Natawo ko niadtong 1941 sa Virrat, Finland. Amang ang akong ginikanan ug ang akong manghod nga lalaki ug babaye. Kadaghanan pod sa akong mga paryente amang. Maong mag-estorya mi gamit ang sign language.

Nakakat-on Kog Nindot nga mga Butang Gikan sa Bibliya

 Gidili ang paggamit ug sign language sa boarding school nga akong gieskuwelahan, nga mga 240 kilometros (150 milya) ang gilay-on gikan sa among balay. Niadtong panahona, ang mga eskuwelahan sa mga amang sa Finland naggamit ug oral approach, maong napugos mi nga moestorya ug mag-lip read. Kon makit-an mi sa among mga titser nga mag-sign, ilang hapakon ug kusog ang among mga tudlo gamit ang ruler o stick maong manghubag ni sulod sa pipila ka adlaw.

 Human nakog high school, mieskuwela ko sa college nga nagpokus sa agriculture. Ang akong ginikanan naay uma, ug kinahanglan kong makakat-on bahin sa pagpanguma. Pag-uli nako sa balay, nakakita kog Bantayanang Torre ug Pagmata! nga magasin diha sa lamesa. Giingnan ko ni Papa nga naghisgot nig nindot nga mga butang gikan sa Bibliya. Giingnan pod ko niya nga naay magtiayon nga dili amang ang nag-Bible study nila ni Mama. Mag-estoryahanay sila pinaagi sa pagsulat.

 Giingnan ko sa akong papa nga ubos sa Gingharian sa Diyos, ang yuta mahimong nindot kaayo nga paraiso ug ang mga patay banhawon. Pero natudloan ko nga ang mga tawo nga mamatay moadtog langit. Maong naghunahuna ko nga basig nasaypan niyag sabot ang gitudlo sa mga Saksi kay wala sila mogamit ug sign language.

 Dihang mibalik ang magtiayong Saksi, nangutana ko nila bahin sa giingon ni Papa. Sila miingon: “Sakto ang imong papa.” Dayon gipakita nila ang giingon ni Jesus bahin sa pagkabanhaw diha sa Juan 5:28, 29. Ilang gipatin-aw kon unsaon pagwagtang sa Diyos ang pagkadaotan sa kalibotan. Giingnan pod ko nila nga ang mga tawo mabuhi hangtod sa hangtod, nga walay sakit ug may kalinaw.—Salmo 37:10, 11; Daniel 2:44; Pinadayag 21:1-4.

 Gusto ko nga makakat-og dugang, maong nagpa-Bible study ko sa usa ka Saksi nga dili amang, si Antero. Dili siya kamao mag-sign language, maong isulat nako sa papel ang akong mga tubag. Dayon, basahon kini ni Antero ug isulat niya ang iyang dugang pangutana o komento. Mapailobon gyod siyang nag-Bible study nako kay duha ka oras mi kada semana nga magtuon niining paagiha.

 Niadtong 1960, nitambong kog kombensiyon sa mga Saksi ni Jehova diin ang programa gi-interpret sa sign language. Sa Biyernes sa hapon, naay pahibalo nga naay himoong bawtismo pagkaugma. Maong pagka-Sabado sa buntag, nagdala kog swimming trunks ug tualya, ug nagpabawtismo ko! a Wala madugay, ang akong ginikanan ug mga manghod nabawtismohan pod.

Pagpaambit sa Kamatuoran sa Bibliya

 Gusto nakong ipaambit ang akong nakat-onan sa ubang mga amang, ug ang pinakamaayong paagi nga matudloan sila mao ang sign language. Sa primero, gisangyawan nako ang mga amang diha sa among lungsod.

 Wala madugay mibalhin ko sa Tampere, nga usa ka dakong siyudad. Gipangita nako ang mga amang pinaagi sa pagpamalaybalay, ug mangutana ko sa mga tagbalay kon naa ba silay kaila nga mga amang. Tungod ani, nakasugod kog mga Bible study, ug pipila lang ka tuig, ang Tampere naa nay kapin sa 10 ka magmamantala nga amang.

 Niadtong 1965, nailaila nako ang buotan ug guwapa nga sister nga si Maire. Nagpakasal mi pagkasunod tuig. Si Maire nakakat-on dayon ug sign language. Maunongon ug kugihan kaayo siya, ug nakita nako ni sulod sa 50 ka tuig nga nag-uban mi sa pag-alagad kang Jehova.

 Duha ka tuig human mi gikasal, nakabaton mig anak nga lalaki, si Marko. Dili siya amang. Sa balay, nakakat-on siyag Finnish, nga mao ang iyang nadak-an nga pinulongan, ug Finnish Sign Language. Nabawtismohan si Marko sa edad nga 13.

 Paglabay sa panahon, daghan ang misuporta sa among sign-language group sa Tampere. Busa niadtong 1974, mibalhin mi sa Turku, siyudad nga walay amang nga Saksi. Nangita na pod mig mga amang pinaagi sa pagpamalaybalay. Sa among pagpuyo sa Turku, 12 sa akong mga Bible study ang nabawtismohan.

Pagsangyaw Diha sa mga Nasod sa Baltic

 Niadtong 1987, si Marko gitawag aron mag-alagad sa Bethel. Ang among sign-language group sa Turku miuswag, maong nagplano na pod mi nga mobalhin.

 Niadtong panahona, ang mga teritoryo sa Eastern Europe puwede nang masangyawan. Busa niadtong Enero 1992, mibiyahe ko paingon sa Tallinn, Estonia kauban sa laing amang nga brader.

 Naa mi nakaila nga sister nga naay igsoon nga amang. Bisag dili kini interesado sa mensahe sa Gingharian, buotan kaayo ang iyang igsoon kay gitabangan mi niya nga makontak ang daghang amang nga Estonian. Sa kataposang gabii sa among pagbisita, gidala mi niya sa usa ka miting sa Estonian Association of the Deaf sa Tallinn. Sayo ming niabot, ug gipuno namo ang lamesa ug mga magasin ug libro sa Estonian ug Russian nga pinulongan. Nakahatag mig mga 100 ka libro ug 200 ka magasin, ug nakakuha mig mga 70 ka adres. Niadtong gabhiona, nasugdan ang sign language nga pagsangyaw sa Estonia!

 Human niadto, kami ni Maire kanunay nang mobiyahe sa Estonia aron mosangyaw. Gimenosan namo ang among panahon sa pagtrabaho ug nagregular payunir mi. Pagka-1995, mibalhin mi duol sa Helsinki aron mas dali ming makasakay ug barko paingon sa Tallinn. Nindot kaayo ang among ministeryo sa Estonia, gani labaw pa sa among gidahom!

 Daghan kaayo mig Bible study, ug 16 nila ang nabawtismohan, apil ang magsoon nga babaye nga buta ug amang. Dihang mag-study mi, mogamit kog tactile signing—gunitan nila ang akong kamot samtang magsenyas ko.

 Niadtong panahona, lisod ang pag-study sa mga amang kay wala pay mga publikasyon sa sign language didto. Maong gigamit nako ang nindot nga mga picture sa atong mga publikasyon, ug gihimo ning scrapbook.

 Giingnan ko sa sangang buhatan sa Finland nga bisitahon ang Latvia ug Lithuania aron mahibaloan kon unsaon nga masangyawan ang mga amang didto. Kapila pod mi magbisita aning mga nasora aron tabangan ang mga igsoon sa pagpangitag mga amang. Halos kada nasod naay kaugalingong sign language. Maong gitun-an nako ang sign language sa Estonia, Latvia, ug Lithuania, apil ang Russian Sign Language, nga gigamit sa mga amang nga Russian nga nagpuyo sa mga nasod sa Baltic.

 Ikasubo nga human sa walo ka tuig nga pagsigeg biyahe sa Estonia ug sa ubang nasod sa Baltic, si Maire na-diagnose ug Parkinson’s disease, ug kinahanglan ming mohunong sa pagbiyahe.

Mga Kahikayan sa Pagtabang sa mga Amang

 Pagka-1997, naa nay sign-language translation group ang Finland Branch. Kay naa ra mi sa duol nagpuyo, nakatabang mi ni Maire sa pag-andam ug mga publikasyon sa sign language. Ug bisan karon, motabang gihapon ko panagsa. Nakauban namog trabaho ang among anak nga si Marko. Sa ulahi, uban sa iyang asawa nga si Kirsi, si Marko mitabang pod sa pagbansay sa mga sign-language translation group sa ubang nasod.

 Ang sangang buhatan nag-organisar pod ug mga klase aron tabangan ang mga igsoon nga dili amang nga makakat-on ug sign language. Tungod ani nga mga klase, daghan ang mibalhin sa mga grupo ug kongregasyon sa sign language. Mitabang sila sa pagsangyaw, sa mga tigom, ug ubang buluhaton sa kongregasyon.

Wala Gyod Moawop ang Akong Tinguha sa Pagtabang

 Niadtong 2004, nakatabang mi ni Maire nga maporma ang unang Finnish Sign Language nga kongregasyon sa Helsinki. Sulod sa tulo ka tuig, miuswag ang kongregasyon ug midaghan ang payunir.

 Nagplano na pod mi nga mobalhin sa lugar nga mas dakog panginahanglan. Pagka-2008, mibalhin mi duol sa Tampere ug mibalik sa sign-language group nga among gitabangan kaniadto, 34 ka tuig na ang milabay. Usa ka tuig sa ulahi, ang maong grupo nahimong ikaduhang sign language nga kongregasyon sa Finland.

 Niadtong panahona, nagkagrabe ang sakit ni Maire. Giatiman nako siya hangtod nga namatay siya niadtong 2016. Gimingaw kaayo ko ni Maire, ug naghinamhinam ko nga makita siya sa bag-ong kalibotan diin wala nay sakit.—Isaias 33:24; Pinadayag 21:4.

 Bisag 60 ka tuig na ko nga nagsangyaw sa mga amang, wala gyod moawop ang akong tinguha nga sangyawan sila sa maayong balita. Hangtod karon, kini gihapon ang gusto kaayo nakong himoon!