۱-‏۲.‏ الف)‏ اِفنیکی که بود و به عنوان مادر با چه مشکلی روبرو بود؟‏ ب)‏ تصویر روی جلد را توضیح دهید.‏

 در کتاب مقدّس گزارشی از تعمید تیموتائوس نیامده است.‏ اما می‌توان مجسم کرد هنگام تعمید او مادرش،‏ اِفنیکی چه احساسی داشت.‏ بی‌تردید از شادی در پوست خود نمی‌گنجید.‏ (‏امث ۲۳:‏۲۵‏)‏ صحنه‌ای را تصوّر کنید که تیموتائوس برای تعمید در آب ایستاده.‏ مادرش با نگاهی حاکی از افتخار و غرور و لبخندی از رضایت به او چشم دوخته.‏ لوئیس،‏ مادربزرگ تیموتائوس هم در کنار اِفنیکی است.‏ تیموتائوس در آب فرو می‌رود و بیرون می‌آید.‏ رضایت و پیروزی در چهره‌اش موج می‌زند.‏ اشک شادی در چشمان اِفنیکی حلقه زده.‏ برای این که پسرش یَهُوَه خدا و عیسی را بشناسد،‏ مشکلات و سختی‌های زیادی را پشت سر گذاشت.‏ اما آن روز نتیجهٔ زحماتش را دید.‏ اِفنیکی چه مشکلات و سختی‌هایی را در تربیت فرزندش پشت سر گذاشته بود؟‏

^۲ تیموتائوس در خانواده‌ای بزرگ شد که پدر و مادرش اعتقادات متفاوتی داشتند.‏ پدرش یونانی بود و مادر و مادربزرگش یهودی.‏ (‏اعما ۱۶:‏۱‏)‏ احتمالاً تیموتائوس نوجوان بود که اِفنیکی و لوئیس پیرو مسیح شدند.‏ اما پدرش مسیحی نشد.‏ حال تیموتائوس چه می‌کرد،‏ چه اعتقادی را می‌پذیرفت؟‏ او احتمالاً به سنی رسیده بود که خود تصمیم بگیرد.‏ چه تصمیمی می‌گرفت،‏ آیا دنباله‌رویِ پدرش می‌شد؟‏ آیا آداب و رسوم یهودی را که از کودکی آموخته بود حفظ می‌کرد؟‏ یا شاگرد مسیح می‌شد؟‏

۳.‏ طبق امثال ۱:‏۸،‏ ۹ یَهُوَه به تلاش‌های مادری که به فرزندش کمک می‌کند دوست یَهُوَه شود،‏ چه دیدی دارد؟‏

^۳ امروزه نیز مادران مسیحی خانواده‌دوست هستند.‏ آرزو دارند و تلاش  می‌کنند که فرزندانشان رابطهٔ نزدیکی با یَهُوَه برقرار کنند.‏ یَهُوَه خدا برای این تلاش مادران ارزش زیادی قائل است.‏ ‏(‏امثال ۱:‏۸،‏ ۹ خوانده شود.‏)‏ یَهُوَه خدا مادران بسیاری را کمک و راهنمایی کرده تا بتوانند فرزندانشان را در راه دوستی با او و خدمت به او تربیت کنند.‏

۴.‏ امروزه مادران با چه مشکلاتی روبرویند؟‏

^۴ طبعاً هر مادری گاه از خود می‌پرسد:‏ ‹آیا فرزند من هم یَهُوَه را پرستش و خدمت خواهد کرد؟‏› پدرمادرها از فشار دنیای شیطان بر فرزندانشان به‌خوبی آگاهند.‏ (‏۱پطر ۵:‏۸‏)‏ علاوه بر این فشارها،‏ بسیاری از مادران در تربیت فرزندانشان با مشکل دیگری نیز روبرویند.‏ مادرانی هستند که بدون پدر فرزندشان را بزرگ می‌کنند،‏ یا شاید پدر خانواده پرستندهٔ یَهُوَه نیست،‏ مثل خواهرمان کریستین.‏ b کریستین می‌گوید:‏ «شوهرم،‏ پدری خوب و خانواده‌دوست بود.‏ اما اصلاً نمی‌خواست بچه‌ها شاهد یَهُوَه بشن.‏ سال‌ها اشک ریختم،‏ از خودم می‌پرسیدم،‏ آیا ممکنه بچه‌هام روزی یَهُوَه را بپرستند.‏»‏

۵.‏ در این مقاله چه می‌خوانیم؟‏

^۵ مادران عزیز،‏ شما هم می‌توانید مثل اِفنیکی به فرزندتان کمک کنید،‏ شما هم می‌توانید موفق شوید.‏ در این مقاله می‌بینیم که چطور می‌توانید اِفنیکی را سرمشق قرار دهید و با گفته‌ها و اعمالتان به فرزندتان آموزش دهید.‏ همین طور می‌بینیم که یَهُوَه چطور به شما کمک می‌کند.‏

۶.‏ مطابق با دوم تیموتائوس ۳:‏۱۴،‏ ۱۵ تیموتائوس چطور پیرو مسیح شد؟‏

^۶ وقتی تیموتائوس کوچک بود مادرش سعی می‌کرد او را با «نوشته‌های مقدّس» مطابق درک یهودیان آن زمان آشنا کند.‏ دانش اِفنیکی محدود بود،‏ چون از عیسی مسیح اطلاعی نداشت.‏ آن تعالیم برای شناخت مسیح و پیروی از او به تیموتائوس کمک کرد.‏ اما آیا تیموتائوس پیرو مسیح می‌شد؟‏ این پسر نوجوان حق انتخاب داشت که آیا می‌خواهد مطابق با معیارهای مسیحی زندگی کند یا نه؟‏ بدون تردید تلاش‌های مادرش در این که او متقاعد شود و به عیسی ایمان آورد اهمیت داشت.‏ ‏(‏دوم تیموتائوس ۳:‏۱۴،‏ ۱۵ خوانده شود.‏)‏ کلمهٔ اِفنیکی به معنی «غالب آمده» است.‏ به‌راستی که اِفنیکی هماهنگ با نامش بر مشکلات غالب آمد و به تیموتائوس کمک کرد یَهُوَه را بشناسد و به او خدمت کند.‏ چقدر از این پیروزی خوشحال شد!‏

۷.‏ بعد از تعمید تیموتائوس،‏ اِفنیکی چگونه می‌توانست به او کمک کند؟‏

^۷ تعمید قدم مهمی در زندگی تیموتائوس بود.‏ اما نگرانی‌های اِفنیکی به اینجا ختم نمی‌شد.‏ شاید اِفنیکی با خود فکر می‌کرد پسرش چه خواهد کرد؟‏ آیا در آینده با دوستان ناباب همنشینی می‌کرد؟‏ آیا به مدرسه‌ای در آتن می‌رفت و حرف‌ها و تعالیم فیلسوف‌های بت‌پرست را می‌پذیرفت؟‏ آیا وقت،‏ انرژی و جوانی‌اش را قربانی پول و ثروت می‌کرد؟‏ اِفنیکی نمی‌توانست برای تیموتائوس تصمیم بگیرد اما هنوز می‌توانست کمکش کند.‏ می‌توانست تلاش کند،‏ عشق به یَهُوَه و قدردانی از عیسی مسیح را در دل پسرش عمیق‌تر کند.‏ چالش بزرگ کردن فرزند در راه حقیقت،‏ فقط محدود به والدینی نیست که اعتقادات مختلف دارند.‏ حتی برای پدر و مادری که هر دو یَهُوَه را می‌پرستند دشوار است که عشق به یَهُوَه و خدمت به او را در دل فرزندشان جای دهند.‏ پدرمادرها از نمونهٔ اِفنیکی چه یاد می‌گیرند؟‏

۸.‏ مادران چطور می‌توانند در رسیدگی به نیازهای روحانی فرزندان،‏ به همسرشان کمک کنند؟‏

 ^۸ با فرزندتان کتاب مقدّس را مطالعه کنید.‏ خواهران عزیز،‏ اگر همسرتان نیز خادم یَهُوَه است،‏ یَهُوَه از شما می‌خواهد برای رسیدگی به نیازهای روحانی فرزندانتان به او کمک کنید.‏ یک راه،‏ حمایت مرتب از پرستش خانوادگی است.‏ سعی کنید برای پرستش خانوادگی فضایی گرم و لذّت‌بخش به وجود آورید و همیشه در مورد آن مثبت صحبت کنید.‏ شاید بتوانید به همسرتان کمک کنید تا برای مطالعهٔ کتاب مقدّس فعالیت یا پروژه‌ای خاص ترتیب دهد.‏ همین طور شاید فرزندتان به سنی رسیده باشد که برای مطالعهٔ کتاب مقدّس بتوانید از کتاب تا ابد از زندگی لذّت ببرید!‏ استفاده کنید،‏ در این کار با همسرتان همکاری کنید.‏

۹.‏ چه کمک‌هایی در اختیار مادرانی است که همسرشان پرستندهٔ یَهُوَه نیست؟‏

^۹ برخی از مادران باید خود با فرزندانشان کتاب مقدّس را مطالعه کنند.‏ چون تنها هستند یا پدر خانواده پرستندهٔ یَهُوَه نیست.‏ اگر شما چنین وضعیتی دارید نگران نباشید.‏ یَهُوَه به شما کمک می‌کند.‏ برای تعلیم فرزندانتان از ابزارهایی که یَهُوَه از طریق سازمانش در اختیارتان گذاشته،‏ استفاده کنید.‏ شاید بتوانید در استفاده از این ابزارها برای پرستش خانوادگی با والدین باتجربه مشورت کنید.‏ c (‏امث ۱۱:‏۱۴‏)‏ یَهُوَه می‌تواند در گفتگو با فرزندتان هم به شما کمک کند.‏ برای این که به افکار و احساسات فرزندتان پی ببرید،‏ به یَهُوَه دعا کنید تا هنگام گفتگو با فرزندتان سؤالات مناسب مطرح کنید.‏ (‏امث ۲۰:‏۵‏)‏ سؤالی ساده مثل ‹چی بیشتر از همه تو مدرسه اذیتت می‌کنه؟‏› می‌تواند زمینه را برای گفتگویی سازنده باز کند.‏

۱۰.‏ از چه راه دیگری می‌توانید به فرزندانتان کمک کنید با یَهُوَه آشنا شوند؟‏

^۱۰ برای آموزشِ فرزندانتان فرصت‌هایی به وجود آورید.‏ با فرزندتان در مورد یَهُوَه خدا و تجربیاتی که با او داشته‌اید صحبت کنید.‏ (‏تث ۶:‏۶،‏ ۷؛‏ اشع ۶۳:‏۷‏)‏ این گفتگوها خیلی اهمیت دارد،‏ به خصوص اگر نمی‌توانید برنامهٔ مرتبی برای مطالعهٔ کتاب مقدّس در خانه با او داشته باشید.‏ کریستین که پیش‌تر به او اشاره شد،‏ می‌گوید:‏ «وضعیت خانه طوری بود که به ندرت می‌توانستم در مورد یَهُوَه با بچه‌ها صحبت کنم،‏ پس هر فرصتی را غنیمت می‌شمردم.‏ مثلاً برای صحبت در مورد آفرینش و موضوعات روحانی بیرون می‌رفتیم قدم می‌زدیم یا سوار قایق می‌شدیم.‏» وقتی بچه‌ها به سنی رسیدند که می‌توانستند به تنهایی کتاب مقدّس را مطالعه کنند،‏ آن‌ها را به این کار تشویق کردم.‏» علاوه بر این،‏ از کارهای خوب سازمان یَهُوَه و برادران و خواهرانتان برای فرزندانتان بگویید.‏ هیچ گاه در مورد پیران جماعت انتقادآمیز صحبت نکنید.‏ با این شکل اعتماد فرزندانتان از آن‌ها سلب نمی‌شود و می‌توانند در صورت نیاز از آن‌ها کمک بگیرد.‏

۱۱.‏ بنا بر یعقوب ۳:‏۱۸ چرا به وجود آوردن آرامش در خانه مهم است؟‏

^۱۱ در خانه آرامش به وجود آورید.‏ ابراز محبت به همسر و فرزندانتان را عادت خود کنید.‏ همواره با احترام و محبت در مورد همسرتان صحبت کنید.‏ فرزندانتان را هم طوری تربیت کنید که همیشه چنین کنند.‏ با این کار در خانه آرامش ایجاد می‌کنید و فضای خانه را برای آموزش در مورد یَهُوَه آماده می‌کنید.‏ ‏(‏یعقوب ۳:‏۱۸ خوانده شود.‏)‏ به نمونه‌ای توجه کنید.‏ جوزف در  رومانی پیشگام ویژه است.‏ پدر جوزف در دوران کودکی و نوجوانی او خدمت به یَهُوَه را برای خانواده سخت می‌کرد.‏ جوزف می‌گوید:‏ «مادرم خیلی تلاش می‌کرد برای ما فضایی آرام در خانه به وجود آورد.‏ هر چه پدرم بیشتر بدرفتاری می‌کرد،‏ مادرم بیشتر محبت می‌کرد.‏ وقتی مادرمان می‌دید احترام به پدرمان و اطاعت از او برای ما بچه‌ها سخت شده در مورد اِفِسُسیان ۶:‏۱-‏۳ با ما صحبت می‌کرد.‏ از خصوصیات خوب پدرمان می‌گفت و آن‌ها را برجسته می‌کرد تا بفهمیم چرا باید پدرمان را دوست داشته باشیم.‏ به این شکل مادرمان تنش‌ها را در خانه کم می‌کرد.‏»‏

۱۲.‏ بنا بر دوم تیموتائوس ۱:‏۵ نمونهٔ اِفنیکی چه تأثیری بر تیموتائوس داشت؟‏

^۱۲ دوم تیموتائوس ۱:‏۵ خوانده شود.‏ اِفنیکی الگوی خوبی برای تیموتائوس بود.‏ حتماً به تیموتائوس یاد داده بود که ایمان واقعی در عمل است.‏ (‏یعقو ۲:‏۲۶‏)‏ بدون تردید تیموتائوس می‌دید که اعمال مادرش از روی عشق و علاقه به یَهُوَه است و خدمت به یَهُوَه او را شاد می‌کند.‏ رفتار و عمل اِفنیکی چه تأثیری بر تیموتائوس داشت؟‏ پولُس رسول گفت ایمان تیموتائوس همچون ایمان مادرش بود.‏ دلیل آن نیز واضح است،‏ چون تیموتائوس با دیدن ایمان مادرش تصمیم گرفته بود او را سرمشق قرار دهد.‏ امروزه هم بسیاری از مادران ‹بی‌آن که سخنی بگویند› به خانواده‌شان در خدمت به یَهُوَه کمک کرده‌اند.‏ (‏۱پطر ۳:‏۱،‏ ۲‏)‏ شما هم می‌توانید چنین کنید.‏ چطور؟‏

۱۳.‏ چرا مادران باید در زندگی به رابطه‌شان با یَهُوَه اولویت دهند؟‏

^۱۳ رابطه‌تان با یَهُوَه را در اولویت قرار دهید.‏ (‏تث ۶:‏۵،‏ ۶‏)‏ شما هم مثل بسیاری از مادران ازخودگذشتگی‌های فراوان می‌کنید.‏ از وقت،‏ پول،‏ خواب و خیلی چیزهای دیگر می‌گذرید تا به نیازهای فرزندانتان رسیدگی کنید.‏ اما نباید چنان غرق این مسائل بشوید که دیگر وقتی برای تقویت رابطه‌تان با یَهُوَه نماند.‏ پس باید برای دعا،‏ مطالعهٔ شخصی و جلسات جماعت وقت کنار بگذارید.‏ با این کار رابطه‌تان را با یَهُوَه قوی می‌کنید و برای خانواده‌تان و دیگران الگوی خوبی می‌گذارید.‏

۱۴-‏۱۵.‏ از گفته‌های لیئن،‏ ماریا و ژوآ چه یاد می‌گیریم؟‏

^۱۴ در ادامه به نظرات چند جوان می‌پردازیم که نمونهٔ مادرشان باعث شد عشق و توکل به یَهُوَه را در خود پرورش دهند.‏ لیئن،‏ دختر کریستین که پیش‌تر به او اشاره شد،‏ می‌گوید:‏ «وقتی پدرم خانه بود نمی‌توانستیم کتاب مقدّس را مطالعه کنیم.‏ اما مادرمان برای شرکت در جلسات غیرت خاصّی داشت.‏ همیشه در جلسات شرکت می‌کرد.‏ اطلاعاتمان از کتاب مقدّس زیاد نبود.‏ اما اعتقاد راسخ مادرمان و سرمشق او به ما کمک کرد ایمانی قوی در خود پرورش دهیم.‏ حتی مدت‌ها قبل از شرکت در جلسات،‏ فهمیده بودیم که این حقیقت است.‏»‏

^۱۵ پدرِ ماریا گاه به خاطر رفتن به جلسات آن‌ها را تنبیه می‌کرد.‏ ماریا می‌گوید:‏ «مادرم یکی از شجاع‌ترین خواهرانی است که می‌شناسم.‏ وقتی بچه بودم گاه از ترس حرف دیگران از انجام بعضی کارهایی که می‌دانستم درست است،‏ امتناع می‌کردم.‏ اما دیدن شجاعت مادرم و این که همیشه در زندگی‌اش یَهُوَه اولویت داشت کمکم کرد که بر ترس از انسان غلبه کنم.‏» پدر ژوآ هر نوع صحبتی در مورد مسائل روحانی را در خانه قدغن کرده بود،‏ ژوآ می‌گوید:‏ «چیزی که مرا بیش از همه تحت تأثیر قرار داد،‏ رفتار مادرم بود.‏ حاضر بود برای رضایت پدرم از هر چیز بگذرد،‏ جز محبتش به یَهُوَه.‏»‏

۱۶.‏ مادران می‌توانند چه تأثیری بر دیگران بگذارند؟‏

 ^۱۶ مادران عزیز،‏ فراموش نکنید که رفتار خوب شما بر دیگران تأثیر دارد.‏ چطور؟‏ ببینید که رفتار اِفنیکی چه تأثیری بر پولُس رسول داشت.‏ پولُس متوجه شد ایمان بی‌ریای تیموتائوس ‹نخست در اِفنیکی بود.‏› (‏۲تیمو ۱:‏۵‏)‏ پولُس چه موقع متوجه ایمان اِفنیکی شد؟‏ احتمالاً پولُس در اولین سفر میسیونری‌اش به لوئیس و اِفنیکی در لِستْره کمک کرد پیرو عیسی شوند.‏ (‏اعما ۱۴:‏۴-‏۱۸‏)‏ به این فکر کنید.‏ پولُس در نامه‌اش به تیموتائوس که ۱۵ سال بعد آن را نوشت،‏ هنوز وفاداری و اعمال اِفنیکی را به یاد داشت و و او را نمونه و سرمشقی برای دیگران خواند.‏ ظاهراً شخصیت اِفنیکی بر پولُس و احتمالاً خیلی از مسیحیان در قرن اول تأثیری ماندگار گذاشته بود.‏ مادران عزیز،‏ اگر شما هم به تنهایی مسئولیت بزرگ کردن فرزندانتان را بر عهده دارید یا همسرتان پرستندهٔ یَهُوَه نیست،‏ مطمئن باشید که نمونهٔ وفاداری شما در دیگران قدرت و انگیزه ایجاد می‌کند.‏

۱۷.‏ اگر به نظرتان می‌رسد فرزندتان با وجود تلاش شما تمایلی به خدمت به یَهُوَه ندارد،‏ چه باید بکنید؟‏

^۱۷ اگر به نظرتان می‌رسد که با وجود تلاش‌های شما فرزندتان تمایلی به خدمت به یَهُوَه ندارد،‏ چطور؟‏ فراموش نکنید که تربیت و آموزش فرزند زمان می‌برد.‏ به کاشتن بذر و رشد گیاهی فکر کنید که در تصویر آمده.‏ وقتی بذری را می‌کارید شاید گاه با خود فکر کنید آیا سر از خاک بیرون می‌آورد،‏ آیا رشد می‌کند و روزی ثمر می‌دهد؟‏ رشد گیاه از کنترل شما خارج است.‏ با این حال  همچنان به آن آب می‌دهید و به آن رسیدگی می‌کنید تا بهترین شرایط را برای رشد آن مهیا کرده باشید.‏ (‏مرق ۴:‏۲۶-‏۲۹‏)‏ مشابهاً،‏ شما مادران شاید با خود فکر کنید آیا واقعاً تلاش‌هایتان محبت به یَهُوَه را در دل فرزندتان به وجود می‌آورد؟‏ این از کنترل شما خارج است.‏ اما اگر هر آنچه در آموزش او از دستتان برمی‌آید انجام دهید،‏ بهترین شرایط را برای رشد روحانی او مهیا کرده‌اید.‏—‏امث ۲۲:‏۶‏.‏

۱۸.‏ یَهُوَه چطور به فرزندتان کمک می‌کند که به او نزدیک شود؟‏

^۱۸ از گذشته‌های دور،‏ یَهُوَه به جوانان بسیاری کمک کرده که دوست او شوند.‏ (‏مز ۲۲:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ پس بی‌تردید یَهُوَه به فرزند شما هم کمک خواهد کرد که به او نزدیک شود،‏ البته اگر خودش راغب باشد.‏ (‏۱قر ۳:‏۶،‏ ۷‏)‏ حتی اگر فرزندتان از یَهُوَه دور شود و نخواهد او را خدمت کند،‏ باز چشمان یَهُوَه بر اوست.‏ یَهُوَه هنوز او را دوست دارد.‏ (‏مز ۱۱:‏۴‏)‏ حتی اگر گوشه‌ای از دل فرزندتان پذیرای یَهُوَه باشد،‏ یَهُوَه آمادهٔ کمک به اوست.‏ (‏اعما ۱۳:‏۴۸؛‏ ۲توا ۱۶:‏۹‏)‏ یَهُوَه به شما هم کمک می‌کند تا در زمان مناسب درست همان چیزی را بگویید که فرزندتان به آن نیاز دارد.‏ (‏امث ۱۵:‏۲۳‏)‏ یا ممکن است برادر یا خواهری مهربان را برانگیزد که به او توجهی خاص نشان دهد.‏ حتی در سنین بزرگسالیِ فرزندتان،‏ یَهُوَه می‌تواند کاری کند که آنچه از شما یاد گرفته به یاد آورد.‏ (‏یو ۱۴:‏۲۶‏)‏ اگر همچنان با گفتار و اعمالتان به فرزندانتان آموزش دهید و خود برای آن‌ها نمونه باشید،‏ راه را برای برکات یَهُوَه باز می‌کنید.‏

۱۹.‏ چرا می‌توانید مطمئن باشید که یَهُوَه از شما خشنود است؟‏

^۱۹ قطع‌نظر از هر راهی که فرزندتان در زندگی انتخاب کند،‏ محبت یَهُوَه به شما مادران تغییر نخواهد کرد.‏ یَهُوَه دوستتان دارد چون شما دوستش دارید.‏ اگر به تنهایی مسئولیت بزرگ کردن فرزندتان را به عهده دارید،‏ یَهُوَه قول داده که حامی شما و پدر فرزندتان باشد.‏ (‏مز ۶۸:‏۵‏)‏ مادران عزیز،‏ این که فرزندتان چه تصمیمی برای خدمت به یَهُوَه می‌گیرد،‏ از کنترل شما خارج است.‏ اما اگر همچنان به یَهُوَه تکیه کنید و هر آنچه از دستتان برمی‌آید انجام دهید،‏ یَهُوَه از شما خشنود است.‏