چنین برداشتی چه مفهومی در بر دارد؟‏ یکی از برادران که پسرش خودکشی کرده است،‏ می‌گوید:‏ ‹آیا یَهُوَه ابتدا سنجید که من و همسرم قادر به تحمّل خودکشی پسرمان هستیم؟‏ آیا یَهُوَه خدا این عمل را مقدّر کرد،‏ چون ما قدرت تحمّل آن را داشتیم؟‏› آیا عاقلانه است که تصوّر کنیم یَهُوَه در رویدادهای زندگی ما این چنین دخیل است؟‏

از بررسی بیشتر نوشتهٔ پولُس که در اول قُرِنتیان ۱۰:‏۱۳ ثبت شده است،‏ چنین نتیجه‌گیری کرده‌ایم:‏ بر مبنای کتاب مقدّس هیچ دلیلی وجود ندارد که تصوّر کنیم یَهُوَه ابتدا تحمّل ما را می‌سنجد و سپس تعیین می‌کند که چه وسوسه یا سختی‌ای برایمان پیش آید.‏ در اینجا چهار دلیل این امر را بررسی می‌کنیم.‏

اول،‏ یَهُوَه به انسان‌ها ارادهٔ آزاد بخشیده است.‏ او می‌خواهد که ما خود راه زندگی‌مان را برگزینیم.‏ (‏تث ۳۰:‏۱۹،‏ ۲۰؛‏ یوش ۲۴:‏۱۵‏)‏ اگر راه درست را برگزینیم،‏ راهنمایی‌های یَهُوَه خدا می‌تواند هدایت‌کنندهٔ قدم‌هایمان باشد.‏ (‏امث ۱۶:‏۹‏)‏ اما اگر بیراهه رویم با عواقب آن نیز روبرو خواهیم شد.‏ (‏غلا ۶:‏۷‏)‏ حال اگر یَهُوَه برمی‌گزید که ما انسان‌ها با چه سختی و آزمایشی روبرو شویم آیا انتخاب راه و ارادهٔ آزاد ما را محدود نکرده بود؟‏

دوم،‏ یَهُوَه ما را از اتفاق و حوادث محفوظ نمی‌دارد.‏ ‏(‏جا ۹:‏۱۱‏)‏ حوادث ناگوار،‏ حتی گاه با عواقبی اسفبار،‏ می‌تواند برای هر کس روی دهد،‏ تنها به این دلیل که شخص در زمانی خاص در جایی خاص بوده است.‏ عیسی از فرو ریختن برجی و کشته شدن ۱۸ نفر صحبت کرد.‏ او اشاره کرد که خواست خدا نبوده است که آن افراد در آن حادثه قربانی شوند.‏ (‏لو ۱۳:‏۱-‏۵‏)‏ پس با توجه به این تعالیم کتاب مقدّس آیا منطقی است که تصوّر کنیم خدا مقدّر می‌سازد چه کسی در حادثه و رویدادی کشته شود یا زنده ماند؟‏

سوم،‏ هر یک از ما باید وفاداری خود را به خدا ثابت کند.‏ به یاد آورید که شیطان وفاداری تمامی خادمان یَهُوَه را زیر سؤال برد،‏ چرا که ادعا کرد ما در سختی‌ها به یَهُوَه پشت می‌کنیم.‏ (‏ایو ۱:‏۹-‏۱۱؛‏ ۲:‏۴؛‏ مکا ۱۲:‏۱۰‏)‏ اگر یَهُوَه خدا در شخصی توان وفادار ماندن در سختی‌ای را نمی‌دید و اجازه نمی‌داد که او با آن روبرو شود،‏ آیا این عمل بر ادعای شیطان صحه نمی‌گذاشت؟‏

 چهارم،‏ لزومی ندارد که یَهُوَه خدا از پیش هر آنچه برای ما روی می‌دهد،‏ بداند.‏ این اعتقاد که خدا از پیش تعیین می‌کند که ما با چه سختی‌هایی روبرو شویم این مفهوم را در بر دارد که او همه چیز را در مورد آینده می‌داند.‏ اما چنین طرز فکری با نوشته‌های مقدّس هماهنگی ندارد.‏ مسلّماً یَهُوَه خدا قادر است از پیش همه چیز را در مورد آینده بداند.‏ (‏اشع ۴۶:‏۱۰‏)‏ اما کتاب مقدّس آشکار می‌کند که او نمی‌خواهد تمامی رویدادهای آینده را از پیش بداند بلکه برمی‌گزیند و رویدادهای خاصّی از آینده را در نظر دارد.‏ (‏پیدا ۱۸:‏۲۰،‏ ۲۱؛‏ ۲۲:‏۱۲‏)‏ به این ترتیب او تعادل را میان قدرت خود در خصوص آگاهی از آینده و احترام به ارادهٔ آزاد ما حفظ می‌کند.‏ آیا از خدایی که برای آزادی ما ارزش قائل است و همواره خصوصیات خود را در کمال تعادل به کار می‌گیرد،‏ انتظاری غیر از این می‌رود؟‏—‏تث ۳۲:‏۴؛‏ ۲قر ۳:‏۱۷‏.‏

پس گفتهٔ پولُس که خدا «نخواهد گذاشت که بیش از توانتان وسوسه شوید» به چه معناست؟‏ گفتهٔ پولُس در اینجا به عمل یَهُوَه پیش از آزمایش و سختی اشاره ندارد،‏ بلکه به طی زمان آزمایش و سختی مربوط می‌شود.‏ * سخن پولُس به ما اطمینان می‌بخشد که قطع‌نظر از سختی و آزمایشی که در زندگی با آن روبرو شویم،‏ اگر به یَهُوَه اعتماد و توکل کنیم او به ما در متحمّل شدن آن یاری خواهد کرد.‏ (‏مز ۵۵:‏۲۲‏)‏ سخنان تسلّی‌بخش پولُس بر پایهٔ دو اصل اساسی است.‏

اول،‏ آزمایش‌ها و سختی‌هایی که با آن روبرو می‌شویم «برای انسان‌های دیگر نیز پیش آمده است.‏» تمامی سختی‌های ما را انسان‌های دیگر نیز تجربه کرده‌اند.‏ اگر به یَهُوَه خدا تکیه و توکل کنیم،‏ این سختی‌ها بیش از توان ما نخواهد بود.‏ (‏۱پطر ۵:‏۸،‏ ۹‏)‏ از آیات پیرامون اول قُرِنتیان ۱۰:‏۱۳ می‌توان دید که پولُس به سختی‌هایی اشاره کرده است که اسرائیلیان در بیابان با آن روبرو بودند.‏ (‏۱قر ۱۰:‏۶-‏۱۱‏)‏ اسرائیلیانی که به یَهُوَه توکل کردند توانستند در این سختی‌ها وفاداری‌شان را به او حفظ کنند.‏ پولُس چهار بار می‌گوید،‏ «بعضی از آنان» از یَهُوَه نافرمانی کردند.‏ متأسفانه،‏ اسرائیلیانی که به یَهُوَه خدا اعتماد و توکل نکردند،‏ در دام خواسته‌های نادرست افتادند.‏

دوم،‏ ‏«خدا امین است.‏» گزارش رفتار خدا با قومش نشان می‌دهد که او نسبت به «آنان که او را دوست می‌دارند و فرمانهایش را به جا می‌آورند» وفادار است.‏ (‏تث ۷:‏۹‏)‏ این گزارش همچنین نشان می‌دهد که خدا برای انجام وعده‌هایش امین است و همواره به آن عمل می‌کند.‏ (‏یوش ۲۳:‏۱۴‏)‏ سابقهٔ وفاداری یَهُوَه خدا برای آنان که او را دوست دارند و از او اطاعت می‌کنند،‏ بسیار اطمینان‌بخش است،‏ چرا که می‌دانند در هر سختی و آزمایشی یَهُوَه خدا به این دو وعده‌اش عمل می‌کند:‏ ۱)‏ او اجازه نمی‌دهد که سختی و آزمایش تا حدّی پیش رود که تحمّل آن برای انسان غیر ممکن باشد.‏ ۲)‏ ‹او راه گریزی نیز مهیا می‌سازد.‏›‏

چگونه یَهُوَه برای آنان که در سختی‌ها به او توکل و اعتماد می‌کنند،‏ راه گریزی مهیا می‌سازد؟‏ مسلّماً اگر یَهُوَه بخواهد،‏ می‌تواند سختی و آزمایش را از سر راه ما بردارد.‏ اما این گفتهٔ پولُس را به یاد آورید:‏ او «راه گریزی نیز مهیا خواهد ساخت تا بتوانید در برابر آن پایداری کنید.‏» در اغلب موارد او از طریق برطرف ساختن نیاز ما برای متحمّل شدن و پایدار ماندن در آن سختی «راه گریز» را مهیا می‌سازد.‏ حال برخی روش‌هایی را که یَهُوَه از طریق آن راه گریزی برای ما مهیا می‌سازد،‏ بررسی می‌کنیم:‏

• او «در تمام سختی‌هایمان به ما دلگرمی می‌بخشد.‏» (‏۲قر ۱:‏۳،‏ ۴‏)‏ یَهُوَه می‌تواند از طریق کلامش،‏ روح مقدّسش و خوراک روحانی‌ای که غلام امین برایمان مهیا می‌سازد به ذهن و دل و احساسات ما آرامش بخشد.‏—‏مت ۲۴:‏۴۵؛‏ یو ۱۴:‏۱۶‏،‏ پاورقی،‏ روم ۱۵:‏۴‏.‏

• یَهُوَه از طریق روح مقدّسش به ما یاری می‌کند.‏ (‏یو ۱۴:‏۲۶‏)‏ هنگامی که با سختی یا وسوسه‌ای روبرو می‌شویم روح خدا به ما یاری می‌کند گزارش‌ها و اصول کتاب مقدّس را به یاد آوریم و راه درست و عاقلانه را تشخیص داده در آن گام برداریم.‏

• یَهُوَه می‌تواند از فرشتگانش برای کمک به ما استفاده کند.‏—‏عبر ۱:‏۱۴‏.‏

• او می‌تواند از طریق هم‌ایمانانمان به ما یاری کند تا آنان با سخنان و اعمالشان «مایهٔ دلگرمی» ما باشند.‏—‏کول ۴:‏۱۱‏.‏

پس گفتهٔ پولُس،‏ در اول قُرِنتیان ۱۰:‏۱۳ به چه مفهوم است؟‏ یَهُوَه خدا آزمایش و سختی‌ها را برای ما غربال نمی‌کند.‏ اما زمانی که در زندگی با سختی و آزمایشی روبرو می‌شویم می‌توانیم اطمینان داشته باشیم که اگر کاملاً به یَهُوَه خدا توکل و اعتماد کنیم،‏ او هیچ گاه اجازه نخواهد داد که آن سختی تا حدّی پیش رود که بیش از تحمّل و توان انسانی باشد و همواره راه گریزی مهیا می‌کند تا بتوانیم آن را تحمّل کنیم و پایدار مانیم.‏ به‌راستی چه دلگرم‌کننده!‏