده می‌کنند. با کمک این روش‌ها می‌توانید بیش از آنچه فکر می‌کنید، به نیازها و مشکلات فرزندتان پی برید و به او توصیه‌هایی بجا کنید.
توصیه‌هایی برای ناپدری و نامادری‌ها
-
با مادر تنی فرزندتان ‹همدردی› کنید و به او مشخصاً بگویید که نمی‌خواهید جای او را در زندگی فرزندش بگیرید. (۱پِطرُس ۳:۸) مرتباً او را از اوضاع و احوال فرزندش باخبر سازید و به رفتار و خصوصیات خوب و خوشایند فرزندش اشاره کنید. (امثال ۱۶:۲۴) از او بخواهید که به شما توصیه‌هایی بکند و برای آن از او قدردانی و تشکر کنید.
-
در مقابل مادر تنی فرزندان، توجه و علاقه کمتری به آنان نشان دهید. بِورلی، نامادری‌ای اهل ایالات متحدهٔ آمریکا، چنین می‌گوید: «دو فرزند ناتنی‌ام می‌خواستند مرا مادر صدا کنند. با آنان توافق کردیم که در خانه می‌توانند این کار را بکنند اما در مقابل جین، مادرشان یا بستگان او نباید مرا مادر صدا زنند. پس از آن، من و جین روابط بهتری با یکدیگر داشتیم. در واقع بعدها به بچه‌ها در آمادگی برای اجرای نمایشنامه‌هایی در مدرسه و رفتن به گردش‌های تفریحی، همکاری و کمک می‌کردیم.»
شما می‌توانید بیش از آنچه فکر می‌کنید، بر فرزندانتان تأثیر گذارید
توصیه‌هایی به ولی تنی و ناتنی برای داشتن روابطی مسالمت‌آمیز
-
هرگز در حضور فرزند و در غیاب ولی تنی یا ناتنی در مورد آنان سخنی ناشایست نگویید. هر گفتگوی‌ای به راحتی می‌تواند به چنین مسیری کشیده شود و این برای فرزند آزاردهنده است. همچنین نمی‌دانید که چه وقت و چگونه ممکن است گفته‌هایتان بازگو شود. (جامعه ۱۰:۲۰) چنانچه فرزندی بگوید که ولی تنی یا ناتنی‌اش از شما عیبجویی کرده است، به احساسات او توجه کنید. شاید بتوانید به او بگویید: «متأسفم که این را می‌شنوم. مادرت از دست من عصبانی است. وقتی مردم از موضوعی ناراحت می‌شوند، گاهی اوقات چیزهایی را به زبان می‌آورند که خوشایند نیست.»
-
بکوشید که هم در خانهٔ پدر تنی و هم در خانهٔ مادر تنی، قوانینی ثابت داشته باشید و در تنبیه و تربیت فرزندتان روشی ثابت را پیش گیرید. اگر امکان آن نیست، بدون تحقیر یکدیگر، اختلافات را بررسی کنید. نمونهٔ زیر را در نظر گیرید:
نامادری: فرهاد، حولهٔ خیست رو آویزون کن.
فرهاد: در خونهٔ مامانم اون رو روی زمین میندازم و اونِ که حوله رو آویزون می‌کنه.
نامادری (با عصبانیت): مادرت، فقط به تو تنبلی رو یاد داده.
آیا بهتر نیست که این روش را پیش گیرید؟
نامادری (با آرامی): خُب، در خونهٔ ما، هر کس حوله‌ش رو خودش آویزون می‌کنه.
-
زمانی که برای داشتن فعالیت‌هایی برنامه‌ریزی می‌کنید، مراقب باشید که برنامه‌های شما با زمان دیدار فرزندتان با پدر یا مادر تنی‌اش تداخل نکند. (مَتّی ۷:۱۲) اگر نمی‌توانید برنامهٔ خود را تغییر دهید، از پدر یا مادر تنی فرزندتان اجازه بگیرید و سپس به فرزندتان بگویید که چه برنامه‌ای دارید.
ادب و احترام، در حفظ روابط صلح‌آمیز بسیار مؤثر است
توصیه‌ای به شما: هنگام دیدار با شوهر یا زنِ سابق همسرتان یا دیدار با شوهر یا زنِ جدید همسر سابق‌تان به نکات زیر توجه کنید:
-
به مخاطبتان نگاه کنید و لبخند بزنید. از آه کشیدن، بالا انداختن شانه‌ها و نگاه اعتراض‌آمیز خودداری کنید.
-
هنگام سلام و احوال‌پرسی او را با نام خطاب کنید. برای نمونه، بگویید: «پروانه جان، سلام.»
-
چنانچه در جمع صحبت می‌کنید، او را نیز در گفتگوی خود شرکت دهید.
۲. روابط با فرزندان بزرگسال
در کتاب «درگیری‌های والدین و فرزندان ناتنی» * به خانمی اشاره می‌شود که از همسرش شکایت داشت، زیرا پدر خانواده از فرزندان بزرگسالش طرفداری می‌کرد و حاضر نبود بپذیرد که آنان با همسرش بدرفتاری می‌کنند. این خانم می‌گوید: «زود خشمگین و عصبانی می‌شدم.» چگونه می‌توانید روابط خود را با فرزندان بزرگسال همسرتان حفظ کنید و زندگی مشترکتان را از هر گونه صدمه‌ای مصون دارید؟
کلید موفقیت: با فرزند ناتنی‌تان همدردی کنید. در کتاب مقدّس آمده است: «هیچ‌کس در پی نفع خود نباشد، بلکه نفع دیگران را بجوید.» (۱قُرِنتیان ۱۰:۲۴) بکوشید که به احساسات و افکار او پی برید. فرزند بزرگسال ممکن است از این ترس داشته باشد که توجه و علاقهٔ والدین واقعی خود را از دست دهد. شاید هم فکر کند که او با پذیرش ناپدری یا نامادری، به خانوادهٔ تنی خود پشت کرده است. در این بین، پدر و مادر احتمالاً نگرانند که با انتقاد از فرزندشان، آنان را از خود دور سازند.
بجای تحمیل دوستی به فرزند ناتنی‌تان، بگذارید که روابطتان به طور طبیعی شکل گیرد. بجا نیست که کسی را برای داشتن دوستی‌ای نزدیک تحت فشار قرار دهیم یا او را به زور به این امر وا داریم. (غزل‌های سلیمان ۸:۴) پس برای نزدیک شدن به فرزند ناتنی‌تان انتظاراتی بجا و معقول داشته باشید.
هر آنچه که در افکارتان می‌گذرد یا آن را حس می‌کنید به زبان نیاورید، حتی اگر با شما بدرفتاری شود. (امثال ۲۹:۱۱) زمانی که نمی‌توانید مراقب سخنانتان باشید، همانند داود، پادشاه اسرائیل، به خدا دعا کنید. او در دعایش گفت: «تو مراقب سخنان من باش و زبانم را نگاه‌دار.»—مزمور ۱۴۱:۳، ترجمهٔ تفسیری.
اگر تصمیم گرفته‌اید که در خانه‌ای زندگی کنید که فرزندان ناتنی‌تان در آن بزرگ شده‌اند، ممکن است از دلبستگی آنان به گوشه و کنار آن خانه متعجب شوید. سعی کنید تغییرات کمی در آنجا صورت دهید، به خصوص در اتاق آنان. اگر زندگی در چنین شرایطی برایتان دشوارست، شاید به این فکر کنید که به خانه‌ای دیگر نقل مکان نمایید.
توصیه‌ای به شما: چنانچه فرزند ناتنی‌تان همواره نسبت به شما گستاخ است یا به شما بی‌احترامی می‌کند، احساسات خود را با همسرتان در میان گذارید و به نظرات او با دقت گوش دهید. هیچ گاه همسرتان را مجبور نسازید که رفتار فرزندش را اصلاح کند، بلکه بکوشید که یکدیگر را درک کنید. پس از این که در مورد موضوعی «همرأی» شدید، می‌توانید برای بهبود بخشیدن به آن وضعیت با هم همکاری کنید.—۲قُرِنتیان ۱۳:۱۱.
سعی کنید در خانواده به تمام فرزندانتان عشق ورزید
۳. روابط با بستگان و دوستان
ماریون، نامادری‌ای اهل کانادا، می‌گوید: «پدر و مادرم گاهی هدیه‌ای به پسرم می‌دهند، اما نه به بچه‌های شوهرم. ما سعی می‌کنیم که خود هدیه‌هایی برای آن‌ها بخریم، اما گاهی توانایی مالی‌مان اجازهٔ این کار را نمی‌دهد.»
کلید موفقیت: خانواده‌تان را در درجهٔ اول اهمیت قرار دهید. به بستگان و دوستانتان بگویید که در قبال خانواده‌تان مسئولید. (۱تیموتائوس ۵:۸) شما نمی‌توانید از آنان انتظار داشته باشید که فوراً اعضای جدید خانواده‌تان را دوست داشته باشند. اما می‌توانید از آنان بخواهید که با تمام اعضای جدید خانواده‌تان بااحترام و بی‌غرض رفتار کنند. به آنان توضیح دهید که اگر به فرزندی بی‌توجهی و بی‌مهری شود، به روحیهٔ او صدمه می‌خورد.
سعی کنید که والدین همسر سابق شما، در زندگی فرزندتان نقشی داشته باشند. مادری اهل انگلستان به نام سوزان می‌گوید: «بعد از گذشتن ۱۸ ماه از فوت شوهر اولم، بار دیگر ازدواج کردم. برای پدر و مادر او، پذیرش همسر جدیدم سخت بود. اوضاع و احوال زمانی بهتر شد که آنان نقش بیشتری در زندگی بچه‌ها داشتند. از بچه‌ها خواستیم که با آن‌ها در تماس باشند. برای تمام کمک‌ها و حمایت‌هایشان از آنان قدردانی کردیم.»
توصیه‌ای به شما: دوست یا خویشاوندی را که در روابط با او بیشترین مشکلات را دارید، مشخص کنید. سپس به همراه همسرتان ببینید که چگونه می‌توانید رابطه‌تان را با او بهتر سازید.
رابطه با کسانی که عضوی از خانوادهٔ شما نیستند، می‌تواند سخت و دشوار باشد. ولی با بکار بستن پند کتاب مقدّس، شما و خانواده‌تان می‌توانید، برکت یابید. در کلام خدا وعده داده شده است: «خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد.»—امثال ۲۴:۳، ترجمهٔ تفسیری.
^ بند 3 اسامی تغییر یافته است.
^ بند 8 البته نباید فراموش کرد که اگر همسر سابق‌تان روحیهٔ تهاجمی و توهین‌آمیز دارد، شاید لازم باشد برای امنیت و آسایش خانواده‌تان، حد و مرزهای بیشتری قرار دهید.
^ بند 29 این کتاب به زبان فارسی ترجمه نشده است.
از خود بپرسید . . .
-
چگونه می‌توانم با شوهر یا زن سابق همسرم روابطی بهتر داشته باشم؟
-
چگونه می‌توانیم با کمک به بستگان و دوستانمان، خانوادهٔ خود را از هر گونه صدمهٔ ناخواسته مصون داریم؟
مطلب جالب دیگر ...
برج دیده‌بانی
رویارویی با مشکلات پس از طلاق
بسیاری از آنانی که از یکدیگر طلاق گرفته‌اند، پی برده‌اند که زندگی‌شان پس از طلاق سخت‌تر از آنچه که تصوّر می‌کردند، بوده است. پند عملی کتاب مقدّس می‌تواند به شما کمک کند که مشکلات را تحمّل کنید.
خانواده خود را سعادتمند سازید
چگونه صلح و آرامش را با بستگان خود حفظ کنیم؟
شما می‌توانید بدون آن که اصول مربوط به زندگی مشترک را زیر پا بگذارید، احترام والدین را حفظ کنید.
