1, 2. (α) Τι είχε προξενήσει ο Ιωνάς στον εαυτό του και στους ναυτικούς του πλοίου; (β) Πώς μας βοηθάει η ιστορία του Ιωνά;

 Ο ΙΩΝΑΣ ευχόταν να μπορούσε να σταματήσει τους εκκωφαντικούς θορύβους. Δεν ήταν μόνο ο σφοδρός άνεμος που σφύριζε καθώς περνούσε μέσα από τα ξάρτια του πλοίου, ούτε τα τεράστια κύματα που σφυροκοπούσαν τις πλευρές του σκάφους, κάνοντας κάθε ξύλο του να τρίζει. Όχι, το χειρότερο για τον Ιωνά ήταν οι κραυγές των ναυτικών, του πλοίαρχου και του πληρώματος, καθώς πάσχιζαν να αποτρέψουν το ναυάγιο. Ο Ιωνάς ήταν βέβαιος ότι θα πέθαιναν​—και όλα αυτά εξαιτίας του!

² Τι τον είχε φέρει σε αυτή τη δεινή θέση; Είχε κάνει ένα σοβαρό λάθος στη σχέση του με τον Θεό του, τον Ιεχωβά. Ποιο ήταν αυτό; Ήταν άραγε η κατάσταση μη αναστρέψιμη; Οι απαντήσεις μάς διδάσκουν πολλά. Παραδείγματος χάρη, η ιστορία του Ιωνά μάς βοηθάει να διακρίνουμε ότι ακόμη και όσοι έχουν γνήσια πίστη είναι δυνατόν να λοξοδρομήσουν​—καθώς και ότι μπορούν να ορθοποδήσουν.

3-5. (α) Πού επικεντρώνονται συνήθως ορισμένοι όταν σκέφτονται τον Ιωνά; (β) Τι γνωρίζουμε για το παρελθόν του Ιωνά; (Βλέπε επίσης υποσημείωση.) (γ) Γιατί δεν ήταν η υπηρεσία του Ιωνά ως προφήτη ούτε εύκολη ούτε ευχάριστη;

³ Ορισμένοι, όταν σκέφτονται τον Ιωνά, επικεντρώνονται συνήθως σε αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως τα περιστατικά ανυπακοής του ή ακόμη και η ισχυρογνωμοσύνη του. Αλλά υπάρχουν πολύ περισσότερα που πρέπει να ξέρουμε για αυτόν. Θυμηθείτε ότι ο Ιωνάς επιλέχθηκε να υπηρετήσει ως προφήτης του Ιεχωβά Θεού. Ο Ιεχωβά δεν θα τον είχε διαλέξει για μια τέτοια βαρυσήμαντη ευθύνη αν δεν ήταν πιστός ή δίκαιος.

⁴ Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει λίγα πράγματα για το παρελθόν του Ιωνά. (Διαβάστε 2 Βασιλέων 14:25) Καταγόταν από τη Γαθ-χεφέρ,  που απείχε μόλις 4 χιλιόμετρα από τη Ναζαρέτ, όπου μεγάλωσε ο Ιησούς Χριστός περίπου οχτώ αιώνες αργότερα. a Ο Ιωνάς υπηρέτησε ως προφήτης τον καιρό του Ιεροβοάμ Β΄, βασιλιά του δεκάφυλου βασιλείου του Ισραήλ. Η εποχή του Ηλία είχε περάσει προ πολλού. Ο διάδοχός του, ο Ελισαιέ, είχε πεθάνει ενώ βασίλευε ο πατέρας του Ιεροβοάμ. Παρότι ο Ιεχωβά είχε χρησιμοποιήσει εκείνους τους άντρες για να εξαλείψει τη λατρεία του Βάαλ, και πάλι ο Ισραήλ λοξοδρομούσε ηθελημένα. Η χώρα βρισκόταν τώρα υπό την επιρροή ενός βασιλιά ο οποίος «έπραξε το κακό στα μάτια του Ιεχωβά». (2 Βασ. 14:24) Συνεπώς, η υπηρεσία του Ιωνά δεν μπορεί να ήταν ούτε εύκολη ούτε ευχάριστη. Ωστόσο, την επιτέλεσε πιστά.

⁵ Κάποια μέρα, όμως, η ζωή του Ιωνά πήρε δραματική τροπή. Έλαβε έναν διορισμό από τον Ιεχωβά που του φαινόταν υπερβολικά δύσκολος. Τι του ζήτησε ο Ιεχωβά;

6. Ποιον διορισμό έδωσε ο Ιεχωβά στον Ιωνά, και γιατί μπορεί αυτός να τον τρόμαζε;

⁶ Ο Ιεχωβά είπε στον Ιωνά: «Σήκω, πήγαινε στη Νινευή, τη μεγάλη πόλη, και εξάγγειλε εναντίον της ότι η κακία τους έχει ανεβεί μπροστά μου». (Ιωνάς 1:2) Εύκολα διακρίνουμε γιατί μπορεί να τον τρόμαζε αυτός ο διορισμός. Η Νινευή βρισκόταν περίπου 800 χιλιόμετρα προς τα ανατολικά, και για να φτάσει κάποιος εκεί με τα πόδια έπρεπε πιθανότατα να ταξιδεύει γύρω στον έναν μήνα. Εντούτοις, οι δυσκολίες μιας τέτοιας οδοιπορίας μπορεί να ήταν το εύκολο κομμάτι. Στη Νινευή, ο Ιωνάς επρόκειτο να μεταδώσει το άγγελμα κρίσης του Ιεχωβά προς τους Ασσυρίους, οι οποίοι είχαν τη φήμη βίαιων, ακόμη και άγριων ανθρώπων. Αν ο Ιωνάς είχε βρει ελάχιστη ανταπόκριση στον ίδιο το λαό του Θεού, τι είχε να περιμένει από εκείνους τους ειδωλολάτρες; Πώς θα τα κατάφερνε ένας μοναχικός υπηρέτης του Ιεχωβά στην τεράστια Νινευή, η οποία θα αποκαλούνταν αργότερα «πόλη της αιματοχυσίας»;​—Ναούμ 3:1, 7.

7, 8. (α) Πόσο αποφασισμένος ήταν ο Ιωνάς να ξεφύγει από το διορισμό που του είχε δώσει ο Ιεχωβά; (β) Γιατί δεν πρέπει να κατηγορήσουμε τον Ιωνά για δειλία;

⁷ Τέτοιες σκέψεις μπορεί κάλλιστα να πέρασαν από το μυαλό του Ιωνά, αλλά εμείς δεν μπορούμε να ξέρουμε. Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι τράπηκε σε φυγή. Ο Ιεχωβά τού είχε δώσει την οδηγία να πάει προς τα ανατολικά. Ο Ιωνάς κατευθύνθηκε προς τα δυτικά​—όσο πιο δυτικά γινόταν. Κατέβηκε στην ακτή, στο λιμάνι της Ιόππης, όπου βρήκε ένα πλοίο με προορισμό τη Θαρσείς. Μερικοί λόγιοι λένε ότι η  Θαρσείς ήταν στην Ισπανία. Αν αληθεύει αυτό, ο Ιωνάς κατευθυνόταν περίπου 3.500 χιλιόμετρα μακριά από τη Νινευή. Ένα τέτοιο ταξίδι ως την άλλη άκρη της Μεγάλης Θάλασσας ίσως διαρκούσε μέχρι και έναν χρόνο. Τόσο αποφασισμένος ήταν να ξεφύγει από το διορισμό που του είχε δώσει ο Ιεχωβά!​—Διαβάστε Ιωνάς 1:3.

⁸ Μήπως αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να κατηγορήσουμε τον Ιωνά για δειλία; Δεν πρέπει να βιαστούμε να τον κρίνουμε. Θα δούμε ότι ήταν ικανός να εκδηλώσει αξιοθαύμαστο προσωπικό θάρρος. Όπως όλοι μας, όμως, έτσι και ο Ιωνάς ήταν ατελής και πάλευε με πάρα πολλά ελαττώματα. (Ψαλμ. 51:5) Ποιος από εμάς δεν έχει παλέψει ποτέ με το φόβο;

9. Πώς μπορεί να νιώθουμε μερικές φορές για έναν διορισμό από τον Ιεχωβά, και ποια αλήθεια πρέπει να θυμόμαστε τότε;

⁹ Ίσως φαίνεται μερικές φορές ότι ο Θεός μάς ζητάει να κάνουμε κάτι που θεωρούμε δύσκολο, ακόμη και αδύνατο. Μάλιστα μπορεί να μας τρομάζει η ιδέα τού να κηρύττουμε τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού, όπως απαιτείται να κάνουν οι Χριστιανοί. (Ματθ. 24:14) Είναι πολύ εύκολο να ξεχάσουμε τη βαθιά αλήθεια που διατύπωσε ο Ιησούς: «Τα πάντα είναι δυνατά για τον Θεό». (Μάρκ. 10:27) Αν κατά καιρούς μας διαφεύγει αυτή η αλήθεια, ενδεχομένως κατανοούμε τη δυσκολία που αντιμετώπισε ο Ιωνάς. Ποιες ήταν, όμως, οι συνέπειες της φυγής του;

10, 11. (α) Τι μπορεί να έλπιζε ο Ιωνάς καθώς το φορτηγό πλοίο σαλπάριζε; (β) Σε τι κίνδυνο βρέθηκε το πλοίο και το πλήρωμα;

¹⁰ Ας φανταστούμε τον Ιωνά να βρίσκει μια βολική θέση σε εκείνο το σκάφος, πιθανώς κάποιο φοινικικό φορτηγό πλοίο, και να παρατηρεί τον πλοίαρχο και το πλήρωμά του να προετοιμάζονται πυρετωδώς για να σαλπάρουν. Καθώς η ακτή σιγά σιγά χανόταν στον ορίζοντα, ο Ιωνάς ίσως έλπιζε ότι είχε διαφύγει τον κίνδυνο που τον τρόμαζε τόσο πολύ. Αλλά ξαφνικά, ο καιρός άλλαξε.

¹¹ Μέσα σε ένα εφιαλτικό σκηνικό, η θάλασσα άφριζε από τους ισχυρούς ανέμους, σηκώνοντας κύματα που ίσως θα σκέπαζαν ακόμη και σύγχρονα σκάφη. Ύστερα από πόση ώρα άρχισε το ξύλινο καράβι να κλυδωνίζεται στο άγριο πέλαγος σαν καρυδότσουφλο, ανάμεσα στα κύματα που σχημάτιζαν άλλοτε «βουνά» και άλλοτε «χαράδρες»; Γνώριζε άραγε τότε ο Ιωνάς αυτό που έγραψε αργότερα​—ότι «ο Ιεχωβά εξαπέλυσε έναν μεγάλο άνεμο στη θάλασσα»; Δεν είναι εύκολο να απαντήσουμε. Είδε, πάντως, ότι οι ναυτικοί άρχισαν να κραυγάζουν προς τους διάφορους θεούς τους και ήξερε ότι δεν θα ερχόταν καμία βοήθεια από εκείνη την κατεύθυνση. (Λευιτ. 19:4) Η αφήγησή του λέει: «Το πλοίο ήταν έτοιμο να ναυαγήσει». (Ιωνάς 1:4) Πώς θα μπορούσε να προσευχηθεί ο Ιωνάς στον Θεό από τον οποίο προσπαθούσε να διαφύγει;

12. (α) Γιατί δεν πρέπει να βιαστούμε να κατακρίνουμε τον Ιωνά επειδή κοιμόταν μέσα στη μανιασμένη θύελλα; (Βλέπε επίσης υποσημείωση.) (β) Πώς φανέρωσε ο Ιεχωβά ποιος έφταιγε για ό,τι συνέβαινε;

 ¹² Ανήμπορος να βοηθήσει, ο Ιωνάς κατέβηκε κάτω από το κατάστρωμα του πλοίου και βρήκε ένα μέρος να ξαπλώσει. Εκεί, κοιμήθηκε βαθιά. b Ο πλοίαρχος τον βρήκε, τον ξύπνησε και τον πρότρεψε να προσευχηθεί στο θεό του, όπως όλοι οι άλλοι. Πεπεισμένοι πως υπήρχε κάτι το υπερφυσικό στη θύελλα, οι ναύτες έριξαν κλήρο για να δουν ποιος από τους επιβαίνοντες μπορεί να έφταιγε για τη δεινή τους θέση. Αναμφίβολα ο Ιωνάς ένιωθε να παραλύει καθώς ο κλήρος απέκλειε τον έναν μετά τον άλλον. Σύντομα φανερώθηκε η αλήθεια. Ο Ιεχωβά υποδείκνυε μέσω της θύελλας, καθώς και μέσω του κλήρου, ένα και μόνο άτομο​—τον Ιωνά!​—Διαβάστε Ιωνάς 1:5-7.

13. (α) Τι ομολόγησε ο Ιωνάς στους ναύτες; (β) Τι πρότρεψε ο Ιωνάς τους ναύτες να κάνουν, και γιατί;

¹³ Ο Ιωνάς είπε τα πάντα στους ναύτες. Ήταν υπηρέτης του παντοδύναμου Θεού, του Ιεχωβά. Αυτός ήταν ο Θεός από τον οποίο προσπαθούσε να διαφύγει και τον οποίο είχε προσβάλει, εκθέτοντας όλους σε εκείνον το φοβερό κίνδυνο. Οι άντρες έμειναν εμβρόντητοι. Ο Ιωνάς έβλεπε τον τρόμο ζωγραφισμένο στα μάτια τους. Τον ρώτησαν τι έπρεπε να κάνουν σε αυτόν για να σωθεί το πλοίο και η ζωή τους. Τι είπε ο Ιωνάς; Και μόνο στη σκέψη ότι θα πνιγόταν στην παγωμένη, άγρια θάλασσα, ίσως αναρίγησε. Αλλά πώς θα μπορούσε να τους οδηγήσει όλους στο θάνατο όταν ήξερε ότι είχε τη δυνατότητα να τους σώσει; Γι’ αυτό, τους πρότρεψε: «Σηκώστε με και ρίξτε με στη θάλασσα, και η θάλασσα θα γαληνέψει για εσάς· επειδή εγώ ξέρω ότι εξαιτίας μου έχει έρθει αυτή η μεγάλη θύελλα πάνω σας».​—Ιωνάς 1:12.

14, 15. (α) Πώς μπορούμε να μιμούμαστε την ισχυρή πίστη του Ιωνά; (β) Τι έκαναν οι ναύτες σε σχέση με αυτό που τους ζήτησε ο Ιωνάς;

¹⁴ Ένας δειλός δεν θα έλεγε σε καμιά περίπτωση αυτά τα λόγια. Ο Ιεχωβά πρέπει να συγκινήθηκε βλέποντας το γενναίο, αυτοθυσιαστικό πνεύμα του Ιωνά σε εκείνη τη στιγμή απελπισίας. Εδώ βλέπουμε ξεκάθαρα την ισχυρή πίστη του Ιωνά. Εμείς μπορούμε να τη μιμούμαστε βάζοντας το καλό των άλλων πάνω από το δικό μας. (Ιωάν. 13:34, 35) Όταν διακρίνουμε ότι κάποιος έχει ανάγκη, σωματική, συναισθηματική ή πνευματική, δίνουμε από τον εαυτό μας για να βοηθήσουμε; Πόσο ευαρεστούμε τον Ιεχωβά όταν το κάνουμε αυτό!

¹⁵ Ενδεχομένως και οι ναύτες συγκινήθηκαν, διότι στην αρχή δεν άκουσαν τον Ιωνά! Απεναντίας, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τα βγάλουν πέρα με τη θύελλα μόνοι τους​—αλλά μάταια. Η θαλασσοταραχή  όλο και δυνάμωνε. Τελικά, κατάλαβαν ότι δεν είχαν άλλη επιλογή. Φωνάζοντας προς τον Θεό του Ιωνά, τον Ιεχωβά, για να τους δείξει έλεος, τον σήκωσαν και τον έριξαν στη θάλασσα.​—Ιωνάς 1:13-15.

16, 17. Περιγράψτε τι συνέβη στον Ιωνά όταν τον έριξαν από το πλοίο. (Βλέπε επίσης τις εικόνες.)

¹⁶ Ο Ιωνάς έπεσε με ορμή στα μανιασμένα κύματα. Ίσως πάλεψε για λίγο με τη φουρτουνιασμένη θάλασσα και, μέσα από τα αφρισμένα νερά, είδε το πλοίο να απομακρύνεται γρήγορα. Αλλά τα πανύψηλα κύματα τον σφυροκοπούσαν και δεν του επέτρεπαν να μείνει στην επιφάνεια. Βυθιζόταν ολοένα και περισσότερο, νιώθοντας να εξανεμίζεται κάθε του ελπίδα.

¹⁷ Ο Ιωνάς περιέγραψε αργότερα πώς αισθάνθηκε εκείνη τη στιγμή. Εικόνες περνούσαν φευγαλέα από το μυαλό του. Σκέφτηκε με λύπη ότι δεν θα ξανάβλεπε τον ωραίο ναό του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ. Ένιωθε ότι κατέβαινε στα βάθη της θάλασσας, κοντά στις ρίζες των βουνών. Εκεί τυλίχτηκαν γύρω του φύκια. Φαινόταν ότι αυτός θα ήταν ο λάκκος του, ο τάφος του.​—Διαβάστε Ιωνάς 2:2-6.

18, 19. Τι συνέβη στον Ιωνά στα βάθη της θάλασσας, για ποιο πλάσμα πρόκειται και ποιος βρισκόταν πίσω από όλα αυτά; (Βλέπε επίσης υποσημείωση.)

 ¹⁸ Αλλά μια στιγμή! Κάτι κινούνταν εκεί γύρω​—ένα τεράστιο, σκουρόχρωμο πλάσμα εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά του και του όρμησε. Ένα μεγάλο στόμα άνοιξε από πάνω του, έκλεισε γύρω του και τον κατάπιε!

¹⁹ Πρέπει να είχε έρθει το τέλος του. Ωστόσο, ο Ιωνάς συνειδητοποίησε έκπληκτος ότι ήταν ακόμη ζωντανός! Εκείνο το πλάσμα δεν τον είχε συνθλίψει ούτε τον είχε χωνέψει ούτε καν του είχε προκαλέσει ασφυξία. Όχι, η πνοή της ζωής ήταν ακόμη μέσα του, παρότι ο ίδιος βρισκόταν σε ένα μέρος που θα έπρεπε κανονικά να είναι ο τάφος του. Συνειδητοποιώντας την κατάσταση, ο Ιωνάς γέμισε δέος. Χωρίς αμφιβολία, ήταν ο Θεός του, ο Ιεχωβά, εκείνος που είχε “ορίσει ένα μεγάλο ψάρι να τον καταπιεί”. c​—Ιωνάς 1:17.

20. Τι μαθαίνουμε για τον Ιωνά από την προσευχή του μέσα στο μεγάλο ψάρι;

²⁰ Τα λεπτά έγιναν ώρες. Εκεί, στο πιο βαθύ σκοτάδι όπου είχε βρεθεί ποτέ, ο Ιωνάς συγκρότησε τις σκέψεις του και προσευχήθηκε στον Ιεχωβά Θεό. Η προσευχή του, η οποία αναγράφεται ολόκληρη στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου του, είναι αποκαλυπτική. Δείχνει ότι ο Ιωνάς ήξερε καλά τις Γραφές, διότι παραθέτει συχνά από τους Ψαλμούς. Δείχνει επίσης μια ελκυστική ιδιότητα: την ευγνωμοσύνη. Ο Ιωνάς ολοκλήρωσε λέγοντας: «Εγώ με φωνή ευχαριστίας θα θυσιάσω σε εσένα. Ό,τι ευχήθηκα θα το εκπληρώσω. Η σωτηρία ανήκει στον Ιεχωβά».​—Ιωνάς 2:9.

21. Τι έμαθε ο Ιωνάς για τη σωτηρία, και ποιο πολύτιμο μάθημα μπορούμε να θυμόμαστε;

²¹ Εκεί, στο πιο απίθανο μέρος​—«στα σπλάχνα του ψαριού»—​ο Ιωνάς έμαθε ότι ο Ιεχωβά μπορεί να παράσχει σωτηρία σε οποιονδήποτε, οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Ακόμη και εκεί, ο Ιεχωβά βρήκε και έσωσε τον απελπισμένο υπηρέτη του. (Ιωνάς 1:17) Μόνο Εκείνος θα μπορούσε να διατηρήσει έναν άνθρωπο σώο και αβλαβή επί τρία μερόνυχτα στην κοιλιά ενός μεγάλου ψαριού. Είναι καλό να θυμόμαστε σήμερα ότι ο Ιεχωβά  είναι ο Θεός «στο χέρι του οποίου είναι η πνοή σου». (Δαν. 5:23) Οφείλουμε την πνοή μας, την ίδια την ύπαρξή μας, σε εκείνον. Είμαστε ευγνώμονες; Αν ναι, οφείλουμε στον Ιεχωβά την υπακοή μας.

22, 23. (α) Πώς δοκιμάστηκε σύντομα η ευγνωμοσύνη του Ιωνά; (β) Τι μαθαίνουμε από τον Ιωνά όσον αφορά τα λάθη μας;

²² Τι απέγινε ο Ιωνάς; Έμαθε άραγε να δείχνει την ευγνωμοσύνη του στον Ιεχωβά μέσω υπακοής; Ναι. Ύστερα από τρία μερόνυχτα, το ψάρι τον μετέφερε στην ακτή και τον «εξέμεσε . . . στη στεριά». (Ιωνάς 2:10) Φανταστείτε​—έπειτα από όλα αυτά, ο Ιωνάς δεν χρειάστηκε καν να κολυμπήσει μέχρι τη στεριά! Βέβαια, έπρεπε να βρει ο ίδιος πώς θα έφευγε από την παραλία, όπου και αν βρισκόταν αυτή. Σε λίγο, όμως, το πνεύμα της ευγνωμοσύνης του δοκιμάστηκε. Τα εδάφια Ιωνάς 3:1, 2 λένε: «Κατόπιν ο λόγος του Ιεχωβά ήρθε στον Ιωνά δεύτερη φορά, λέγοντας: “Σήκω, πήγαινε στη Νινευή, τη μεγάλη πόλη, και εξάγγειλε προς αυτήν την εξαγγελία που σου λέω”». Τι θα έκανε;

²³ Ο Ιωνάς δεν δίστασε. Διαβάζουμε: «Τότε ο Ιωνάς σηκώθηκε και πήγε στη Νινευή σύμφωνα με το λόγο του Ιεχωβά». (Ιωνάς 3:3) Ναι, υπάκουσε. Είναι σαφές ότι είχε μάθει από τα λάθη του. Και εμείς επίσης χρειάζεται να μιμούμαστε την πίστη του Ιωνά ως προς αυτό. Όλοι αμαρτάνουμε, όλοι κάνουμε λάθη. (Ρωμ. 3:23) Αλλά παραιτούμαστε; Ή αντίθετα μαθαίνουμε από τα λάθη μας και στρεφόμαστε σε μια πορεία υπάκουης υπηρεσίας προς τον Θεό;

24, 25. (α) Πώς ανταμείφθηκε τελικά ο Ιωνάς στη διάρκεια της ζωής του; (β) Πώς θα ανταμειφθεί ο Ιωνάς στο μέλλον;

²⁴ Αντάμειψε ο Ιεχωβά τον Ιωνά για την υπακοή του; Πράγματι τον αντάμειψε. Πρώτα από όλα, φαίνεται ότι ο Ιωνάς έμαθε τελικά ότι οι ναύτες είχαν επιζήσει. Η θύελλα κόπασε αμέσως μετά την αυτοθυσιαστική πράξη του, και οι ναυτικοί «άρχισαν να νιώθουν μεγάλο φόβο για τον Ιεχωβά», πρόσφεραν δε θυσία σε αυτόν, όχι στους ψεύτικους θεούς τους.​—Ιωνάς 1:15, 16.

²⁵ Μια ακόμη μεγαλύτερη ανταμοιβή ήρθε πολύ αργότερα. Ο Ιησούς χρησιμοποίησε την περίοδο κατά την οποία ο Ιωνάς βρισκόταν στο πελώριο ψάρι ως προφητικό πρότυπο της περιόδου που θα περνούσε ο ίδιος στον τάφο, ή αλλιώς στον Σιεόλ. (Διαβάστε Ματθαίος 12:38-40) Πόσο θα συγκινηθεί ο Ιωνάς όταν μάθει για αυτή την ευλογία κατά την ανάστασή του σε ζωή στη γη! (Ιωάν. 5:28, 29) Ο Ιεχωβά θέλει να ευλογήσει και εσάς. Θα μάθετε από τα λάθη σας, όπως ο Ιωνάς, και θα δείξετε υπάκουο, ανιδιοτελές πνεύμα;