سؤالات خوانندگان

آیا ماری که با حوّا سخن گفت تا قبل از آن ظاهری متفاوت داشته و بر شکمش نمی‌خزیده است؟‏

در پیدایش ۳:‏۱۴ خدا خطاب به ماری که در باغ عدن حوّا را فریفت چنین گفت:‏ «چونکه این کار کردی،‏ از جمیع بهایم و از همهٔ حیوانات صحرا ملعون‌تر هستی!‏ بر شکمت راه خواهی رفت و تمام ایّام عمرت خاک خواهی خورد.‏» برخی ممکن است از این آیه چنین استنباط کنند که تا قبل از این لعنت،‏ مارها پا داشته‌اند و بر شکمشان نمی‌خزیده‌اند.‏ روشن است که در این آیه چنین چیزی گفته نشده است و لزوماً چنین نتیجه‌گیری‌ای هم از این آیه درست نیست.‏ چرا؟‏

شخصیت اصلی که در این آیه داوری می‌شود و مخاطب یَهُوَه قرار گرفته،‏ شیطان است.‏ این موجود روحی،‏ حیوانی معمولی و قابل رؤیت برای انسان‌ها را آلت دست قرار داد.‏ کتاب مقدّس شیطان را «پدر دروغگویان» و «مار قدیم» معرفی می‌کند.‏ این دو عبارت به وضوح به این عمل شیطان اشاره دارند که او برای فریفتن حوّا و سخن گفتن با او از یک مار،‏ موجودی قابل رؤیت استفاده کرد تا حوّا قانون خدا را زیر پا بگذارد.‏ —‏ یوحنّا ۸:‏۴۴؛‏ مکاشفه ۲۰:‏۲‏.‏

قبل از این که شیطان حوّا را بفریبد آدم برای مار،‏ این مخلوق خدا نامی تعیین کرده بود.‏ طبعاً این حیوانِ لاشعور در فریفتن حوّا بی‌تقصیر بود چرا که نمی‌توانست درک کند که شیطان او را آلت دست قرار داده است.‏ همچنین برای مار داوری خدا در مورد این گروه نافرمان مفهومی نداشت.‏

پس چرا خدا به وضع ظاهری و جسمی مار اشاره می‌کند؟‏ طبیعت مار طوری است که بر شکم خود می‌خزد و زبانش را تکان می‌دهد چنان که به نظر می‌رسد خاک را می‌لیسد.‏ چنین وضعیتی تشبیه مناسبی است برای موقعیت شیطان که پس از فریفتن حوّا به سر او آمد.‏ شیطان،‏ فرشته‌ای که از مقام بالایی برخوردار بود به «ظلمت» روحانی،‏ موقعیتی پست و بسیار پایین در نظر خدا تنزل داده شد.‏ —‏ یهودا ۶‏.‏

همچنین همان طور که یک مار می‌تواند به پاشنهٔ پای شخصی صدمه زند،‏ شیطان نیز در آن موقعیت خوار و پستش می‌توانست پاشنهٔ «ذریّت» خدا را بکوبد و به آن صدمه زند.‏ (‏ پیدایش ۳:‏۱۵‏)‏ عیسی مسیح بخش اصلی این ذریّت است که به وسیلهٔ دست‌نشانده‌های شیطان موقتاً عذاب کشید.‏ اما عیسی و مسیحیان مسح‌شده سرانجام به صورت سمبولیک سر مار را خواهند کوبید و او را برای همیشه نابود خواهند کرد.‏ (‏ رومیان ۱۶:‏۲۰‏)‏ پس خدا حقارت و نابودی نهایی شیطان ابلیس،‏ آن «مار قدیم» را با ملعون کردن موجودی قابل رؤیت به تصویر می‌کشد.‏